ผู้ปฏิบัติงานด้านจัดทำแปลงต้นยางพาราพันธุ์ดี

         หน่วยสมรรถนะนี้เกี่ยวข้องกับการปลูกต้นตอยางในแปลงผลิตต้นตอยางและปลูกในถุงเพาะชำ ผู้ปฎิบัติงานจะต้องมีความรู้ ความเข้าใจ และทักษะที่จำเป็นในการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางเพื่อทำต้นตอยางได้อย่างเหมาะสม สามารถเลือกวิธีการวางแนวปลูกและปลูกเมล็ดสดในแปลงปลูกต้นตอยาง การเพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ด การวางแนวปลูกและปลูกเมล็ดงอกในแปลงปลูกต้นตอยาง และการปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในถุงเพาะชำเพื่อทำต้นตอยางได้อย่างเหมาะสมกับพื้นที่งาน และสามารถวางแผนป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากการปฏิบัติดังกล่าวได้

กลุ่มอาชีพเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจ ผู้ปฏิบัติงานด้านเพาะปลูกยางพารา

ISCO 6112 ผู้ปฏิบัติงานด้านการปลูกไม้ยืนต้นและไม้ผล

- พระราชบัญญัติควบคุมยาง พ.ศ.2542
- คำแนะนำพันธุ์ยาง ปี 2560 พันธุ์ยางแนะนำในพื้นที่ปลูกยางเดิม พันธุ์ยางแนะนำในพื้นที่ปลูกยางใหม่ ของสถาบันวิจัยยาง กรมวิชาการเกษตร

คัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางพาราเพื่อผลิตต้นตอยาง

1. อธิบายวิธีการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางที่เหมาะสมสำหรับผลิตต้นตอยาง

2.จัดเตรียมอุปกรณ์ในการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยาง

3.คัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางที่เหมาะสมสำหรับผลิตต้นตอยาง

วางแนวปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยาง

1. อธิบายขั้นตอนการวางแนวปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยาง

2. จัดเตรียม ไม้หลัก ไม้ชะมบ และเชือกที่ต้องใช้ในการวางแนวปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยางให้เพียงพอ

3. วางแนวไม้หลัก ไม้ชะมบและขึงเชือกตามแนวไม้ชะมบเพื่อเป็นแนวปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยาง

ปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยาง

1. อธิบายขั้นตอนการปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยาง

2. จัดเตรียมอุปกรณ์หรือเครื่องจักรขนาดเล็กในการทำร่องเพื่อปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยาง

3. จัดทำร่องเพื่อปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยาง

4. ปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยางตามขั้นตอนที่ถูกต้อง

เพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ดเพื่อใช้ในการผลิตต้นตอยาง

1. อธิบายขั้นตอนการเพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ดเพื่อใช้ในการผลิตต้นตอยาง

2. จัดเตรียมวัสดุและอุปกรณ์การยกร่องและเพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ด

3. ยกร่องเพื่อเพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ด

4. เพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ดตามขั้นตอนอย่างถูกต้อง

5. คัดเลือกเมล็ดงอกไปปลูกเพื่อผลิตต้นตอยาง

วางแนวปลูกและกำหนดระยะปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง

1. อธิบายขั้นตอนการวางแนวปลูกและกำหนดระยะปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง

2. จัดเตรียมไม้ชะมบ ไม้หลัก และเชือกที่ต้องใช้ในการวางแนวปลูกเมล็ดงอกให้เพียงพอ

3. วางแนวไม้ชะมบและขึงเชือกที่กำหนดระยะห่างระหว่างเมล็ดตามแนวไม้ชะมบเพื่อเป็นแนวปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง

ปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง

1. อธิบายขั้นตอนการปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง

2. เตรียมหลุมโดยใช้อุปกรณ์เจาะหลุมเพื่อปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง

3. ปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยางตามขั้นตอนที่ถูกต้อง

ปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในถุงเพาะชำเพื่อผลิตต้นตอยาง

1. อธิบายขั้นตอนการปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในถุงเพาะชำเพื่อผลิตต้อตอยาง

2. เตรียมวัสดุเพาะชำเมล็ดสดและเมล็ดงอกในถุงเพาะชำเพื่อผลิตต้อตอยาง

3. จัดวางถุงเพาะชำที่เตรียมดินไว้เสร็จแล้วเพื่อปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอก

4. ปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในถุงเพาะชำตามขั้นตอนอย่างถูกต้อง

1) การคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางพารา
2) การวางแนวปลูกเมล็ดยางพารา

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

      1)  มีทักษะในการใช้อุปกรณ์คัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางเพื่อผลิตต้นตอยาง
      2)  มีทักษะในการยกร่องและเพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ดงอกตามขั้นตอน
      3)  มีทักษะในการคัดเลือกเมล็ดงอกเพื่อนำไปปลูกเป็นต้นตอยาง
      4)  มีทักษะในการใช้อุปกรณ์วางแนวปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง
      5)  มีทักษะในการใช้อุปกรณ์การทำร่องปลูกเมล็ดสดและอุปกรณ์การเจาะหลุมปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง
      6)  มีทักษะในการเตรียมถุงเพาะชำเพื่อปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอก

(ข) ความต้องการด้านความรู้

      1)  มีความรู้ในการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางเพื่อทำต้นตอยางเพื่อใช้ติดตายางพันธุ์ดี
      2)  มีความรู้ในการเพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ดยาง
      3)  มีความรู้ในการวางแนวปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกเพื่อผลิตต้นตอยาง
      4)  มีความรู้ในการปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง
      5)  มีความรู้ในการปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในถุงเพาะชำเพื่อผลิตต้นตอยาง

หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) ทักษะและความรู้ที่ต้องการ 
(ก)  หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)
       1)  หลักฐาน/หนังสือรับรองการทำงาน หรือการผ่านงานที่ออกโดยหน่วยงานที่เชื่อถือได้
       2)  แฟ้มสะสมงาน
(ข)    หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)
       1)  หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา
       2)  หลักฐานการผ่านการอบรม หรือการประชุมเชิงปฏิบัติการ
       3)  ผลการสอบข้อเขียน
       4)  ผลการทดสอบสัมภาษณ์/ปฏิบัติ
(ค)  คำแนะนำในการประเมิน
       1)  ผู้ประเมินจะดำเนินการตรวจประเมินความรู้เกี่ยวกับการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางเพื่อทำต้นตอ การวางแนวปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในแปลงปลูกต้นตอยาง การปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในแปลงปลูกต้นตอยาง การเพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ด และการปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในถุงเพาะชำเพื่อผลิตต้นตอยาง โดยพิจารณาจากหลักฐานด้านความรู้
       2)  หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องมีความสัมพันธ์กับข้อกำหนดของหน่วยสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยหลักฐานในที่นี้ต้องแสดงถึง 
              •  ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง
              •  วิธีการปฏิบัติงานในแปลง กฎหมาย กฎเกณฑ์ และระเบียบต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
              •  ขอบเขตด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
(ง)  วิธีการประเมิน
       1)  การสอบข้อเขียน
       2)  การสอบสัมภาษณ์
       3)  การสอบปฏิบัติ

