หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

เตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

สาขาวิชาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ GPW-DMQB-825

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ เตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

3. ทบทวนครั้งที่ 2 / 2566

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ผู้ปฏิบัติงานด้านวิศวกรรมและซ่อมบำรุง ระดับ 3

ISCO-08     7233 ช่างซ่อมบำรุงประจำโรงงาน/ช่างซ่อมบำรุงเครื่องจักรโรงงานอุตสาหกรรม

 

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้สามารถเตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต มีความรู้เกี่ยวกับกระบวนการผลิตไฟฟ้า/ความร้อน การทำงานของเครื่องจักรในกระบวนการผลิต เครื่องมือวัดที่ใช้ในระบบผลิต และอ่านแบบเครื่องกลได้ สามารถเตรียมอุปกร์และชิ้นส่วนอะไหล่และอุปกรณ์ความปลอดภัยสำหรับงานซ่อมบำรุงเครื่องจักรได้ รวมถึงประสานงานกับเจ้าของพื้นที่ เพื่อเตรียมการสำหรับงานซ่อมบำรุง

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
กลุ่มอาชีพที่เกี่ยวข้องกับสาขาวิชาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน สาขาเทคโนโลยีชีวมวลและเทคโนโลยีก๊าซชีวภาพ อุตสาหกรรมผลิตไฟฟ้า หรืออุตสาหกรรมอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
1)    พระราชบัญญัติจดทะเบียนเครื่องจักร (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2558 กรมโรงงาน2)    กฎกระทรวง เรื่อง กำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้ำ พ.ศ. 25643)    กฎกระทรวง เรื่อง กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัยอาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับที่อับอากาศ พ.ศ. 25624)    กฎกระทรวง เรื่อง กําหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดําเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทํางานเกี่ยวกับไฟฟ้า พ.ศ. 25585)    กฎกระทรวง กําหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทํางานเกี่ยวกับงานก่อสร้าง พ.ศ. 2564

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)		 รหัส PC
(จากระบบ)
BMG-MR01-3-0033

จัดทำแผนการใช้งาน/ปรับเปลี่ยนเครื่องจักร

1. รวบรวมข้อมูลการใช้งานเครื่องจักร (จากรายงาน, หรือในระบบ CMMS)

 BMG-MR01-3-0033.01 215473
BMG-MR01-3-0033

จัดทำแผนการใช้งาน/ปรับเปลี่ยนเครื่องจักร

2. จัดทำรายงานเพื่อเตรียมเสนอซ่อมบำรุง/หรือปรับเปลี่ยนเครื่องจักร/อุปกรณ์

 BMG-MR01-3-0033.02 215474
BMG-MR01-3-0033

จัดทำแผนการใช้งาน/ปรับเปลี่ยนเครื่องจักร

3. จัดทำแผนการหยุดใช้หรือปรับเปลี่ยนการใช้เครื่องจักรชุดอื่นที่มีทดแทน

 BMG-MR01-3-0033.03 215475
BMG-MR01-3-0033

จัดทำแผนการใช้งาน/ปรับเปลี่ยนเครื่องจักร

4. เสนอแผนการใช้งานเครื่องจักร/ปรับเปลี่ยนอุปกรณ์กับหัวหน้างาน

 BMG-MR01-3-0033.04 215476
BMG-MR01-3-0041

เตรียมความพร้อมก่อนการซ่อมบำรุงเครื่องจักร

1. อธิบายกระบวนการผลิตไฟฟ้า/ความร้อน

 BMG-MR01-3-0041.01 215477
BMG-MR01-3-0041

เตรียมความพร้อมก่อนการซ่อมบำรุงเครื่องจักร

2. อธิบายกระบวนการทำงานของเครื่องจักรในระบบผลิตไฟฟ้า/ความร้อน

 BMG-MR01-3-0041.02 215478
BMG-MR01-3-0041

เตรียมความพร้อมก่อนการซ่อมบำรุงเครื่องจักร

3. ระบุชนิดของเครื่องมือวัดระบบเครื่องจักร

 BMG-MR01-3-0041.03 215479
BMG-MR01-3-0041

เตรียมความพร้อมก่อนการซ่อมบำรุงเครื่องจักร

4. อ่านแบบ P&ID (Piping and Instrumentation Diagram) แบบเครื่องกล (Mechanical Drawing) และคู่มือการซ่อมบำรุงเครื่องจักร

 BMG-MR01-3-0041.04 215480
BMG-MR01-3-0041

เตรียมความพร้อมก่อนการซ่อมบำรุงเครื่องจักร

5. จัดทำการเบิกวัสดุอุปกรณ์และอะไหล่ชิ้นส่วนสำหรับการซ่อมบำรุง

 BMG-MR01-3-0041.05 215481
BMG-MR01-3-0041

เตรียมความพร้อมก่อนการซ่อมบำรุงเครื่องจักร

6. เตรียมเอกสารที่เกี่ยวข้องและอุปกรณ์ความปลอดภัยส่วนบุคคลก่อนเข้าทำงานในพื้นที่

 BMG-MR01-3-0041.06 215482

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
N/A

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. ทักษะในการติดต่อสื่อสารในเชิงช่าง

2. ทักษะในการอ่าน การใช้ภาษาเชิงเทคนิค และการอ่านแบบเครื่องกล

3. ทักษะในการใช้เครื่องมือวัดเชิงกล และทางไฟฟ้า พร้อมตรวจสอบและตั้งค่าการใช้งานได้อย่างถูกต้อง

