ISCO - 08     รหัสอาชีพ    6123    เกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหม
ISCO - 08    รหัสอาชีพ     6123    เกษตรกรเลี้ยงไหม
ISCO - 08    รหัสอาชีพ     6123    คนเลี้ยงไหม
ISCO - 08    รหัสอาชีพ     6123    เจ้าของฟาร์มเลี้ยงไหม
ISCO - 08    รหัสอาชีพ     9212    คนงานฟาร์มเลี้ยงไหม
 

มีความสามารถในการเตรียมพื้นที่สถานที่เลี้ยงไหม  จัดการพื้นที่ให้ปลอดภัยจากการปนเปื้อนสารเคมี จัดสภาพแวดล้อมสถานที่เลี้ยงไหมและมีการระบายอากาศที่ดีเหมาะสมกับการเลี้ยงไหมได้ดี  จัดทำพื้นที่กักดักแมลงวันก้นขน ปลอดภัยจากสัตว์ แมลงศัตรูหนอนไหม  สามารถคำแนะนำกับผู้ปฏิบัติงาน และแก้ปัญหาในพื้นที่เลี้ยงไหม โดยใช้ความรู้และหลักการที่เกี่ยวข้องได้ด้วยตนเอง       

อาชีพการเกษตร

ISCO – 08 หมวดใหญ่ 6 ผู้ปฏิบัติงานที่มีฝีมือด้านการเกษตร ป่าไม้ และประมง
ISCO – 08 หมวดใหญ่ 9 ผู้ประกอบอาชีพงานพื้นฐาน
 

1.  มาตรฐานสินค้าเกษตร มกษ. 8001–2553  รังไหมพันธุ์ไทยสีเหลือง   สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ  กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
2.  มกษ. 8201-2566 มาตรฐานสินค้าเกษตรเรื่อง การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับฟาร์มไหมชนิดกินใบหม่อน สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

กำหนดพื้นที่เลี้ยงไหมและควบคุมความปลอดภัยจากปนเปื้อนสารเคมี และมีการระบายอากาศดี

1. กำหนดขนาดสถานที่เลี้ยงไหมที่เหมาะสมกับประมาณการเลี้ยงไหมแต่ละรุ่น

2. ควบคุมพื้นที่สถานที่เลี้ยงไหมให้ปลอดภัยจากการปนเปื้อนสารเคมี

3. จัดระบบระบายอากาศในพื้นที่สถานที่เลี้ยงไหมให้เหมาะสมกับการเลี้ยงไหม

จัดทำพื้นที่กักดักแมลงวันก้นขน ปลอดภัยจากสัตว์ แมลงศัตรูหนอนไหม

1. อธิบายศัตรูไหม และแนวทางป้องกันศัตรูไหมในพื้นที่เลี้ยงไหมได้

2. ควบคุมพื้นที่สถานที่เลี้ยงไหมให้มิดชิดและสามารถป้องกันศัตรูไหมได้

ควบคุมสภาพแวดล้อมภายในสถานที่เลี้ยงไหมให้เหมาะสมกับการเลี้ยงไหมในแต่ละรุ่น 

1. จัดสภาพแวดล้อมภายในสถานที่เลี้ยงไหมให้เหมาะสมต่อการเลี้ยงไหม

2. กำหนดมาตรการป้องกันไม่ให้แสงแดดสัมผัสกับหนอนไหมโดยตรงได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3. กำหนดมาตรการป้องกันฝนที่จะส่งผลกระทบต่อการเลี้ยงไหมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

1. สามารถอ่านออกเขียนได้
2. มีความรู้เกี่ยวกับการเกษตรกรรม
3. มีความรู้เกี่ยวกับสถานที่เลี้ยงไหมและการจัดการพื้นที่ในสถานที่เลี้ยงไหมให้ปลอดภ้ยและเหมาะสมต่อการเลี้ยงไหม
 

