หน่วยสมรรถนะ
บำรุงรักษาโครงสร้างสะพานเหล็ก (Steel Bridge)
สาขาวิชาชีพรถไฟความเร็วสูงและระบบราง
รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ
| 1. รหัสหน่วยสมรรถนะ | RAI-MAI-4-053ZA |
| 2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ | บำรุงรักษาโครงสร้างสะพานเหล็ก (Steel Bridge) |
| 3. ทบทวนครั้งที่ | - / - |
| 4. สร้างใหม่ |
|
ปรับปรุง |
|
| 5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification) | |
|
3112 ช่างเทคนิคซ่อมบำรุงโครงสร้างรองรับทางรถไฟ ชั้น 3 (Track Supporting Structure Maintenance Technician III) |
|
| 6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) | |
| หน่วยสมรรถนะนี้เกี่ยวข้องกับความรู้และทักษะที่ต้องการในการปฏิบัติงานบำรุงรักษาโครงสร้างสะพานเหล็ก (Steel Bridge) ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัยภายใต้นโยบายและข้อกำหนดของสถานที่ปฏิบัติงาน รวมทั้งสามารถจัดเตรียมเครื่องมือและวัสดุอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการปฏิบัติงานบำรุงรักษาโครงสร้างสะพานเหล็ก (Steel Bridge) และจัดทำเอกสารเกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเสร็จสมบูรณ์ | |
| 7. สำหรับระดับคุณวุฒิ |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 8. กลุ่มอาชีพ (Sector) | |
| 3112 ช่างเทคนิคด้านวิศวกรรมโยธา | |
| 9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria) |
| หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) | เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) | รหัส PC (ตามเล่มมาตรฐาน) |
รหัส PC (จากระบบ) |
|---|---|---|---|
| 21004.1 ตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของสะพานเหล็ก | 1) ตรวจสังเกตด้วยสายตาและบ่งชี้ความผิดปกติของสะพานเหล็กได้ | 21004.1.01 | 66715 |
| 21004.1 ตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของสะพานเหล็ก | 2) จำแนกระดับความรุนแรงของความผิดปกติของสะพานเหล็กได้ | 21004.1.02 | 66716 |
| 21004.2 เตรียมเครื่องมือ และวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมบำรุงสะพานเหล็ก | 1) เตรียมวัสดุสำหรับงานซ่อมบำรุงสะพานเหล็กได้ถูกต้องตามใบสั่งงาน | 21004.2.01 | 66717 |
| 21004.2 เตรียมเครื่องมือ และวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมบำรุงสะพานเหล็ก | 2) เตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการซ่อมบำรุงสะพานเหล็กได้เหมาะสมกับลักษณะของงาน | 21004.2.02 | 66718 |
| 21004.3 ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance) | 1) เตรียมพื้นที่ทำงานได้ตามข้อกำหนดในการปฏิบัติงาน | 21004.3.01 | 66719 |
| 21004.3 ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance) | 2) ซ่อมบำรุงน็อต สกรูหรือหมุดย้ำให้แน่นตามข้อกำหนดในคู่มือการปฏิบัติงาน | 21004.3.02 | 66720 |
| 21004.3 ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance) | 3) เชื่อมประสานแก้ไขรอยแตกร้าวเบื้องต้นของชิ้นส่วนสะพานเหล็กได้ | 21004.3.03 | 66721 |
| 21004.3 ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance) | 4) แก้ไขปัญหาการคดงอของชิ้นส่วนสะพานด้วยเทคนิคเบื้องต้นได้ | 21004.3.04 | 66722 |
| 21004.3 ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance) | 5) แก้ไขปัญหาเกี่ยวกับตอม่อสะพานได้ | 21004.3.05 | 66723 |
