หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

จัดเตรียมเครื่องจักรและสาธารณูปโภคสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ให้พร้อมใช้งาน

สาขาวิชาชีพไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ EET-GDTY-083B

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ จัดเตรียมเครื่องจักรและสาธารณูปโภคสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ให้พร้อมใช้งาน

3. ทบทวนครั้งที่ / 2568

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)
N/A
1 3114 ช่างเทคนิคด้านวิศวกรรมอิเล็กทรอนิกส์

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
เป็นผู้ที่สามารถจัดเตรียมเครื่องจักรและสาธารณูปโภคสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม ตามคู่มือและข้อกำหนดที่เกี่ยวข้อง โดยเข้าใจข้อกำหนดทางไฟฟ้า เครื่องกล และสารเคมีของเครื่องจักร สามารถตรวจสอบองค์ประกอบและการเชื่อมต่อภายในเครื่องจักร ปรับพารามิเตอร์ของเครื่องจักรได้ และสามารถจัดเตรียมคู่มือปฏิบัติงานและแนะนำวิธีการแก้ไขปัญหาเครื่องจักรได้ 

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
กลุ่มอุตสาหกรรมไฟฟ้า อิเล็กทรอนิกส์ และโทรคมนาคม

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
MA111

เข้าใจข้อกำหนดทางไฟฟ้า เครื่องกล และสารเคมีของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)

1) เข้าใจองค์ประกอบและหน้าที่การทำงานจากเอกสารคู่มือของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)

MA111.01 229444
MA111

เข้าใจข้อกำหนดทางไฟฟ้า เครื่องกล และสารเคมีของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)

2) เข้าใจแรงดันไฟฟ้า กระแสไฟฟ้า และระบบกราวด์จากเอกสารคู่มือของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) 

MA111.02 229445
MA111

เข้าใจข้อกำหนดทางไฟฟ้า เครื่องกล และสารเคมีของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)

3) เข้าใจชนิด ปริมาณ และความเข้มข้นของสารเคมีสำหรับการทำความสะอาด การถ่ายโอนลายวงจร การกัดกรด และการลอกสารเคลือบป้องกันตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์และเอกสารคู่มือของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography

MA111.03 229446
MA112

ตรวจสอบองค์ประกอบและการเชื่อมต่อภายในเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)


1) ตรวจสอบการทำงานของระบบกลไกของเครื่องจักรให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานได้

MA112.01 229447
MA112

ตรวจสอบองค์ประกอบและการเชื่อมต่อภายในเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)


2) ตรวจสอบแหล่งจ่ายไฟฟ้าให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานได้

MA112.02 229448
MA112

ตรวจสอบองค์ประกอบและการเชื่อมต่อภายในเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)


3) ตรวจสอบอุปกรณ์ปล่อยสารเคมีและของเสียให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานได้

MA112.03 229449
MA113

ปรับพารามิเตอร์ของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์

1) ปรับพารามิเตอร์ของการป้อนสารเคมีเข้าสู่เครื่องจักรตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์ได้

MA113.01 229450
MA113

ปรับพารามิเตอร์ของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์

2) ปรับพารามิเตอร์ของเครื่องจักรในกระบวนการตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์ได้

MA113.02 229451
MA113

ปรับพารามิเตอร์ของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์

3) ตั้งค่าควบคุมการปล่อยของเสียและสารเคมีจากเครื่องจักรได้

MA113.03 229452
MA113

ปรับพารามิเตอร์ของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์

4) แก้ไขปัญหาเบื้องต้นที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการเตรียมเครื่องจักรได้

MA113.04 229453
MA113

ปรับพารามิเตอร์ของเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์

5) บันทึกและรายงานผลการตรวจสอบและการเตรียมเครื่องจักรตามขั้นตอนที่กำหนดได้

MA113.05 229454
MA114

จัดเตรียมคู่มือปฏิบัติงานและแนะนำวิธีการแก้ไขปัญหาเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)

1) จัดเตรียมคู่มือปฏิบัติงานสำหรับการใช้งานเครื่องจักรตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์ได้

MA114.01 229455
MA114

จัดเตรียมคู่มือปฏิบัติงานและแนะนำวิธีการแก้ไขปัญหาเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)

