หน่วยสมรรถนะ
จัดการความรู้ด้านการเกษตร
สาขาวิชาชีพเกษตรกรรม
รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ
1. รหัสหน่วยสมรรถนะ | ARC-RENY-311A |
2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ | จัดการความรู้ด้านการเกษตร |
3. ทบทวนครั้งที่ | N/A / - |
4. สร้างใหม่ |
![]() |
ปรับปรุง |
![]() |
5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification) | |
N/A
|
6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) | |
หน่วยสมรรถนะนี้อธิบายถึง ความสามารถในการวางแผนการจัดการความรู้ที่ถูกต้อง เพื่อให้ได้แผนการจัดการความรู้ ภายใต้การศึกษาวิเคราะห์ชุมชนอย่างเป็นระบบ เหมาะสมและสอดคล้องกับบริบทของชุมชน สามารถนำไปดำเนินการจัดการความรู้ ที่เป็นไปอย่างถูกต้องและเป็นระบบ ตลอดจนสามารถสรุปและรายงานผลการจัดการความรู้ ให้เป็นไปตามรูปแบบที่กำหนด มีข้อมูลถูกต้องครบถ้วน เชื่อถือได้และนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง |
7. สำหรับระดับคุณวุฒิ |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
8. กลุ่มอาชีพ (Sector) | |
นักส่งเสริมการเกษตร |
9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี) | |
N/A |
10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี) | |
N/A |
11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria) |
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) | เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) | รหัส PC (ตามเล่มมาตรฐาน) |
รหัส PC (จากระบบ) |
---|---|---|---|
B121 วางแผนการจัดการความรู้ | 1. ศึกษา สำรวจ และรวบรวมข้อมูลสารสนเทศที่เกี่ยวข้องได้ครบถ้วนเชื่อถือได้ ถูกต้องตามข้อกำหนด | B121.01 | 93330 |
B121 วางแผนการจัดการความรู้ | 2. เขียนแผนการจัดการความรู้ได้ | B121.02 | 93331 |
B122 จัดการความรู้ | 1. จัดการความรู้ได้อย่างถูกต้องครบถ้วน สอดคล้องกับแผนงานที่กำหนด | B122.01 | 93332 |
B122 จัดการความรู้ | 2. บันทึกผลการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้อง และครบถ้วนตามแผนงานที่กำหนด | B122.02 | 93333 |
B123 รายงานผลการจัดการความรู้ | 1. จัดหมวดหมู่ข้อมูลที่ได้จากการจัดการความรู้อย่างรอบคอบตรงตามความเป็นจริง และถูกต้องตามข้อกำหนด | B123.01 | 93334 |
B123 รายงานผลการจัดการความรู้ | 2. สรุปผลการจัดการความรู้ได้ถูกต้อง ครบถ้วน | B123.02 | 93335 |
B123 รายงานผลการจัดการความรู้ | 3. เขียนรายงานผลการจัดการความรู้ได้ครบถ้วน ถูกต้อง | B123.03 | 93336 |
12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge) | |
|
13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge) | |
(ก) ความต้องการด้านทักษะ (ก1) การสื่อสาร (ก2) การประสานงาน (ก3) การจัดกระบวนการเรียนรู้ (facilitator) (ก4) การเป็นวิทยากรกระบวนการ (ก5) การคิดวิเคราะห์/สังเคราะห์ (ก6) การใช้เครื่องมือการจัดการความรู้ (ก7) การเขียนรายงานผลการจัดการความรู้ (ข) ความต้องการด้านความรู้ (ข1) เครื่องมือการจัดการความรู้ (ข2) หลักการประสานงาน (ข3) หลักการและเทคนิคการจัดเวทีชุมชน (ข4) เครื่องมือในการทำงานกับชุมชน (ข5) การถอดบทเรียน |
14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide) | |
