ผู้ปฏิบัติงานด้านจัดทำแปลงต้นยางพาราพันธุ์ดี

       หน่วยสมรรถนะนี้เกี่ยวข้องกับการติดตายางพันธุ์ดี ผู้ปฏิบัติงานจะต้องมีความรู้ ความเข้าใจ และทักษะในการคัดเลือกต้นตอยางที่มีลักษณะเหมาะสมเพื่อติดตา สามารถคัดเลือกกิ่งตายางพันธุ์ดีที่มีลักษณะเหมาะสม สามารถปฏิบัติงานติดตายางพันธุ์ดีอย่างถูกวิธีทั้งในแปลงและในถุง
เพาะชำ สามารถคำนวณอัตราการรอดจากการติดตายางพันธุ์ดีในแปลงและในถุงเพาะชำได้ และตัดต้นตอหลังติดตายางพันธุ์ดีได้อย่างถูกวิธี

กลุ่มอาชีพเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจ ผู้ปฏิบัติงานด้านเพาะปลูกยางพารา

ISCO 6112 ผู้ปฏิบัติงานด้านการปลูกไม้ยืนต้นและไม้ผล

- พระราชบัญญัติควบคุมยาง พ.ศ.2542
- คำแนะนำพันธุ์ยาง ปี 2560 พันธุ์ยางแนะนำในพื้นที่ปลูกยางเดิม พันธุ์ยางแนะนำในพื้นที่ปลูกยางใหม่ของสถาบันวิจัยยาง กรมวิชาการเกษตร

คัดต้นตอยางและกิ่งตายางพันธุ์ดีที่มีลักษณะเหมาะสมเพื่อติดตาในแปลงผลิตต้นตอตาและติดตาในถุงเพาะชำ

1. อธิบายวิธีการคัดเลือกต้นตอยางที่มีลักษณะเหมาะสมสำหรับการติดตา

2. ดำเนินการคัดเลือกต้นตอยางเพื่อใช้ในการติดตาได้อย่างถูกต้อง

3. อธิบายวิธีการคัดเลือกกิ่งตายางพันธุ์ดีที่มีลักษณะเหมาะสมสำหรับการติดตา

4. ดำเนินการคัดเลือกกิ่งตายางพันธุ์ดีเพื่อใช้ในการติดตาได้อย่างถูกต้อง

ติดตายางพันธุ์ดีในแปลงผลิตต้นตอยางและในถุงเพาะชำตามวิธีการที่ถูกต้อง

1. อธิบายวิธีการติดตายางพันธุ์ดีในแปลงผลิตต้นตอยางและติดตาในถุงเพาะชำ

2. เตรียมวัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการติดตายางพันธุ์ดีในแปลงและติดตาในถุงเพาะชำ

3. ดำเนินการติดตายางพันธุ์ดีในแปลงและติดตาในถุงเพาะชำได้อย่างถูกต้อง

4. ตรวจสอบผลการติดตายางพันธุ์ดีในแปลงและในถุงเพาะชำ

5. ตัดต้นตอหลังติดตายางพันธุ์ดีสำเร็จทั้งในแปลงและในถุงเพาะชำ

1) การติดตาขยายพันธุ์พืช
2) การคัดเลือกต้นพันธุ์และกิ่งตาที่เหมาะสม

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1)  มีทักษะในการคัดเลือกต้นตอยางและกิ่งตายางพันธุ์ดีที่มีลักษณะเหมาะสมสำหรับติดตา
2)  มีทักษะในการติดตายางพันธุ์ดีและใช้วัสดุอุปกรณ์ในการติดตายางพันธุ์ดีอย่างถูกวิธี
3)  มีทักษะในการตรวจสอบผลการติดตายางพันธุ์ดีและใช้มีดกรีดและแกะแผ่นพลาสติกที่พันแผ่นตายางอย่างถูกวิธี
4)  มีทักษะในการตัดต้นตอหลังติดตายางพันธุ์ดีสำเร็จอย่างถูกวิธี 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1)  มีความรู้ในการคัดเลือกต้นตอยางที่มีลักษณะเหมาะสมเพื่อติดตา 
2)  มีความรู้ในการคัดเลือกกิ่งตายางพันธุ์ดีที่มีลักษณะเหมาะสมเพื่อติดตา 
3)  มีความรู้ในการติดตายางพันธุ์ดี
4)  มีความรู้ในการตรวจสอบผลการติดตายางพันธุ์ดีและการตัดต้นตอหลังติดตายางพันธุ์ดีสำเร็จ

หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) ทักษะและความรู้ที่ต้องการ 
       (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)
              1)  หลักฐาน/หนังสือรับรองการทำงาน หรือการผ่านงานที่ออกโดยหน่วยงานที่เชื่อถือได้
              2)  แฟ้มสะสมงาน
       (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)
              1)  หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา
              2)  หลักฐานการผ่านการอบรม หรือการประชุมเชิงปฏิบัติการ
              3)  ผลการสอบข้อเขียน
              4)  ผลการทดสอบสัมภาษณ์/ปฏิบัติ
       (ค) คำแนะนำในการประเมิน
              1)  ผู้ประเมินจะดำเนินการตรวจประเมินความรู้เกี่ยวกับการพิจารณาคัดเลือกต้นตอยางที่มีลักษณะเหมาะสมเพื่อติดตา การคัดเลือกกิ่งตายางพันธุ์ดีที่มีลักษณะเหมาะสม การติดตายางพันธุ์ดีตามวิธีการอย่างถูกต้องทั้งในแปลงและในถุงเพาะชำ และการตรวจสอบผลการติดตายางพันธุ์ดี โดยพิจารณาจากหลักฐานด้านความรู้
              2)  หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องมีความสัมพันธ์กับข้อกำหนดของหน่วยสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยหลักฐานในที่นี้ต้องแสดงถึง 
                     • ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง
                     • วิธีการปฏิบัติงานในแปลง กฎหมาย กฎเกณฑ์ และระเบียบต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
                     • ขอบเขตด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
       (ง) วิธีการประเมิน
              1)  การสอบข้อเขียน
              2)  การสอบสัมภาษณ์
              3)  การสอบปฏิบัติ

