หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพของเพชร

สาขาวิชาชีพอัญมณี เครื่องประดับ และโลหะมีค่า


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ GEM-ZJJR-059B

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพของเพชร

3. ทบทวนครั้งที่ N/A

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

1. อาชีพนักวิเคราะห์เพชร

1 7313 ช่างทำเครื่องเพชรพลอยและรูปพรรณ และโลหะมีค่า

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)

หน่วยสมรรถนะนี้ใช้กับผู้ปฎิบัติงานในห้องปฏิบัติการตรวจสอบอัญมณี หรือผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบเพชรในอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับ โดยมีการใช้เครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐานและเครื่องมือขั้นสูงในการตรวจสอบอัญมณี หน่วยสมรรถนะนี้ใช้ในสภาพแวดล้อมในรูปแบบของการทำงานแบบประจำที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบเพชร ผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้เกี่ยวกับการปรับปรุงคุณภาพเพชรรูปแบบต่างๆ ผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้และทักษะในการจำแนกวิธีการปรับปรุงคุณภาพของเพชรดังกล่าวด้วยเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐาน โดยเฉพาะกล้องจุลทรรศน์อัญมณีและเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีขั้นสูง และผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้ข้อจำกัดของการตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชร

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)

กลุ่มวิชาชีพอัญมณีและเครื่องประดับ


9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria)
50001001

ตรวจสอบวิเคราะห์การปรับปรุงคุณภาพเพชรด้วยเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐาน

1. ตรวจสอบเพชรด้วยกล้องจุลทรรศน์

2. ตรวจสอบเพชรด้วยเทคนิคทางแสง

3. อ่านค่าและบันทึกผลการตรวจสอบ
50001002

ตรวจสอบวิเคราะห์การปรับปรุงคุณภาพเพชรด้วยเครื่องมือขั้นสูง

1. ตรวจสอบอัญมณีด้วยเครื่องมือทางสเปกโทรสโกปี

2. อ่านค่าและบันทึกผลการตรวจสอบ
50001003

วิเคราะห์และสรุปผลการตรวจสอบเพชร

1. วิเคราะห์ผล ตามความรู้ และลักษณะเด่น

2. สรุปและบันทึกผลการตรวจสอบ

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
N/A

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. สามารถตรวจสอบเพชรที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยเครื่องมือพื้นฐาน

2. สามารถตรวจสอบเพชรที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยเครื่องมือขั้นสูง

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความรู้เกี่ยวกับชนิดและวิธีการปรับปรุงคุณภาพคุณภาพเพชรแบบต่างๆ

2. ความรู้ในการตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชรด้วยเครื่องมือพื้นฐาน

3. ความรู้ในการตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชรด้วยเครื่องมือขั้นสูง

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) และทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1. แสดงความรู้ในการตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชรด้วยเครื่องมือพื้นฐาน

2. แสดงความรู้ในการตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชรด้วยเครื่องมือขั้นสูง

3. ใบบันทึกผลการสาธิตการปฏิบัติงาน

4. ใบบันทึกผลการสัมภาษณ์

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1. อธิบายความรู้ในชนิดและวิธีการปรับปรุงคุณภาพเพชรแบบต่างๆ

2. อธิบายความรู้ในการในการตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชรด้วยเครื่องมือพื้นฐาน

3. อธิบายความรู้ในการในการตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชรด้วยเครื่องมือขั้นสูง

4. ใบบันทึกผลการทดสอบข้อเขียน

 (ค) คำแนะนำในการประเมิน

ผู้ประเมินตรวจประเมินเกี่ยวกับการใช้เครื่องมือตรวจสอบเพชรด้วยวิธีพื้นฐานและขั้นสูง โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานด้านความรู้

 (ง) วิธีการประเมิน

1. ข้อสอบข้อเขียน แบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก

2. การสาธิตการปฏิบัติงาน

3. การสัมภาษณ์

15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ

ผู้เข้ารับการประเมินต้องมีความรู้และทักษะในเรื่องของเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐานและขั้นสูง  ซึ่งเน้นถึงการปฏิบัติงานในห้องปฏิบัติการตรวจสอบอัญมณี และเพชรในความหมายของหน่วยสมรรถนะนี้เป็นชนิดที่ผ่านการเจียระไนแล้ว แต่ไม่ฝังอยู่ในตัวเรือน ผู้เข้าประเมินต้องมีความรู้และทักษะในการใช้เครื่องมือตรวจสอบอัญมณีทั้งพื้นฐาน โดยเฉพาะกล้องจุลทรรศน์อัญมณี และเครื่องมือขั้นสูง เพื่อตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชรแบบต่างๆ

การปรับปรุงภาพคุณภาพเพชร (Treatment diamond หรือ Enhancement diamond) หมายถึง การเปลี่ยนแปลงสี และ/หรือความสะอาดของเพชร เพื่อให้เพชรมีคุณภาพที่ดีขึ้นทั้งแบบถาวรและไม่ถาวร เช่น การปรับปรุงคุณภาพสีด้วยการใช้ความร้อนและความดันสูง (HPHT treatment) การปรับปรุงคุณภาพความสะอาดด้วยการอุดรอยแตก (Fracture filling) และการปรับปรุงคุณภาพความสะอาดด้วยการใช้แสงเลเซอร์ (Laser drilling) เป็นต้น ยกเว้นการเจียระไน การขัดเงา การทำความสะอาด และการเข้าตัวเรือน

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

ในหน่วยสมรรถนะนี้ ครอบคลุมเครื่องมือตรวจสอบเพชรพื้นฐาน ได้แก่

ข.1 เครื่องมือตรวจสอบพื้นฐาน ดังนี้

  • แว่นกำลังขยาย 10 เท่า (10x Lens หรือ Loupe)
  • กล้องจุลทรรศน์อัญมณี (Gem stereo-microscope)
  • แผ่น Polarized Filter หรือ Polariscope ชนิดติดตั้งกับกล้องจุลทรรศน์
  • หลอดรังสีอัลตราไวโอเลต (UV-lamp)

ข.2 เครื่องมือตรวจสอบขั้นสูง ได้แก่

  • DiamondView​
  • Fourier transform infrared (FTIR) spectrometer
  • Raman spectroscope
  • Soft X-ray Radiograph unit
  • UV-Vis-NIR spectrophotometer
  • X-ray fluorescence (XRF) spectrometer

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

18.1 เครื่องมือการประเมิน

1. ข้อสอบข้อเขียน แบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก

2. การสาธิตการปฏิบัติงาน

3. การสัมภาษณ์

ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน
กลับ

ยินดีต้อนรับ