หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ประเมินโครงสร้างและการทรงตัวของเรือ

สาขาวิชาชีพการเดินเรือ


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ MRT-GVZP-208A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ประเมินโครงสร้างและการทรงตัวของเรือ

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2567

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

รหัส ISCO  

3152 กัปตันเรือเดินทะเล/เจ้าพนักงานเดินเรือ (ปฏิบัติงาน ชำนาญงาน) นักเดินเรือ (ปฏิบัติการ ชำนาญการ ชำนาญการพิเศษ)/นักเดินเรือ 

6222 ชาวประมงชายฝั่งทะเล/ผู้ปฏิบัติงานด้านการประมงน้ำจืดและประมงชายฝั่งทะเล/ชาวประมงพื้นบ้าน/ประมงขนาดเล็ก 

6223 ไต้ก๋งเรือ/ผู้ปฏิบัติงานด้านการประมงทะเลน้ำลึก/ไต๋เรือ 



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
   ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้ จะสามารถระบุความสำคัญของโครงสร้างเรือประมงต่าง ๆ ได้ จำแนกประเภทของเรือประมงประเภทต่าง ๆ ได้ สามารถวิเคราะห์คุณลักษณะการทรงตัวของเรือ และมีทักษะในการรักษาการทรงตัวของเรือ 

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
ผู้ประกอบอาชีพประมงชายฝั่ง อุตสาหกรรมการเดินเรือประมงพาณิชย์ 

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
- พระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย พระพุทธศักราช 2456 - พระราชบัญญัติป้องกันเรือโดนกัน ปี พ.ศ. 2522   - ข้อบังคับกรมเจ้าท่าว่าด้วยการสอบความรู้ผู้ปฏิบัติการบนเรือ ฝ่ายเดินเรือ พ.ศ. 2557- ข้อบังคับกรมเจ้าท่า ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการออกใบสำคัญรับรองการตรวจเรือเพื่ออนุญาตให้ใช้เรือและใบสำคัญแสดงการตรวจเรือเพื่อจดทะเบียนเรือไทยสำหรับเรือประมง พ.ศ. 2561  

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
FH50801

ระบุความสำคัญของ โครงสร้างเรือประมงต่างๆ

1.1 จำแนกประเภทของเรือประมงต่าง ๆ และบอกระวางบรรทุกของเรือ 

FH50801.01 221729
FH50801

ระบุความสำคัญของ โครงสร้างเรือประมงต่างๆ

1.2 บอกความสำคัญของโครงสร้างเรือแต่ละส่วน 

FH50801.02 221730
FH50802

รักษาการทรงตัวของเรือ

2.1 คำนวณกำลังลอยและการทรงตัวของเรือ

FH50802.01 221731
FH50802

รักษาการทรงตัวของเรือ

2.2 คำนวณการทรงตัวอย่างปลอดภัยของเรือ 

FH50802.02 221732
FH50802

รักษาการทรงตัวของเรือ

2.3 วิเคราะห์คุณลักษณะการทรงตัวของเรือ 

FH50802.03 221733
FH50802

รักษาการทรงตัวของเรือ

2.4 ควบคุมการทรงตัวของเรือจากน้ำหนักที่บรรทุกหรือเคลื่อนย้ายน้ำหนักบนเรือ 

FH50802.04 221734
FH50802

รักษาการทรงตัวของเรือ

2.5 ปรับแก้อัตราการกินน้ำลึกหัวเรือและท้ายเรือ

FH50802.05 221735

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

- ผู้ที่ผ่านหลักสูตรฝึกอบรมพื้นฐานของผู้ปฏิบัติการบนเรือตามระเบียบกรมเจ้าท่า 

- เป็นผู้ผ่านการประเมินคุณวุฒิวิชาชีพ อาชีพต้นกลเรือประมง ระดับ 4 และต้องมีประสบการณ์ในตำแหน่งระดับ 4 ไม่น้อยกว่า 12 เดือน (สำหรับอาชีพต้นกลเรือประมง) 

- ผู้ที่ผ่านเกณฑ์การประเมินคุณวุฒิวิชาชีพ อาชีพผู้ควบคุมเรือประมง ระดับ 4 และมีประสบการณ์ใน การปฏิบัติงานระดับ 4 อย่างน้อย 12 เดือน (สำหรับอาชีพผู้ควบคุมเรือประมงระดับ) 


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

- ทักษะพื้นฐานการย้ายน้ำหนักบรรทุกบนเรือ 

- ทักษะการจัดเก็บสัตว์ที่จับมาได้ 

- ทักษะในการใช้เครื่องมือยกกว้าน

(ข) ความต้องการด้านความรู้

- ประเภทและชนิดของเรือประมง

- โครงสร้างของเรือ และหลักการทรงตัวของเรือเบื้องต้น เช่น การทรงตัวของเรือทางขวาง การทรงตัว ของเรือทางตามยาว การควบคุมน้ำทะลุเข้าเรือ รวมทั้งการแบ่งระวางภายในเรือ

