หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

เตรียมหม้อฆ่าเชื้อก่อนการใช้งาน

สาขาวิชาชีพการผลิตอาหารและเครื่องดื่ม


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ FPC-IYBJ-239A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ เตรียมหม้อฆ่าเชื้อก่อนการใช้งาน

3. ทบทวนครั้งที่ - / -

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)
       คุณวุฒิวิชาชีพ สาขาวิชาชีพการผลิตอาหารและเครื่องดื่ม สาขาการแปรรูปสัตว์น้ำ อาชีพผู้ปฏิบัติงานควบคุมหม้อฆ่าเชื้อ (การผลิตผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท) ชั้น 4

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ผู้มีความรู้ สมรรถนะทางเทคนิค และทักษะทางเทคนิคในการทำงานเกี่ยวกับ การตรวจสอบความสมบูรณ์ของอุปกรณ์หม้อฆ่าเชื้อ การตรวจสอบโปรแกรมการฆ่าเชื้อตามรหัสผลิตภัณฑ์ และการทดลองเปิดเครื่องก่อนการใช้งาน

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
กลุ่มอาชีพการผลิตผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท (TSIC : C1022)

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
ไม่ระบุ

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
- ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 349) พ.ศ. 2556 เรื่อง วิธีการผลิต เครื่องมือเครื่องใช้ในการผลิตและการเก็บรักษาอาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทชนิดที่มีความเป็นกรดต่ำ และชนิดที่ปรับกรด
- ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 355) พ.ศ. 2556 เรื่อง อาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท
- กฎระเบียบหลักการปฏิบัติที่ดีในการผลิต (21 CFR 110)

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria)
102051 ตรวจสอบความสมบูรณ์ของอุปกรณ์หม้อฆ่าเชื้อ

1020511 รู้จักประเภทหม้อฆ่าเชื้อและอุปกรณ์หม้อฆ่าเชื้อที่ใช้ในกระบวนการฆ่าเชื้อผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง

1020512 อุปกรณ์ของหม้อฆ่าเชื้อถูกตรวจสอบอย่างถูกต้องและครบถ้วน

1020513 ความผิดปกติของอุปกรณ์หม้อฆ่าเชื้อถูกรายงานต่อผู้เกี่ยวข้อง

102052 ตรวจสอบโปรแกรมการฆ่าเชื้อตามรหัสผลิตภัณฑ์

1020521 โปรแกรมการฆ่าเชื้อถูกตรวจสอบตามรหัสผลิตภัณฑ์อย่างถูกต้องก่อนเริ่มกระบวนการฆ่าเชื้อ

1020522 ข้อมูลโปรแกรมการฆ่าเชื้อถูกแสดงต่อผู้ที่เกี่ยวข้องในการผลิตอย่างชัดเจน

1020523 Delay time ถูกควบคุมไม่ให้เกินค่าที่กำหนดในการผลิต

102053 ทดลองเปิดเครื่องก่อนการใช้งานในกระบวนการฆ่าเชื้อผลิตภัณฑ์

1020531 ค่าปัจจัยวิกฤติของการฆ่าเชื้อถูกตรวจสอบในการทดลองเปิดเครื่องอย่างถูกต้อง

1020532 ความผิดปกติของค่าปัจจัยวิกฤติในการฆ่าเชื้อถูกรายงานต่อผู้ที่เกี่ยวข้องอย่างทันท่วงที


12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
ไม่ระบุ

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

  • การสังเกตความผิดปกติของหม้อฆ่าเชื้อ    
  • การใช้งานหม้อฆ่าเชื้อ

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

  • ประเภทของหม้อฆ่าเชื้อ    
  • อุปกรณ์ของหม้อฆ่าเชื้อ    
  • ข้อกำหนดการฆ่าเชื้อผลิตภัณฑ์อาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทด้วยความร้อน    
  • วิธีการตรวจสอบอุปกรณ์ของหม้อฆ่าเชื้อ    
  • หลักการทำงานของหม้อฆ่าเชื้อ    
  • การติดตั้งและการใช้งานหม้อฆ่าเชื้อ    
  • ความเข้าใจกระบวนการฆ่าเชื้อ 
  • หลักการใช้ความร้อนในการฆ่าเชื้ออาหารในสภาวะที่ปิดสนิท

