หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ซ่อมบํารุงหมอนรองราง (Sleeper)

สาขาวิชาชีพระบบขนส่งทางราง


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ RAI-AAVJ-153B

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ซ่อมบํารุงหมอนรองราง (Sleeper)

3. ทบทวนครั้งที่ - / -

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

209 ช่างเทคนิคซ่อมบำรุงทางรถไฟ


6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)

             หน่วยสมรรถนะนี้เกี่ยวข้องกับความรู้และทักษะที่ต้องการในการซ่อมบำรุงหมอนรองรางรถไฟ (Sleeper) ตามขั้นตอนการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องและปลอดภัยภายใต้นโยบายและข้อกำหนดของสถานที่ปฏิบัติงาน รวมทั้งสามารถจัดเตรียมเครื่องมือและวัสดุอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการปฏิบัติงาน แก้ไข/ปรับตั้งระยะความกว้างของรางรถไฟหรือขนาดทาง (Track Gauge) ติดตั้งหรือเปลี่ยนหมอน (Sleeper) และจัดทำเอกสารเกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเสร็จสมบูรณ์


7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)

อุตสาหกรรมระบบราง


9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)

N/A


10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)

N/A


11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria)
20903.1

เตรียมเครื่องมือ และวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมบํารุงหมอนรองราง

1) เลือกวิธีการที่จะใช้ในการซ่อมบำรุงหมอน ให้สอดคล้องกับขั้นตอนและมาตรฐานของสถานที่ที่ต้องปฏิบัติงาน

2) เตรียมความพร้อมของสถานที่ปฏิบัติงาน และวัสดุอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการซ่อมบำรุง หมอนรองราง

20903.2

เปลี่ยนและติดตั้งหมอนรองราง

1) เปลี่ยนหมอนที่ชำรุดออกจากรางโดย วิธีการที่เหมาะสม

2) จัดระยะห่างการเรียงตัว และความสูงของหมอนให้เป็นไปตามค่ามาตรฐานที่ยอมรับได้

3) เปลี่ยนเครื่องยึดเหนี่ยวรางที่ชำรุดหรือ เสื่อมคุณภาพได้ตามมาตรฐานที่กำหนด

4) จัดใส่เครื่องยึดเหนี่ยวรางได้ถูกต้อง ครบถ้วนตามมาตรฐานที่กำหนด

20903.3

แก้ไข/ปรับตั้งขนาดทาง (Track Gauge)

1) แยกรางได้ตามขั้นตอนที่ระบุคู่มือการปฏิบัติงาน

2)  แก้ไข/ปรับตั้งขนาดทาง (Track Gauge) ให้เป็นไปตามค่าพิกัดหรือมาตรฐานของขนาดทาง

3) ยกรางปรับระดับให้ได้ค่าพิกัด/มาตรฐานที่กำหนดในคู่มือการปฏิบัติงาน

20903.4

ตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบํารุง

1) ตรวจสอบระยะห่าง การเรียงตัว และความสูงของหมอนให้เป็นไปตามมาตรฐานที่ยอมรับได้

2) ตรวจสอบความเรียบร้อยของพื้นที่ปฏิบัติงานก่อนเปิดใช้ทาง

3) บันทึกผลการซ่อมบำรุงหมอนลงในแบบฟอร์มที่กำหนด


12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

00001 ปฏิบัติงานกับไฟฟ้าแรงสูงบนทางวิ่งรถไฟฟ้าตามหลักความปลอดภัย
00002 ปฏิบัติงานในที่สูงตามหลักความปลอดภัย
00003 ปฏิบัติงานในที่อับอากาศตามหลักความปลอดภัย


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

  1. ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพในระหว่างการปฏิบัติงาน
  2. ทักษะการปฏิบัติงานตามคู่มือ/แผนการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหมอนรองราง
  3. ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่นในระหว่างการปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ
  4. ทักษะการแก้ไขปัญหา/เหตุการเฉพาะหน้าในการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหมอนรองราง
  5. ทักษะการอ่านค่าพิกัด/ค่ามาตรฐานต่างๆ ของวัสดุและงานที่เกี่ยวข้อง
  6. ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ในการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง
  7. ทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบโดยปราศจากการบาดเจ็บของตนเองและผู้อื่นหรือเกิดความเสียหายของเครื่องมือและอุปกรณ์
  8. ทักษะการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง
  9. ทักษะการปรับตั้งระยะความกว้างของรางรถไฟหรือขนาดทาง (Track Gauge)
  10. ทักษะการเลือกและใช้อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคล
  11. ทักษะการบำรุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์ในการซ่อมบำรุงทาง
  12. ทักษะการเขียนรายงาน