| 21004.3 ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance) | 6) ปรับเคลื่อนแนวสะพานกลับสู่ตำแหน่งเดิมได้ | 21004.3.06 | 66724 |
| 21004.3 ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance) | 7) ขจัดและป้องกันการลุกลามของสนิมได้ด้วยเครื่องมือและวิธีการที่เหมาะสม | 21004.3.07 | 66725 |
| 21004.4 ถอดเปลี่ยนชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่ชำรุด | 1) ถอดชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่ชำรุดโดยใช้เครื่องมือและวิธีการที่เหมาะสม | 21004.4.01 | 66726 |
| 21004.4 ถอดเปลี่ยนชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่ชำรุด | 2) เปลี่ยนและติดตั้งชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่ชำรุดหรือสูญหายได้ | 21004.4.02 | 66727 |
| 21004.5 ตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง | 1) ตรวจนับจำนวนและความสมบูรณ์ของชิ้นส่วนสะพานเหล็กหลังการซ่อมบำรุงตามรายการChecklist ได้ | 21004.5.01 | 66728 |
| 21004.5 ตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง | 2) ทดสอบประสิทธิภาพของการซ่อมบำรุงสะพานเหล็กได้ตามคู่มือปฏิบัติงาน | 21004.5.02 | 66729 |
| 21004.5 ตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง | 3) ตรวจสอบความเรียบร้อยของพื้นที่ปฏิบัติงานก่อนเปิดใช้ทาง | 21004.5.03 | 66730 |
| 21004.5 ตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง | 4) บันทึกผลการซ่อมบำรุงสะพานเหล็กลงในแบบฟอร์มได้ถูกต้องและครบถ้วน | 21004.5.04 | 66731 |
| 12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge) | |
|
00000 ความปลอดภัยในการทำงานขั้นพื้นฐาน 00001 ปฏิบัติงานกับไฟฟ้าแรงสูงบนทางวิ่งรถไฟฟ้าตามหลักความปลอดภัย 00002 ปฏิบัติงานในที่สูงตามหลักความปลอดภัย 00003 ปฏิบัติงานในที่อับอากาศตามหลักความปลอดภัย |
|
| 13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge) | |
|
(ก) ความต้องการด้านทักษะ (ก1) ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพในระหว่างการปฏิบัติงาน (ก2) ทักษะการปฏิบัติงานตามคู่มือ/แผนงานในการซ่อมบำรุงสะพานเหล็กอย่างเคร่งครัด (ก3) ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่นในระหว่างการปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ (ก4) ทักษะการแก้ไขปัญหา/เหตุการณ์เฉพาะหน้าในการซ่อมแซมสะพานเหล็ก (ก5) ทักษะการอ่านค่าพิกัด/ค่ามาตรฐานต่างๆ ของวัสดุและงานที่เกี่ยวข้อง (ก6) ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ในการซ่อมบำรุงโครงสร้างสะพานเหล็ก (ก7) ทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบโดยปราศจากการบาดเจ็บของตนเองและผู้อื่น หรือเกิดความเสียหายของเครื่องมือและอุปกรณ์ (ก8) ทักษะการอ่านแบบ (ก9) ทักษะการเลือกและใช้อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคล (ก10) ทักษะการบำรุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์ในการซ่อมบำรุงทาง (ก11) ทักษะจัดเก็บและบันทึกข้อมูล (ข) ความต้องการด้านความรู้ (ข1) ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงทางรถไฟ (ข2) เครื่องมือเครื่องจักรสำหรับงานซ่อมบำรุงทางรถไฟ (ข3) การใช้อุปกรณ์ป้องกันความปลอดภัยส่วนบุคคในการปฏิบัติงานในที่สูง (ข4) แบบและข้อกำหนดเกี่ยวกับสะพานเหล็ก |
|
| 14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide) | |
|
