หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

บำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance: PM)

สาขาวิชาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ GPW-WANU-849A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ บำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance: PM)

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2567

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

อาชีพผู้ปฏิบัติงานบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า ระดับ 4

ISCO-08      7412 ช่างบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้า/ช่างซ่อมอุปกรณ์ไฟฟ้ากำลัง

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้ สามารถบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลักและอุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM) ได้ โดยสามารถอ่านแบบ Piping and Instrumentation Diagram (P&ID) แบบทางไฟฟ้าและคู่มือประกอบ เตรียมเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้อง ตรวจสอบพื้นที่และประเมินความปลอดภัยก่อนเริ่มปฏิบัติงาน บำรุงรักษาตามแผนที่ได้รับมอบหมาย สามารถทดสอบอุปกรณ์และประสานงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงตรวจสอบรายละเอียดงานและบันทึกงานในระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
พลังงานและพลังงานทดแทน สาขางานระบบผลิตไฟฟ้า

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
10.1    กฎกระทรวงกำหนดมาตรการความปลอดภัยเกี่ยวกับระบบไฟฟ้าในโรงงาน พ.ศ. 255010.2    กฎกระทรวง ระบบไฟฟ้าและระบบป้องกันอันตรายจากฟ้าผ่าของสถานที่ประกอบกิจการน้ำมัน พ.ศ. 255610.3    ประกาศคณะกรรมการส่งเสริมการพัฒนาฝีมือแรงงาน เรื่อง มาตรฐานฝีมือแรงงานแห่งชาติ สาขาอาชีพช่างไฟฟ้าภายในอาคาร10.4    ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการฝึกอบรมผู้บริหาร หัวหน้างาน และลูกจ้าง ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน 10.5    ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง การป้องกันและระงับอัคคีภัยในโรงงาน พ.ศ. 2552

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)		 รหัส PC
(จากระบบ)
PGS-MC04-4-001-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) เชิงป้องกัน (PM)

1. อ่าน แบบ P&ID, แบบเครื่องกลและแบบไฟฟ้า (Mechanical Drawing and Electrical Drawing) และคู่มือประกอบได้อย่างถูกต้อง

 PGS-MC04-4-001-01.01 223285
PGS-MC04-4-001-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) เชิงป้องกัน (PM)

2. เตรียมเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้องสำหรับการปฏิบัติงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

 PGS-MC04-4-001-01.02 223286
PGS-MC04-4-001-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) เชิงป้องกัน (PM)

3. ตรวจสอบความผิดปกติของอุปกรณ์เบื้องต้นพร้อมทั้งรายงานรายละเอียดงานก่อนการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM)

 PGS-MC04-4-001-01.03 223287
PGS-MC04-4-001-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) เชิงป้องกัน (PM)

4. ปฏิบัติงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) ตามแผนที่ได้รับมอบหมาย

 PGS-MC04-4-001-01.04 223288
PGS-MC04-4-001-01

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) เชิงป้องกัน (PM)

5. รายงานผลบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) พร้อมทั้งบันทึกในระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

 PGS-MC04-4-001-01.05 223289
PGS-MC04-4-001-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

1. อ่าน แบบ P&ID, แบบเครื่องกลและแบบไฟฟ้า (Mechanical Drawing and Electrical Drawing) และคู่มือประกอบได้อย่างถูกต้อง

 PGS-MC04-4-001-02.01 223290
PGS-MC04-4-001-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

2. เตรียมเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้องสำหรับการปฏิบัติงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

 PGS-MC04-4-001-02.02 223291
PGS-MC04-4-001-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

3. ตรวจสอบความผิดปกติของอุปกรณ์เบื้องต้นพร้อมทั้งรายงานรายละเอียดงานก่อนการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM)

 PGS-MC04-4-001-02.03 223292
PGS-MC04-4-001-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

4. ปฏิบัติงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) ตามแผนที่ได้รับมอบหมาย

 PGS-MC04-4-001-02.04 223293
PGS-MC04-4-001-02

ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

5. รายงานผลบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) พร้อมทั้งบันทึกในระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

 PGS-MC04-4-001-02.05 223294

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

1.    ความรู้พื้นฐานโรงไฟฟ้า

2.    ความรู้พื้นฐานด้านงานบำรุงรักษา

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

ทักษะในการทำงานด้านเทคนิค (Technical Skills)

