หน่วยสมรรถนะ
ขับเคลื่อนขบวนรถไฟตามข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ
สาขาวิชาชีพระบบขนส่งทางราง
รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ
| 1. รหัสหน่วยสมรรถนะ | RAI-ETGD-197B |
| 2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ | ขับเคลื่อนขบวนรถไฟตามข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ |
| 3. ทบทวนครั้งที่ | N/A |
| 4. สร้างใหม่ |
|
ปรับปรุง |
|
| 5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification) | |
|
ISCO-08 8311 พนักงาน/คนขับเคลื่อนหัวรถจักร 8311 ผู้ขับหัวรถจักร 8311 พนักงาน/คนขับรถไฟ 1 8311 ผู้ขับหัวรถจักร |
|
| 6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) | |
|
หน่วยนี้เกี่ยวข้องกับความรู้และทักษะเฉพาะทางในการขับเคลื่อนขบวนรถไฟในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย ภายใต้บริบทที่เปลี่ยนแปลงไป การใช้เทคนิคในการจัดการ/ควบคุมขบวนรถไฟ ตามข้อกำหนดหรือมาตรฐานขององค์กร ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ และหลักความปลอดภัยและอาชีวอนามัยในการทำงาน รวมถึงการตอบสนองต่อปัจจัยภายนอกและสถานการณ์ไม่ปกติหรือเหตุฉุกเฉินได้อย่างมีประสิทธิภาพ และการส่งมอบหัวรถจักรหลังสิ้นสุดการทำขบวน |
|
| 7. สำหรับระดับคุณวุฒิ |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 8. กลุ่มอาชีพ (Sector) | |
|
กลุ่มอาชีพระบบขนส่งทางราง (Rail Sector) ISCO-08 หมวดใหญ่ 8 ผู้ควบคุมเครื่องจักรโรงงานและเครื่องจักร และผู้ปฏิบัติงานด้านการประกอบ (หน้าที่ขับเคลื่อนรถไฟและยานพาหนะ) |
|
| 9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี) | |
|
N/A |
|
| 10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี) | |
|
การรถไฟแห่งประเทศไทย ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ พ.ศ.2549 (ขดร.2549) |
|
| 11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria) |
| หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) | เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) |
|---|---|
| 10509.1 ทำขบวนออกจากสถานี และควบคุมขบวนรถให้วิ่งเข้าสู่สถานี/ผ่านสถานี |
1.1 กำหนดเวลาของขบวนรถโดยเทียบกับสถานีต้นทาง ตามข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ และขั้นตอนขององค์กร
1.2 รับอนุญาตจากผู้เกี่ยวข้องให้เคลื่อนขบวนรถตามข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ และขั้นตอนขององค์กร
1.3 ควบคุมการปิด-เปิดประตูขึ้นลงผู้โดยสารในกรณีของรถดีเซลรางให้เป็นไปด้วยความปลอดภัย
1.4 ถ่ายทอดสัญญาณและหลักฐาน เช่น หวีด สัญญาณไฟ สัญญาณมือ ได้อย่างถูกต้องตามข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ
1.5 ระบุสภาพแวดล้อมที่อาจทำให้เกิดเหตุอันตรายของสถานีที่กำลังจะเข้าสู่/ผ่านสถานี และวิธีการตอบสนองต่อสถานการณ์ฉุกเฉิน
1.6 ควบคุมขบวนรถไฟให้ผ่านสถานีได้อย่างปลอดภัย |
| 10509.2 ขับเคลื่อนขบวนรถในเส้นทางหลักอย่างมีประสิทธิภาพ |
2.1 สังเกตทาง ระวังสิ่งกีดขวางในขณะขับเคลื่อนขบวนรถ เพื่อให้เกิดความปลอดภัย ตามหลักปฎิบัติ และข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ
2.2 ตรวจสอบประสิทธิภาพระบบห้ามล้อ ระหว่างขับเคลื่อนขบวนรถ เพื่อรักษาสภาพการทำงานให้เหมาะสมตามข้อกำหนด/มาตรฐานขององค์กร และคู่มือประจำรถ
2.3 ปฏิบัติการเดินขบวนรถตามคำสั่ง และข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2.4 ขับเคลื่อนขบวนรถด้วยความระมัดระวังเพื่อความสะดวกสบายของผู้โดยสาร และ/หรือสภาพของการขนส่งสินค้า
2.5 ระบุสภาพแวดล้อมบริเวณเส้นทางหลักที่อาจ ทำให้เกิดเหตุอันตรายและวิธีการตอบสนองต่อสถานการณ์ฉุกเฉิน |