ขอบเขต (Range Statement) อธิบายถึงการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ระบุองค์ประกอบ ในการดำเนินงานด้านการบริหารจัดการทั่วไปให้มีความเหมาะสม โดยต้องดำเนินงานเป็นไปตามกฎหมาย กฎระเบียบ ข้อบังคับ มาตรฐาน แผนการดำเนินงาน และนโยบายของเจ้าของแปลงและผู้ประกอบการผลิตต้นยางพาราพันธุ์ดี ซึ่งต้องดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง
       (ก)  คำแนะนำ
              N/A
       (ข)  คำอธิบายรายละเอียด
              1)  วิธีการคัดเลือกต้นตอยางที่มีลักษณะเหมาะสมสำหรับการติดตา หมายถึง ต้นตอยางที่มีความสมบูรณ์แข็งแรง มีอายุประมาณ 4 เดือนครึ่ง ถึง 8 เดือน ลำต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่น้อยกว่า 1 เซนติเมตร วัดจากระดับสูงจากพื้นดิน 10 เซนติเมตร ลำต้นตั้งตรง โคนรากไม่คดงอ ต้นที่ฉัตรบนสุดมีใบแก่เพราะสามารถลอกเปลือกได้ง่าย
              2)  วิธีการคัดเลือกกิ่งตายางพันธุ์ดีที่มีลักษณะเหมาะสมสำหรับการติดตา หมายถึง กิ่งตามีขนาดใกล้เคียงกันกับต้นตอยาง กิ่งตาที่ได้จากแปลงกิ่งตายางที่ได้รับการจดทะเบียนจากกรมวิชาการเกษตรเท่านั้น  กิ่งตาเขียวที่สมบูรณ์จะต้องมีอายุ 42 - 49 วัน และ เป็นต้นกิ่งตาที่ฉัตรบนสุดมีใบแก่ เพราะลอกเปลือกได้ง่าย ไม่เปราะและไม่มีเสี้ยนเนื้อไม้ติดมา
              3)  วิธีการติดตายางพันธุ์ดีในแปลงผลิตต้นตอยางและติดตาในถุงเพาะชำ เริ่มจาก (1) สำรวจจำนวนต้นตอทั้งหมดที่มีลักษณะเหมาะสมในการติดตาเพื่อจะได้เตรียมจำนวนกิ่งตาพันธุ์ดีให้พอดีที่จะติดตา (2) ทำความสะอาดโค่นต้นตอยางบริเวณที่จะเปิดเปลือก (3) ใช้ปลายมีดกรีดตามความยาวของลำต้นให้ขนานกันสองรอย ยาวรอยละ 7-8 เซนติเมตร ระหว่างรอยห่างกันประมาณ 1 เซนติเมตร ให้ส่วนล่างของรอยกรีดสูงจากพื้นดินประมาณ 2.5 เซนติเมตร แล้วใช้มีดตัดขวางปลายรอยกรีดด้านบน เปิดเปลือกลอกออกให้เหลือเป็นลิ้นยาวประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ระวังอย่าให้สิ่งสกปรกเข้าไปในรอยที่เปิดเปลือกไว้เพราะจะทำให้การติดตาไม่ได้ผล (4) นำกิ่งตายางพันธุ์ดีมาเลือกตาที่ต้องการ ใช้มีดเฉือนตาจากปลายกิ่งไปโค่นให้ติดเนื้อไม้บางๆ และสม่ำเสมอยาวประมาณ 8-9 เซนติเมตร ให้แผ่นตากว้างพอดีกับความกว้างของรอยเปิดเปลือก ให้ส่วนของตาติดอยู่ตรงกึ่งกลางของแผ่นตา (5) แต่งขอบแผ่นตาให้มีขนาดเท่ากับรอยเปิดเปลือกหรือมีขนาดเล็กกว่าเล็กน้อย อย่าจับหรือกดแผ่นตาแรงเพราะจะทำให้แผ่นตาช้ำ (6) ลอกแผ่นตาเพื่อแยกส่วนที่เป็นเปลือกกับเนื้อไม้ออกจากกัน ซึ่งทำได้ 2 วิธีคือ การลอกด้วยมือและลอกด้วยปาก ขณะลอกอย่าให้แผ่นตางอและช้ำ จากนั้นตรวจสอบความสมบูรณ์ของแผ่นตา ถ้าจุดเยื้อเจริญหลุด แหว่ง