หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ประดิษฐ์ แก้ไข ตกแต่ง กายอุปกรณ์เทียม

สาขาวิชาชีพวิศวกรรมชีวการแพทย์


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ MET-QZLJ-422A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ประดิษฐ์ แก้ไข ตกแต่ง กายอุปกรณ์เทียม

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2567

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

อาชีพช่างกายอุปกรณ์, ISCO 3214 เจ้าหน้าที่เทคนิคด้านอุปกรณ์การแพทย์เทียม

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
บุคคลต้องมีความรู้ ทักษะ และความสามารถในการรับคำสั่งที่ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมหรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์เพื่อวางแผน กำหนดขั้นตอน และปฏิบัติงานตามขั้นตอน ในการประดิษฐ์ แก้ไข ตกแต่ง กายอุปกรณ์เทียม สามารถอธิบายวิธีการใช้งานและวิธีบำรุงรักษากายอุปกรณ์เทียมแก่คนพิการ ภายใต้การกำกับดูแลของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม และ/หรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ 

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
สาขาวิชาชีพวิศวกรรมชีวการแพทย์ สาขาการผลิตเครื่องมือแพทย์ อาชีพช่างกายอุปกรณ์ 

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)		 รหัส PC
(จากระบบ)
201PO01.1

วางแผน เตรียมพร้อมในการประดิษฐ์ กายอุปกรณ์เทียม

1.1 วางแผนขั้นตอนการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องตามที่ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมได้วินิจฉัยสั่งการรักษาหรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์

 201PO01.1.01 218039
201PO01.1

วางแผน เตรียมพร้อมในการประดิษฐ์ กายอุปกรณ์เทียม

1.2 เตรียมเครื่องมือ วัสดุ อุปกรณ์ ให้พร้อมใช้งาน เพื่อผลิตกายอุปกรณ์เทียม

 201PO01.1.02 218040
201PO01.1

วางแผน เตรียมพร้อมในการประดิษฐ์ กายอุปกรณ์เทียม

1.3 สร้างแบบแม่พิมพ์ และสร้างหุ่น Positive Model ภายใต้การกำกับดูแลของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม หรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์

 201PO01.1.03 218041
201PO01.1

วางแผน เตรียมพร้อมในการประดิษฐ์ กายอุปกรณ์เทียม

1.4 สร้างเบ้าแขนเทียมหรือขาเทียมจากหุ่น Positive Model ตอแขนหรือตอขาที่ตกแต่งเรียบร้อย

 201PO01.1.04 218042
201PO01.1

วางแผน เตรียมพร้อมในการประดิษฐ์ กายอุปกรณ์เทียม

1.5 ประกอบชิ้นส่วนให้ได้แขนเทียมหรือขาเทียม

 201PO01.1.05 218043
201PO01.2

ทดสอบ แก้ไข ตกแต่ง

2.1 ทดสอบกายอุปกรณ์เทียมตรวจสอบการใช้งาน แล้วแก้ไขภายใต้การกำกับดูแลของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม หรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์

 201PO01.2.01 218044
201PO01.2

ทดสอบ แก้ไข ตกแต่ง

2.2 ตกแต่งกายอุปกรณ์เทียมให้สวยงามผ่านการพิจารณาจากผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม หรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์

 201PO01.2.02 218045

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
N/A

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1.    สามารถกำหนดขั้นตอน วางแผนการประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียม

2.    สามารถเลือกใช้เครื่องมืออุปกรณ์ได้ตามลักษณะงาน ในงานประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียม 

3.    สามารถเลือกใช้วัสดุในงานประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียมได้ตามหลักวิชาการ

4.    สามารถถอดรูปสร้างหุ่น Positive Model ตอขาตอแขนได้ตามข้อมูลการวัดอย่างถูกต้อง

