หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

บำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าแบบหยุดตามวาระ (Planned Outage)

สาขาวิชาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ GPW-SRTJ-851A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ บำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าแบบหยุดตามวาระ (Planned Outage)

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2567

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

อาชีพผู้ปฏิบัติงานด้านการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า ระดับ 4

ISCO-08       7412 ช่างบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้า/ช่างซ่อมอุปกรณ์ไฟฟ้ากำลัง

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้ สามารถบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลักและอุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ (Planned Outage) ได้ โดยสามารถอ่าน Piping and Instrumentation Diagram (P&ID) แบบทางไฟฟ้าและคู่มือประกอบ ตรวจสอบสภาพและใบรับรองของเครื่องมือก่อนใช้งาน เตรียมเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้อง ตรวจสอบพื้นที่และประเมินความปลอดภัย สามารถติดตามและรายงานผลการดำเนินงานที่ได้รับมอบหมาย สามารถทดสอบอุปกรณ์ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องก่อนและหลังการปฏิบัติงาน บันทึกและรายงานผลการบำรุงรักษา ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงบันทึกงานในระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
พลังงานและพลังงานทดแทน สาขางานระบบผลิตไฟฟ้า

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
10.1    กฎกระทรวงกำหนดมาตรการความปลอดภัยเกี่ยวกับระบบไฟฟ้าในโรงงาน พ.ศ. 255010.2    กฎกระทรวง ระบบไฟฟ้าและระบบป้องกันอันตรายจากฟ้าผ่าของสถานที่ประกอบกิจการน้ำมัน พ.ศ. 255610.3    ประกาศคณะกรรมการส่งเสริมการพัฒนาฝีมือแรงงาน เรื่อง มาตรฐานฝีมือแรงงานแห่งชาติ สาขาอาชีพช่างไฟฟ้าภายในอาคาร10.4    ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการฝึกอบรมผู้บริหาร หัวหน้างาน และลูกจ้าง ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน 10.5    ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง การป้องกันและระงับอัคคีภัยในโรงงาน พ.ศ. 2552

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)		 รหัส PC
(จากระบบ)
PGS-MC04-4-003-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

1. อ่านแบบ P&ID แบบเครื่องกลและแบบไฟฟ้า (Mechanical Drawing and Electrical Drawing) และคู่มือประกอบได้อย่างถูกต้อง

 PGS-MC04-4-003-01.01 223311
PGS-MC04-4-003-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

2. ตรวจสอบเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้องสำหรับการปฏิบัติงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระอย่างถูกต้องเหมาะสม

 PGS-MC04-4-003-01.02 223312
PGS-MC04-4-003-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

3. ตรวจสอบความผิดปกติของอุปกรณ์เบื้องต้นพร้อมทั้งรายงานรายละเอียดงานก่อนการบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ

 PGS-MC04-4-003-01.03 223313
PGS-MC04-4-003-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

4. ปฏิบัติงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระที่ได้รับมอบหมาย

 PGS-MC04-4-003-01.04 223314
PGS-MC04-4-003-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

5. ทดสอบอุปกรณ์ก่อนและหลังการปฏิบัติงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ

 PGS-MC04-4-003-01.05 223315
PGS-MC04-4-003-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

6. รายงานผลบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระพร้อมทั้งบันทึกในระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

 PGS-MC04-4-003-01.06 223316
PGS-MC04-4-003-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

1. อ่านแบบ P&ID แบบเครื่องกลและแบบไฟฟ้า (Mechanical Drawing and Electrical Drawing) และคู่มือประกอบได้อย่างถูกต้อง

 PGS-MC04-4-003-02.01 223305
PGS-MC04-4-003-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

2. ตรวจสอบเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้องสำหรับการปฏิบัติงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระอย่างถูกต้องเหมาะสม

 PGS-MC04-4-003-02.02 223306
PGS-MC04-4-003-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

3. ตรวจสอบความผิดปกติของอุปกรณ์เบื้องต้นพร้อมทั้งรายงานรายละเอียดงานก่อนการบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ

 PGS-MC04-4-003-02.03 223307
PGS-MC04-4-003-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

4. ปฏิบัติงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระที่ได้รับมอบหมาย

 PGS-MC04-4-003-02.04 223308
PGS-MC04-4-003-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

5. ทดสอบอุปกรณ์ก่อนและหลังการปฏิบัติงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ

 PGS-MC04-4-003-02.05 223309
PGS-MC04-4-003-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ (Planned outage)

6. รายงานผลบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระพร้อมทั้งบันทึกในระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

 PGS-MC04-4-003-02.06 223310

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

1.   ความรู้พื้นฐานโรงไฟฟ้า

2.   ความรู้พื้นฐานด้านงานบำรุงรักษา

 

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

ทักษะในการทำงานด้านเทคนิค (Technical Skills)

1.    ทักษะการอ่านแบบ Piping and Instrumentation Diagram (P&ID)

2.    ทักษะการอ่านแบบไฟฟ้า

3.    ทักษะการอ่านแบบเครื่องกล

4.    ทักษะด้านการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า

5.    การเตรียมวัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือสำหรับการบำรุงรักษาได้ถูกต้องเหมาะสม

6.    การวิเคราะห์สาเหตุ และกำหนดแนวทางป้องกัน แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นจากอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าต่าง ๆ (กรณีเกิดความผิดปกติ)

7.    ทักษะการใช้งานระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

ทักษะในการทำงาน (Soft Skills)

8.    ทักษะการติดต่อประสานงาน

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1.    หลักการทำงานของ อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก และอุปกรณ์สนุบสนุน)

2.    การปรับปรุงประสิทธิภาพและสมรรถนะโรงไฟฟ้า

3.    ความรู้สำหรับเครื่องมือที่ใช้ในการบำรุงรักษา

4.    วิธีการใช้เครื่องมือในการบำรุงรักษา

5.    ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือในการบำรุงรักษาในการปฏิบัติงาน

6.    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการใช้งานระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

   (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) หรือ

1.    ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

2.    แบบบันทึกผลการสังเกตการปฏิบัติงาน (ถ้ามี)

3.    แบบรวบรวม/แฟ้มสะสมผลงานการปฏิบัติงาน (ถ้ามี)

4.    หลักฐานการอบรมด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล้อม (ถ้ามี) โดยไม่ต้องประเมินในหน่วยสมรรถนะ ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล้อม

5.    หลักฐานการอบรมหลักสูตรความรู้พื้นฐานโรงไฟฟ้า (ถ้ามี) โดยไม่ต้องประเมินในหน่วยสมรรถนะความรู้พื้นฐานโรงไฟฟ้า

   (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) หรือ

1.    หลักฐานการศึกษา

2.    ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

3.    แบบบันทึกผลการสัมภาษณ์ (ถ้ามี)

4.    แบบบันทึกผลการสอบข้อเขียน (ถ้ามี)  

5.    แบบรวบรวม/แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) การปฏิบัติงาน (ถ้ามี)

   (ค) คำแนะนำในการประเมิน

ประเมินเข้ารับการประเมินสามารถนำหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้มาประกอบในการประเมิน โดยรวบรวมข้อมูลตามรายละเอียดที่แสดงใน check-list รายการ

   (ง) วิธีการประเมิน

1.    พิจารณาหลักฐานความรู้ ที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น ใบรับรองฯ

2.    พิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงาน แสดงหลักฐานการผ่านการอบรม/ใบรับรองจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

15. ขอบเขต (Range Statement)

ขอบเขตของการประเมินสมรรถนะในหน่วยสมรรถนะนี้ ผู้เข้ารับการประเมินจะถูกประเมินทักษะในการดำเนินการบำรุงรักษา อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลักและอุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ (Planned Outage)

   (ก) คำแนะนำ

ผู้เข้ารับการประเมินจะต้องปฏิบัติการบำรุงรักษา โดยต้องทราบถึงหลักของการดำเนินการของงานบำรุงรักษาดังกล่าว

   (ข) คำอธิบายรายละเอียด

1.    อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) ประกอบด้วย

   •    Substation and Distribution

   -    Switchyard

   -    Transformer

   - Switchgear

   - High Voltage (HV) Medium Voltage (MV) and Low Voltage (LV) Circuit breaker 

   - Protection Relay

   - Electrical Measurement

   - Cable and Jointer

   - Communication System

   - Control Panel เช่น H2 & Seal Oil System Precipitator Automatic Transfer Device (ATD) เป็นต้น

   • Rotating Electrical Machine

   - Generator

   - Motor

   • Power Electronics

   - Uninterruptible Power Supply (UPS)

   - Electrical Machine Drives

   - Automatic Voltage Regulator (AVR) & Excitation System

   **อุปกรณ์หลัก คือ อุปกรณ์ไฟฟ้าไฟฟ้าที่หากเกิดปัญหาจะส่งผลกระทบต่อกำลังการผลิตของโรงไฟฟ้าหรือความพร้อมจ่ายไฟฟ้าของโรงไฟฟ้า (Reliability) โดยตรง

