หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ซ่อมบำรุงเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

สาขาวิชาชีพการเดินเรือ


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ MRT-DZHK-182A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ซ่อมบำรุงเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2567

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

รหัส ISCO  

3132 เจ้าหน้าที่/ช่างเทคนิคคุมเครื่องจักรไอน้ำบนเรือ 

3132 เจ้าหน้าที่/ช่างเทคนิคดูแลหม้อน้ำบนเรือเดินทะเล 

3151 ช่างเทคนิคควบคุมการเดินเรือหรือช่างเครื่องประจำเรือ 

8182 พนักงานคุมเครื่องจักรไอน้ำบนเรือ



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
   ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้ จะสามารถซ่อมบำรุงชิ้นส่วนที่อยู่กับที่ของเครื่องกำเนิดไฟฟ้า ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนที่เคลื่อนที่ของเครื่องกำเนิดไฟฟ้า เข้าใจการใช้เครื ่องมือในการซ่อมบำรุงเครื่องกำเนิดไฟฟ้าบำรุงเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเรือประมง จัดเตรียมอะไหล่ จัดเตรียมเครื่องมือในการถอดประกอบเครื่องกำเนิดไฟฟ้า และทดสอบการทำงานหลังจากถอดประกอบ 

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
อุตสาหกรรมช่างกลเรือ/อู่เรือ

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
FH20101

กำหนด ควบคุม และติดตามอะไหล่ไหล่ในการซ่อมเครื่องกำเนิดไฟฟ้าให้ เหมาะสมในการทำงาน 

1.1 กำหนดจำนวนของชิ้นส่วนอะไหล่แต่ละประเภทได้ถูกต้องตามความต้องการใช้งาน

FH20101.01 221450
FH20101

กำหนด ควบคุม และติดตามอะไหล่ไหล่ในการซ่อมเครื่องกำเนิดไฟฟ้าให้ เหมาะสมในการทำงาน 

1.2 กำหนดสถานที่จัดเก็บได้ถูกต้องและปลอดภัย

FH20101.02 221451
FH20101

กำหนด ควบคุม และติดตามอะไหล่ไหล่ในการซ่อมเครื่องกำเนิดไฟฟ้าให้ เหมาะสมในการทำงาน 

1.3 ระบุจำนวนชิ้นและตรวจสอบสถานะของอุปกรณ์ได้

FH20101.03 221452
FH20101

กำหนด ควบคุม และติดตามอะไหล่ไหล่ในการซ่อมเครื่องกำเนิดไฟฟ้าให้ เหมาะสมในการทำงาน 

1.4 บันทึกการจัดการอะไหล่

FH20101.04 221453
FH20102

จัดเตรียมเครื่องมือในการถอดประกอบเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

2.1 บอกการเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ในการถอดเครื่องให้พร้อมตามข้อกำหนดตามคู่มือการถอดประกอบเครื่อง

FH20102.01 221454
FH20102

จัดเตรียมเครื่องมือในการถอดประกอบเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

2.2 ตัดกระแสไฟฟ้าและทำการยึดเพื่อไม่ให้สามารถต่อกลับได้ตามหลักความปลอดภัย lock out/track out 

FH20102.02 221455
FH20102

จัดเตรียมเครื่องมือในการถอดประกอบเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

2.3 ปฏิบัติตามข้อกำหนดของคู่มือการใช้เครื่องด้านความปลอดภัยในการถอด/ประกอบเครื่องได้

FH20102.03 221456
FH20103

ประกอบชิ้นส่วนเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

3.1 จัดลำดับการประกอบชิ้นส่วนอย่างถูกต้อง 

FH20103.01 221457
FH20103

ประกอบชิ้นส่วนเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

3.2 ล้างทำความสะอาดชิ้นส่วนก่อนประกอบด้วยน้ำยาล้างอุปกรณ์ไฟฟ้า 

FH20103.02 221458
FH20103

ประกอบชิ้นส่วนเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

3.3 อธิบายการประกอบกลับตามคู่มือการใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้าได้ 