5.    สามารถถอดรูปสร้างหุ่น Negative Model ตอขาตอแขนได้โดยไม่เสียรูปทรง

6.    สามารถเลือกใช้วัสดุและสร้าง ขึ้นรูปเบ้ากายอุปกรณ์เทียมได้ตามหลักวิชาการ

7.    สามารถสร้าง ขึ้นรูปเบ้ากายอุปกรณ์เทียมจากหุ่นได้ตามหลักวิชาการ

8.    สามารถประกอบและจัดแนวกายอุปกรณ์เทียมได้ตามหลักวิชาการ

9.    สามารถปรับแก้หรือดัดแปลงกายอุปกรณ์เทียมให้เข้ากับคนพิการได้ตามหลักวิชาการภายใต้การกำกับดูแลของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม หรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์

10.    สามารถตกแต่งกายอุปกรณ์เทียมได้ตามหลักวิชาการและเหมาะสมกับคนพิการ

11.    ทักษะด้านการสื่อสารภาษาไทยและภาษาต่างประเทศเพื่อการทำงาน

12.    ทักษะด้านการทำงานเป็นทีม สนับสนุนและประสานงานเพื่อผลสำเร็จของงาน

13.    ทักษะด้านการคิด วิเคราะห์ แก้ไขปัญหา และตัดสินใจเพื่อผลสำเร็จของงาน

14.    ทักษะด้านดิจิทัลและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ

15.    ทักษะด้านความรับผิดชอบในหน้าที่ และจริยธรรมในการปฏิบัติงานอาชีพ

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1.    ความรู้ด้านชิ้นส่วน องค์ประกอบของกายอุปกรณ์เทียม 

2.    ความรู้ด้านขั้นตอนการประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียม

3.    ความรู้ด้านกายวิภาค และชีวกลศาสตร์ประยุกต์

4.    ความรู้ด้านการใช้เครื่องมือ เครื่องมือกล เครื่องจักร วัสดุ อุปกรณ์ในการประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียม

5.    ความรู้ด้านการสร้าง ขึ้นรูปเบ้ากายอุปกรณ์เทียมตามทฤษฎีการสร้างเบ้าแต่ละชนิด

6.    ความรู้ด้านการวิเคราะห์การใช้งาน และการปรับแก้ให้เหมาะสม 

7.    ความรู้ด้านหลักการตกแต่งกายอุปกรณ์เทียม

8.    ความรู้เรื่องวิธีใช้งานและบำรุงรักษากายอุปกรณ์เทียม  

 

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

      หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดเป็นข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมินและควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) และ ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) 

      1.    แสดงผลงานที่เป็นชิ้นงานกายอุปกรณ์เทียม

      2.    แสดงการเขียนหรืออธิบายแผนปฏิบัติงานหรือกำหนดขั้นตอนการประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียม

      3.    แสดงการกำหนดหรือระบุการเลือกใช้เครื่องมืออุปกรณ์ในงานประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียม 

      4.    แสดงการถอดรูปแบบตอขาตอแขน ภายใต้การกำกับดูแลของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม หรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์ และสร้าง Positive Model ได้รูปทรงตามข้อมูลการวัดอย่างถูกต้อง

      5.    แสดงการสร้างหุ่นตอแขนตอขาเป็น Negative Model ได้รูปทรงถูกต้อง

      6.    แสดงการเลือกใช้วัสดุและสร้างเบ้ากายอุปกรณ์เทียมจาก Positive Model ได้ถูกต้องตามหลักการ

      7.    แสดงการประกอบและจัดแนวกายอุปกรณ์เทียมได้ตามหลักวิชาการภายใต้การกำกับดูแลของ

ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม หรือผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์

      8.    แสดงวิธีการและขั้นตอนการปรับแก้หรือดัดแปลงหรือซ่อมแซมกายอุปกรณ์เทียมให้เข้าได้กับคนพิการ

      9.    แสดงวิธีการตกแต่งกายอุปกรณ์เทียมอย่างถูกต้องตามหลักการและเข้าได้กับคนพิการ

      10.    ใบรับรองผลจากแบบประเมินผลการสาธิตการปฏิบัติงาน

      11.    แฟ้มสะสมผลงาน ที่เป็นเอกสารรับรองผลงานและความรู้ความสามารถที่ผ่านมา

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

      1.    ระบุหรืออธิบายชนิด ประเภท และหน้าที่ของชิ้นส่วนและองค์ประกอบของกายอุปกรณ์เทียม 