2.    อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) ประกอบด้วย

   - Fire protection system 

   - Grounding and lightning protection

   - Lighting & Power Plug

   - Cathodic protection system

   - Air conditioning system

   - Crane 

   - Hoist and elevator 

   - Close circuit television (CCTV) 

   - Emergency Diesel Generator 

   - Intercom 

   **อุปกรณ์สนับสนุน คือ อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าที่หากเกิดปัญหาจะไม่ส่งผลกระทบต่อกำลังการผลิตของโรงไฟฟ้าหรือความพร้อมจ่ายไฟฟ้าของโรงไฟฟ้า (Reliability) โดยตรง

3.    ตรวจเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้อง โดยจะดำเนินการตรวจสอบใบรับรองและสภาพของเครื่องมือ จากนั้นจะเตรียมเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้องสำหรับงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ (Planned Outage)

   เอกสาร เช่น ใบงาน Work Order, Lock Out Tag Out (LOTO), Self-Check Work Instruction (WI), Inspection Sheet เป็นต้น 

   เครื่องมือ เช่น เครื่องมือวัด, Consumable Part, Spare Part โดยอุปกรณ์ที่เตรียมทั้งหมดจะเป็นการเตรียมตาม WI ของงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ (Planned Outage)

4.    ตรวจสอบความผิดปกติของอุปกรณ์เบื้องต้น โดยจะดำเนินความผิดปกติของอุปกรณ์เบื้องต้น เช่น Motor มีการสั่นสะเทือนของมอเตอร์ เสียงดังของมอเตอร์ Generator เกิดการอาร์คที่แปรงถ่าน (Carbon brush) Circuit breaker tripped เป็นต้น ตรวจสอบพื้นที่และประเมินความปลอดภัยก่อนเริ่มปฏิบัติงาน รวมถึงประสานงานกับหน่วยงานเดินเครื่องโรงไฟฟ้าเพื่อเข้าพื้นที่ปฏิบัติงาน

5.    รายงานรายละเอียดงานก่อนการบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ ผู้ปฏิบัติงานจะต้องเปิดระบบเพื่อดูงานที่ต้องดำเนินการตาม Work List และ Schedule 

6.    งานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระที่ได้รับมอบหมาย ประกอบด้วย งานติดตามงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระจากหน่วยงานภายนอก งานปฏิบัติบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระโดยหน่วยงานภายใน และอื่นๆ ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้างาน

7.    ทดสอบอุปกรณ์ก่อนและหลังการปฏิบัติงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ จะดำเนินการทดสอบอุปกรณ์หรือทดสอบฟังก์ชัน (Function Test) โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องค่อยสนับสนุนนการทดสอบ และประสานงานกับหน่วยงานเดินเครื่องเพื่อคืนพื้นที่ปฏิบัติงาน 

8.    รายงานผลงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ จะรายงานผลงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ ซึ่งรวมถึงรายงานปัญหากรณีที่เกิดขึ้นระหว่างปฏิบัติงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ ให้กับหัวหน้างาน 

9.    บันทึกงานในระบบการจัดการงานบำรุงรักษา โดยจะบันทึกผลงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ ในระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS) จะต้องได้รับการอนุมัติจากหัวหน้างานชั้นต้นก่อน

10.    ตรวจสอบใบรับรองและสภาพของเครื่องมือ เช่น

   -    ตรวจสอบสภาพสายไฟของสว่าน ที่จะนำมาใช้ในงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ (Planned Outage)

   -    ตรวจสอบหน้ากากป้องกันหินเจียร ของสว่านเจียรจะนำมาใช้ในงานบำรุงรักษาแบบหยุดตามวาระ (Planned Outage)

   -    เป็นต้น

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

18.1   เครื่องมือประเมิน ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) แบบหยุดตามวาระ

   (1)   ข้อเขียนแบบปรนัย เช่น การปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าหลักแบบหยุดตามวาระ

   (2)   การสัมภาษณ์ เช่น การสอบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) แบบหยุดตามวาระ

18.2   เครื่องมือประเมิน ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ

   (1)   ข้อเขียนแบบปรนัย เช่น การปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ

   (2)   การสัมภาษณ์ เช่น การสอบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) แบบหยุดตามวาระ

กลับ

ยินดีต้อนรับ