FH20103.03 221459
FH20104

ทดสอบการทำงานหลังจากถอดประกอบ

4.1 เตรียมอุปกรณ์ที่ใช้ในการทดสอบ 

FH20104.01 221460
FH20104

ทดสอบการทำงานหลังจากถอดประกอบ

4.2 ทำการเดินเครื่องและจ่ายกระแสไฟฟ้าตามขนาดของเครื่อง 

FH20104.02 221461

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

- ผู้ที่ผ่านหลักสูตรฝึกอบรมพื้นฐานของผู้ปฏิบัติการบนเรือตามระเบียบกรมเจ้าท่า 


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

- มีทักษะในการประเมินการทำงานของเครื่องจักร

- ทักษะในการใข้เครื่องมือซ่อมบำรุงอุปกรณ์ไฟฟ้า

- ทักษะการวิเคราะห์ ตรวจสอบ ทดสอบ ระบบการทำงานและชิ้นส่วนเครื่องยนต์ที่ขัดข้อง

- ทักษะการตัดสินใจและแก้ไขปัญหา 

- ทักษะการควบคุมสถานการณ์ 

- ทักษะในการถอดประกอบชิ้นส่วนเครื่องจักรกล

- ทักษะในการใช้เครื่องมือวัดทางไฟฟ้า

(ข) ความต้องการด้านความรู้

- หลักการทำงานของเครื่องยนต์ดีเซลเรือ 

- ความรู้เรื่องหลักการเครื่องกำเนิดไฟฟ้าและส่วนประกอบของเครื่องกำเนิดไฟฟ้า 

- หลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานไฟฟ้า 

- ความรู้เกี่ยวกับระบบและอุปกรณ์ไฟฟ้า 

- ความรู้เกี่ยวกับการทำงานอย่างปลอดภัย 

- ทฤษฎีระบบไฟฟ้าเบื้องต้น 

- การใช้เครื่องมือวัดทางไฟฟ้า เครื่องมือช่าง และเครื่องมือไฟฟ้า 


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) 

   - หนังสือคนประจำเรือ (SEAMAN Book)

   - หนังสือคนประจำเรือ (SEA Book) สำหรับแรงงานต่างด้าว 

   - แบบบันทึกรายการผลจากการสังเกต 

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) 

   - ประกาศนียบัตรแสดงความรู้ความสามารถของผู้ทําการในเรือ ฝ่ายช่างกลเรือ จากกรมเจ้าท่า

   - เอกสารรับรองผลการเรียนหรือผลการอบรมที่เกี่ยวข้อง  

(ค) คำแนะนำในการประเมิน 

   ผู้ประเมินตรวจประเมินพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้องทั้งหลักฐานการปฏิบัติงานและด้านความรู้ 

(ง) วิธีการประเมิน

   - สอบสัมภาษณ์

   - สอบปฏิบัติ

   - แฟ้มสะสมผลงาน


15. ขอบเขต (Range Statement)

   การซ่อมบำรุงเครื่องยนต์ขับเคลื่อนเครื่องกำเนิดไฟฟ้า ครอบคลุมทั้งชิ้นส่วนเครื่องยนต์ที่อยู่กับที่ได้ ส่วนเครื่องยนต์ที่เคลื่อนที่ ส่วนของทุ่นเครื่องกำเนิดไฟฟ้า และอุปกรณ์อื่น ๆ ในขณะที่เครื่องยนต์กำลังทำงานอยู่ และในขณะหยุดเครื่อง รวมถึงการนำเครื่องมือในการซ่อมบำรุงเครื่องกำเนิดไฟฟ้าแต่ละชนิดได้อย่างเหมาะสม การถอดประกอบชิ้นส่วนของเครื่องกำเนิดไฟฟ้า ขึ้นอยู่กับรุ่นและขนาดของเครื่อง เป็นการถอดประกอบในการบำรุงรักษาขั้นต้น ซึ่งระบุในคู่มือคำแนะนำการใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้า 

(ก) คำแนะนำ   

   - ปฏิบัติตามคู่มือการซ่อมบำรุงเครื่องกำเนิดไฟฟ้าและหลักการแก้ปัญหาตามคู่มือปฏิบัติงาน 

   - ศึกษาการวิเคราะห์ปัญหา (Trouble shooting) จากคู่มือการปฏิบัติการและการควบคุมเครื่องไฟฟ้า 

   - ระบบการควบคุมและป้องกันความเสียหายของเครื่องกำเนิดไฟฟ้า 

   - ขนาดและชนิดของเครื่องไฟฟ้า 

   - ใช้ความรู้และทักษะตามข้อ 13 (ก) และ (ข) 

(ข) คำอธิบายรายละเอียด 

   - ระบบควมคุม ควบคุมค่าทางไฟฟ้าต่าง ๆ ให้เป็นตามมาตรฐาน ประกอบด้วย แรงเคลื่อน กระแส และ ความถี่  

   - ข้อขัดข้องทางไฟฟ้า ประกอบด้วย ไม่มีกระแสไฟฟ้า ไฟตก ไม่สามารถเดินระบบไฟได้ ไฟรั่ว ไฟช็อต  

   - คู่มือการปฏิบัติการและการควบคุมเครื่องไฟฟ้า หมายถึงคู่มือการเครื่องกำเนิดไฟฟ้า 

   - lockout / tagout เป็นหลักการในการตัดกระแสไฟฟ้า โดยไม่สามารถต่อกลับได้ จะมีวิธีการและขั้นตอนในการป้องกันความผิดพลาด เพื่อไม่ให้เกิดอันตรายกับผู้ปฏิบัติงาน 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

- สอบสัมภาษณ์   

ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน

- สอบปฏิบัติ 

ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน

- แฟ้มสะสมผลงาน 

ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน 



ยินดีต้อนรับ