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1.  การกำหนดขนาดพื้นที่สถานที่เลี้ยงไหมที่เหมาะสมกับการเลี้ยงไหมแต่ละรุ่นให้ได้รังไหมตามเป้าหมาย
2.  การควบคุมพื้นที่สถานที่เลี้ยงไหมให้ปลอดภัยจากการปนเปื้อนสารเคมี และศัตรูไหม
3.  การจัดการสภาพแวดล้อมสถานที่เลี้ยงไหมที่ไม่ส่งผลกระทบต่อหนอนไหมและคุณภาพรังไหม  
4. การทำงานร่วมกับผู้อื่นและสื่อสารกับผู้ร่วมงานให้เข้าใจได้ดี
5. การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลการปฏิบัติงานเลี้ยงไหม
 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ข้อมูลที่จำเป็นในการสร้างสถานที่เลี้ยงไหมให้เหมาะสมและให้ผลผลิตรังไหมที่เพียงพอต่อความต้องการ  ทั้งในด้านพื้นที่ของสถานที่เลี้ยงไหม สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม  และการกำหนดมาตรการต่าง ๆ ในการควบคุมสถานที่เลี้ยงไหมให้ปลอดภัยจากสารเคมี  
2. ศัตรูไหมและแนวทางการป้องกันศัตรูไหมในสถานที่เลี้ยงไหม
 

(ก)  หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)
 หลักฐานรับรองปฏิบัติงานด้านการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม (ถ้ามี)
 (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)
    ใบประกาศนียบัตรที่ผ่านการอบรมด้านการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม หรือในวิชาที่เกี่ยวข้อง (ถ้ามี)
 (ค) คำแนะนำในการประเมิน
           การพิจารณาเข้าสู่กระบวนการประเมินสมรรถนะให้ใช้หลักฐานการปฏิบัติงานหรือหลักฐานความรู้ตามที่ระบุ
 (ง) วิธีการประเมิน
แฟ้มสะสมผลงาน (เทียบโอนประสบการณ์การทำงานเพื่อการรับรองคุณวุฒิวิชาชีพ RESK : Recognition of Existing Skills and Knowledge)
 