(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) (ก1) หนังสือรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ หรือ (ก2) แบบฟอร์มบันทึกภาระงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ (ก3) แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) หรือ (ก4) หนังสือรับรองการผ่านงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้จากสถานประกอบการ (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) (ข1) ใบรับรองผลการศึกษา หรือ (ข2) ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตรผ่านการอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับงานก่อสร้าง/ซ่อมบำรุงสะพานเหล็ก (ค) คำแนะนำในการประเมิน ผู้ที่เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องแสดงหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ ที่มีประเด็นและจุดสังเกตของหลักฐานสอดคล้องกับรายละเอียดที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้ วิธีการประเมิน - การประเมินความรู้และทักษะปฏิบัติในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องดำเนินการโดยองค์กรที่มีหน้าที่รับการรับรองสมรรถนะของบุคคลตามมาตรฐานอาชีพที่ขึ้นทะเบียนเท่านั้น - การประเมินความรู้ในหน่วยสมรรถนะนี้ กำหนดให้ทำการสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือก ส่วนการประเมินทักษะการปฏิบัติงานนั้น กำหนดให้ทำการสัมภาษณ์เกี่ยวกับวิธีการและขั้นตอนในการปฏิบัติงาน ควบคู่ไปกับการพิจารณาแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) |
|
| 15. ขอบเขต (Range Statement) | |
|
(ก) คำแนะนำ (ก1) สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องมีความรู้และทักษะความสามารถในการปฏิบัติงานบำรุงรักษาโครงสร้างสะพานเหล็ก (Steel Bridge) ได้อย่างถูกต้องตามที่ระบุไว้ในคู่มือการปฏิบัติงานและตรงตามมาตรฐานที่กำหนด รวมทั้งเลือกใช้เครื่องมือ เครื่องจักร และวัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการประเมินควรเตรียมหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ มาเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย (ก2) สำหรับเจ้าหน้าที่สอบจะต้องพิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ให้ตรงตามที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้ (ข) คำอธิบายรายละเอียด (ข1) ส่วนประกอบพื้นฐานของโครงสร้างสะพานเหล็ก: - โครงสร้างส่วนบน (Superstructure) คือ โครงสร้างรับพื้นสะพาน อาจจะเป็นชนิด Deck Truss Girder, Through Truss Girder, Deck Plate Girder, Through Plate Girder ซึ่งทำด้วยเหล็ก - โครงสร้างส่วนล่าง (Substructure) ได้แก่ แผ่นรองคอสะพาน เสาตอม่อ และฐานราก โดยส่วนใหญ่ทำด้วยคอนกรีต (ข2) ลักษณะความผิดปกติของโครงสร้างสะพานเหล็กที่ตรวจพบบ่อย: - การผุกร่อนเนื่องจากการเกิดสนิมของชิ้นส่วนพื้นสะพาน เช่น คานหลัก (Main girder) หรือคานขวาง (Cross girder) แผ่นเหล็กประกับ สลักยึด และหมุดย้ำ ความรุนแรงของการผุกร่อนมีตั้งแต่สูญเสียเนื้อเหล็กเล็กน้อยจนถึงการสูญเสียเนื้อเหล็กทั้งหมด จนชิ้นส่วนขาดจากกันหรือการผุทะลุ - การหลวมของสลักและหมุดย้ำที่ใช้ยึดรอยต่อ - การแตกร้าวของชิ้นส่วนโครงสร้างบริเวณที่มีรูเจาะและการแตกร้าวของแผ่นรองคอสะพาน - การคดงอของชิ้นส่วน (ข3) ขอบเขตการปฏิบัติงานบำรุงรักษาสะพานเหล็ก: - ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance) - ถอดเปลี่ยนชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่ชำรุด (ข4) รายการตรวจสอบและบำรุงรักษาสะพานเหล็ก: - เหล็กทุกชิ้นต้องไม่เป็นสนิม ไม่มีน้ำขัง และสิ่งสกปรกค้างตามซอกมุมต่างๆ โดยเฉพาะ Floor Beam