2) แนะนำวิธีการแก้ไขปัญหาเบื้องต้นในระหว่างการใช้งานเครื่องจักรสำหรับกระบวนการในกลุ่มกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟ (Graphic & Photolithography)

MA114.02 229456

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

N/A


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. สามารถสื่อสารกับผู้ร่วมงานทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษในระดับเทคนิค

2. สามารถอ่านและทำความเข้าใจเอกสารภาษาอังกฤษเชิงเทคนิค (Technical English) เกี่ยวกับคู่มือเครื่องจักรและข้อกำหนดด้านสารเคมี

3. สามารถอ่านและทำความเข้าใจเอกสารทางเทคนิคของเครื่องจักร (Machine Specification) และคู่มือการบำรุงรักษา (Maintenance Manual)

4. สามารถอธิบายหลักการทำงาน ขั้นตอนการใช้งาน และข้อควรระวังของเครื่องจักรในกระบวนการ ผลิตแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ (PCB) ให้กับผู้ปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้อง

5. สามารถจัดเตรียมเอกสารและบันทึกข้อมูลแบบดิจิทัล (Digital Documentation) ได้

6. สามารถจัดทำคู่มือปฏิบัติงาน (Work Instruction) และขั้นตอนการทำงานมาตรฐาน (Standard Operating Procedure) สำหรับเครื่องจักรแต่ละประเภท

7. สามารถใช้คอมพิวเตอร์สำหรับควบคุมเครื่องจักรอัตโนมัติและกึ่งอัตโนมัติพื้นฐานได้

8. สามารถใช้เครื่องมือวัดทางไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์พื้นฐานได้

9. สามารถปรับตั้งพารามิเตอร์ของเครื่องจักรตามข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์และวัสดุที่ใช้

10. สามารถวิเคราะห์และแก้ไขปัญหาเบื้องต้นของเครื่องจักรในกระบวนการกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography)

11. สามารถจัดการและบำรุงรักษาระบบสารเคมี และของเสียตามมาตรฐานความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม

12. สามารถใช้งานระบบบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance : PM)

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการผลิตแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ (PCB) และเทคโนโลยีการผลิตแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์สมัยใหม่ตามมาตรฐาน IPC (Institute of Printed Circuits)

2. ความรู้เกี่ยวกับการอ่านแบบทางกลและสัญลักษณ์ทางวิศวกรรมเครื่องกล

3. ความรู้เกี่ยวกับการอ่านแบบไฟฟ้าและสัญลักษณ์ทางไฟฟ้า

4. ความรู้เกี่ยวกับสารเคมีและปฏิกิริยาเคมีในอุตสาหกรรมผลิตแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ (PCB)

5. ความรู้เกี่ยวกับระบบควบคุมเครื่องจักรอัตโนมัติ โปรแกรมเมเบิลลอจิกคอลโทรลเลอร์  (Programmable Logic Controller : PLC) และรูปแบบการเชื่อมต่อทางไฟฟ้า

6. ความรู้เกี่ยวกับระบบอุตสาหกรรม 4.0 (Industry 4.0) และระบบควบคุมคุณภาพอัตโนมัติ

7. ความรู้เกี่ยวกับเครื่องจักรที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) เช่น

- การทำความสะอาดผิว

- การเคลือบสารไวแสง

- การกัดกรด

8. ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการและความปลอดภัยในการทำงานกับสารเคมีของอุตสาหกรรมผลิตแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ (PCB)

9. ความรู้เกี่ยวกับระบบการจัดการของเสียอุตสาหกรรมและการรีไซเคิล


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence )

มีหลักฐานการผ่านงานที่เกี่ยวข้องกับเครื่องจักรในกลุ่มเครื่องจักรสำหรับกระบวนการกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ได้แก่ หนังสือรับรองการทำงาน หรือใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ หรือหน่วยงานต้นสังกัด



(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

ใบประกาศนียบัตร หรือบันทึกการผ่านการอบรม สัมมนาในหลักสูตรที่เกี่ยวข้อง เช่น กระบวนการผลิตแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ (PCB) กระบวนการกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ที่สอดคล้องกับมาตรฐาน IPC (Institute of Printed Circuits) หรือมาตรฐานที่ลูกค้ากำหนด



(ค) คำแนะนำในการประเมิน

หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงสมรรถนะในส่วนนี้ ต้องมีความสัมพันธ์กับข้อกำหนดของสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยต้องแสดงถึง

- ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง

- ประสบการณ์ในการดูแลและจัดการเครื่องจักรที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการกราฟิกและ     โฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) 

- มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง



(ง) วิธีการประเมิน    

พิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านปฏิบัติงาน และหลักฐานด้านความรู้ 

 


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ 

ขอบเขตครอบคลุมการเตรียมความพร้อมและการจัดการเครื่องจักรสำหรับกระบวนการกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) ในการผลิตแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ตามมาตรฐานอุตสาหกรรม



(ข) คำอธิบายรายละเอียด

1. การผลิตแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ในกลุ่มกระบวนการกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) มีเครื่องจักรและเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง ดังนี้

(1) กระบวนการเตรียมพื้นผิว (Surface Preparation) เช่น 

- ระบบทำความสะอาดพื้นผิวแบบเปียก (Wet Cleaning) เช่น เครื่อง Brushing, Pumice Scrubbers, Chemical Cleaning Line 

- ระบบทำความสะอาดพื้นผิวแบบแห้ง (Dry Cleaning) เช่น เครื่อง Plasma Cleaner, Vacuum Desmear System, Micro-Etchers 

- ระบบทำให้แห้ง เช่น Hot Air Dryers, IR Drying Systems และ Vacuum Drying Chambers 

(2) กระบวนการเคลือบสารไวแสง (Photoresist Application) เช่น

- เครื่องเคลือบฟิล์มแบบอัตโนมัติ เช่น Auto Coating Line, Roll-to-Roll Coaters 

- เครื่องเคลือบฟิล์มแบบกึ่งอัตโนมัติ เช่น Semi-Automatic Coaters, Curtain Coaters 

- เครื่องอบแห้งฟิล์ม เช่น Convection Ovens, IR Drying Units 

(3) กระบวนการสร้างภาพ (Imaging Process) เช่น

- เครื่องฉายแสงแบบสัมผัส (Contact Exposure) เช่น UV Exposure Units 

- เครื่องฉายแสงแบบฉายตรง (Direct Imaging) เช่น Laser Direct Imaging (LDI) systems, LED Projection Systems 

- เครื่องพัฒนาสารไวแสง (Developing) เช่น Spray Developers, Immersion Developers 

(4) กระบวนการกัดกรด (Etching Process) เช่น

- เครื่องกัดกรดแบบพ่น (Spray Etchers) เช่น Conveyorized Spray Etchers, Oscillating Spray Etchers 

- เครื่องกัดกรดแบบจุ่ม (Immersion Etchers) เช่น Bubble Etchers, Agitation Tanks 

- ระบบควบคุมอัตราการกัด เช่น Automatic Replenishment Systems, Density Controllers

(5) กระบวนการลอกสารไวแสง (Stripping Process) เช่น

- เครื่องลอกสารไวแสง เช่น Resist Strippers, Tin / Lead Strippers 

- ระบบล้างสารเคมี เช่น Cascade Rinse Systems, DI Water Rinse Units 

- ระบบบำบัดของเสีย เช่น Neutralization Systems, Heavy Metal Recovery Units 



2. ตัวอย่างของมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับเครื่องจักรในกลุ่มกระบวนการกราฟิกและโฟโตลิโทกราฟี (Graphic & Photolithography) เช่น

(1) มาตรฐาน IPC-A-600 สำหรับการยอมรับแผ่นวงจรพิมพ์

(2) มาตรฐาน IPC-6012 สำหรับข้อกำหนดคุณภาพและความเชื่อถือได้ของแผ่นวงจรพิมพ์

(3) มาตรฐานระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม (ISO 14001) สำหรับการจัดการสิ่งแวดล้อม

(4) มาตรฐานระบบการจัดการอาชีวอนามัย และความปลอดภัย (ISO 45001) สำหรับอาชีวอนามัยและความปลอดภัย

(5) มาตรฐาน GHS (Globally Harmonized System) สำหรับการจัดการสารเคมี

 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

18.1 การสอบข้อเขียน ได้แก่ แบบทดสอบปรนัย 4 ตัวเลือก

18.2 การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค

18.3 แฟ้มสะสมผลงาน

ดูรายละเอียดจากคู่มือประเมิน



ยินดีต้อนรับ