หน่วยสมรรถนะ
ถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรสำหรับงานส่งเสริมการเกษตร
สาขาวิชาชีพเกษตรกรรม
รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ
1. รหัสหน่วยสมรรถนะ | ARC-ATE-6-016ZA |
2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ | ถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรสำหรับงานส่งเสริมการเกษตร |
3. ทบทวนครั้งที่ | - / - |
4. สร้างใหม่ |
![]() |
ปรับปรุง |
![]() |
5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification) | |
9999อาชีพนักเทคโนโลยีการเกษตร |
6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) | |
หน่วยนี้เกี่ยวข้องกับการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรเพื่อสนับสนุนงานส่งเสริมการเกษตร โดยการนำเทคโนโลยีที่พัฒนาหรือต่อยอดดัดแปลง ปรับปรุง เผยแพร่สู่เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร (Change Agent) หรือบุคคลที่จะนำเทคโนโลยีขยายผลสู่กลุ่มเป้าหมายที่เป็นผู้ใช้เทคโนโลยีในทางปฏิบัติโดยตรง (end user) เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจและประโยชน์ของเทคโนโลยีที่สร้างขึ้น พัฒนา ปรับปรุงขึ้นโดยวิธีการต่าง ๆ ผู้ปฏิบัติงานจะต้องมีความรู้ความเข้าใจ สามารถวิเคราะห์กลุ่มเป้าหมาย เพื่อจัดทำรูปแบบหรือวิธีการเผยแพร่เทคโนโลยี และเลือกใช้สื่อได้เหมาะสม โดยมีทักษะในการสื่อสาร ถ่ายทอด องค์ความรู้ เทคโนโลยี นวัตกรรมทางการเกษตรให้แก่กลุ่มเป้าหมาย และสามารถจัดทำแผนการดำเนินการถ่ายทอดในรูปแบบต่าง ๆ ที่เหมาะสมต่อกลุ่มเป้าหมาย |
7. สำหรับระดับคุณวุฒิ |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
8. กลุ่มอาชีพ (Sector) | |
นักเทคโนโลยีการผลิตเกษตร |
9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี) | |
N/A |
10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี) | |
N/A |
11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria) |
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) | เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) | รหัส PC (ตามเล่มมาตรฐาน) |
รหัส PC (จากระบบ) |
---|---|---|---|
A521 วางแผนการถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตร | 1. กำหนดกลุ่มเป้าหมายและ แผนงาน ร่วมกับเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร และผู้ที่เกี่ยวข้อง | A521.01 | 93141 |
A521 วางแผนการถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตร | 2. จัดทำรูปแบบที่เหมาะสมสำหรับการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตร | A521.02 | 93142 |
A521 วางแผนการถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตร | 3. จัดทำแผนการดำเนินงานร่วมกับผู้เกี่ยวข้องในการถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตร | A521.03 | 93143 |
A522 ดำเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรให้แก่ผู้เกี่ยวข้อง | 1. จัดทำข้อมูล เอกสารวัสดุอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องจักรที่จำเป็นสำหรับสนับสนุนการถ่ายทอดเทคโนโลยีในงานส่งเสริมการเกษตร | A522.01 | 93144 |
A522 ดำเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรให้แก่ผู้เกี่ยวข้อง | 2. จัดกระบวนการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตร ให้แก่กลุ่มเป้าหมายที่กำหนดไว้ | A522.02 | 93145 |
