อาชีพผู้ปฏิบัติงานผลิตยางแท่ง 

ISCO-08    1311 หัวหน้าแผนกผลิตผลิตภัณฑ์ยาง/ผู้จัดการโรงงานผลิตยางแผ่น

                  2145 ผู้เชี่ยวชาญเทคโนโลยียาง

 

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1)    มีทักษะการประเมินสมบัติของวัตถุดิบเพื่อจัดกลุ่มวัตถุดิบ

2)    มีทักษะเกี่ยวกับการผสมยางก้อนถ้วยและยางแผ่นดิบเพื่อปรับสมบัติให้ได้ตามมาตรฐาน

3)    มีทักษะเกี่ยวกับการเติมสารเคมีเพื่อปรับปรุงสมบัติยาง

4)    มีทักษะทางด้านการสื่อสาร

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1)    มีความรู้เรื่องการจัดกลุ่มวัตถุดิบ

2)    มีความรู้เรื่องการใช้เครื่องมือเครื่องจักรในกระบวนการผลิตตามหลักการทำงาน

3)    มีความรู้เรื่องการประเมินคุณภาพและสมบัติของวัตถุดิบเบื้องต้น

4)    มีความรู้เรื่องหลักการผสมยางเพื่อปรับสมบัติของยางแท่ง 

 

   หลักฐานที่ต้องการจะเป็นแนวทางในการกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมินและควรใช้เป็นเอกสารประกอบการประเมินร่วมกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) ทักษะและความรู้ที่ต้องการ

    (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1)    หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

2)    หลักฐาน/หนังสือรับรองการทำงาน หรือผ่านงานที่ออกโดยหน่วยงานที่เชื่อถือได้

3)    แฟ้มสะสมงาน (ถ้ามี)

4)    เอกสารรับรองการผ่านการอบรม หรือ เอกสารรับรองประสบการณ์ทำงาน

    (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1)    หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา

2)    หลักฐานการผ่านการอบรม หรือการประชุมเชิงปฏิบัติการ

3)    ผลการสอบข้อเขียน

4)    ผลการสอบสัมภาษณ์/ปฏิบัติ

    (ค) คำแนะนำในการประเมิน

1)    ผู้ประเมินจะต้องดำเนินการตรวจประเมินความรู้เกี่ยวกับหน่วยสมรรถนะย่อยที่รับการพิจารณา

2)    หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงหน่วยสมรรถนะนี้ต้องมีความสัมพันธ์กับข้อกำหนดของหน่วยสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยหลักฐานต้องแสดงถึง

    - ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง

    - วิธีการปฏิบัติงานในกระบวนการผลิต กฎหมาย กฎเกณฑ์ และระเบียบต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง

    - ขอบเขตด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

    (ง) วิธีการประเมิน

1)    การสอบข้อเขียน

2)    การสอบสัมภาษณ์

3)    การสอบปฏิบัติ

 

             อธิบายถึงการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ระบุตามคู่มือมาตรการยางเอสทีอาร์ ตามเอกสารของสถาบันวิจัยยาง กรมวิชาการเกษตร การปรับปรุงรูปแบบและพัฒนาการผลิตยางธรรมชาติมีหลายวี และการผลิตยางชนิดที่ เรียกว่า “ยางแท่ง”  หรือยางที่ผลิตโดยระบุคุณภาพมาตรฐาน (Technically Specified Rubber)  เป็นการผลิตแบบหนึ่ง ซึ่งเป็นที่ยอมของผู้ใช้ยางทั่วไป  ประเทศไทยได้เริ่มการผลิตยางแท่งเมื่อปี พ.ศ. 2511 เรียกว่า ยางแท่งทีทีอาร์ (Thai Tested Rubber, TTR) โดยมีสถาบันวิจัยยาง กรมวิชาการเกษตร เป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่และความรับผิดชอบในมาตรฐานควบคุมการผลิตและการทดสอบ เพื่อรับรองคุณภาพซึ่งเป็นไปตามมาตรฐานสากล ISO 2000 Natural Rubber (NR) Specifications และตามข้อตกลงของ International Rubber Association (IRA)