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)
(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)      
  • เอกสารรับรองการการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการตามที่กำหนดในรายละเอียดกลุ่มบุคคลในอาชีพ    
  • เอกสารประเมินผลจากการสาธิตการทำงาน
(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)      
  • เอกสารรับรองผลการศึกษาตามที่กำหนดในรายละเอียดกลุ่มบุคคลในอาชีพ    
  • เอกสารรับรองการฝึกอบรมในเรื่องที่เกี่ยวข้อง เช่น หลักการปฏิบัติที่ดีในการประกอบอาหาร (GMP) อาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OHSAS) การใช้เครื่องมือตรวจวัดคุณภาพ เป็นต้น    
  • เอกสารประเมินผลจากการสอบข้อเขียน    
  • เอกสารรับรองผลการอบรมหลักสูตรผู้ควบคุมหม้อฆ่าเชื้อ (Retort Operation) หรือหลักสูตรควบคุมการผลิตอาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท (Retort Supervisors)
(ค) คำแนะนำในการประเมิน     
  • การพิจารณาเข้าสู่กระบวนการประเมินสมรรถนะให้ใช้หลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ตามที่ระบุ    
  • การประเมินหน่วยสมรรถนะ โดยวิธีการสาธิตการทำงานต้องมีการจำลองสถานการณ์ที่เหมาะสม สถานที่ทำการประเมินต้องไม่มีสภาวะรบกวน และมีเครื่องมือ อุปกรณ์ สารเคมี และสิ่งอำนวยความสะดวก ที่พร้อมใช้งานตามวิธีการประเมิน  
  • เจ้าหน้าที่สอบต้องมีประสบการณ์ในหน่วยสมรรถนะนี้
(ง) วิธีการประเมิน      
  • การสอบข้อเขียน    
  • การสาธิตการทำงาน หรือ การสังเกตการปฏิบัติงาน