(ก)  คำแนะนำ
      การพิจารณาเข้าสู่กระบวนการประเมินสมรรถนะให้ใช้หลักฐานการปฏิบัติงานหรือหลักฐานความรู้ตามที่ระบุ
 (ข)  คำอธิบายรายละเอียด    
1. สถานที่เลี้ยงไหม คือโรงเรือนที่ใช้เลี้ยงไหม ควรอยู่ในพื้นที่น้ำไม่ท่วมขัง ไม่ใช่พื้นที่ลุ่ม ระบายอากาศดี โดยห้องเลี้ยงไหมต้องสามารถกันแมลง สัตว์ และศัตรูไหม รวมทั้งกันฝน ความร้อน และแสงแดด 
มีระบบควบคุมและระบายอากาศได้ดี ควรอยู่ใกล้แปลงหม่อน ห่างไกลจากสารเคมีและฝุ่นควัน ขนาดสถานที่เลี้ยงไหมไม่ได้มีขนาดเฉพาะแล้วแต่พื้นที่ ภายในโรงเรือนต้องทำโต๊ะสำหรับเลี้ยงไหม  วัสดุทำจากไม้และตาข่าย เพื่อเพิ่มพื้นที่ในการเลี้ยงไหม  เช่น 1 โต๊ะมี 3-4 ชั้น โดย 1 ชั้นเลี้ยงไหมได้ประมาณ 2 แผ่น หรือชั้นเลี้ยงไหมพื้นที่ 16-20 ตารางเมตรเลี้ยงไหมได้ประมาณ 1 แผ่น
การกำหนดขนาดพื้นที่เลี้ยงไหม ต้องทราบขนาดพื้นที่เลี้ยงไหมต่อไข่ไหมและไหมแต่ละวัย ตั้งแต่ช่วงระยะเริ่มแรกของวัย จนถึงระยะปลายของวัย ดังนี้
ไหมวัย 1 ขนาดพื้นที่ต่อแผ่นที่ต้องการ ประมาณ 0.2 – 1.0 ตารางเมตร
ไหมวัย 2 ขนาดพื้นที่ต่อแผ่นที่ต้องการ ประมาณ 1.0 – 2.0 ตารางเมตร
ไหมวัย 3 ขนาดพื้นที่ต่อแผ่นที่ต้องการ ประมาณ 2.0 – 4.5 ตารางเมตร
ไหมวัย 4 ขนาดพื้นที่ต่อแผ่นที่ต้องการ ประมาณ 4.5 – 10.0 ตารางเมตร
ไหมวัย 5 ขนาดพื้นที่ต่อแผ่นที่ต้องการ ประมาณ 10.0 – 18.0 ตารางเมตร
2. สถานที่เลี้ยงไหมต้องมีการทำความสะอาดก่อนและหลังเลี้ยงไหม มีการกำจัดเชื้อโรค โดยอบฆ่าเชื้อด้วยการฉีดพ่นสารเคมีทำลายเชื้อโรคที่ตกค้างอยู่ในห้องเลี้ยงไหมทุกชนิดด้วยน้ำปูนคลอรีน  1 เปอร์เซ็นต์ ฉีดพ่นห้องเลี้ยงไหมหลังทำความสะอาดแล้ว ในอัตรา 225 ซีซีต่อตารางเมตร โดยฉีดให้เปียกเป็นเวลาอย่างน้อย 30 นาที ทั้งภายในและภายนอกห้องเลี้ยงไหม  และพักโรงเลี้ยงประมาณ 10 วัน หากมีผู้เลี้ยงไหมจากโรงเลี้ยงอื่น  จะต้องรักษาสุขอนามัยก่อนเข้าไปในโรงเลี้ยไหม เช่น อาบน้ำ ล้างมือ เปลี่ยนชุดที่สะอาดสำหรับเลี้ยงไหม  
3. โรค แมลง และ สัตว์ ศัตรูไหมที่ต้องควบคุมไม่ให้เข้าไปในพื้นที่เลี้ยงไหมในสถานที่เลี้ยงไหม โดยโรคระบาดที่พบในหนอนไหม เช่น โรคเพบบรินทำให้ลำตัวหดสั้น แคระแกร็น โรคแกรสเซอรี่ทำให้ลำตัวเหลืองขุ่น น้ำเหลืองไหล  โรคมัสคาดีนทำให้ลำตัวเป็นซากแข็งสีดำคล้ายมัมมี่ ขึ้นเชื้อรา  เป็นต้น ส่วนแมลงและศัตรูไหม เช่น แมลงวันก้นขนที่จะเจาะเข้าไปในตัวหนอนไหมกัดกินอวัยวะภายใน  มดที่จะกัดกินไข่ไหม ทำให้ไข่ไหมไม่สามารถฟักออกเป็นตัว  หนูที่จะกัดกินไข่ไหม หนอนไหม รังไหม ผีเสื้อไหมเป็นอาหาร เป็นต้น
4. สภาพแวดล้อมการเลี้ยงไหม ต้องเป็นพื้นที่ที่มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก และมิดชิดเพื่อป้องกันศัตรูที่มารบกวนทำลายไหม (เช่น หนู นก แมลงวันก้นขน) สามารถควบคุมอุณหภูมิและความชื้นให้เหมาะสมกับการเลี้ยงไหมแต่ละวัย  และมีการป้องกันแสงแดดส่องโดนไหมโดยตรง และป้องกันฝนที่จะส่งผลกระทบต่อการเลี้ยงไหมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
 

เจ้าหน้าที่สอบพิจารณาหลักฐานของผู้เข้ารับการประเมิน ในกระบวนการประเมินเทียบโอนประสบการณ์การทำงานเพื่อการรับรองคุณวุฒิวิชาชีพ โดยหลักฐานต้องมีความสอดคล้องตามหน่วยสมรรถนะ (Unit of Competence: UoC) สมรรถนะย่อย (Element of Competence: EoC) และเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria: PC)