หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิตตามคำสั่ง

สาขาวิชาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ GPW-MSWA-823

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิตตามคำสั่ง

3. ทบทวนครั้งที่ 2 / 2566

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ผู้ปฏิบัติงานด้านวิศวกรรมและซ่อมบำรุง ระดับ 3

ISCO-08       7233 ช่างซ่อมบำรุงประจำโรงงาน/ช่างซ่อมบำรุงเครื่องจักรโรงงานอุตสาหกรรม

 



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้สามารถจัดทำแผนการใช้งานเครื่องจักร/แผนปรับเปลี่ยนอุปกรณ์ ในกระบวนการผลิต โดยสามารถตรวจสอบสภาพเครี่องจักร/อุปกรณ์ หน้างาน และข้อมูลจากระบบบริหารจัดการงานบำรุงรักษาด้วยคอมพิวเตอร์ รวมรวมผลของการบำรุงรักษาเครื่องจักร/อุปกรร์ และวิเคราะห์ผล เพื่อจัดทำแผน หรือทวนสอบแผนที่ได้จัดทำไว้แล้วเพื่อยืนยันความถูกต้องของแผนงานบำรุงรักษา

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
กลุ่มอาชีพที่เกี่ยวข้องกับสาขาวิชาชีพพลังงานและพลังงานทดแทน สาขาเทคโนโลยีชีวมวลและเทคโนโลยีก๊าซชีวภาพ อุตสาหกรรมผลิตไฟฟ้า หรืออุตสาหกรรมอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
1)    พระราชบัญญัติจดทะเบียนเครื่องจักร (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2558 กรมโรงงาน2)    กฎกระทรวง เรื่อง กำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้ำ พ.ศ. 25643)    กฎกระทรวง เรื่อง กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัยอาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับที่อับอากาศ พ.ศ. 25624)    กฎกระทรวง เรื่อง กําหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดําเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทํางานเกี่ยวกับไฟฟ้า พ.ศ. 25585)    กฎกระทรวง เรื่อง กําหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทํางานเกี่ยวกับงานก่อสร้าง พ.ศ. 2564 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
BMG-MR01-3-0021

เตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

1. อธิบายการทำงานของเครื่องจักรผลิตไฟฟ้า/ความร้อน

BMG-MR01-3-0021.01 215452
BMG-MR01-3-0021

เตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

2. อธิบายวิธีการใช้เครื่องมือวัด การปรับแก้ไขและการติดตั้งเครื่องมือวัด ในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรเบื้องต้น

BMG-MR01-3-0021.02 215453
BMG-MR01-3-0021

เตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

3. อธิบายวิธีการซ่อมบำรุงเครื่องจักรและการใช้เครื่องมือซ่อมบำรุง

BMG-MR01-3-0021.03 215454
BMG-MR01-3-0021

เตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

4. อ่านและใช้คู่มือการซ่อมบำรุงเครื่องจักร

BMG-MR01-3-0021.04 215455
BMG-MR01-3-0021

เตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

5. เตรียมอุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลในงานซ่อมบำรุง

BMG-MR01-3-0021.05 215456
BMG-MR01-3-0021

เตรียมความพร้อมในการซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

6. ประสานเจ้าหน้าที่ภาคสนาม เจ้าของพื้นที่ในการเข้าซ่อมบำรุง

BMG-MR01-3-0021.06 215457
BMG-MR01-3-0022 ซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิตตามคำสั่ง

1. ตรวจสอบสภาพเครื่องจักรในกระบวนการผลิต

BMG-MR01-3-0022.01 215458
BMG-MR01-3-0022 ซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิตตามคำสั่ง

2. ซ่อมบำรุงเครื่องจักร ตามคำสั่ง 

BMG-MR01-3-0022.02 215459
BMG-MR01-3-0022 ซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิตตามคำสั่ง

3. ทดสอบเครื่องจักรหลังการซ่อมบำรุง ตามคำสั่ง (ทดสอบร่วมกับหัวหน้างาน)

BMG-MR01-3-0022.03 215460
BMG-MR01-3-0022 ซ่อมบำรุงเครื่องจักรในกระบวนการผลิตตามคำสั่ง

4. รายงานผลการตรวจสอบและซ่อมบำรุงเครื่องจักร

BMG-MR01-3-0022.04 215461
BMG-MR01-3-0023

ซ่อมบำรุงตามแผนการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance: PM)

1. ซ่อมบำรุงรักษาเครื่องจักรตามแผนการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (PM)

BMG-MR01-3-0023.01 215462
BMG-MR01-3-0023

ซ่อมบำรุงตามแผนการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance: PM)

2. ให้คำแนะนำกับผู้ปฏิบัติเจ้าหน้าที่ภาคสนาม

BMG-MR01-3-0023.02 215463
BMG-MR01-3-0023

ซ่อมบำรุงตามแผนการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance: PM)