             ในปี พ.ศ. 2526 สถาบันวิจัยยาง กรมวิชาการเกษตร ได้ประกาศปรับปรุงข้อกำหนดขีดจำกัดค่าปริมาณความชื้น และค่าปริมาณไนโตรเจน แม้ว่ายางแท่งภายใต้ชื่อ “ทีทีอาร์” จะเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวางในด้านคุณภาพที่ดีและเหมาะสมกับการขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ยางต่าง ๆ ก็ตาม ยังมีความจำเป็นที่จะต้องปรับปรุงมาตรการของยางแท่งไทย เพื่อให้ทันสมัยและสอดคล้องกับภาวะอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ยางปัจจุบัน สถาบันวิจัยยาง กรมวิชาการเกษตร จึงได้ดำเนินการจัดประชุมระดมความคิดเห็นจากภาคเอกชนผู้ประกอบการผลิตและค้ายางแท่ง และจากภาคราชการ กลุ่มนักวิชาการผู้ปฏิบัติงานรับผิดชอบการทดสอบและควบคุมคุณภาพยางแท่ง ผลการประชุมมีมติเห็นชอบในการปรับปรุงการกำหนดชั้น ขีดจำกัดสมบัติต่าง ๆ และเปลี่ยนชื่อเรียกจากยางแท่งทีทีอาร์ เป็นยางแท่งเอสทีอาร์ (Standard Thai Rubber, STR) ตามมาตรฐานสากล ที่มีการระบุรายละเอียดด้านการจัดเกรด และสมบัติต่าง ๆ อย่างชัดเจน

             ยางแท่ง คือ ยางที่ผ่านการย่อยเป็นชิ้นเล็ก ๆ และอบให้แห้งด้วยความร้อน แล้วจึงอัดเป็นแท่ง เป็นยางที่มีการกำหนดมาตรฐาน คุณสมบัติทางเทคนิคตามกระบวนการวิทยาศาสตร์

            การผลิตยางแท่ง สามารถผลิตได้ทั้งจากน้ำยางหรือยางแห้งที่จับตัวแล้ว เช่น ยางก้อนถ้วย 

ยางแผ่น ฯลฯ หลักสำคัญของการผลิตยางแท่ง คือ การตัดย่อยก้อนยางให้เป็นเม็ดหรือชิ้นเล็ก ๆ อย่างรวดเร็ว ล้างสิ่งสกปรกออก นำยางไปอบแห้ง และอัดเป็นแท่งสี่เหลี่ยมให้มีน้ำหนัก 33.33 กิโลกรัม ต่อก้อนหรือมีขนาดตามต้องการ

            ยางแท่ง มีกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐานมีการคัดเลือกวัตถุดิบที่ได้คุณภาพ ผ่านกระบวนการผลิตที่ทันสมัย สะอาด ลดขนาดให้ได้ ตามที่กำหนดจากนั้น เข้าสู่กระบวนการอบยางให้สุกในอุณหภูมิที่เหมาะสม เข้าสู่กระบวนการอัดแท่ง ชั่งน้ำหนักให้ได้ตามที่กำหนด จนถึงการบรรจุภัณฑ์ ยางจะผ่านกระบวนการทดสอบด้วยห้องปฏิบัติการที่ได้มาตรฐาน ให้ผลทดสอบที่มีความแม่นยำสูง

            ยางแท่ง แบ่งเป็น 4 ประเภทใหญ่ ๆ คือ STR10, STR20, STR 5L และ STR CV เป็นผลิตภัณฑ์ที่ใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตสินค้าอื่น ๆ เช่นเดียวกับยางแผ่นรมควัน กล่าวคือ อุตสาหกรรมยางล้อรถยนต์เป็นผู้ใช้รายใหญ่ คุณสมบัติของ ยางแท่ง STR 20 โดยทั่วไป สามารถใช้ทดแทนกันได้กับยางแผ่นรมควัน ชั้น 3 

           กระบวนการผลิตยางแท่งที่ผลิตจากยางแห้ง มีการนำยางแผ่นดิบ ยางก้อนถ้วย และเศษยาง มาผสมกัน จำเป็นต้องมีการควบคุมด้านความสะอาดเป็นพิเศษ โดยเกือบทุก ๆ ขั้นตอนจะต้องอาศัยน้ำฉีดชะล้างอย่างมาก เริ่มจากการนำยางดังกล่าวมาแช่น้ำให้ยางเกิดการพองตัว และสิ่งสกปรกในยางหลุดออก และเกิดการตกตะกอน จากนั้นผ่านกระบวนการล้าง ในขณะที่ผ่านการรีดด้วยเครื่องเครพ และระหว่างกระบวนการย่อยยางเป็นชิ้นเล็ก ๆ ด้วยเครื่องแกรนูเลเตอร์ด้วย ยางแท่งที่ผลิตจากยางแห้งจะเป็นยางแท่งคุณภาพต่ำกว่ายางแท่งที่ผลิตจากน้ำยาง และสีที่่ได้จะมีลักษณะสีน้ำตาล