ไม่สมบูรณ์ให้คัดทิ้งและเลือกแผ่นตาที่สมบูรณ์เท่านั้น   (7) นำแผ่นตาสอดเข้ากับลิ้นที่ต้นตอที่เปิดเตรียมไว้ แนบแผ่นตาเข้ากับรอยเปิดเปลือกให้ตาอยู่ด้านบนของก้านใบ ขณะแนบแผ่นตาอย่าให้แผ่นตาและจุดเยื้อเจริญช้ำ (8) ใช้แผ่นพลาสติกใสพันแผ่นตาให้แนบกับรอยเปิดของเปลือกต้นตอ พันจากล่างให้ต่ำกว่ารอยเปิดเปลือกล่างประมาณ 1 เซนติเมตร วนขึ้นบนให้ขอบแผ่นพลาสติกทับกันให้แนบทุกรอบ เมื่อพันไปได้ครึ่งหนึ่งให้ตัดแผ่นตาส่วนเกินออกให้พอดีกับรอยเปิดเปลือก แล้วพันต่อไปจนเหนือรอยเปิดเปลือกบนประมาณ 1 นิ้วจึงผูกพลาสติกดึงให้แน่นเพื่อป้องกันน้ำซึมเข้าสู่แผ่นตา (9) มัดปลายต้นยางทุกๆ 5 ต้นเข้าด้วยกัน เพื่อช่วยให้แสงแดดส่องเข้าถึงตาได้มากขึ้น เพื่อให้ตาเจริญเติบโตและติดสนิทกับต้นตอ และ (10) หลังการติดตา ให้จดวันเดือนปีที่ติดตา พันธุ์ยางที่ติดตา จำนวนต้นที่ติดตา ควรมีป้ายบอกรายละเอียดผูกไว้ เพื่อให้ง่ายต่อการดูแล
              4)  วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการติดตายางพันธุ์ดี ได้แก่ ภาชนะใส่อุปกรณ์ติดตายาง  กิ่งตายางพันธุ์ดี กรรไกตัดกิ่งตา มีดติดตา เศษผ้าสำหรับทำความสะอาดต้นตอยาง แผ่นพลาสติกใสขนาดกว้าง 5/8 นิ้ว หนา 0.05 มิลลิเมตร 
              5)  ตรวจสอบผลการติดตายางพันธุ์ดี หมายถึง หลังจากติดตาแล้ว 3 สัปดาห์ ถ้าแผ่นตายังมีสีเขียวอยู่แสดงว่าติดตาสำเร็จ ให้ใช้ปลายมีดคมกรีดลงบนแถบพลาสติกด้านข้างของต้นตอ แกะแถบพลาสติกออก ส่วนต้นที่มีแผ่นตาสีคล้ำแสดงว่าการติดตาไม่สำเร็จ ให้ใช้ปลายมีดคมกรีดบนแถบพลาสติกด้านหน้าแผ่นตา แกะแถบพลาสติกออก ใช้อีกด้านของต้นตอสำหรับติดตาซ้ำได้อีกครั้ง
              6)  ตัดต้นตอหลังติดตายางพันธุ์ดีสำเร็จ หมายถึง (1) การตัดต้นตอที่ติดตาในแปลง: หลังจากกรีดแถบพลาสติกออกควรทิ้งไว้ประมาณ 1 สัปดาห์ก่อนตัดต้นตอ การตัดต้นตอจะต้องตัดเหนือขอบแผ่นตาบนขึ้นไป 2 นิ้ว โดยตัดเฉียงให้มุมลาดเทลงและอยู่ฝั่งตรงข้ามกับแผ่นตา และ (2) การตัดต้นตอที่ติดตาในถุงเพาะชำ:  หลังจากกรีดแถบพลาสติกออกให้ทิ้งไว้ประมาณ 1 สัปดาห์ก่อนตัดต้นตอ การตัดต้นตอจะต้องตัดเหนือขอบแผ่นตาบนขึ้นไป 2 นิ้ว โดยตัดเฉียงให้มุมลาดเทลงและอยู่ฝั่งตรงข้ามกับแผ่นตาเช่นกันและทารอยแผลที่ตัดด้วยปูนขาวเพื่อป้องกันการคายน้ำและการติดเชื้อ หลังจากนั้น 30 วัน (มีใบ 1 ฉัตรแก่แล้ว) จึงสามารถนำลงปลูกในหลุมหรือจำหน่าย 

A20  ทัศนะคติที่ดีในการประกอบอาชีพ

N/A

1) ประเมินจากแบบสอบข้อเขียน
2) ประเมินโดยการสัมภาษณ์ตามแบบทดสอบที่กำหนดไว้
3) ประเมินโดยการสอบปฏิบัติ
4) ประเมินจากหลักฐานอื่นๆ เช่น หนังสือรับรอง เอกสารรับรองการผ่านการอบรม หนังสือรับรองการทำงาน/ผ่านงาน โดยต้องดำเนินการควบคู่กับการสัมภาษณ์