หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ซ่อมบำรุงเครื่องสูบบนเรือประมง

สาขาวิชาชีพการเดินเรือ


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ MRT-KORP-192A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ซ่อมบำรุงเครื่องสูบบนเรือประมง

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2567

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

รหัส ISCO  

3132 เจ้าหน้าที่/ช่างเทคนิคคุมเครื่องจักรไอน้ำบนเรือ 

3132 เจ้าหน้าที่/ช่างเทคนิคดูแลหม้อน้ำบนเรือเดินทะเล 

3151 ช่างเทคนิคควบคุมการเดินเรือหรือช่างเครื่องประจำเรือ 

8182 พนักงานคุมเครื่องจักรไอน้ำบนเรือ



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
   ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้ สามารถจัดหาและกำหนดอะไหล่ให้เหมาะสมในการทำงาน ควบคุมและติดตามอะไหล่ที ่มีปริมาณต่ำกว่าที ่กำหนด สามารถเข้าใจการใช้เครื่องมือในการซ่อมบำรุงเครื่องสูบ ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนภายในของสูบได้อย่างถูกต้อง ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนเสื้อสูบได้ สามารถเข้าใจขั้นตอนการถอดเครื่องสูบ ใช้เครื่องมือในการถอดและประกอบเครื่องสูบได้อย่างถูกต้อง ทดสอบการเดินเครื่องสูบหลังการถอดประกอบได้อย่างถูกต้อง 

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
อุตสาหกรรมเครื่องกลเรือ/อู่เรือ  

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
FH30201

จัดหาและกำหนดอะไหล่ของเครื่องสูบให้ เหมาะสมในการทำงาน

1.1 บอกรหัสอะไหล่ที่ใช้งานตามคู่มือของเครื่องสูบ

FH30201.01 221519
FH30201

จัดหาและกำหนดอะไหล่ของเครื่องสูบให้ เหมาะสมในการทำงาน

1.2 บอกปริมาณอะไหล่ที่ใช้งานตามคู่มือของเครื่องสูบ

FH30201.02 221520
FH30201

จัดหาและกำหนดอะไหล่ของเครื่องสูบให้ เหมาะสมในการทำงาน

1.3 รายงานรายการขอซื้ออะไหล่ไปยังเจ้าของเรือ 

FH30201.03 221521
FH30201

จัดหาและกำหนดอะไหล่ของเครื่องสูบให้ เหมาะสมในการทำงาน

1.4 ตรวจนับปริมาณอะไหล่คงเหลือในคลัง

FH30201.04 221522
FH30201

จัดหาและกำหนดอะไหล่ของเครื่องสูบให้ เหมาะสมในการทำงาน

1.5 รายงานและติดตามรายการอะไหล่ที่มี จำนวนไม่ครบไปยังเจ้าของเรือ

FH30201.05 221523
FH30202

ใช้เครื่องมือในการซ่อมบำรุงเครื่องสูบได้ 

2.1 จัดเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมบำรุงเครื่องสูบได้อย่างถูกต้องครบถ้วน