      2.    ระบุหรืออธิบายขั้นตอนการประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียมได้ถูกต้องตามหลักวิชาการ

      3.    อธิบายหลักกายวิภาคและชีวกลศาสตร์ประยุกต์ สำหรับงานกายอุปกรณ์

      4.    ระบุหรืออธิบายชนิด ประเภท และหลักการใช้เครื่องมือ เครื่องมือกล เครื่องจักร วัสดุ อุปกรณ์ในการประดิษฐ์กายอุปกรณ์เทียม

      5.    อธิบายหลักการและขั้นตอนการสร้าง Negative Model จาก Positive Model จากตอแขนตอขาของคนพิการเพื่อสร้างกายอุปกรณ์เทียม

      6.    อธิบายหลักการและขั้นตอนการสร้าง ขึ้นรูปกายอุปกรณ์เทียมตามทฤษฎีการสร้างเบ้าแต่ละชนิด

      7.    อธิบายหลักการประเมินเพื่อการใช้งานการปรับแก้และซ่อมแซมกายอุปกรณ์ 

      8.    อธิบายหลักการตกแต่งกายอุปกรณ์เทียมให้เข้ากับคนพิการ

9.    อธิบายหลักการวิธีใช้งานและบำรุงรักษากายอุปกรณ์เทียม  

      10.    วุฒิบัตร ประกาศนียบัตร หรือใบรับรองผลการศึกษาในสาขาที่เกี่ยวข้องกับงานด้านกายอุปกรณ์

      11.    ใบรับรองผลจากการประเมินความรู้จากแบบทดสอบข้อเขียนหรือการสัมภาษณ์

(ค)    คำแนะนำในการประเมิน

      เจ้าหน้าที่สอบ ตรวจประเมินหลักฐานโดยพิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงานและหลักฐานด้านความรู้ ที่ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้ 

วิธีการประเมิน

      1)    แฟ้มสะสมผลงาน

      2)    แบบทดสอบข้อเขียน 

      3)    แบบทดสอบการสาธิตการปฏิบัติงาน 

      4)    การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค จากผลงานในแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน (หากจำเป็น)

 

15. ขอบเขต (Range Statement)

      ขอบเขตการปฏิบัติงานของช่างกายอุปกรณ์ ต้องปฏิบัติงานภายใต้คำสั่งแพทย์และหรือภายใต้การกำกับของผู้ประกอบโรคศิลปะสาขากายอุปกรณ์  และปฏิบัติหน้าที่ในการเป็นผู้ช่วยนักกายอุปกรณ์หรือปฏิบัติงานภายใต้การกำกับดูแล ตามคำแนะนำของช่างกายอุปกรณ์ที่มีประสบการณ์ในระดับที่สูงกว่า

     การปฏิบัติงานเป็นการประดิษฐ์ แก้ไข กายอุปกรณ์เทียมที่มีกลไกการทำงานพื้นฐานทั่วไป ไม่มีความซับซ้อน สามารถตัดสินใจ แก้ปัญหางานด้วยหลักวิชาการและหลักปฏิบัติที่ดีหรือภายใต้การแนะนำจากผู้มีประสบการณ์สูงกว่า 

(ก)    คำแนะนำ 

      การประเมินนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินสมรรถนะตามเกณฑ์การปฏิบัติงาน ประดิษฐ์ แก้ไข ตกแต่งกายอุปกรณ์เทียม โดยใช้วิธีการใดวิธีการหนึ่งหรือหลายวิธีร่วมกันได้แก่ การสอบข้อเขียน การสาธิตการปฏิบัติงาน หรือแสดงหลักฐานผลงานจากแฟ้มสะสมผลงาน 