1.    ทักษะการอ่านแบบ P&ID

2.    ทักษะการอ่านแบบไฟฟ้า

3.    ทักษะการอ่านแบบเครื่องกล

4.    ทักษะด้านงานบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า

5.    การเตรียมวัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือสำหรับการบำรุงรักษาได้ถูกต้องเหมาะสม

6.    การวิเคราะห์สาเหตุ (กรณีเกิดความผิดปกติ) และกำหนดแนวทางป้องกัน แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นจาก

   - อุปกรณ์ไฟฟ้า

   - อุปกรณ์เครื่องกล

   - อุปกรณ์ระบบควบคุมและเครื่องมือวัด

   - อื่นๆ 

7.    ทักษะการใช้งานระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

8.    ทักษะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการปฏิบัติงาน

ทักษะในการทำงาน (Soft Skills)

9.    ทักษะการติดต่อประสานงาน

10.    ทักษะการใช้ภาษาอังกฤษในการปฏิบัติงาน

11.    ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น (Team Working)

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1.    หลักการทำงานของอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลักและอุปกรณ์สนับสนุน)

2.    ความรู้เกี่ยวกับการใช้เครื่องมือในงานบำรุงรักษาได้อย่างปลอดภัย

3.    วิธีการใช้เครื่องมือในงานบำรุงรักษา

4.    ความรู้เกี่ยวกับวิธีการใช้งานระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS)

5.    ความรู้เรื่องการอ่าน รหัส KRAFTWERK KENNZEICHEN SYSTEM (KKS CODE)

6.    คำศัทพ์ภาษาอังกฤษทางเทคนิคในการปฏิบัติงาน

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

   (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) หรือ

1.    ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

2.    แบบบันทึกผลการสังเกตการปฏิบัติงาน (ถ้ามี)

3.    แบบรวบรวม/แฟ้มสะสมผลงานการปฏิบัติงาน (ถ้ามี)

4.    หลักฐานการอบรมด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล้อม (ถ้ามี) โดยไม่ต้องประเมินในหน่วยสมรรถนะ ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล้อม

5.    หลักฐานการอบรมหลักสูตรความรู้พื้นฐานโรงไฟฟ้า (ถ้ามี) โดยไม่ต้องประเมินในหน่วยสมรรถนะความรู้พื้นฐานโรงไฟฟ้า

   (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) หรือ

1.    หลักฐานการศึกษา

2.    ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

3.    แบบบันทึกผลการสัมภาษณ์ (ถ้ามี)

4.    แบบบันทึกผลการสอบข้อเขียน (ถ้ามี)  

5.    แบบรวบรวม/แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) การปฏิบัติงาน (ถ้ามี)

   (ค) คำแนะนำในการประเมิน

ประเมินเข้ารับการประเมินสามารถนำหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้มาประกอบในการประเมิน โดยรวบรวมข้อมูลตามรายละเอียดที่แสดงใน check-list รายการ

   (ง) วิธีการประเมิน

1.    พิจารณาหลักฐานความรู้ ที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น ใบรับรองฯ

2.    พิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงาน แสดงหลักฐานการผ่านการอบรม/ใบรับรองจากสถานประกอบการ (ถ้ามี)

15. ขอบเขต (Range Statement)

ขอบเขตของการประเมินสมรรถนะในหน่วยสมรรถนะนี้ ผู้เข้ารับการประเมินจะถูกประเมินทักษะในการดำเนินการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลักและอุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

   (ก) คำแนะนำ

ผู้เข้ารับการประเมินจะต้องปฏิบัติการบำรุงรักษา โดยต้องทราบถึงหลักของการดำเนินการของงานบำรุงรักษา

   (ข) คำอธิบายรายละเอียด

1.    อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) ประกอบด้วย

   •    Substation and Distribution

   -    Switchyard

   -    Transformer

   - Switchgear

   - High Voltage (HV) Medium Voltage (MV) and Low Voltage (LV) Circuit breaker 

   - Protection Relay

   - Electrical Measurement

   - Cable and Jointer

   - Communication System

   - Control Panel เช่น H2 & Seal Oil System Precipitator Automatic Transfer Device (ATD) เป็นต้น

   • Rotating Electrical Machine

   - Generator

   - Motor

   • Power Electronics

   - Uninterruptible Power Supply (UPS)