| 10509.3 ขับเคลื่อนขบวนรถในเส้นทางตอนภูเขา |
3.1 ตรวจสอบและคำนวณน้ำหนักลากจูง ความยาวขบวนรถ และประสิทธิภาพแรงห้ามล้อ ตามข้อกำหนด/มาตรฐานขององค์กร และคู่มือประจำรถ
3.2 ทดลองระบบลมอัด-ลมดูด ของระบบห้ามล้อ ตามข้อกำหนดเชิงเทคนิคของขบวนรถได้อย่างถูกต้อง
3.3 ตรวจความพร้อมระบบลมอัด-ลมดูด ของระบบห้ามล้อ ตามข้อกำหนดเชิงเทคนิคของขบวนรถได้อย่างถูกต้อง
3.4 ปรับแต่งเครื่องห้ามล้อให้มีประสิทธิภาพที่ดี ตามข้อกำหนดเชิงเทคนิคของขบวนรถได้อย่างถูกต้อง |
| 10509.4 ตอบสนองต่อปัจจัยภายนอกหรือสถานการณ์ที่ไม่ปกติระหว่างทำขบวน |
4.1 ติดต่อประสานผู้เกี่ยวข้อง ภายใต้สถานการณ์ที่ไม่ปกติ ตามข้อกำหนด/ข้อบังคับ และมาตรฐานความปลอดภัยขององค์กร
4.2 ตรวจสอบสัญญาณ อุปกรณ์ และอุปกรณ์ความปลอดภัยประจำ และปฏิบัติตามนโยบาย/ขั้นตอนขององค์กร และหลักความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง ได้อย่างเหมาะสม
4.3 ปฏิบัติการเดินรถภายใต้สถานการณ์ที่ไม่ปกติ ตามข้อกำหนดขององค์กร ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ และมาตรฐานความปลอดภัยขององค์กร ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4.4 ดำเนินการแก้ไขสถานการณ์ที่ไม่ปกติหรือเป็นอันตรายอย่างเหมาะสม เพื่อลดความเสี่ยงต่อผู้โดยสาร/สินค้าและขบวนรถ |
| 10509.5 การปฎิบัติเมื่อขบวนรถถึงจุดเปลี่ยนเวรหรือสถานีปลายทาง |
5.1 บอกวิธีปฏิบัติเมื่อถึงจุดเปลี่ยนเวรทำการตามหลักปฎิบัติ และข้อกำหนดและระเบียบการเดินรถ ได้อย่างถูกต้อง
5.2 ขับเคลื่อนรถจักรเข้าสู่พื้นที่เก็บเมื่อถึงสถานีปลายทางหรือสถานีที่มีการเปลี่ยนรถจักรตามหลักปฎิบัติ และข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ
5.3 ดำเนินการป้องกันการเลื่อนไหลของรถจักร ตามหลักปฎิบัติ และข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ
5.4 ส่งมอบรถจักรได้อย่างถูกต้องตามขั้นตอน/นโยบายขององค์กร และข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ
5.5 บันทึกและรายงานเหตุการณ์ประจำวันและเหตุการณ์ผิดปกติ/อันตรายต่อผู้ที่เกี่ยวข้อง ตามขั้นตอน/นโยบายขององค์กร |
| 12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge) | |
|
|
| 13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge) | |
|
(ก) ความต้องการด้านทักษะ (ก) ความต้องการด้านทักษะ (Skill Requirement) (ก1) ทักษะทางเทคนิค (Technical Skills)
(ก2) ทักษะทางสังคมและการทำงาน (Soft Skills)
(ข) ความต้องการด้านความรู้ (ข1) รถไฟและการขับเคลื่อน (ข2) การปฏิบัติการเดินรถไฟในสถานการณ์ที่ไม่ปกติ (ข3) การตอบสนองต่อปัจจัยภายนอกหรือสถานการณ์ที่ไม่ปกติที่เกิดขึ้นในการขับเคลื่อนขบวนรถไฟ (ข4) การบำรุงรักษารถจักรและรถพ่วง (ข5) กฏความปลอดภัยและอาชีวอนามัยที่เกี่ยวข้อง (OH&S) (ข6) แบบฟอร์ม/เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการเตรียมการก่อนปฏิบัติการเดินรถหรือการทำขบวน |
|
| 14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide) | |
|
ผู้ที่เข้ารับการประเมินจะต้องศึกษาคำแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน ควบคู่ไปกับเกณฑ์ในการปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการ ขอบเขต และแนวทางการประเมินสำหรับหน่วยสมรรถนะนี้ (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) (ก1) หนังสือรับรองการทำงานจากองค์กร/สถานประกอบการ หรือ (ก2) ใบกำหนดหน้าที่งานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ (ก3) วิดีโอการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ (ก4) ภาพถ่ายผลงานหรือชิ้นงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) (ข1) ใบรับรองผลการศึกษา