A522 ดำเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรให้แก่ผู้เกี่ยวข้อง | 3. ติดตามประเมินผลการถ่ายทอด เทคโนโลยีและนวัตกรรมทาง การเกษตร จากผู้ที่เกี่ยวข้อง | A522.03 | 93146 |
A522 ดำเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรให้แก่ผู้เกี่ยวข้อง | 4. สรุปผลงานการถ่ายทอด อย่างเป็นระบบ | A522.04 | 93147 |
12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge) | |
N/A |
13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge) | |
(ก) ความต้องการด้านทักษะ (ก1) ทักษะและความเชี่ยวชาญทางเนื้อหาวิชาการที่เกี่ยวข้อง (ก2) ทักษะและความเชี่ยวชาญทางเทคนิคที่เกี่ยวข้องเทคโนโลยี และนวัตกรรมที่พัฒนาขึ้น (ก3) ทักษะการคิดวิเคราะห์เพื่อการตัดสินใจ (ก4) ทักษะการสื่อสาร และปฏิสัมพันธ์ (ก5) ทักษะการใช้เทคโนโลยีและคอมพิวเตอร์ (ก6) ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น และการทำงานเป็นทีม (ก7) ทักษะการวางแผนและทำงานอย่างเป็นระบบ (ก8) ทักษะการนำเสนอผลงานในรูปแบบที่เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย (ก9) ทักษะในการปรับข้อมูลให้อยู่ในรูปแบบที่เหมาะสม (ก10) ทักษะการเป็นวิทยากร (ก11) ทักษะการใช้โสตทัศนูปกรณ์ในการนำเสนอผลงาน (ก12) ทักษะการใช้ภาษา (ข) ความต้องการด้านความรู้ (ข1) ความรู้เกี่ยวกับหลักการถ่ายทอดเทคโนโลยีกับงานส่งเสริมการเกษตร (ข2) ความรู้เกี่ยวกับหลักการวิธีการติดต่อสื่อสาร (ข3) ความรู้เกี่ยวกับหลักการวิเคราะห์กลุ่มเป้าหมาย (ข4) ความรู้เกี่ยวกับการเลือกใช้รูปแบบและวิธีการถ่ายทอดเทคโนโลยี (ข5) ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนารายงานการวิจัย เป็นบทความทางวิชาการ (ข6) ความรู้เกี่ยวกับหลักการวางแผนการถ่ายทอดเทคโยโลยี (ข7) ความรู้เกี่ยวกับการจัดทำเอกสารคู่มือ เอกสารเผยแพร่ (ข8) ความรู้เกี่ยวกับการเลือกใช้รูปแบบหรือสื่อในการนำเสนอผลงาน (ข9) ความรู้เกี่ยวกับการติดตาม และประเมินผลการถ่ายทอดเทคโนโลยี |
14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide) | |
(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) (ก1) หลักฐาน / หนังสือรับรองการทำงาน หรือการผ่านงานที่ออกโดยหน่วยงานที่เชื่อถือได้ (ก2) แฟ้มสะสมผลงาน (ก3) รายงานผลงานการวิจัย สิ่งประดิษฐ์ เครื่องมือ เครื่องจักร เทคโนโลยี (ก4) ภาพถ่ายกิจกรรมการเผยแพร่เทคโนโลยี (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) (ข1) เกียรติบัตร วุฒิบัตร หรือใบรับรองการฝึกอบรมหรือเอกสารรับรองจากหน่วยงานที่ น่าเชื่อถือ (ข2) แบบบันทึกผลการสอบข้อเขียน (ข3) แบบบันทึกผลการสอบสัมภาษณ์ (ข4) แบบรวบรวม / แฟ้มสะสมผลการปฏิบัติงาน (ค) คำแนะนำในการประเมิน (ค1) ผู้ประเมินจะดำเนินการตรวจประเมินความรู้เกี่ยวกับกระบวนการ และวิธีการถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตร (ค2) หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องมีความสัมพันธ์กับข้อกำหนดของหน่วยสมรรถนะย่อย และเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยหลักฐานในที่นี้ ต้องแสดงถึง - ความรู้ และทักษะที่เกี่ยวข้อง - วิธีการปฏิบัติงาน กฎหมาย กฎเกณฑ์ และระเบียบต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง - ขอบเขตด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง (ง) วิธีการประเมิน - การสอบข้อเขียน - การสัมภาษณ์ - แฟ้มสะสมงาน |