FH30202.01 221524
FH30202

ใช้เครื่องมือในการซ่อมบำรุงเครื่องสูบได้ 

2.2 ใช้เครื่องมือเพื่อซ่อมบำรุงเครื่องสูบถูกต้องตามชนิดของเครื่องสูบ 

FH30202.02 221525
FH30202

ใช้เครื่องมือในการซ่อมบำรุงเครื่องสูบได้ 

2.3 บำรุงรักษาและจัดเก็บหลังการใช้งาน

FH30202.03 221526
FH30203

ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนภายในของสูบได้อย่างถูกต้อง

3.1 ซ่อมบำรุงผนังเสื้อสูบโดยใช้การวัสดุเทียบเคียงได้ 

FH30203.01 221527
FH30203

ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนภายในของสูบได้อย่างถูกต้อง

3.2 ซ่อมใบพัดเครื่องสูบด้วยวิธีการได้การเจียแต่ง 

FH30203.02 221528
FH30203

ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนภายในของสูบได้อย่างถูกต้อง

3.3 ซ่อมเพลาใบพัดเครื่องสูบด้วยวิธีการปรับศูนย์

FH30203.03 221529
FH30203

ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนภายในของสูบได้อย่างถูกต้อง

3.4 ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนเสื้อสูบได้ 

FH30203.04 221530
FH30203

ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนภายในของสูบได้อย่างถูกต้อง

3.5 ถอดเปลี่ยนลูกปืนเพลาใบพัดเครื่องสูบได้ตามคู่มือการถอดประกอบ

FH30203.05 221531
FH30204

อธิบายขั้นตอนการถอดและปฏิบัติการถอดและประกอบเครื่องสูบได้อย่างถูกต้อง

4.1 บอกขั้นตอนการถอดมอเตอร์ของเครื่องสูบได้ 

FH30204.01 221532
FH30204

อธิบายขั้นตอนการถอดและปฏิบัติการถอดและประกอบเครื่องสูบได้อย่างถูกต้อง

4.2 บอกขั้นตอนการถอดสลักหน้าแปลนยึดหน้าของเครื่องสูบ

FH30204.02 221533
FH30204

อธิบายขั้นตอนการถอดและปฏิบัติการถอดและประกอบเครื่องสูบได้อย่างถูกต้อง

4.3 บอกขั้นตอนการเปิดฝาเครื่องสูบเพื่อตรวจสภาพภายในของเครื่องสูบ

FH30204.03 221534
FH30204

อธิบายขั้นตอนการถอดและปฏิบัติการถอดและประกอบเครื่องสูบได้อย่างถูกต้อง

4.4 ใช้เครื่องมือในการถอดและประกอบเครื่องสูบและมอเตอร์เครื่องสูบได้อย่างถูกต้อง 

FH30204.04 221535
FH30204

อธิบายขั้นตอนการถอดและปฏิบัติการถอดและประกอบเครื่องสูบได้อย่างถูกต้อง

4.5 จัดเก็บเครื่องมือในการถอดและประกอบได้อย่างถูกต้อง 

FH30204.05 221536
FH30205

ทดสอบการเดินเครื่องสูบหลังประกอบกลับได้อย่างถูกต้อง

5.1 ทดสอบการหมุนเพลาใบพัดด้วยมือก่อนทุกครั้ง

FH30205.01 221537
FH30205

ทดสอบการเดินเครื่องสูบหลังประกอบกลับได้อย่างถูกต้อง

5.2 ตรวจสอบทิศทางการหมุนให้ถูกต้อง 

FH30205.02 221538
FH30205

ทดสอบการเดินเครื่องสูบหลังประกอบกลับได้อย่างถูกต้อง

5.3 เดินเครื่องสูบด้วยความระมัดระวัง

FH30205.03 221539
FH30205

ทดสอบการเดินเครื่องสูบหลังประกอบกลับได้อย่างถูกต้อง

5.4 ตรวจสอบกำลังดันด้านทางดูดและทางส่งให้ได้ตามมาตรฐานของคู่มือการใช้งาน 

FH30205.04 221540

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
N/A

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

- ทักษะในการควบคุมเครื่องสูบ

- ทักษะในการใช้เครื่องมือช่าง 

- ทักษะในการจัดเก็บน้ำมันเชื้อเพลิง 

- ทักษะการตรวจสอบความผิดปกติของอุปกรณ์เครื่องสูบ 

- ทักษะในการจัดเก็บของบนเรือ 

- ทักษะในการประเมินการสึกหรอในเครื่องจักรและอุปกรณ์. 

- ทักษะการตรวจสอบ ทดสอบ ระบบการทำงานและชิ้นส่วนเครื่องยนต์ที่ขัดข้อง 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

- ความรู้เกี่ยวกับระบบและอุปกรณ์เครื่องสูบ 

- ความรู้เกี่ยวกับการทำงานอย่างปลอดภัย 

- การใช้เครื่องมือวัด 

- หลักการ วิธีการ ควบคุม อะไหล่และอุปกรณ์ 

- ความรู้ในการซ่อมแซมเครื่องสูบ 

- หลักการเครื่องสูบน้ำ


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) 

   - หนังสือคนประจำเรือ (SEAMAN Book) 

   - หนังสือคนประจำเรือ (SEA Book) สำหรับแรงงานต่างด้าว

   - แบบบันทึกรายการผลจากการสังเกต

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) 

