หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้ถูกต้องตามแบบงาน

สาขาวิชาชีพการเชื่อมอุตสาหกรรม


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ WEL-RUJL-108B

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้ถูกต้องตามแบบงาน

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2567

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ISCO : 7212


1 7212 ช่างเชื่อมและช่างตัดโลหะด้วยเปลวไฟ

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้ถูกต้อง

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
ช่างเชื่อมที่ทำงานในสาขาวิชาชีพการเชื่อมอุตสาหกรรม หรือมาจากกลุ่มอาชีพอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
ไม่มี

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
- มาตรฐานฝีมือแรงงานแห่งชาติ สาขาอาชีพช่างอุตสาหการ สาขาช่างตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส- มาตรฐานเกี่ยวกับชิ้นงานเหล็กกล้าคาร์บอน เช่น ISO 630, JIS G3101, DIN 17100, ASTM A36 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
10GC21

เตรียมความพร้อมชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สและอุปกรณ์ได้ถูกต้อง

1. ตรวจสอบส่วนประกอบของชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สให้พร้อมใช้งาน

10GC21.01 214106
10GC21

เตรียมความพร้อมชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สและอุปกรณ์ได้ถูกต้อง

2. อธิบายสัญลักษณ์สีของขวดแก๊สที่ใช้ในงานตัดเหล็กกล้าคาร์บอนได้ถูกต้อง

10GC21.02 214107
10GC21

เตรียมความพร้อมชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สและอุปกรณ์ได้ถูกต้อง

3. อธิบายเปลวไฟที่เหมาะสมในการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้ถูกต้อง

10GC21.03 214108
10GC22

ตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้อย่างปลอดภัย

1. ปรับค่าพารามิเตอร์ของชุดปรับความดันแก๊สได้อย่างถูกต้อง

10GC22.01 214109
10GC22

ตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้อย่างปลอดภัย

2. ปรับอัตราส่วนผสมของแก๊สของเปลวไฟแต่ละชนิดที่ใช้ในการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้ถูกต้อง

10GC22.02 214110
10GC22

ตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้อย่างปลอดภัย

3. ตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สตามแบบร่าง

10GC22.03 214111
10GC23

ตรวจสอบขนาดของชิ้นงานได้อย่างถูกต้อง

1. ตรวจสอบขนาดของชิ้นงานระหว่างการตัด

10GC23.01 214112
10GC23

ตรวจสอบขนาดของชิ้นงานได้อย่างถูกต้อง

2. ตรวจสอบขนาดคุณภาพของชิ้นงานหลังการตัด

10GC23.02 214113

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

ไม่มี


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. สามารถตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้อย่างปลอดภัย

2. สามารถตรวจสอบขนาดของชิ้นงานได้อย่างถูกต้อง

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความรู้เกี่ยวกับการปรับค่าพารามิเตอร์ของชุดปรับความดันแก๊ส

2. ความรู้เกี่ยวกับการปรับอัตราส่วนผสมของแก๊สของเปลวไฟแต่ละชนิดที่ใช้ในการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส

 


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน ( Performance Evidence )

ชิ้นงานเหล็กกล้าคาร์บอนที่ผ่านการตัดด้วยแก๊ส



(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

หลักฐานที่แสดงถึงความรู้เกี่ยวกับการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้



(ค) คำแนะนำในการประเมิน

หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงสมรรถนะในส่วนนี้ ต้องมีความสำคัญ ตรงตามสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน โดยต้องแสดงถึง

1. ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง

2. วิธีการปฏิบัติงานในสถานที่ทำงานและกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง

3. ขอบเขตด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง



(ง) วิธีการประเมิน    

1. การสอบข้อเขียน

2. การสอบสัมภาษณ์

3. แฟ้มสะสมผลงาน

 


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ 

ตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สได้อย่างปลอดภัย ได้ขนาดตามต้องการ และตรวจสอบขนาดของชิ้นงานได้อย่างถูกต้อง



(ข) คำอธิบายรายละเอียด

1. ความปลอดภัยทั่วไปในพื้นที่ปฏิบัติงาน (General Safety in the Working Area)

   1.1 ประเภทของอุบัติเหตุต่างๆ ที่สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วไปในสภาพแวดล้อมของการทำงาน การรู้สาเหตุและขั้นตอนต่างๆ จะสามารถนำมาใช้ป้องกันอุบัติเหตุได้

   1.2 สาเหตุของการเกิดอัคคีภัยและการระเบิด มาตรการป้องกันการเกิดอัคคีภัย ชนิดของเครื่องดับเพลิงและข้อแนะนําการใช้

   1.3 การรู้จักใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล เช่น แว่นตานิรภัย แว่นตาตัดโลหะด้วยแก๊ส หน้ากากตัดโลหะด้วยแก๊ส ถุงมือ เอี๊ยมกันไฟ รองเท้านิรภัย อุปกรณ์ป้องกันหู ป้องกันศีรษะ กรองอากาศ

   1.4 การตรวจสอบสถานที่ทำงานสำหรับความปลอดภัยและสภาพแวดล้อมของการทำงานตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส หลักการในการจัดการและการรักษาความปลอดภัยในที่ทำงาน

   1.5 หลักการในการใช้เครื่องมือ (Hand Tools) และเครื่องมือกล (Power Tools) อย่างปลอดภัย

