9332  ควาญช้าง

หน่วยสมรรถนะนี้ประกอบไปด้วยความรู้และทักษะที่จำเป็นในการฝึกและควบคุมช้าง โดยสามารถเข้าหาช้างได้อย่างปลอดภัย ฝึกหัดช้างขั้นพื้นฐาน ควบคุมช้างบนพื้น และควบคุมบังคับบนคอช้างได้

คนเลี้ยงช้าง ควาญช้าง ครูฝึกช้าง

1.    พรบ ป้องกันการทารุณกรรมและจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ. 2557
2.    พรบ วิชาชีพการสัตวแพทย์ พ.ศ. 2545
3.    พรบ. สัตว์พาหนะ พ.ศ. 2482
4.    พรบ. ควบคุมโรคระบาดสัตว์ พ.ศ. 2558
5.    ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรื่อง การจัดสวัสดิภาพช้างในปางช้าง พ.ศ. 2563
6.    ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรื่อง มาตรฐานปาง (แคมป์) ช้างของประเทศไทย พ.ศ. 2545
7.    มาตรฐานการจัดกิจกรรมปางช้างเพื่อการท่องเที่ยว
8.    การปฏิบัติที่ดีสำหรับปางช้าง  สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ
 

เข้าหาช้างได้อย่างปลอดภัย

1. เลือกวิธีในการเข้าหาช้างได้ถูกต้องตามพฤติกรรมของช้าง

2. อธิบายวิธีเข้าหาช้างจากด้านหน้า

3. อธิบายวิธีเข้าหาช้างจากด้านข้าง

4. อธิบายวิธีเข้าหาช้างจากด้านหลัง

ฝึกหัดช้างขั้นพื้นฐาน

1. ฝึกช้างให้รู้จักคำสั่ง

2. ฝึกช้างให้ปฏิบัติตามท่ามาตรฐาน 

3. ฝึกช้างให้สามารถรับการตรวจรักษาพยาบาล 

4. ฝึกช้างให้คุ้นเคยกับการใช้อุปกรณ์ควบคุม 

ควบคุมช้างบนพื้น

1. สื่อสารกับช้างได้ขณะเดินไปด้วยกัน

2. สื่อสารกับช้างได้ขณะยืนอยู่ห่างออกไปในระยะที่พอได้ยินเสียง

3. แสดงท่าทางเพื่อสื่อสารกับช้างได้ในระยะสายตา

ควบคุมบังคับบนคอช้าง

1. ทรงตัวบนคอช้างได้

2. เข้าใจสัญญาณท่าทางลักษณะของช้าง

3. ใช้อุปกรณ์บังคับช้างบนคอช้างได้อย่างปลอดภัย

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

-    ทักษะในการเข้าหาช้าง
-    ทักษะในการฝึกหัดช้างขั้นพื้นฐาน
-    ทักษะในการควบคุมช้างบนพื้น
-    ทักษะในการควบคุมช้างบนพื้น
-    ทักษะในการควบคุมช้างบนพื้น
-    ทักษะในการสื่อสารกับช้าง
-    ทักษะในการใช้อุปกรณ์บังคับช้าง
 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

-    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการเข้าหาช้าง
-    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการควบคุมช้างบนพื้น
-    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการควบคุมช้างบนพื้น
-    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการควบคุมช้างบนพื้น
-    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการสื่อสารกับช้าง
-    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการใช้อุปกรณ์บังคับช้าง
 

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)
-    เอกสาร/หลักฐานรับรองการทำงาน
-    แบบบันทึกผลการสังเกตการปฏิบัติงาน
(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)
-    หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา (ถ้ามี)
-    แบบบันทึกผลการอบรม (ถ้ามี)
(ค) คำแนะนำในการประเมิน
เจ้าหน้าที่สอบประเมินสมรรถนะการฝึกและควบคุมช้าง โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้
(ง) วิธีการประเมิน
พิจารณาตามหลักฐานการปฏิบัติงาน ได้แก่ การสอบสัมภาษณ์และสอบปฏิบัติ
 

ขอบเขตการปฏิบัติงานในการฝึกและควบคุมช้าง เริ่มตั้งแต่ เข้าหาช้างได้อย่างปลอดภัย โดยเลือกวิธีในการเข้าหาช้างได้ถูกต้องตามพฤติกรรมของช้าง จากด้านหน้า ด้านข้าง และด้านหลัง ฝึกหัดช้างขั้นพื้นฐาน โดยฝึกช้างให้ปฏิบัติตามท่ามาตรฐาน เช่น ยืนนิ่ง นอนตะแคง  นอนหมอบ อ้าปาก ยกเท้า เป็นต้น และฝึกช้างให้สามารถรับการตรวจรักษาพยาบาล เช่น จับใบหู ล้วงทวารหนัก หยอดตา เป็นต้น รวมทั้งฝึกช้างให้คุ้นเคยกับการใช้อุปกรณ์ควบคุม เช่น โซ่/เชือก เป็นต้น การควบคุมช้างบนพื้น โดยสามารถสื่อสารกับช้างได้ขณะเดินไปด้วยกัน หรือขณะยืนอยู่ห่างออกไปในระยะที่พอได้ยินเสียง  รวมถึงการควบคุมบังคับบนคอช้าง โดยต้องทรงตัวบนคอช้างได้ เข้าใจสัญญาณท่าทางลักษณะของช้าง และใช้อุปกรณ์บังคับช้างบนคอช้างได้อย่างปลอดภัย

(ก) คำแนะนำ 
ผู้เข้ารับการประเมินต้องฝึกและควบคุมช้าง สามารถเข้าหาช้างได้อย่างปลอดภัย ฝึกหัดช้างขั้นพื้นฐาน ควบคุมช้างบนพื้น และควบคุมบังคับบนคอช้าง
(ข) คำอธิบายรายละเอียด
1.    หลักการเข้าหาช้าง หมายถึง หลักความปลอดภัยในการทำงานกับช้าง หรือ เมื่อจะเข้าหาช้าง เช่น ไม่ยืนหน้าช้าง หรือ เดินตัดหน้าช้างในระยะใกล้ ไม่เข้าหาช้างในด้านที่มองไม่เห็น เช่น ด้านหลัง หรือ ด้านที่ตาบอด เนื่องจากมีความระแวงมากขึ้น เข้าหาช้างทางด้านขวา (เป็นส่วนมาก) เนื่องมาจากช้างถูกฝึกให้ควาญเข้าทางด้านขวา เป็นต้น
2.    ท่าฝึกช้างมาตรฐาน เช่น ยืนนิ่ง นอนตะแคง  นอนหมอบ อ้าปาก ยกเท้า เป็นต้น
3.    อุปกรณ์ควบคุมช้าง เช่น โซ่ เชือก สายปะกน มีด ตะขอ หอก ปะอก เป็นต้น
 

18.1 สอบสัมภาษณ์
18.2 สอบปฏิบัติ