           ในกระบวนการผลิตยางแท่งการใช้สารละลายด่างมีวัตถุประสงค์เพื่อไม่ให้ยางจับตัวกันเป็นก้อน มักใช้ในขั้นตอนของยางที่ถูกย่อยเป็นเม็ดเล็ก ๆ ก่อนถูกปั๊มลงกระบะอบยาง เม็ดยางที่ผ่านการย่อยแล้วอาจเกาะติดกันเป็นก้อนใหญ่อุดตันท่อได้ จึงใช้สารละลายด่างเพื่อป้องกันเม็ดยางไม่ให้ติดกัน ที่นิยมใช้คือปูนขาว (CaO) ซึ่งเมื่อละลายน้ำจะเป็นสารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซด์ ใช้เฉพาะส่วนที่เป็นน้ำใส ๆ หรือเรียกว่า น้ำปูนใส ด้วยการควบคุม pH อยู่ที่ระดับ 10 หากเตรียมความเข้มข้นมากเกินไปยางจะลื่นและส่งผลต่อสมบัติทางกายภาพโดยเฉพาะค่าปริมาณเถ้าจะสูง สำหรับโซเดียมไฮดรอกไซด์เป็นด่างแก่ เมื่อ ละลายน้ำจะเกิดปฏิกิริยาคายความร้อน ไม่แนะนำให้ใช้เนื่องจากทำให้ยางที่ผ่านการอบแล้วเหนียวเยิ้มส่งผลต่อค่า Po และค่าความหนืดต่ำ นอกจากนี้ยังทำให้ยางมีสีคล้ำอีกด้วย

           เนื่องจากโมเลกุลของยางมีมวลโมเลกุลสูง ลักษณะเช่นนี้เกิดจากอันตรกิริยา (Interaction) ระหว่างโมเลกุลยางที่มีขนาดเล็กกับสารพวกโปรตีนในน้ำยาง ส่งผลให้หมู่อัลดีไฮด์บนโมเลกุลยางค่อย ๆ เกิดการเชื่อมโยงระหว่างโมเลกุลยางทั้งในสภาวะน้ำยางและยางแห้ง การเชื่อมโยงนี้เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ยางเกิดการแข็งขึ้นระหว่างการเก็บ (Storage Hardening) โดยทั่วไปยางธรรมชาติจะมีความหนืดในช่วง 70 – 90 ML(1+4)100°C ยางที่มีคุณภาพดีจะมีความหนืดสูงกว่ายางที่มีคุณภาพต่ำ ความหนืดจะส่งผลต่อการนำยางไปบดเฉพาะเนื้อยางล้วน ๆ (Mastication) และเมื่อนำยางไปบดผสมกับสารเคมีจะใช้เวลาและพลังงานที่สิ้นเปลือง ดังนั้น ในอุตสาหกรรมทำผลิตภัณฑ์ที่ต้องการควบคุมความหนืดของยางที่ใช้ในการแปรรูป เช่น อุตสาหกรรมยางท่อ อุตสาหกรรมทำกาว เป็นต้น ยางแท่งความหนืดคงที่ตามมาตรฐานยางแท่ง STR มี 3 เกรด คือ STR 5 CV, STR 10 CV และ STR 20 CV ด้วยการปรับความหนืด ให้สม่ำเสมออยู่ที่ 37-39 หน่วยมูนนี่ โดยเติมสารเคมีควบคุมความหนืดในกลุ่ม Mono functionaldehydic Condensing Reagents ลงไปทำปฏิกิริยากับอนุมูลหมู่อัลดีไฮด์ เพื่อป้องกันการเกิดพันธะไฮโดรเจนระหว่างโครงสร้างโมเลกุลยางที่เป็นสาเหตุให้ความหนืด เพิ่มส่งผลให้ค่า Po สูงขึ้น สารปรับความหนืดที่นิยม ใช้กันคือ Hydroxylamine Hydrochloride เนื่องจากมี ราคาถูกและหาซื้อง่าย ใช้ในรูปของเกลือที่ละลายในน้ำ สำหรับวัตถุดิบยางก้อนจะใส่ในปริมาณ 0.4% โดยน้ำหนัก แล้วแช่ไว้ 16 ชั่วโมงจึงนำยางมาเข้าสู่กระบวนการแปรรูป

 

1)    ประเมินโดยใช้แบบทดสอบเขียน

2)    ประเมินโดยการสัมภาษณ์ตามแบบทดสอบที่กำหนดไว้

3)    ประเมินโดยการสอบปฏิบัติ

4)    ประเมินจากหลักฐานอื่น ๆ เช่น หนังสือ/เอกสารรับรองการผ่านการอบรม หนังสือรับรองการทำงาน/ผ่านงาน โดยต้องพิจารณาควบคู่ไปกับการสอบสัมภาษณ์ 

5)    ประเมินจากการปฏิบัติงานจริง