- ความรู้เกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของเรือ

- ความรู้เรื่องน้ำหนักในการบรรทุก เช่น ระวางขับน้ำ กรอสตัน แนวน้ำบรรทุก

- ความรู้เรื่องการจัดวางสัตว์น้ำในพื้นที่จัดเก็บ 

- ความรู้เรื่องระบบยกและขนย้าย 

- ความรู้เรื่องการทรงตัวของเรือ 

- มาตรฐานสุขลักษณะการดูแลรักษาสัตว์น้ำหลังการจับและการขนส่ง


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

   - หนังสือคนประจำเรือ (SEAMAN Book) 

   - หนังสือคนประจำเรือ (SEA Book) สำหรับแรงงานต่างด้าว 

   - แบบบันทึกรายการผลจากก

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) 

   - ประกาศนียบัตรแสดงความรู้ความสามารถของผู้ทําการในเรือ ฝ่ายเดินเรือ จากกรมเจ้าท่า

   - เอกสารรับรองผลการเรียนหรือผลการอบรมที่เกี่ยวข้อง  

(ค) คำแนะนำในการประเมิน 

   - ผู้ประเมินตรวจประเมินพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงานและด้านความรู้ 

(ง) วิธีการประเมิน

   -  สอบสัมภาษณ์

   -  การสอบข้อเขียน

   - แฟ้มสะสมผลงาน 


15. ขอบเขต (Range Statement)

   การรักษาการทรงตัวของเรือ เป็นสถานะการทรงตัวสถิตยของเรือในน้ำนิ่งอยางปลอดภัย โดยตัวแปรสําคัญในการพิจารณาคือ โมเมนตตั้งตรง (Righting Moment) ซึ่งก็คือแรงลอยตัวกับน้ำหนักเรือและแขนของโมเมนตตั้งตรง (Righting Moment Arm) หรือระยะระหว่างแรงลอยตัวกับแรงเนื่องจากน้ำหนัก  

   การบรรทุกและการขนย้ายสัตว์น้ำภายใต้หน่วยสมรรถนะนี ้ มีขอบเขตครอบคลุมตั ้งแต่การจับสัตว์น้ำ การขนย้ายสัตว์น้ำที่จับมาได้ขึ ้นบนเรือ การขนย้าย/บรรทุกระหว่างอยู่บนเรือ การขนย้าย/บรรทุกออกจากเรือเพื่อขึ้นท่าเรือ รวมไปจนถึงการใช้แรงงาน/ ลูกเรือประมง และการใช้เครื่องมือ/เครื่องจักรอุปกรณ์ในการขนย้าย/บรรทุกที่จำเป็น 

(ก) คำแนะนำ   

   - ศึกษาจากคู่มือควบคุมการทรงตัวของเรือนั้นๆ (Stability booklet)  

   - ทำความเข้าใจแบบแปลนและโครงสร้างเรือ  

   - ใช้ทักษะและความรู้ตามข้อ 13 (ก) และ (ข)

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

   - หลักการทรงตัวของเรือเป็นศาสตร์ที่ผู้ทำงานบนเรือต้องเข้าใจ ซึ่งพิจารณาไดจากขนาดโมเมนตแรงคู่ควบระหว่างแรงลอยตัว (ทิศทางขึ้นขางบน) กับน้ำหนักเรือ (ทิศทางกระทําลงลาง) หรือที่เรียกว่าเป็น “โมเมนตตั้งตรง” (Righting Moment) ระยะระหว่างแรงลอยตัวกับแรงเนื่องจากน้ำหนักคือ แขนของโมเมนตตั้งตรง (Righting Moment Arm) ซึ ่งโมเมนตตั ้งตรงและแขนของโมเมนตตั้งตรง

จะเปนตัวแปรสําคัญในการพิจารณาการทรงตัวของเรือ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับตําแหน่งการกระทําของแรงลอยตัวและแรงเนื่องจากน้ำหนักเรือ ตราบใดที่ตําแหนงทั้งสองกอใหเกิดโมเมนตชวยพยุงเรือกลับตั้งตรง เรือจะยังคงสามารถทรงตัวไดอยางปลอดภัย

   - คู่มือควบคุมการทรงตัวของเรือ (Stability booklet) เป็นหนังสือแสดงความทรงตัวของเรือในภาวะปกติ (Intact stability booklet) ต้องระบุรายละเอียดถังสินค้าหรือห้องโดยสาร ถังน้ำมันเชื้อเพลิงถังอับเฉา และถังน้ำจืด โดยมีการกําหนดความหนาแน่นของสินค้าหรือจํานวนคนโดยสารในสภาพการบรรทุกต่างๆ และต้องเปรียบเทียบค่าความทรงตัวที่คํานวณได้กับหลักเกณฑ์ความทรงตัวมาตรฐาน 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

- การสอบข้อเขียน (เฉพาะอาชีพผู้ควบคุมเรือประมง) 

  ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน     

- การสัมภาษณ์ 

  ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน      

- การสาธิตการปฏิบัติงาน 

  ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน     

- แฟ้มสะสมผลงาน 

  ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน 



ยินดีต้อนรับ