(ข) ความต้องการด้านความรู้

  1. ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงทางรถไฟ
  2. ขั้นตอนการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง
  3. ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง
  4. ข้อกำหนด/มาตรฐานในการจัดระยะหมอน
  5. เครื่องมือเครื่องจักรที่ต้องใช้ในการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง
  6. การรวบรวมข้อมูลและเขียนรายงาน

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

  1. หนังสือรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ หรือ
  2. แบบฟอร์มบันทึกภาระงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ
  3. แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) หรือ
  4. หนังสือรับรองการผ่านงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้จากสถานประกอบการ

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

  1. ใบรับรองผลการศึกษา หรือ
  2. ใบรับรองผ่านการอบรมในหลักสูตรด้านการซ่อมบำรุงทางรถไฟ หรือ
  3. ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตรผ่านการอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับงานก่อสร้าง/ซ่อมบำรุงทางรถไฟ

(ค) คำแนะนำในการประเมิน
      ผู้ที่เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องแสดงหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ ที่มีประเด็นและจุดสังเกตของหลักฐานสอดคล้องกับรายละเอียดที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้

วิธีการประเมิน

  1. การประเมินความรู้และทักษะปฏิบัติในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องดำเนินการโดยองค์กรที่มีหน้าที่รับการรับรองสมรรถนะของบุคคลตามมาตรฐานอาชีพที่ขึ้นทะเบียนเท่านั้น
  2. การประเมินความรู้ในหน่วยสมรรถนะนี้ กำหนดให้ทำการสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือก ส่วนการประเมินทักษะการปฏิบัติงานนั้น กำหนดให้ทำการสัมภาษณ์ ก่อนสาธิตการปฏิบัติงานภายใต้การจำลองสถานการณ์ที่เหมาะสมกับการประเมิน หรืออาจจะพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)

15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ

  1. สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องสามารถปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหมอนไม้ (Timber Sleeper) แก้ไข/ปรับตั้งระยะความกว้างของรางรถไฟหรือขนาดทาง (Track Gauge) ได้อย่างถูกต้องตามขั้นตอนและมาตรฐานที่กำหนดในคู่มือการปฏิบัติงาน รวมทั้งเลือกใช้เครื่องมือ เครื่องจักร และวัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการประเมินควรเตรียมหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ มาเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย
  2. สำหรับเจ้าหน้าที่สอบจะต้องพิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ให้ตรงตามที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้

(ข) คำอธิบายรายละเอียด
1. การติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนอาจรวมถึง:

  • การวางรางใหม่
  • การเปลี่ยนหมอนบางส่วนในทางเดิม
  • การเปลี่ยนหมอนทั้งหมดในทางเดิม
  • การเปลี่ยนหมอนทั้งหมดจากชนิดหนึ่งไปเป็นอีกชนิดหนึ่งในทางเดิม
  • การเปลี่ยนหมอนบางส่วนจากชนิดหนึ่งไปเป็นอีกชนิดหนึ่งในทางเดิม

2. การซ่อมแซมหมอนอาจรวมถึง:

  • การเจาะรูใหม่ในหมอนไม้
  • การเปลี่ยนแผ่นหมอนรองรางใหม่
  • การเปลี่ยนวัสดุ Insulator
  • การเปลี่ยนหมอนที่แตกหักหรือชำรุดเสียหาย

3. ชนิดของหมอนรองราง:

  • หมอนไม้
  • หมอนคอนกรีต
  • หมอนเหล็ก

4. ระยะห่างของหมอนอาจจะแตกต่างกันเนื่องจาก:

  • มิติของราง
  • ชนิดของรอยต่อ
  • ชนิดของหมอนรองราง
  • ปริมาณการใช้จราจรและประเภทชั้นทาง

5. การถอดและใส่หมอน:

  • ด้วยเครื่องจักรกล
  • ด้วยแรงคน

6. ขอบเขตการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหมอน:

