รหัสอาชีพ 6112 : ผู้ปลูกไม้ยืนต้นและไม้ผล (ISCO, 2008)

1) มีความรู้เรื่องพันธุ์ทุเรียน และการขยายพันธ์ทุเรียน

2) มีทักษะเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ (ทิศทางลม/ทิศทางแสง/อุณหภูมิ/สถานที่ตั้ง/ฯลฯ

3) การสืบค้นข้อมูล

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. มีทักษะเกี่ยวกับการเพาะปลูก


2. มีทักษะเกี่ยวกับการขยายพันธุ์พืช


3. ทักษะการจดบันทึก

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1)  มีความรู้ เรื่อง การเพาะปลูก

2)  มีความรู้ เรื่อง การขยายพันธุ์พืช

หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) ทักษะและความรู้ที่ต้องการ

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1)  หลักฐาน/หนังสือรับรองการทำงาน หรือการผ่านงานที่ออกโดยหน่วยงานที่เชื่อถือได้

2)  แฟ้มสะสมงาน (Portfolio)

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1)  หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา

2)  หลักฐานการผ่านการอบรม หรือการประชุมเชิงปฏิบัติการ

3)  ผลการสอบข้อเขียน

4)  ผลการทดสอบสัมภาษณ์/ปฏิบัติ

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

1)  ผู้ประเมินจะดำเนินการตรวจประเมินจากหลักฐาน เช่น แผนการปลูก ภาพถ่ายการวางระบบต่างๆ ภายในแปลงปลูก เป็นต้น พร้อมทั้งคำอธิบายหลักการหรือเหตุผลประกอบ

2) หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องมีความสัมพันธ์กับข้อกำหนดของหน่วยสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยหลักฐานในที่นี้ต้องแสดงถึง

• 
  
  
  
  • 
    
    
    
    • ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง
    
    
    • วิธีการปฏิบัติงานในแปลง กฎหมาย กฎเกณฑ์ และระเบียบต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
    
    
    • ขอบเขตด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
    
    
    
    
  
  
  
  

(ง) วิธีการประเมิน

     - การสอบสัมภาษณ์

     - แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)

การเพาะปลูกทุเรียนในช่วงอายุ 0-1 ปีมีความสำคัญมาก เพราะจะมีผลต่อการเติบโตและการพัฒนาของต้นทุเรียนในระยะต่อไป ดังนั้น การดูแลรักษาต้นทุเรียนในช่วงนี้จึงเป็นสิ่งสำคัญ ดังนั้นจึงต้องมีการเตรียมความพร้อมและดำเนินการที่เหมาะสม

1. แนวทางที่เหมะสมในการเพาะเมล็ดของทุเรียน

                     การเพาะเมล็ดทุเรียนเป็นวิธีที่นิยมใช้ในการขยายพันธุ์ เพราะสามารถเลือกใช้เมล็ดจากต้นทุเรียนที่มีลักษณะที่ต้องการได้ ส่วนใหญ่จะนิยมใช้เมล็ดทุเรียนพันธุ์พื้นเมืองเพราะมีความต้านทานโรคสูง มีความคงทนต่อสภาพแวดล้อม

                     ขั้นตอนการเพาะเมล็ดทุเรียนประกอบด้วย

                     1. เตรียมเมล็ด : เลือกใช้เมล็ดทุเรียนที่แก่และสมบูรณ์

                     2. เตรียมถุงเพาะชำ : ใช้ถุงเพาะชำ นำดินปลูกผสมด้วยแกลบดิบหรือแกลบดำ ใส่ในถุงเพาะชำ

                     3. การเพาะเมล็ด : ใส่เมล็ดทุเรียนลงในถุงเพาะ และคลุมด้วยดินปลูกบางๆ รดน้ำให้ชุ่ม

                     4.การดูแลรักษา : รดน้ำเช้า - เย็น เพื่อรักษาความชื้นในดินให้คงที่ และให้ปุ๋ยตามความเหมาะสม

2. แนวทางที่เหมะสมในการเสียบยอดของทุเรียน

   การเสียบยอดทุเรียนเป็นวิธีที่สามารถระบุได้ชัดเจนถึงคุณลักษณะของสายพันธุ์ทุเรียนที่จะได้ โดยสามารถเลือกใช้ต้นพันธุ์ที่มีคุณภาพต้านทานโรคได้ดี

                     ขั้นตอนการเสียบยอดทุเรียนประกอบด้วย

1.เลือกต้นพันธุ์: เลือกใช้ต้นทุเรียนที่มีคุณภาพดีเป็นต้นพันธุ์ เช่น ต้นที่ให้ผลผลิตดี มีความต้านทานต่อโรค ทนต่อสภาพแวดล้อมได้ดี ตัดยอดของต้นพันธุ์

2.เตรียมยอดที่จะเสียบ: ตัดยอดของต้นทุเรียนที่จะเสียบให้เหลือเพียง 2-3 ใบ                               

3.การเสียบยอด: การเสียบยอดโดยแยกเป็นสองส่วน คือต้นทุเรียนที่จะเสียบ และต้นพันธุ์ที่เตรียมไว้ ทำการเสียบโดยใส่ยอดทุเรียนลงไปในรอยของต้นพันธุ์ หลังจากเสียบเสร็จ ใช้เทปใสผูกให้แน่นรอบต้นทุเรียนที่เสียบ เพื่อให้ยอดทุเรียนติดแน่นกับต้นพันธุ์