15. ขอบเขต (Range Statement) | |
(ก) คำแนะนำ N/A (ข) คำอธิบายรายละเอียด การถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรเพื่อสนับสนุนงานส่งเสริมการเกษตรหมายถึงการนำเทคโนโลยี / นวัตกรรมที่พัฒนา เผยแพร่แก่เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร (Change Agent) หรือบุคคลที่จะนำเทคโนโลยีขยายผลสู่กลุ่มเป้าหมายที่เป็นผู้ใช้เทคโนโลยีในทางปฏิบัติโดยตรง (end user) เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจและประโยชน์ของเทคโนโลยีที่พัฒนา โดยวิธีการต่าง ๆ เช่น เป็นวิทยากร บรรยาย สาธิตหรือฝึกปฏิบัติ (ข1) การถ่ายทอดเทคโนโลยี หมายถึงกระบวนการที่นำเอาเทคโนโลยี / นวัตกรรมที่พัฒนาขึ้นในที่หนึ่ง เพื่อวัตถุประสงค์อย่างหนึ่งไปใช้ในที่อื่นเพื่อวัตถุประสงค์เดียวกันหรือเพื่อวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันออกไป โดยครอบคลุมประเด็นต่าง ๆ ดังนี้ 1) องค์ความรู้ หรือประสบการณ์ความเชี่ยวชาญต่าง ๆ ที่เกิดจากการวิจัยและพัฒนาโดยผู้ที่มีความรู้ ความชำนาญในเรื่องนั้น ๆ โดยตรง 2) ข้อมูล คำแนะนำต่าง ๆ ที่ช่วยในการใช้เทคโนโลยี / นวัตกรรมได้แก่ มีเอกสารคู่มือมีการสาธิต ฝึกปฏิบัติ 3) การนำองค์ความรู้ที่ได้รับ ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ 4) เทคโนโลยี / นวัตกรรม ที่จะนำไปเผยแพร่ จะต้องมีความพร้อม และสามารถใช้งานได้จริง มีความเหมาะสม และสอดคล้องกับสภาวะแวดล้อมของกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับเทคโนโลยี (ข2) กลุ่มเป้าหมาย / ผู้ใช้ประโยชน์กำหนดกลุ่มเป้าหมายเป็นการระบุ บุคคล กลุ่มบุคคล 1) Innovators - Venturesomeเป็นกลุ่มที่มีระดับการยอมรับนวัตกรรมสูงที่สุดโดยเป็นกลุ่มคนที่มีลักษณะที่กล้าเสี่ยง/กล้าลองสิ่งใหม่ ๆ โดยคนกลุ่มนี้มักเป็นผู้นำในชุมชน และกลุ่มเยาวชน 2) Early Adopters - Respectableเป็นกลุ่มที่มีการยอมรับนวัตกรรมในระดับมาก หากแต่การนำนวัตกรรมต่าง ๆ ไปใช้ จะมีการพิจารณาอย่างรอบคอบก่อนตัดสินใจ ส่วนใหญ่มักเป็นกลุ่มนักคิด และผู้นำในสังคมหากมีการสนับสนุนและส่งเสริมคนกลุ่มนี้จะสามารถเป็นผู้นำในการเผยแพร่และถ่ายทอดนวัตกรรมต่อไปได้ 3) Early Majority - Deliberateเป็นกลุ่มคนมีการยอมรับนวัตกรรมในระดับปานกลาง โดยต้องมีความมั่นใจและได้รับการยืนยันหรือบอกเล่าถึงผลของนวัตกรรมนั้น ๆ ก่อนว่าเป็นสิ่งที่ดีจึงจะเกิดการยอมรับและนำนวัตกรรมนั้นไปใช้ หากได้รับการสนับสนุนจะสามารถนำนวัตกรรมที่ได้เรียนรู้ไปใช้ได้ 4) Late Majority - Skepticalเป็นกลุ่มคนมีการยอมรับนวัตกรรมในระดับน้อย การยอมรับนวัตกรรมเป็นไปได้ค่อนข้างยาก ไม่ค่อยยอมรับนวัตกรรมหรือสิ่งใหม่ ๆ เท่าใดนัก แต่หากได้รับการสนับสนุนให้มีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้ และได้รับการสร้างความรู้และความเข้าใจในนวัตกรรมนั้น ๆ จะมีแนวโน้มที่จะยอมรับนวัตกรรมได้มากขึ้น 5) Laggards - Traditional เป็นกลุ่มคนมีการยอมรับนวัตกรรมในระดับน้อยที่สุด โดยเป็นกลุ่มคนที่มักไม่เปิดใจต่อการยอมรับสิ่งใหม่ ๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องใดก็ตาม และมักไม่เห็นความจำเป็นที่จะต้องยอมรับสิ่งใหม่หรือความจำเป็นของสิ่งใหม่ ๆ ดังนั้น การเผยแพร่นวัตกรรมให้แก่คนกลุ่มนี้จึงจำเป็นต้องให้คำแนะนำ และการกระตุ้นการเรียนรู้ และให้ได้รับข้อมูลอย่างสม่ำเสมอ (ข3) รูปแบบการเผยแพร่เทคโนโลยี / นวัตกรรมสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ ได้กำหนดรูปแบบการเผยแพร่ผลงานวิจัย ประกอบด้วย 1) ประชุมทางวิชาการ 2) เผยแพร่ในรูปแบบโปสเตอร์ 3) นำเสนอในวารสารวิชาการ ส่วนการการพัฒนาเทคโนโลยี / นวัตกรรม เพื่อใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรม จะเน้นการนำไปใช้ประโยชน์ จะเน้นการสื่อสาร และสื่อการเผยแพร่ บทความทางวิชาการ เผยแพร่ในวารสารทางวิชาการ หนังสือประมวลผลการประชุมทางวิชาการ (Proceedings) ของการประชุมทางวิชาการในระดับชาติ หรือระดับนานาชาติ อาจจัดทำเป็นรูปเล่มสิ่งพิมพ์ หรือเป็นสื่ออิเลคทรอนิกส์ (ข4) วิธีการถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อให้ผู้รับได้เรียนรู้เทคโนโลยีและนำไปใช้ได้จริง ต้องประกอบด้วย 1) การฝึกอบรม ต้องประกอบด้วยการให้ให้ความรู้ ผ่านภาพ เสียง หรือสื่ออื่น ๆ จากเจ้าของเทคโนโลยี การฝึกปฏิบัติให้เกิดความชำนาญในเทคโนโลยีเรื่องนั้น ๆ 2) เอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี เช่น แบบแปลน พิมพ์เขียว การออกแบบและวิธีการประกอบผลิตภัณฑ์ ข้อกำหนดทางเทคนิค รายการวัสดุต่าง ๆ ที่ใช้ทำผลิตภัณฑ์ การควบคุมคุณภาพ สูตร และผังกระบวนการผลิต คู่มือการปฏิบัติงาน คู่มือการเดินเครื่องจักรและบำรุงรักษา ฯลฯ 3) การให้คำปรึกษาเพิ่มเติม /ความช่วยเหลือทางเทคนิค ภายหลังการถ่ายทอดเทคโนโลยี เพื่อให้มีความรู้และทักษะเพียงพอที่จะนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง (ข5) แผนการเผยแพร่เทคโนโลยี และนวัตกรรมการเกษตร เป็นแผนการดำเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตรที่กำหนดระยะเวลา กลุ่มเป้าหมาย รูปแบบและวิธีการถ่ายทอดที่ชัดเจน (ข6) การติดตามประเมินผลการเผยแพร่เป็นการรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มเป้าหมายผู้รับเทคโนโลยี ในประเด็นความน่าสนใจความเป็นประโยชน์ของเทคโนโลยี ผลการนำเทคโนโลยีไปใช้งานและสรุปผลการประเมินเป็นเอกสารหรือรายงาน (ข7) การส่งเสริมการเกษตร หมายถึง การนำความรู้ วิธีการ และเทคนิคใหม่ ๆ หรือเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการเกษตร ไปแนะนำเผยแพร่ให้ประชาชน โดยเฉพาะเกษตรกร แล้วติดตามให้คำแนะนำ ช่วนเหลือในการปฏิบัติ จนประสบความสำเร็จ |
16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี) | |
N/A |
17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี) | |
N/A |
18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure) | |
18.1 เครื่องมือประเมินการวางแผนการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรรมทางการเกษตร 1) การสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) การสัมภาษณ์ 3) แฟ้มสะสมผลงาน 18.2 เครื่องมือประเมินการดำเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรรมการเกษตรให้แก่ผู้ที่เกี่ยวข้อง 1) การสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) การสัมภาษณ์ 3) แฟ้มสะสมผลงาน ประกอบด้วยหลักฐานจากผลงานเชิงประจักษ์ ได้แก่ - คู่มือ หรือเอกสารการใช้ประโยชน์เทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตร - รายงานผลการถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการเกษตร - รายงานผลการติดตาม และประเมินการถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตร - ภาพถ่ายกิจกรรมการถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเกษตร ร่วมกับเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร หรือผู้ที่เกี่ยวข้อง |