  • เปลี่ยนหมอนที่ชำรุด
  • จัดหมอนให้ได้ระยะที่ถูกต้อง
  • จัดหมอนที่เฉให้ได้ฉาก
  • เปลี่ยนเครื่องยึดเหนี่ยวรางที่ชำรุดหรือเสื่อมคุณภาพ
  • หยอดน้ำมันสลักเกลียวยึดคลิ๊ป
  • แยกรางให้ถูกต้อง
  • จัดแผ่นยางรองรางและแท่นยางรองคลิ๊ปให้อยู่ในลักษณะที่ถูกต้อง
  • จัดคลิ๊ปให้อยู่ในลักษณะที่ถูกต้อง
  • ดัดแนวรางให้ถูกต้องทั้งทางตรงและทางโค้ง

7. เครื่องมือที่ต้องใช้ในการซ่อมบำรุงหมอน:

  • ฆ้อนตีตะปูราง / ฆ้อนใหญ่ / ฆ้อนไม้
  • คีมหามหมอน
  • คราดยาว / คราดสั้น
  • โซ่ขึ้นหมอน / โซ่ล่ามรถ
  • ชะแลงดัดราง / ชะแลงกีบหมู
  • เหล็กกะรางธรรมดา / เหล็กกระทุ้งหิน
  • บิเตอร์มือ
  • ประแจเลื่อน / ประแจปากตาย / ประแจกระบอก / ประแจบ๊อกซ์ขนาดต่างๆ
  • แม่แรงยกราง
  • พลั่ว, เสียม, จอบ
  • เครื่องจัดระยะหมอน

8. วิธีการสื่อสารอาจรวมถึง:

  • การใช้วิทยุสื่อสาร / โทรศัพท์มือถือ
  • การให้สัญญานมือ

9. การแจ้งข้อมูล:

  • ผ่านระบบอิเล็คทรอนิกส์
  • เขียนลงในแบบฟอร์ม/เอกสาร/แผนงาน
  • สื่อสารด้วยปากเปล่าแบบ Face-to-face

10. เครื่องมือและอุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลที่ต้องใช้ในระหว่างการปฏิบัติงาน:

  • เสื้อกั๊กความปลอดภัยสะท้อนแสง
  • อุปกรณ์ป้องกันเสียง
  • อุปกรณ์ป้องกันใบหน้าและดวงตา เช่น แว่นกันแดด, แว่นตานิรภัย, หน้ากากกันฝุ่น
  • หมวกนิรภัย
  • ถุงมือ
  • รองเท้านิรภัย
  • วิทยุสื่อสาร / โทรศัพท์มือถือ
  • ไฟฉาย
  • ป้ายสัญญานต่างๆ
  • ธงสัญญาน: สีเขียว สีแดง

11. ข้อมูล/เอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง:

  • คู่มือการปฏิบัติงาน นโยบาย และกระบวนการปฏิบัติงานขององค์กร/สถานประกอบการ
  • สมุดบันทึก/เก็บข้อมูล
  • ขั้นตอนการปฏิบัติงานในภาคสนาม
  • คำแนะนำด้านเทคนิค
  • คู่มือการผลิต หรือคำแนะนำการใช้อุปกรณ์ในการปฏิบัติงาน และคู่มือการใช้งาน
  • คู่มือความปลอดภัยในการทำงาน
  • แผน QA /การควบคุมข้อมูลและเอกสาร
  • เงื่อนไข/สัญญา/ข้อตกลงในการปฏิบัติงาน

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)

N/A


17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)

N/A


18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

การประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ กำหนดให้เลือกใช้การประเมินจากวิธีดังต่อไปนี้

1. เครื่องมือประเมินการเตรียมเครื่องมือและวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมบำรุง

  • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
  • สัมภาษณ์

2. เครื่องมือประเมินการเปลี่ยนและติดตั้งหมอนรองราง

  • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
  • สาธิตการปฏิบัติงานในสถานการณ์จำลอง
  • พิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)

3. เครื่องมือประเมินการแก้ไข/ปรับตั้งขนาดทาง (Track Gauge)

  • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
  • สาธิตการปฏิบัติงานในสถานการณ์จำลอง

4. เครื่องมือประเมินการตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง

  • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
  • สาธิตการปฏิบัติงานในสถานการณ์จำลอง

ยินดีต้อนรับ