   - ประกาศนียบัตรแสดงความรู้ความสามารถของผู้ทําการในเรือ ฝ่ายเดินเรือ จากกรมเจ้าท่า

   - เอกสารรับรองผลการเรียนหรือผลการอบรมที่เกี่ยวข้อง 

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

   - ผู้ประเมินตรวจประเมินพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้องทั้งหลักฐานการปฏิบัติงานและด้านความรู้ 

(ง) วิธีการประเมิน  

   - สอบสัมภาษณ์ 

   - แฟ้มสะสมผลงาน


15. ขอบเขต (Range Statement)

   การจัดเตรียมอะไหล่ที่สามารถใช้ในการซ่อมบำรุงในขณะที่เรือ ปฏิบัติการในทะเล โดยจัดเตรียมอะไหล่ที่มีความจำเป็น เป็นหลัก ผู้ควบคุมดูแลต้องตรวจสอบดูแลให้อะไหล่มีความพร้อมใช้งานอยู่เสมอ 

   ซ่อมบำรุงเครื่องสูบ ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนภายในของสูบ ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนเสื้อสูบ โดยเป็นการซ่อมบำรุงเพื่อให้มีประสิทธิภาพในการทำงานได้ตามมาตรฐาน และเพื่อไม่ให้มีการรั่วไหลในขณะเดินเครื่องสูบ 

   ควบคุมการปฏิบัติการระบบน้ำมันเชื้อเพลิง เพื่อนำเข้าสู่เครื่องจักรใหญ่และเครื่องยนต์ของเครื่องกำเนิดไฟฟ้า รวมถึงการจัดเก็บ บำบัด และดูแลการเดินระบบน้ำเชื้อเพลิงได้อย่างถูกต้องไม่ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมทางทะเล 

   การถอดประกอบชิ้นส่วนเครื่องสูบ ครอบคลุมถึงเครื่องสูบทุกประเภทบนเรือหลังจากตรวจสอบแล้วพบว่า จำเป็นต้องถอดประกอบเพื่อทำการซ่อมทำผู้ปฏิบัติต้องมีทักษะในการถอดประกอบขั้นต้นเพื่อทำการตรวจสอบสภาพภายในและทำความสะอาดก่อนประกอบกลับ การถอดประกอบต้องปฎิบัติตามขั้นตอนการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องตามคู่มือ และใช้เครื่องมือหรือเครื่องวัดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

(ก) คำแนะนำ  

   - การสูบย้ายน้ำมันเชื้อเพลิงในขณะที่มีอุณหภูมิต่ำทำได้ช้า 

   - การใช้เครื่องสูบน้ำมันประเภทเกียร์ปัมป์กับน้ำมันที่มีความหนืดสูง 

   - หลักการแก้ปัญหาตามคู่มือปฏิบัติงาน 

   - ตรวจการสั่นของเครื่องสูบทุกครั้งหลังจากซ่อมบำรุง 

   - หลีกเลี่ยงการรั่วไหลที่ก่อให้เกิดสนิม 

   - การเดินเครื่องสูบทุกครั้งต้องตรวจสอบความดันทั้งทางดูดและทางส่ง

   - หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องตอก งัด อุปกรณ์เครื่องสูบ 

   - ตรวจสอบการเยื้องศูนย์ก่อนการประกอบกลับ 

   - ตรวจสอบระบบการควบคุมการเดินเครื่องสูบ 

   - ใช้ความรู้และทักษะตามข้อ 13 (ก) และ (ข) 

(ข) คำอธิบายรายละเอียด 

   - การซ่อมด้วยวัสดุเทียบเคียง ประเภทโลหะพลาสติก อีพรอกซี 

   - ปะเก็น เป็นวัสดุใช้ในการป้องกันการรั่วบริเวณเพลาใบพัดเครื่องสูบ 

   - กำลังดันด้านทางดูด และด้านทางส่ง เป็นคุณสมบัติของเครื่องสูบที่ระบุไว้จากโรงงาน  


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

- สอบสัมภาษณ์ 

  ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน

- แฟ้มสะสมผลงาน 

  ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน



ยินดีต้อนรับ