(ข)    คำอธิบายรายละเอียด

      1.    กำหนดขั้นตอน หมายถึง ขั้นตอนการผลิตกายอุปกรณ์เทียมตั้งแต่การวางแผน การเตรียมและเลือกใช้วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องจักร การถอดแบบสร้างแม่แบบ การสร้างหุ่น การผลิตเบ้า การประกอบชิ้นส่วน การทดสอบกายอุปกรณ์เทียม และการตกแต่งให้สวยงาม

      2.    เครื่องมือ วัสดุ อุปกรณ์ หมายถึง เครื่องมือที่ใช้ในการผลิตกายอุปกรณ์เทียม เครื่องมือวัด เครื่องมือกลและเครื่องจักรกลที่ใช้ในการผลิตกายอุปกรณ์เทียม  

      3.    ขั้นตอนการสร้างแม่พิมพ์ หมายถึง การปฏิบัติงานที่ประกอบด้วย การห่อหุ้ม การถอดแบบ การนำแม่พิมพ์ออกจากคนพิการ การตกแต่งแม่พิมพ์ และการสร้างแม่พิมพ์ให้พร้อมใช้สำหรับสร้างหุ่น Positive Model    

      4.    หุ่น Positive Model ตอแขนหรือตอขา หมายถึง หุ่นตอแขนหรือตอขาที่ได้จากแบบแม่พิมพ์ Negative Model 

      5.    สถานประกอบการ หมายถึง โรงพยาบาลของรัฐและเอกชน หรือสถานที่ซึ่งผู้ประกอบการ ใช้ประกอบกิจการเป็นประจำ และให้หมายความรวมถึง สถานที่ซึ่งใช้เป็นที่ผลิตหรือเก็บสินค้าเป็นประจำด้วย

(ค) รายการเครื่องมืออุปกรณ์ เครื่องมือกล เครื่องจักรกล ที่จำเป็นต่อหน่วยสมรรถนะนี้

      1.    หุ่นตอแขนหรือตอขา

      2.    เครื่องดูดสุญญากาศพร้อมอุปกรณ์

      3.    ตู้อบให้ความร้อนหรือเตาอบวัสดุ

      4.    เครื่องมือวัด อาทิ บรรทัดเหล็ก เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ สายวัด ลูกดิ่ง

      5.    เครื่องมือกล อาทิ เลื่อยไฟฟ้า เครื่องเจาะตั้งโต๊ะ เครื่องขัดเพลาแหลม

      6.    อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคล

      7.    โต๊ะปฏิบัติงานกายอุปกรณ์

      8.    อุปกรณ์จัดแนว

      9.    วัสดุสำหรับทำ Positive Model และ Negative Model (สำหรับเทคนิคเฝือนปูนหรือเทคนิคแบบทราย)

      10.    วัสดุสำหรับทำชิ้นงานกายอุปกรณ์ 

      หมายเหตุ : ในการประเมินทักษะและความสามารถในการปฏิบัติงาน สามารถใช้เครื่องมืออุปกรณ์ เครื่องมือกล เครื่องจักรกลอื่นเพิ่มเติมหรือทดแทนกันได้นอกเหนือจากที่กำหนด เพื่อให้บรรลุผลลัพธ์การปฏิบัติงานตามหน่วยสมรรถนะนี้ 

 

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

      เจ้าหน้าที่สอบพิจารณาหลักฐานจากแฟ้มสะสมผลงานที่เป็นเอกสารรับรองผลงาน รับรองความรู้ความสามารถที่ผ่านมาก่อนหน้า หากไม่ชัดเจนหรือมีปริมาณเพียงพอให้เชื่อถือได้ ให้ประเมินสมรรถนะของผู้เข้ารับการประเมินด้วยเครื่องมือประเมินความรู้และทักษะ ให้ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้ ได้แก่

      1)    แบบทดสอบข้อเขียน 

      2)    แบบทดสอบการสาธิตการปฏิบัติงาน 

      3)    การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค จากผลงานในแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน (หากจำเป็น)





 

กลับ

ยินดีต้อนรับ