   - Electrical Machine Drives

   - Automatic Voltage Regulator (AVR) & Excitation System

    **อุปกรณ์หลัก คือ อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าที่หากเกิดปัญหาจะส่งผลกระทบต่อกำลังการผลิตของโรงไฟฟ้าหรือความพร้อมจ่ายไฟฟ้าของโรงไฟฟ้า (Reliability) โดยตรง

2.    อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) ประกอบด้วย

   - Fire protection system 

   - Grounding and lightning protection

   - Lighting & Power Plug 

   - Cathodic protection system

   - Air conditioning system

   - Crane 

   - Hoist and elevator 

   - Close circuit television (CCTV) 

   - Emergency Diesel Generator 

   - Intercom 

   **อุปกรณ์สนับสนุน คือ อุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้าที่หากเกิดปัญหาจะไม่ส่งผลกระทบต่อกำลังการผลิตของโรงไฟฟ้าหรือความพร้อมจ่ายไฟฟ้าของโรงไฟฟ้า (Reliability) โดยตรง

3.    เตรียมเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้อง โดยจะดำเนินการเตรียมเครื่องมือและเอกสารที่เกี่ยวข้องกับงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) 

   เอกสาร เช่น ใบงาน Work Order, Lock Out Tag Out (LOTO), Self-Check Work Instruction (WI), Inspection Sheet เป็นต้น 

   เครื่องมือ เช่น เครื่องมือวัด, Consumable Part, Spare Part โดยอุปกรณ์ที่เตรียมทั้งหมดจะเป็นการเตรียมตาม WI ของงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM)

4.    ตรวจสอบความผิดปกติของอุปกรณ์เบื้องต้น โดยจะดำเนินความผิดปกติของอุปกรณ์เบื้องต้น เช่น Motor มีการสั่นสะเทือนของมอเตอร์ เสียงดังของมอเตอร์ Generator เกิดการอาร์คที่แปรงถ่าน (Carbon brush) Circuit breaker tripped เป็นต้น ตรวจสอบพื้นที่และประเมินความปลอดภัยก่อนเริ่มปฏิบัติงาน รวมถึงประสานงานกับหน่วยงานเดินเครื่องโรงไฟฟ้าเพื่อเข้าพื้นที่ปฏิบัติงาน

5.    รายงานรายละเอียดงานก่อนการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) ผู้ปฏิบัติงานจะต้องเปิดระบบเพื่อดูงานที่ต้องทำงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) ในแต่ละสัปดาห์ โดยทำการจัดแผนการทำงานก่อนการทำงานในแต่ละสัปดาห์ 

6.    ปฏิบัติงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) โดยจะดำเนินปฏิบัติงานบำรุงรักษา ทดสอบอุปกรณ์ และประสานงานกับหน่วยงานเดินเครื่องโรงไฟฟ้าเพื่อคืนพื้นที่ปฏิบัติงาน

7.    รายงานผลบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) โดยจะรายงานผลงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM) ซึ่งรวมถึงระบุและรายงานปัญหากรณีที่ไม่สามารถปฏิบัติงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน ให้กับหัวหน้างาน

8.    บันทึกงานในระบบการจัดการงานบำรุงรักษา โดยจะบันทึกผลงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM)     ในระบบการจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ (CMMS) จะต้องได้รับการอนุมัติจากหัวหน้างานชั้นต้นก่อน

9.    ปัญหากรณีที่ไม่สามารถปฏิบัติงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน เช่น มี Tag แขวนอยู่, อุปกรณ์นั้นไม่ได้ถูกใช้งาน

10.    หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น หน่วยงานเดินเครื่องโรงไฟฟ้า หน่วยงานวางแผนการผลิตและบำรุงรักษา และหน่วยงานภายนอก อื่นๆ เป็นต้น 

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

18.1   เครื่องมือประเมิน ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) เชิงป้องกัน (PM)

   (1)   ข้อเขียนแบบปรนัย เช่น การปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) เชิงป้องกัน (PM)

   (2)   การสัมภาษณ์ เช่น การสอบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์หลัก) เชิงป้องกัน (PM)

18.2   เครื่องมือประเมิน ปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

   (1)   ข้อเขียนแบบปรนัย เช่น การปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

   (2)   การสัมภาษณ์ เช่น การสอบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการปฏิบัติการบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าโรงไฟฟ้า (อุปกรณ์สนับสนุน) เชิงป้องกัน (PM)

กลับ

ยินดีต้อนรับ