ขอบเขต (Range Statement) อธิบายถึงการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ระบุองค์ประกอบ ในการดำเนินงานด้านการบริหารจัดการทั่วไปให้มีความเหมาะสม โดยต้องดำเนินงานเป็นไปตามกฎหมาย กฎระเบียบ ข้อบังคับ มาตรฐาน แผนการดำเนินงาน และนโยบายของเจ้าของแปลงและผู้ประกอบการผลิตต้นยางพาราพันธุ์ดี ซึ่งต้องดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง
       (ก)  ขอบเขต
              N/A
       (ข)  คำอธิบายรายละเอียด
              1)  วิธีการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางที่เหมาะสมในการทำต้นตอ มี 3 วิธี ได้แก่ (1) การเลือกเมล็ดจากต้นยางที่มีอายุ 20 ปีขึ้นไป โดยหากเป็นต้นยางพื้นเมืองยิ่งดีเนื่องจากมีความต้านทานโรคและมีระบบรากที่ดี เลือกเมล็ดที่มีอายุไม่เกิน 2 สัปดาห์ นับตั้งแต่เก็บจากต้น-ขนส่ง-ปลูก (2) เมล็ดยางที่สุ่มเก็บ 1 กิโลกรัม ถ้านับจำนวนเมล็ดได้ 200-240 เมล็ด  แสดงว่าเปอร์เซ็นต์การงอกสูง (3) เมล็ดยางที่ถูกทุบให้แตก ถ้าเนื้อในแน่นเต็มเปลือกและมีน้ำยางออก แสดงว่าเปอร์เซ็นต์การงอกสูง  
              2)  อุปกรณ์ในการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยาง ได้แก่ เครื่องชั่งกิโลสำหรับชั่งเมล็ดยาง ถุงพลาสติกใส่เมล็ดยาง 1 กิโลกรัม ค้อนขนาดเล็กสำหรับทุบเมล็ดยาง (ใช้สำหรับคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ยางตามวิธีที่ 2 และ 3)
              3)  ขั้นตอนการวางแนวปลูกเมล็ดสดในแปลงผลิตต้นตอยาง  เริ่มจากการปักไม้ชะมบไว้ที่หัวและท้ายแปลง โดยปัก 4 มุมของแต่ละแปลง ระยะระหว่างแถวคู่ 30 เซนติเมตร คูณความยาวตามที่ต้องการ ระยะระหว่างต้นในแถวขึ้นอยู่กับความสดของเมล็ดพันธุ์ยาง และมีระยะขอบแปลงข้างละ 5 เซนติเมตร ระยะระหว่างแปลง 60 เซนติเมตร สำหรับพื้นที่ลาดเอียงเล็กน้อย ควรวางแถวปลูกขวางแนวลาดเอียงและควรยกร่องแต่ละแถวคู่ เพื่อป้องกันน้ำชะล้างเมล็ดและต้นตอ สะดวกในการปฏิบัติงาน และการปลูกแถวคู่จะได้จำนวนต้นยางมากกว่าแถวเดี่ยว
              4)  ขั้นตอนการปลูกเมล็ดสดในแปลงปลูกต้นตอยาง เริ่มจากการทำร่อปลูกเมล็ดสด ลึกประมาณ 5 เซนติเมตร ตามแนวเชือก จากนั้นนำเมล็ดสดวางเรียง จำนวนเมล็ดที่เรียงขึ้นกับเปอร์เซ็นต์ความสดของเมล็ด ในการเรียงเมล็ดให้ด้านแบนของเมล็ดคว่ำลงแล้วกลบดิน ซึ่งจะใช้เมล็ดประมาณ 300 กก.ต่อไร่ ถ้าเมล็ดมีเปอร์เซ็นต์ความสดสูง (ภายใน 2 สัปดาห์) ให้เรียงเมล็ดห่าง ปกติในช่วงระยะ 1 เมตร จะวางเรียงประมาณ 18-24 เมล็ด ไม่ควรใช้เมล็ดเก่าเกิน 2 สัปดาห์ รดน้ำให้ชุ่ม
              5)  อุปกรณ์หรือเครื่องจักรขนาดเล็กในการทำร่อง หมายถึง จอบขุด รถไถขนาดเล็ก รถไถเดินตาม สำหรับทำร่อง ถ้าใช้เครื่องจักรจะทำให้เกิดความสม่ำเสมอ ขนาดของร่องไม่ใหญ่จนเกินไปและมีแถวเป็นแนวตรง 
              6)  ขั้นตอนการเพาะเมล็ดงอกในแปลงเพาะเมล็ด เริ่มจากการเตรียมแปลงเพาะเมล็ด โดยยกร่องกว้าง 1.20 เมตร ยาวตามความต้องการ ใช้ทรายหรือขยุยมะพร้าวหรือขี้เลื่อยเก่าๆ กลบบนแปลงเพาะแล้วเกลี่ยให้เรียบ นำเมล็ดยางเพาะโดยเกลี่ยให้เรียบเพียงชั้นเดียว นำกระสอบป่านคลุมทับอีกครั้ง รดน้ำให้ชุ่ม ควรรดน้ำด้วยสปริงเกอร์ทุกวัน วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ครั้งละ 1 ชั่วโมง  หลังจากนั้นประมาณ 1 สัปดาห์ เริ่มเก็บเมล็ดที่งอกไปปลูกทุกวัน 