4. ทักษะในการปฏิบัติ ปรับปรุงแก้ไขเครื่องจักร อุปกรณ์ตามลำดับขั้นตอนตามคู่มือ

5. ทักษะในการวิเคราะห์ ปรับปรุงแก้ไขเครื่องจักร อุปกรณ์ขั้นสูง

6. ทักษะการสรุปผลการซ่อมบำรุง วัสดุอุปกรณ์ที่มีความจำเป็นและสึกหรอง่าย

7. ทักษะการอ่านแบบเครื่องกล 

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความรู้การปฏิบัติขั้นพื้นฐานและขั้นสูงด้าน เครื่องจักรและอุปกรณ์

2. ความรู้เกี่ยวกับแบบเครื่องกล 

3. ความรู้ในกระบวนการผลิตพลังงานความร้อนและไฟฟ้าจากพลังงานชีวมวลและชีวภาพ

4. ความรู้ด้านการถ่ายเทความร้อน Heat Transfer เทอร์โมไดนามิคส์ (Thermodynamics) และกลศาสตร์ของไหล (Fluid mechanics) เป็นต้น 

5. ความรู้ระบบผลิตไอน้ำจากหม้อไอน้ำ ระบบเตาเผาไหม้เชื้อเพลิงชีวมวลและชีวภาพ

6.  ความรู้ด้านการใช้งานอุปกรณ์ในกระบวนการผลิตเครื่องยนต์ก๊าซ หรือกังหันก๊าซ

7.  ความรู้ด้านการใช้งานอุปกรณ์ในกระบวนการผลิต เครื่องกล และอุปกรณ์มาตรวัด มิเตอร์

8.  ความรู้การใช้งานระบบคอมพิวเตอร์สำหรับงานบำรุงรักษา

9.  ความรู้เกี่ยวกับการเลือกใช้อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลให้เหมาะสมกับงาน

 

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

หลักฐานที่ต้องการจะใช้ในการพิจารณาประกอบร่วมกันกับการประเมินตามเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รวมทั้งทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

   (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1.    หลักฐาน/หนังสือรับรองการทำงาน หรือการผ่านงาน 

2.    หนังสือรับรองคุณวุฒิที่เป็นที่ยอมรับ

3.    แฟ้มสะสมงาน ได้แก่ เอกสารผ่านการฝึกอบรมในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะ

   (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1.    หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา

2.    หลักฐานการผ่านการอบรม หรือการประชุมเชิงปฏิบัติการในด้านที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะ

3.    ผลการสอบข้อเขียน

4.    ผลการทดสอบสัมภาษณ์/ปฏิบัติ

   (ค) คำแนะนำในการประเมิน

1.    หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องมีความสัมพันธ์และตอบโจทย์ตามข้อกำหนดของหน่วยสมรรถนะย่อย และเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยหลักฐานในที่นี้ ต้องแสดงถึง 

-    ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง

-    วิธีการปฏิบัติงานในสถานที่ทำงาน และกฎหมายหรือเกณฑ์ ระเบียบต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง

-    ขอบเขตด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

   (ง) วิธีการประเมิน

1.    สอบปรนัย

2.    สอบสัมภาษณ์

3.    สอบสถานการณ์จำลอง

4.    สอบข้อเขียน

15. ขอบเขต (Range Statement)

ขอบเขตของการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับสมรรถนะนี้ระบุองค์ประกอบของหน่วยสมรรถนะการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิตขั้นสูง การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ประกอบด้วย การตัดสินใจ รับผิดชอบการวางแผน วิเคราะห์ ตรวจสอบ ติดตั้ง ซ่อมบำรุงเครื่องจักร และอุปกรณ์ ที่มีความซับซ้อน ตามขั้นตอนปฏิบัติหรือตามคู่มือ และแผนการซ่อมบำรุงตามระยะเวลา (Preventive maintenance: PM) บันทึกสรุปผลการซ่อมบำรุง และการทดสอบเครื่องจักรและอุปกรณ์

   (ก) คำแนะนำ 

-N/A-

   (ข) คำอธิบายรายละเอียด 

1.    กำหนดมาตรการความปลอดภัยก่อนซ่อมบำรุง หมายถึง การติดป้าย (Tag) เตือนเพื่อหยุดการใช้ระบบและอุปกรณ์ขณะซ่อมบำรุง หรือการติดที่สวิชไฟและเบรกเกอร์ เพื่อไม่ให้การสั่งการผ่านระบบคอมพิวเตอร์เกิดความผิดพลาด

2.    ชิ้นส่วนอะไหล่ อุปกรณ์ที่มีความจำเป็น และสึกหรอง่าย หมายถึง ชิ้นส่วนที่มีความจำเป็นต่อเครื่องจักร รวมทั้งระบบต่อเนื่อง เช่น ปะเก็น เทปพันเกลียว น้ำยาประสาน น้ำยากันซึม หรือวัสดุประกอบขนาดเล็ก เป็นต้น

3.    ตรวจสอบแก้ไขเครื่องจักร หมายถึง การแก้ไข ซ่อมบำรุงเครื่องจักร ที่มีความซับซ้อน การรื้อแก้ไขเครื่องจักรอุปกรณ์โดยใช้เครื่องมือเฉพาะทางช่าง เป็นต้น

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

1.    ประเมินจากแบบสอบข้อเขียน

2.    ประเมินโดยการสัมภาษณ์ตามแบบทดสอบที่กำหนดไว้ 

3.    การประเมินจากหลักฐานอื่น ๆ เช่น หนังสือรับรอง เอกสารรับรองการผ่านการอบรม หนังสือรับรองการทำงาน/ผ่านงาน จะต้องดำเนินการควบคู่กับการสัมภาษณ์ร่วมด้วย

กลับ

ยินดีต้อนรับ