ที่ถูกสิ่งสกปรกจากขบวนรถต้องดูแลเป็นกรณีพิเศษ - ทุกชิ้นส่วนต้องได้แนว และปรับตั้งอยู่ในที่ปกติดี ไม่มีส่วนใดบุบสลาย - จานรองสะพาน ทั้งชนิดแผ่นเหล็ก และชนิดลูกกลิ้ง ตั้งอยู่ในแนวระดับและเคลื่อนตัวได้สะดวกขณะขบวนรถผ่าน ไม่มีสิ่งสกปรก/วัชพืชปกคลุม - สลักเกลียวของสะพาน (Anchor Bolt) ต้องไม่คดงอ แตก หัก และมีแป้นควงขันยึดแน่นอยู่เสมอ และต้องหมั่นรักษาความสะอาดไม่ให้มีสนิม และสิ่งสกปรกติดค้าง - สลักเกลียวขันหมอน (Sleeper Bolt) ต้องอยู่ครบถ้วน และมีแป้นควงพร้อมแนวสี่เหลี่ยมขนาด 50 x 50 x 6 มิลลิเมตร ขันอัดแน่นอยู่เสมอ และต้องใส่ให้ถูกต้องตามแผนผัง - หมอนสะพานต้องให้อยู่ในสภาพดี ไม่มีผุและระยะหมอนสะพานต้องจัดให้ถูกต้องตามแผนผัง (ข5) วิธีการซ่อมบำรุงโครงสร้างสะพานเหล็กเบื้องต้น - การขัดสนิมด้วยแรงคน หรือ - การขัดสนิมด้วยการพ่นทราย (Sand blast) - การทา/พ่นสีกันสนิม - การขันตรึงสลักเกลียว - การเชื่อมประสานรอยแตกร้าว - การคืนรูปชิ้นส่วนที่คดงอด้วยการใช้ความร้อน (ข6) เครื่องมือที่ต้องใช้: - Manual Tools - Small Power Tools (ข7) วิธีการสื่อสารอาจรวมถึง: - การใช้วิทยุสื่อสาร/โทรศัพท์มือถือ - การให้สัญญาณมือ (ข8) การแจ้งข้อมูล: - ผ่านระบบอิเล็คทรอนิกส์ - เขียนลงในแบบฟอร์ม/เอกสาร/แผนงาน - สื่อสารด้วยปากเปล่าแบบ Face-to-face (ข9) อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลที่ใช้ในระหว่างการปฏิบัติงาน: - เสื้อกั๊กความปลอดภัยสะท้อนแสง - อุปกรณ์ป้องกันเสียง - อุปกรณ์ป้องกันลำตัว - อุปกรณ์กันตกแบบเต็มตัว - อุปกรณ์ป้องกันใบหน้าและลำตัว อาทิเช่น แว่นตานิรภัย หน้ากากนิรภัย - ถุงมือ - หมวกนิรภัย - รองเท้านิรภัย - วิทยุสื่อสาร/โทรศัพท์มือถือ - ไฟฉาย - ป้ายสัญญานต่างๆ - ธงสัญญาณ: สีเขียว, สีแดง (ข10) ข้อมูล/เอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง: - คู่มือการปฏิบัติงาน นโยบาย และกระบวนการปฏิบัติงานขององค์กร/สถานประกอบการ - สมุดบันทึก/เก็บข้อมูล - ขั้นตอนการปฏิบัติงานในภาคสนาม - คำแนะนำด้านเทคนิค - มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานบนที่สูงตามกฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับงานก่อสร้าง พ.ศ. 2551 - คู่มือการผลิต หรือคำแนะนำการใช้อุปกรณ์ในการปฏิบัติงาน และคู่มือการใช้งาน - คู่มือความปลอดภัยในการทำงาน - แผน QA /การควบคุมข้อมูลและเอกสาร - เงื่อนไข/สัญญา/ข้อตกลงในการปฏิบัติงาน |
|
| 16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure) | |
|
1 เครื่องมือประเมินการตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของสะพานเหล็ก 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) สัมภาษณ์ 3) พิจารณาจากแฟ้มสะสมงาน (Portfolio) 2 เครื่องมือประเมินการจัดเตรียมวัสดุ เครื่องมือ และอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมแซมสะพานเหล็ก 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) สัมภาษณ์ 3 เครื่องมือประเมินการดำเนินการซ่อมแซมแก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) สัมภาษณ์ 3) พิจารณาจากแฟ้มสะสมงาน (Portfolio) 4 เครื่องมือประเมินการถอดเปลี่ยนชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่ชำรุด 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) สัมภาษณ์ 5 เครื่องมือประเมินการตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการปฏิบัติงาน 1) ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก 2) สัมภาษณ์ 3) พิจารณาจากแฟ้มสะสมงาน (Portfolio)
|
|