15. ขอบเขต (Range Statement)
1. ประเภทของหม้อฆ่าเชื้อแบ่งตามลักษณะความต่อเนื่องในการทำงาน   
  • เครื่องฆ่าเชื้อด้วยความร้อนชนิดภายใต้ความดัน (Retorts)                 
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแนวนอน แบบใช้ไอน้ำ (Horizontal Steam Retorts)                
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแนวตั้ง แบบใช้ไอน้ำ (Vertical Steam Retorts)              
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแนวตั้ง แบบใช้น้ำร้อน (Vertical Water Retorts)                
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแนวนอน แบบใช้การพ่นน้ำร้อน (Horizontal Shower Water/ Water Spray/ Water Cascade Retorts)                
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแนวนอน แบบใช้น้ำร้อนท่วม (Horizontal Total Immersion Water Retorts)                
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแบบรางเกลียวหมุน (Reel and Spiral Retorts)                
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแนวนอน แบบใช้ไอน้ำผสมอากาศ (Horizontal Steam/Air Mixer Retorts)                
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแบบไม่ใช้ตะกร้า (Crateless Retorts)                
    • o เครื่องฆ่าเชื้อแบบใช้น้ำรับแรงดัน (Hydrostatic Retorts)        
  • เครื่องฆ่าเชื้อด้วยความร้อนภายใต้บรรยากาศปกติ (Cooker)  
  • เครื่องฆ่าเชื้อด้วยระบบการผลิตแบบปลอดเชื้อ (Aseptic Systems)
2. รายการอุปกรณ์เครื่องฆ่าเชื้อ     
  • เทอร์โมมิเตอร์อ้างอิง (MIG Thermometer)    
  • เครื่องควบคุมและบันทึกอุณหภูมิ (Temperature Controller and Recording Device)    
  • มาตรวัดความดัน (Pressure Gauge    
  • ช่องระบายไอน้ำ (Bleeder)    
  • ท่อไอน้ำเข้า (Steam Inlet)    
  • ที่รองรับตะกร้า (Crate Support)    
  • ท่อกระจายไอน้ำ (Steam Spreader)    
  • อุปกรณ์สำหรับจัดเรียงตำแหน่งของบรรจุภัณฑ์ (Stacking Equipment)    
  • ท่อไล่อากาศ (Vent)    
  • วาล์วที่ใช้กับท่อน้ำ (Water Valve)    
  • วาล์วควบคุมไอน้ำ (Steam Control Valve)    
  • ท่อทางเบี่ยงไอน้ำ (Steam By Pass)    
  • ท่อน้ำเข้า (Water Inlet)    
  • ท่ออากาศสำหรับอุปกรณ์บันทึกอุณหภูมิ (Compressed Air Pipe)    
  • อุปกรณ์กรองอากาศ (Air Filter)    
  • อุปกรณ์ควบคุมความดันอากาศ (Air Pressure Regulator)    
  • ท่อระบายน้ำ (Drain)    
  • ที่กระบังน้ำเข้า (Water Inlet Baffles)    
  • วาล์วนิรภัย (Safety Valve)    
  • ท่อน้ำล้น (Overflow Line)    
  • อุปกรณ์ส่งสัญญาณวัดอุณหภูมิ (Temperature Sensor)
     อ้างอิงจาก ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับ 349) พ.ศ. 2556 เรื่อง วิธีการผลิต เครื่องมือเครื่องใช้ในการผลิตและการเก็บรักษาอาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทชนิดที่มีความเป็นกรดต่ำ และชนิดที่ปรับกรด
3. ปัจจัยที่มีผลต่อการส่งผ่านความร้อนในผลิตภัณฑ์  
  • ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์                 
    • o สูตรและส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ (Product formulation)                
    • o น้ำหนักบรรจุ (Fill weight)                
    • o องค์ประกอบที่เป็นของแข็ง (Solid content)                
    • o ความหนืด (Consistency หรือ Viscosity)                
    • o ขนาดและลักษณะของชิ้นเนื้อ                
    • o ขั้นตอนการเตรียมวัตถุดิบ                
    • o การเกาะติดกันของชิ้นเนื้อ                
    • o การดูดคืนน้ำของส่วนประกอบที่เป็นของแห้ง                
    • o ความชื้นของวัตถุหรือผลิตภัณฑ์ที่ผ่านขั้นตอนการลวก ก่อนการบรรจุ                
    • o สัดส่วนของแข็ง (ชิ้นเนื้อวัตถุดิบ) ต่อน้ำปรุง (Solid to liquid ratio)                
    • o ลำดับการบรรจุวัตถุดิบ                
    • o การจัดเรียงชิ้นวัตถุดิบในบรรจุภัณฑ์                
    • o ความเป็นกรด-ด่าง                
    • o การแยกชั้นหรือไม่เป็นเนื้อเดียวกันของของผลิตภัณฑ์       
  • ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับบรรจุภัณฑ์              
    • o ข้อมูลเกี่ยวกับผู้ผลิต ยี่ห้อ รวมถึงวิธีการบรรจุ การปิดผนึก หรือกระบวนการฆ่าเชื้อ                
    • o ชนิด ขนาด วัสดุ ของบรรจุภัณฑ์                
    • o การซ้อนทับกันได้ (Nesting)                
    • o ความเป็นสุญญากาศ                
    • o ช่องว่างเหนืออาหาร (Headspace)                
    • o ปริมาณอากาศที่เหลือในบรรจุภัณฑ์ (Residual air)                
    • o ความหนาของบรรจุภัณฑ์                
    • o การจัดเรียงบรรจุภัณฑ์      
  • ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับวิธีการบรรจุ                 

o อุณหภูมิขณะบรรจุ และปิดผนึก               

o วิธีการบรรจุ

4. การปิดผนึก (Closing or Sealing)     
  • รอยปิดผนึกแข็งแรง ไม่รั่วซึม    
  • การรักษาความเป็นสุญญากาศในบรรจุภัณฑ์ไว้ได้
5. กระบวนการฆ่าเชื้อ     
  • ระบบเครื่องฆ่าเชื้อ (Retort system)    
  • ความเร็วรอบของการหมุนระหว่างการฆ่าเชื้อ (Rotation speed)    
  • อุณหภูมิฆ่าเชื้อ (Process temperature)   
  • อุณหภูมิเริ่มต้นของผลิตภัณฑ์ก่อนการฆ่าเชื้อ (Initial temperature, IT)    
  • ขั้นตอนการไล่อากาศ    
  • เวลารอก่อนการฆ่าเชื้อ (Delays)    
  • ความดันเพิ่มต่ำสุดระหว่างการฆ่าเชื้อ (Minimum overpressure)    
  • ความดันเพิ่มสูงสุด (Maximum overpressure)    
  • ตำแหน่งร้อนช้า (Slowest heating zone)

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
ไม่ระบุ

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
ไม่ระบุ

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)
ประเมินผลทางด้านความรู้ ทักษะและเจตคติของการเตรียมหม้อฆ่าเชื้อก่อนการใช้งาน โดยการสอบข้อเขียน และ/หรือ การสาธิตการทำงาน หรือ การสังเกตการปฏิบัติงาน ตามรายละเอียดที่กำหนดในคู่มือ
 

ยินดีต้อนรับ