หรือ (ข2) ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตร/ใบรับรองผ่านการฝึกอบรมในหลักสูตรด้านปฏิบัติการรถจักร และ/หรือหลักสูตรอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ (ค) คำแนะนำในการประเมิน (ค1) ประเด็นสำคัญที่ควรพิจารณาในการประเมิน และหลักฐานที่จำเป็น ผู้ที่เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องแสดงหลักฐานที่จำเป็นที่มีประเด็นและจุดสังเกตของหลักฐานสอดคล้องกับรายละเอียดที่ระบุไว้ในสมรรถนะย่อย และเกณฑ์การปฏิบัติงาน อาทิ:
(ค2) บริบทและทรัพยากรเฉพาะสำหรับการประเมิน
(ค3) วิธีการประเมิน
|
|
| 15. ขอบเขต (Range Statement) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(ก) คำแนะนำ (ก1) สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนนี้ ต้องสามารถขับเคลื่อนขบวนรถไฟในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย ภายใต้บริบทที่เปลี่ยนแปลงไป ใช้เทคนิคในการจัดการ/ควบคุมขบวนรถไฟ ได้อย่างถูกต้องตามข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ และหลักความปลอดภัยและอาชีวอนามัยในการทำงาน รวมถึงสามารถตอบสนองต่อปัจจัยภายนอกและสถานการณ์ไม่ปกติหรือเหตุฉุกเฉินได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้เป็นอย่างดี และทำการส่งมอบหัวรถจักรหลังสิ้นสุดการทำขบวนได้ตามข้อกำหนดหรือมาตรฐานขององค์กร นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการประเมินควรเตรียมหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ มาเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย (ก2) สำหรับเจ้าหน้าที่สอบจะต้องพิจารณาหลักฐานที่จำเป็น ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ให้ตรงตามที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้ (ข) คำอธิบายรายละเอียด
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี) | |
|
N/A |
|
| 17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี) | |
|
N/A |
|
| 18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure) | |
|
18.1 เครื่องมือประเมินการทำขบวนออกจากสถานี และควบคุมขบวนรถให้วิ่งเข้าสู่สถานี/ผ่านสถานี 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) การสัมภาษณ์ หรือ 3) สถานการณ์จำลอง (Train Driving Simulator) หรือ 4) การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) 18.2 เครื่องมือประเมินการขับเคลื่อนขบวนรถในเส้นทางหลักอย่างมีประสิทธิภาพ 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) การสัมภาษณ์ หรือ 3) สถานการณ์จำลอง (Train Driving Simulator) หรือ 4) การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) 18.3 เครื่องมือประเมินการขับเคลื่อนขบวนรถในเส้นทางตอนภูเขา 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) การสัมภาษณ์ หรือ 3) สถานการณ์จำลอง (Train Driving Simulator) หรือ 4) การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) 18.4 เครื่องมือประเมินการตอบสนองต่อปัจจัยภายนอกหรือสถานการณ์ที่ไม่ปกติระหว่างทำขบวน 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) การสัมภาษณ์ หรือ 3) สถานการณ์จำลอง (Train Driving Simulator) หรือ 4) การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) 18.5 เครื่องมือประเมินการปฎิบัติเมื่อขบวนรถถึงจุดเปลี่ยนเวรหรือสถานีปลายทาง 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) การสัมภาษณ์ หรือ 3) สถานการณ์จำลอง (Train Driving Simulator) หรือ 4) การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) |
|