3. บันทึกและรายงานผลการทดสอบเครื่องจักรหลังการซ่อมบำรุงต่อหัวหน้างาน (อาจจะเป็นระบบคอมพิวเตอรในงานบำรุงรักษาด้วย)

BMG-MR01-3-0023.03 215464

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
N/A

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1.    ทักษะในการติดต่อสื่อสารในเชิงช่าง 

2.    ทักษะในการอ่านและการใช้ภาษาเชิงเทคนิค

3.    ทักษะในการปฏิบัติ จดบันทึกและอ่านค่าระบบมาตรวัด เกจ แรงดัน 

4.    ทักษะด้านการปรับเปลี่ยน ซ่อมบำรุงและการใช้เครื่องมือช่าง

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1.    ความรู้การปฏิบัติขั้นพื้นฐานด้าน เครื่องจักรและอุปกรณ์

2.    ความรู้ด้านการถ่ายเทความร้อน (Heat Transfer) เทอร์โมไดนามิคส์ (Thermodynamics) และกลศาสตร์ของไหล (Fluid mechanics) เป็นต้น 

3.    ความรู้ระบบผลิตไอน้ำจากหม้อไอน้ำ ระบบเตาเผาไหม้เชื้อเพลิงชีวมวลและชีวภาพ

4.    ความรู้ด้านการใช้งานอุปกรณ์ในกระบวนการผลิตเครื่องยนต์ก๊าซ หรือกังหันก๊าซ

5.    ความรู้ด้านการใช้งานอุปกรณ์ในกระบวนการผลิต

6.    ความรู้ด้านการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำหรับงานบำรุงรักษา

7.    ความรู้เกี่ยวกับการเลือกใช้อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลให้เหมาะสมกับงาน

8.    ความรู้เกี่ยวกับ พรบ. และกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน

 


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

หลักฐานที่ต้องการจะใช้ในการพิจารณาประกอบร่วมกันกับการประเมินตามเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รวมทั้งทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

   (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1.    หลักฐาน/หนังสือรับรองการทำงาน หรือการผ่านงาน 

2.    หนังสือรับรองคุณวุฒิที่เป็นที่ยอมรับ

3.    แฟ้มสะสมงาน ได้แก่ เอกสารผ่านการฝึกอบรมในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงาน เอกสารตัวอย่างโครงการ หรือผลงานของผู้ปฏิบัติงานที่เคยดำเนินงานมาแล้ว รวมถึง รางวัลหรือผลงานในการปฏิบัติงานด้านที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น

   (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1.    หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา

2.    หลักฐานการผ่านการอบรม หรือการประชุมเชิงปฏิบัติการในด้านที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะ

3.    ผลการสอบข้อเขียน

4.    ผลการทดสอบสัมภาษณ์/ปฏิบัติ

   (ค) คำแนะนำในการประเมิน

1. หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องมีความสัมพันธ์และตอบโจทย์ตามข้อกำหนดของหน่วยสมรรถนะย่อย และเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยหลักฐานในที่นี้ ต้องแสดงถึง 

-    ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง

-    วิธีการปฏิบัติงานในสถานที่ทำงาน และกฎหมายหรือเกณฑ์ ระเบียบต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง

-    ขอบเขตด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

   (ง) วิธีการประเมิน

1.    สอบปรนัย

2.    สอบสัมภาษณ์

3.    สอบสถานการณ์จำลอง

4.    สอบข้อเขียน


15. ขอบเขต (Range Statement)

ขอบเขตอธิบายถึงขอบเขตของการปฏิบัติงาน และสภาพแวดล้อมอื่น ๆ หรือสถานการณ์อื่น ๆ ที่มีผลกระทบต่อการทำงาน รวมถึงเครื่องมือ อุปกรณ์ เทคโนโลยี ทรัพยากรที่ใช้ หรือข้อกำหนดอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

   (ก) คำแนะนำ 

-N/A-

   (ข) คำอธิบายรายละเอียด 

1.    ความรู้ด้านไฟฟ้าพื้นฐาน หมายถึง มีความรู้ความเข้าใจทฤษฎีไฟฟ้า การกำเนิดไฟฟ้า และความปลอดภัย

2.    ค่าบันทึก Check หมายถึง ตารางค่าพารามิเตอร์ที่ออกแบบไว้เพื่อทำการตรวจสภาพของเครื่องจักรรายชั่วโมง

3.    ซ่อมบำรุงปรับแก้ไขเครื่องจักรในขั้นต้น หมายถึง การซ่อมบำรุง ปรับแก้ไขเครื่องจักรเบื้องต้นก่อนการส่งแจ้งฝ่ายซ่อมบำรุง