              7)  วัสดุและอุปกรณ์การยกร่องและเพาะเมล็ดงอก ได้แก่ อุปกรณ์ยกร่อง (จอบขุด) คลาด ทราย ขยุยมะพร้าว ขี้เลื่อยเก่าๆ กระสอบป่าน ไม้หลัก เชือก
              8)  คัดเลือกเมล็ดงอกไปปลูกเพื่อผลิตต้นตอยาง  วิธีการคัดเลือกเมล็ดงอกที่นำไปปลูกได้ ดูจากรากที่งอกจากเมล็ดมีลักษณะเป็นตุ่มสีขาวขนาดประมาณเท่าหัวไม้ขีดไฟ ส่วนเมล็ดที่ไม่งอกหลังจาก 15 วัน คัดทิ้งหมดเพราะจะได้ต้นตอยางที่ไม่แข็งแรง
              9)  ขั้นตอนการวางแนวปลูกและกำหนดระยะปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง เริ่มจาก (1) วางแนวปลูกเมล็ดงอกในแปลงปลูกต้นตอยาง ใช้วิธีเดียวกับการการวางแนวปลูกเมล็ดสดทุกประการ ต่างกันที่การขึงเชือก ให้ทำเครื่องหมายระยะระหว่างต้นไว้ทุกระยะ 20 เซนติเมตร เพื่อสะดวกต่อการปลูกและมีระยะระหว่างต้นเท่ากัน
              10)  ขั้นตอนการปลูกเมล็ดงอกในแปลงผลิตต้นตอยาง เจาะดินให้เป็นหลุมลึกประมาณ 3 เซนติเมตร ตรงตำแหน่งหลุมปลูก เพื่อลดความเสียหายของรากที่งอกจากการเพาะเมล็ดซึ่งรากอาจจะหักได้ง่าย จากนั้นวางเมล็ดงอกให้ทางด้านแบนของเมล็ดคว่ำลง หรือทางปลายรากลงแล้วกลบดินพอมิด เพื่อให้รากและลำต้นสามารถงอกได้อย่างสะดวกและถูกทิศทาง รดน้ำให้ชุ่ม
              11)  อุปกรณ์เจาะหลุม หมายถึง ไม้ปลายแหลมหรือเหล็กปลายแหลม ควรเป็นไม้เนื้อแข็งหรือเหล็กปลายแหลม ยาวประมาณ 1 ฟุต เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3 เซนติเมตร
              12)  ขั้นตอนการปลูกเมล็ดสดและเมล็ดงอกในถุงเพาะชำ  (1) เตรียมวัสดุเพาะชำเมล็ดสดและเมล็ดงอก เริ่มจากการเลือกขนาดและคุณภาพถุงเพาะชำตามมาตรฐานคือถุงมีขนาดอย่างต่ำ 5x15 นิ้ว เพื่อให้ได้ขนาดเหมาะกับความยาวของรากยาง มีน้ำหนักเบาและทนทาน มีรูระบายน้ำ ประมาณ 9 รู เตรียมดินที่เหมาะสม ควรเป็นดินร่วนเหนียว เนื่องจากมีความอุดมสมบูรณ์กว่าดินชนิดอื่นและเมื่อแกะถุงดินจะไม่แตกร่วง เพื่อป้องกันความเสียหายของราก จากนั้นใส่ดินลงในถุงเพาะชำ ควรเว้นดินจากปากถุงลงมาประมาณ 1 นิ้ว เพื่อให้สามารถรองรับปุ๋ยและน้ำได้ หลังจากอัดดินในถุงเพาะชำแน่นแล้วนำไปแช่ในน้ำ ให้ดินอิ่มน้ำก่อนการเพาะปลูก เพื่อป้องกันการแตกของถุงและความเสียหายของราก (2) วางเมล็ดสด 3 เมล็ดตรงกลางถุงให้หัวชนกัน ให้ด้านแบนของเมล็ดคว่ำลงแล้วกลบดิน รดน้ำให้ชุ่ม ควรรดน้ำด้วยสปริงเกอร์หรือน้ำหยด วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ครั้งละ 1 ชั่วโมง เมื่อต้นยางมี 1 ฉัตร คัดเลือกต้นที่สมบูรณ์ที่สุดเพียง 1 ต้น และ (3) วางเมล็ดงอก 1 เมล็ด บริเวณกึ่งกลางถุง ให้ทางด้านแบนของเมล็ดคว่ำลงหรือทางปลายรากลงแล้วกลบดินพอมิด รดน้ำให้ชุ่ม การปลูกเมล็ดงอกในถุงเพาะชำ อัตราการรอดไม่น้อยกว่า 80%

A20 ทัศนะคติที่ดีในการประกอบอาชีพ

N/A

1)  ประเมินจากแบบสอบข้อเขียน
2)  ประเมินโดยการสัมภาษณ์ตามแบบทดสอบที่กำหนดไว้
3)  ประเมินโดยการสอบปฏิบัติ 
4)  ประเมินจากหลักฐานอื่นๆ เช่น หนังสือรับรอง เอกสารรับรองการผ่านการอบรม หนังสือรับรองการทำงาน/ผ่านงาน โดยต้องดำเนินการควบคู่กับการสัมภาษณ์