4.การดูแลรักษา: ให้น้ำสม่ำเสมอ รดน้ำในปริมาณที่เหมาะสม และให้ตามความเหมาะสม

                3) แนวทางที่เหมะสมในการย้ายกล้าลงแปลงปลูก และวิธีการดูแลรักษา

                การย้ายกล้าทุเรียนเป็นขั้นตอนสำคัญในการเริ่มต้นปลูกทุเรียนใหม่ ควรใส่ใจในการดูแลรักษาต้นทุเรียนหลังย้ายเพื่อให้มีการเจริญเติบโตที่ดี

                    1.เตรียมแปลงปลูก: เตรียมแปลงปลูกโดยไถหรือพรวนดินให้ร่วนซุย และเตรียมร่องหรือโคกเล็กๆ ในการปลูกแบบหลุมหรือเนินหรือระบบอื่นๆ ตามที่ต้องการ

                   2.การย้ายกล้า: ย้ายกล้าทุเรียนลงในแปลงปลูก โดยระวังไม่ให้รากและยอดของต้นกล้าเสียหาย ให้ต้นทุเรียนตั้งตรงบนร่องหรือโคก ในทิศทางที่เหมาะ

                   3.การดูแลรักษา: หลังจากย้ายกล้าแล้ว ควรรดน้ำให้สม่ำเสมอ เพื่อช่วยให้ต้นทุเรียนเจริญเติบโตได้ดี ควรตัดแต่งกิ่งหรือใบที่เสียหายหรือไม่จำเป็นออก  ควรให้ปุ๋ยตามความเหมาะสม และการดูแลกำจัดวัชพืชเพื่อป้องกันโรคและแมลง

4. แนวทางที่เหมะสมในการพรางแสงต้นกล้าทุเรียน

                     การพรางแสงต้นทุเรียนเป็นการปฏิบัติที่สำคัญในการดูแลรักษาต้นทุเรียน เพื่อช่วยป้องกันการเสียหายจากแสงแดดที่มากเกินไป โดยเฉพาะในช่วงที่ต้นทุเรียนยังอ่อนแอหรือปลูกใหม่ นอกจากนี้ การให้ร่มเงายังช่วยลดการระเหยน้ำของต้นทุเรียนเมื่ออากาศร้อนจัด ไม้ผลหลายชนิดรวมทั้งทุเรียน ต้องมีการให้ร่มเงาหรือการพรางแสงในช่วงแรกของการเจริญเติบโต ซึ่งอาจทำได้โดยการใช้วัสดุธรรมชาติ เช่น ทางมะพร้าวปักเป็นกระโจมคร่อมต้นทุเรียน ใช้ตาข่ายพรางแสง เย็บเป็นถุงเปิดหัวท้ายครอบลงบนเสาไม้ที่ปักเป็นมุม 4 ด้านรอบต้นทุเรียน เพื่อกันแสงด้านข้างของต้น หรือ อาจปลูกต้นไม้โตเร็วระหว่างแถวทุเรียนให้มีระยะห่างระหว่างต้นของไม้โตเร็วที่สามารถแผ่ทรงพุ่มพรางแสง ให้ทุเรียนได้ประมาณ 30-40% เช่น ต้นกล้วย เป็นต้น

5. แนวทางที่เหมะสมในการเสริมรากต้นทุเรียน
   
                      การเสริมรากทุเรียนเป็นขั้นตอนที่สำคัญในการเพิ่มโอกาสให้ต้นทุเรียนเจริญเติบโตได้ดีและมีรากที่แข็งแรง เมื่อต้นทุเรียนมีรากที่แข็งแรง จะช่วยให้ต้นทุเรียนสามารถดูดธาตุอาหารและน้ำใด้เต็มที่มากขึ้น นอกจากนี้ การเสริมรากยังช่วยให้ต้นทุเรียนมีความทนทานต่อโรค แมลงและสภาพแวดล้อมได้ดีขึ้น

                     วิธีการเสริมรากทุเรียน

                     1.การคัดเลือกพันธุ์ทุเรียนที่จะนำมาเสริมราก: เลือกใช้พันธุ์ที่ดีมีคุณภาพ เช่น พันธุ์ที่มีความทนทานต่อโรคและแมลง เช่น พันธุ์พื้นเมือง

                  2.การทาบกิ่ง: นำต้นพันธุ์ทุเรียนที่จะนำมาเสริมรากทาบกับต้นพันธุ์ที่ต้องการ โดยเลือกกิ่งพันธุ์ที่มีขนาดใกล้เคียงกับต้นตอ ทำการเฉือนกิ่งพันธุ์ให้เป็นรูปโล่เช่นเดียวกับต้นตอ นำต้นตอที่เตรียมไว้ขึ้นประกบกับกิ่งพันธุ์ โดยให้รอยแผลแนบกันสนิท พันด้วยแถบพลาสติกให้แน่น โดยพันจากล่างขึ้นบนเพื่อป้องกันน้ำซึมเข้าไปในแผล ทำให้แผลเน่าและ ทาบไม่ติด  เมื่อแผลที่ทาบไว้สมานกันสนิท โดยสังเกตจากยอดพันธุ์ที่นำมาเสริมรากใบยังเขียวสดใส ให้ตัดยอดทิ้ง

                     3.การดูแลรักษา: ควรรดน้ำให้สม่ำเสมอ เพื่อช่วยให้ต้นทุเรียนเจริญเติบโตได้ดี ควรให้ปุ๋ยตามความเหมาะสม และการดูแลกำจัดวัชพืชเพื่อป้องกันโรคและแมลง

1. ประเมินโดยการสัมภาษณ์


2. ประเมินโดยแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)


3. ประเมินจากหลักฐานอื่นๆ เช่น หนังสือรับรอง เอกสารรับรองการผ่านการอบรม หนังสือรับรองการทำงาน/ผ่านงาน โดยต้องดำเนินการควบคู่กับการสัมภาษณ์