(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) (ก1) เอกสารรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล (ก2) เอกสารสรุปรายงานผลการสำรวจข้อมูล (ก3) แผนงานโครงการจัดการองค์ความรู้ (ก4) บันทึก/รายงานการปฏิบัติงาน (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) (ข1) ใบรับรองการผ่านการฝึกอบรมที่เกี่ยวข้อง (ข2) หลักการและวิธีการรวบรวมข้อมูล (ข3) หลักการและวิธีการ วิเคราะห์และสรุปรายงาน (ข4) การใช้คอมพิวเตอร์ในการสืบค้น วิเคราะห์ข้อมูลและสรุปจัดทำเอกสารรายงาน (ข5) การบันทึก/รายงานการปฏิบัติงาน (ข6) การวางแผนการจัดการความรู้ (ข7) การเขียนแผนงานโครงการจัดการความรู้ (ข8) การเขียนบันทึก/รายงานการปฏิบัติงาน (ค) คำแนะนำในการประเมิน เจ้าหน้าที่สอบตรวจประเมินหลักฐานโดยพิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ (ง) วิธีการประเมิน - ข้อสอบข้อเขียน - การสัมภาษณ์ - พิจารณาหลักฐานจากผลงานหรือชิ้นงานที่ทำสำเร็จแล้ว |
15. ขอบเขต (Range Statement) | |
(ก) คำแนะนำ (ก1) สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องสามารถ 1) กำหนดแผนการจัดการความรู้ได้อย่างถูกต้อง และเป็นระบบ ภายใต้การศึกษาวิเคราะห์ชุมชนแบบมีส่วนร่วม 2) ดำเนินการจัดการความรู้ได้อย่างถูกต้องตามขั้นตอนและกระบวนการจัดการความรู้ที่เหมาะสมกับบริบทของชุมชน 3) รายงานผลการจัดการความรู้เป็นไปตามรูปแบบที่กำหนด มีข้อมูลถูกต้อง ครบถ้วน เชื่อถือได้และนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง (ก2) สำหรับเจ้าหน้าที่สอบ จะต้องพิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ให้ตรงตามหน่วยสมรรถนะ (ข) คำอธิบายรายละเอียด (ข1) ความหมายของการจัดการความรู้ การจัดการความรู้ เป็นกระบวนการในการบริหารจัดการความรู้อย่างเป็นระบบ ตั้งแต่การระบุความรู้ที่มีอยู่ในองค์การ การจัดเก็บรวบรวมความรู้จากบุคลากร การจัดหมวดหมู่ความรู้ การเผยแพร่ความรู้ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การสร้างบรรยากาศที่เหมาะสมในการเรียนรู้ จนสามารถนำความรู้ที่ได้ไปใช้และต่อยอดให้เกิดประโยชน์ในการทำงาน เพื่อให้บรรลุตามเป้าหมายของงานหรือเป้าหมายของหน่วยงาน (ข2) รูปแบบการจัดการความรู้ รูปแบบการจัดการความรู้ที่ทำให้องค์กรสามารถสร้าง และจัดการความรู้ภายในองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ประกอบด้วยขั้นตอนต่าง ๆ ดังนี้ 1) การค้นหาความรู้ (Knowledge Identification) เป็นการค้นหาว่าองค์กรของเรามีความรู้อะไรอยู่บ้าง อยู่ในรูปแบบใด อยู่ที่ใครและความรู้อะไรที่องค์กรจำเป็นต้องมี เพื่อทำให้บรรลุเป้าหมายการค้นหาความรู้ สามารถใช้เครื่องมือที่เรียกว่า Knowledge mapping หรือการทำแผนที่ความรู้เพื่อจัดอันดับความสำคัญ ทำให้มองเห็นภาพรวมของคลังความรู้ขององค์กร บุคลากรทราบว่ามีความรู้อะไร และสามารถหาได้จากที่ไหน นอกจากนี้ยังใช้เป็นพื้นฐานในการต่อยอดความรู้ในเรื่องต่าง ๆ อย่างเป็นระบบ 2) การสร้างและแสวงหาความรู้ (Knowledge Creation and Acquisition) องค์กรจะต้องมีวิธีการดึงดูดความรู้จากแหล่งต่าง ๆ รวบรวมไว้เพื่อจัดทำเนื้อหาให้เหมาะสม มีการสร้างความรู้ใหม่ การนำความรู้จากภายนอกมาใช้ มีการพิจารณากำจัดความรู้ที่ไม่ได้ใช้ หรือล้าสมัยทิ้งไป เพื่อประหยัดทรัพยากรในการจัดเก็บ หัวใจสำคัญคือ การกำหนดเนื้อหาของความรู้ที่ต้องการและแสวงหาความรู้ดังกล่าวให้ได้ 3) การจัดความรู้ให้เป็นระบบ (Knowledge Organization) องค์กรต้องจัดความรู้ที่มีอยู่ให้เป็นระบบ เพื่อให้ผู้ใช้สามารถค้นหาและนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ได้ และเข้าถึงได้ง่ายและรวดเร็ว มีการแบ่งประเภทความรู้อย่างเหมาะสม ตามลักษณะของงานวางโครงสร้างของความรู้ขององค์กร 4) การประมวลผลและกลั่นกรองความรู้ (Knowledge Codification and Refinement) ต้องมีการประมวลความรู้ให้อยู่ในรูปแบบ และภาษาที่เข้าใจง่ายใช้ภาษาเดียวกันปรับปรุงเนื้อหาให้มีความสมบูรณ์สอดคล้องต้องการของผู้ใช้ 5) การเข้าถึงความรู้ (Knowledge Access) ความรู้ที่ได้มานั้นต้องถูกนำออกมาใช้ประโยชน์ การเข้าถึงข้อมูลของผู้ใช้นั้นสามารถทำได้ 2 ลักษณะ คือ - การป้อนความรู้ (Push) การส่งข้อมูลความรู้ให้กับผู้รับ โดยผู้รับไม่ได้ร้องขอ หรือเรียกว่า Supply based เช่น หนังสือเวียน การฝึกอบรม - การให้โอกาสเลือกใช้ความรู้ (Pull) คือการที่ผู้รับสามารถเลือกใช้แต่เฉพาะความรู้ที่ตนต้องการ ซึ่งช่วยให้ลดปัญหาการได้รับข้อมูลที่ไม่ต้องการใช้ เรียกอีกอย่างว่า Demand-based เช่น 6) การแบ่งปันแลกเปลี่ยนความรู้ (Knowledge Sharing) องค์กรสามารถนำเครื่องมือในการจัดการความรู้มาใช้ เพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ ซึ่งใช้หลักการของ SECI ความรู้ชัดแจ้งสามารถนำเอาเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาใช้ เพื่อช่วยให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ได้อย่างรวดเร็ว แต่ความรู้ฝังลึกนั้นเกิดการแลกเปลี่ยนได้ยาก ขึ้นอยู่กับทัศนคติ และวัฒนธรรมขององค์กร และต้องเลือกใช้วิธีให้เหมาะสม 7) การเรียนรู้ (Learning) การที่คนในองค์กรสามารถเรียนรู้จากสิ่งต่าง ๆ และสามารถนำความรู้นั้นไปใช้ตัดสินใจในการทำงานโดยการเรียนรู้ และสร้างความรู้ใหม่ขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง เป็นการเพิ่มพูนความรู้ขององค์กรให้มากขึ้นเรื่อย ๆ และถูกนำไปใช้สร้างความรู้ (ข3) แนวทางการจัดทำแผนการจัดการความรู้ แนวทางการจัดทำแผนการจัดการความรู้ของกรมส่งเสริมการเกษตร จะมีความแตกต่างกันในแต่ละปี ซึ่งขึ้นอยู่กับสถานการณ์ นโยบายของผู้บริหาร และภารกิจหน้าที่ แต่การจัดการความรู้ได้นำนโยบาย/แนวทาง และยุทธศาสตร์ขององค์กรมาเป็นเป้าหมายในการปฏิบัติงาน ส่วนการกำหนดแนวทางในการจัดการความรู้ได้กรอบแนวคิดในการใชเครื่องมือ KM ดังนี้ 1) ส่วนราชการทบทวนภารกิจหน้าที่ นโยบาย/แนวทางและยุทธศาสตร์ แลองค์ความรู้ที่สามารถตอบรับประเด็นยุทธศาสตร์/บทบาท/ภารกิจ 2) การจัดทำแผนการจัดการความรู้ 2.1) กำหนดองค์ความรู้ที่จำเป็นตามภารกิจหน้าที่ นโยบาย/แนวทางและยุทธศาสตร์ 2.2) เลือกองค์ความรู้ที่จำเป็นมาจัดทำแผนการจัดการความรู้ และไม่ควรซ้ำกับองค์ความรู้ที่เคยเลือกมาจัดทำแผนการจัดการความรู้ในปีที่ผ่านมาแล้ว 2.3) เลือกตัวชี้วัด (KPI) เพื่อวัดผลการจัดการความรู้ อย่างน้อย 1 ตัวชี้วัด 2.4) ผู้บริหารสูงสุดของหน่วยงาน (CEO) และผู้บริหารสูงสุดด้านการจัดการความรู้ (CKO) ของหน่วยงานทบทวนความถูกต้อง และความเหมาะสมพร้อมลงนามรับรองเพื่อแสดงให้เห็นว่า ผู้บริหารได้ทราบและสนับสนุนการดำเนินงานด้านการจัดการความรู้ 2.5) การจัดทำและปฏิบัติตามแผนการจัดการความรู้ ควรมีรายละเอียดเกี่ยวกับ กิจกรรมการจัดการความรู้ต่าง ๆ ตามขั้นตอนการจัดการความรู้อย่างน้อย 7 ขั้นตอนหลัก และกระบวนการบริหารการเปลี่ยนแปลง 6 องค์ประกอบมาบูรณาการร่วมกัน เพื่อส่งเสริมและผลักดันความเข้าใจในการจัดทำแผนการจัดการความรู้ให้มากยิ่งขึ้น |
16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี) | |
N/A |
17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี) | |
N/A |
18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure) | |
18.1 ข้อสอบข้อเขียนปรนัย 4 ตัวเลือก 18.2 แบบประเมินผลการสัมภาษณ์ 18.3 แบบประเมินผลงานหรือชิ้นงานที่ทำสำเร็จแล้ว |