4.    การตรวจสอบสภาพของเครื่องจักร เป็นกระบวนการในการตัดสินสภาวะการทํางานของเครื่องจักรขณะทํางาน มาตรการในการเฝ้าระวังดูแลและการปรับตั้งเครื่องจักรกลให้อยู่ในสภาพการทํางานปกติ ซึ่งรวมถึงการบํารุงรักษา การตรวจเช็ค (Inspection) และการซ่อม การปฏิบัติการแผนการบํารุงรักษาจะประกอบด้วยมาตรการการเฝ้าระวังรักษาสภาพเครื่องจักรกลให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน ในระหว่างการทํางานเครื่องจักรกลที่มีประสิทธิภาพและสมรรถนะนั้น ผลผลิตหรือชิ้นส่วนที่ผลิตได้จะต้องมีพิกัดขนาดเที่ยงตรงด้วยเหตุนี้ จึงต้องควบคุมมิให้เกิดเสียงดังผิดปกติ การสั่นสะเทือนหรือการรั่วของท่อไฮดรอลิกส์ หรือท่อสายน้ํามันหล่อลื่นการบํารุงรักษาเครื่องจักรกลอย่างสม่ำเสมอนั้น ส่วนใหญ่จะกระทําหลังจากการทํางานแต่ละวันหรือแต่ละกะด้วยผู้ปฏิบัติงานเครื่องจักรหรือช่างซ่อมบํารุงนั้น 

5.    การบันทึกการทำงานของเครื่องจักร ต้องทำประวัติเครื่องจักร โดยมีการจดบันทึก ไม่ว่าจะเป็นรายการแจ้งซ่อม รายการอะไหล่ (Spare Part) และรายละเอียดการแจ้งซ่อม เพื่อทำรายงานการบำรุงรักษาและรายการตรวจเซ็คเครื่องจักรประจำวัน และจัดการวางแผนบำรุงรักษา (PM) 

6.    เอกสารที่เกี่ยวข้องในการบันทึกการทำงานของเครื่องจักร เช่น 

      - ประวัติเครื่องจักรที่มีรายละเอียดชื่อเครื่องจักร เช่น ยี่ห้อ รุ่น ตัวแทนจำหน่าย รายละเอียด  การใช้งาน ข้อมูลทางกล ทางไฟฟ้า เป็นต้น

      - ใบแจ้งงาน/รายละเอียดการแจ้งซ่อม เอกสารการแจ้งซ่อมจากผู้ใช้งานเครื่องจักร โดยมีรายละเอียด เช่น วันที่แจ้ง สถานะการแจ้ง แผนก/หน่วยงานที่แจ้ง ชื่อเครื่องจักร/อุปกรณ์ ผู้แจ้ง ผู้อนุมติ เวลาดำเนินการและกำหนดแล้วเสร็จ รายละเอียด เป็นต้น

      - รายการชิ้นส่วนอะไหล่ (Spare Part) โดยมีรายละเอียด ชื่อเครื่องจักร หมายเลขเครื่อง รายการชิ้นส่วนอะไหล่ ผู้จัดทำ ผู้อนุมัติ เป็นต้น

      - รายละเอียดการซ่อมเครื่องจักร โดยมีรายละเอียดชื่อเครื่องจักร วันที่ซ่อม รายละเอียดการซ่อม วิธีการแก้ไข อุปกรณ์ที่ปรับเปลี่ยน ราคา ผู้ทำการซ่อม เป็นต้น

      - รายงานการบำรุงรักษาและการตรวจเครื่องจักรประจำวัน โดยมีรายละเอียด หมายเลขเครื่องจักร ชื่อเครื่องจักร แผน PM ผลการตรวจ สถานะ ตำแหน่งที่ตรวจ รายละเอียดที่ตรวจ วิธีการตรวจ ผู้ตรวจเช็ค ผู้ตรวจสอบ เป็นต้น

7.    เครื่องจักร/อุปกรณ์ ที่ต้องบำรุงรักษา เช่น ระบบเชื้อเพลิง, ระบบไฟฟ้า, เครื่องสับ, สายพานลำเลียง(conveyor), เตาเผา (Furnace), หม้อไอน้ำ (Boiler), ระบบบำบัดน้ำและไอเสีย (Water & Air treatment), ระบบลำเลียงเถ้า, กังหันผลิตไฟฟ้า (Turbine), เครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Generator), Condenser, หอหล่อเย็น (Cooling Tower) เป็นต้น


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

1.    ประเมินจากแบบสอบข้อเขียน

2.    ประเมินโดยการสัมภาษณ์ตามแบบทดสอบที่กำหนดไว้ 

3.    การประเมินจากหลักฐานอื่น ๆ เช่น หนังสือรับรอง เอกสารรับรองการผ่านการอบรม หนังสือรับรองการทำงาน/ผ่านงาน จะต้องดำเนินการควบคู่กับการสัมภาษณ์ร่วมด้วย



ยินดีต้อนรับ