   1.6 การปฐมพยาบาลเบื้องต้นจากไฟไหม้ บาดเจ็บเล็กน้อย และบาดเจ็บสาหัส

   1.7 หลักการปฐมพยาบาลเบื้องต้นในการดูแลบุคคลบาดเจ็บจากไฟฟ้าดูด ซึ่งจะรวมถึงการปั๊มหัวใจ (Coronary Pulmonary Recessitation : CPR)

   1.8 การปฐมพยาบาลเบื้องต้นสำหรับผู้ได้รับควัน ไอระเหยและแก๊สที่เป็นพิษ

   1.9 กฎระเบียบที่สัมพันธ์กับภาวะการทำงาน ความปลอดภัย การถูกสุขลักษณะ และสิ่งแวดล้อมภายในและรอบๆ พื้นที่ทำงาน

   1.10 สีและเครื่องหมายความปลอดภัย



2. ความปลอดภัยในการเชื่อมและตัด (Welding and Cutting Safety)

   2.1 มาตรการป้องกันส่วนบุคคลสำหรับการเกิดไฟฟ้าดูด รังสีไหม้ผิวหนังและตา การบาดเจ็บจากโลหะร้อน สะเก็ดจากการเชื่อมและตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส ควันที่ออกมาจากการเผาไหม้ของไอระเหยของโลหะเติม และชิ้นงานตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส

   2.2 มาตรการป้องกันการเกิดอัคคีภัยขณะทำงานใกล้วัสดุติดไฟ

   2.3 การเกิดแก๊สพิษเนื่องจากการเชื่อมและการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส การบาดเจ็บของช่างตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สจากแก๊สพิษที่เกี่ยวข้องกับการเชื่อม และการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส

   2.4 มาตรการป้องกันในการใช้ขวดแก๊ส (Cylinder) ความดันสูง

   2.5 มาตรการป้องกันการเกิดอันตรายขณะทำงานใกล้เครื่องมืออุปกรณ์ที่อยู่ในพื้นที่ทำการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส



3. การใช้เครื่องมือวัด (Measuring Tools)

   3.1 การใช้เครื่องมือร่างแบบ เช่น สายวัดระยะ ฉาก บรรทัดเหล็ก เวอร์เนียคาลิปเปอร์ โปรแทรกเตอร์ ระดับน้ำและบรรทัดอ่อน

   3.2 การใช้เครื่องมือวัดอุณหภูมิ เช่น ที่วัดอุณหภูมิแบบสัมผัส (Contact Pyrometer) ชอล์กวัดอุณหภูมิ สีวัดอุณหภูมิ และเทอร์โมคัปเปิ้ล

   3.3 การดูแลและบำรุงรักษาเครื่องมือวัด



4. การใช้เครื่องมือทั่วไป (Hand Tools)

   4.1 คีม คีมล็อค แคลมป์ ปากกา

   4.2 ตะไบและเลื่อยมือ

   4.3 ค้อนและสกัด

   4.4 ดอกสว่านและเครื่องเจาะ

   4.5 ประแจต่าง ๆ

   4.6 ชะแลง ลิ่ม แม่แรงยกของ

   4.7 แปรงลวด

   4.8 หินเจียระไนมือ (Hand Grinder)

   4.9 การดูแลและบำรุงรักษาเครื่องมือ



5. การใช้เครื่องมือกล (Power Tools)

   5.1 เครื่องเจียระไน

   5.2 เครื่องขัดผิวโลหะ

   5.3 เครื่องตัดชิ้นงานและเครื่องเลื่อย

   5.4 อุปกรณ์จับยึด

   5.5 เครื่องดูดควัน

   5.6 การดูแลและบำรุงรักษาเครื่องมือกล



6. ชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส และอุปกรณ์

   6.1 ชนิดของชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส

   6.2 การติดตั้งชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส

   6.3 ขั้นตอนการทำงานของระบบชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สและอุปกรณ์

   6.4 การปรับค่าพารามิเตอร์ของชุดปรับความดันแก๊ส

   6.5 ความสัมพันธ์ระหว่างความดันของแก๊สออกซิเจนและแก๊สเชื้อเพลิง

   6.6 การเลือกใช้ การบำรุงรักษา การตรวจสอบอุปกรณ์ เช่น หัวตัด สายเชื่อมแก๊ส ข้อต่อสายแก๊ส อุปกรณ์จุดเปลวไฟ อุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ เป็นต้น

   6.7 ขนาดและสัญลักษณ์สีของขวดแก๊ส (Cylinder) อุปกรณ์ปรับความดัน มาตรวัดอัตราการไหลของแก๊สและการบำรุงรักษา



7. เทคนิคการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส (Oxy - Fuel Gas Cutting Technique)

   7.1 ชนิดของเปลวตัดแก๊ส และเทคนิคการปรับเปลวตัดแก๊ส

   7.2 หลักการพื้นฐานของการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส เช่น ระยะห่างของหัวตัด การเดินหน้าและถอยหลัง อุ่นชิ้นงานก่อนตัดเหล็กหนา

   7.3 สมบัติของแก๊สออกซิเจน แก๊สเชื้อเพลิง และการเลือกใช้แก๊ส

   7.4 ผลกระทบของการใช้ปริมาณของแก๊สมากหรือน้อยเกินไป

   7.5 ประเภท ขนาด ลักษณะของหัวทิพ (Tip) ห้องผสม (Mixing Chamber) ด้ามมือถือ และการบำรุงรักษา

   7.6 การป้องกันและการแก้ไขการบิดตัวเนื่องจากความเค้นตกค้าง

   7.7 ความสัมพันธ์ระหว่างท่าตัดและเทคนิคการตัด

   7.8 หลักการปรับความเร็วในการตัดต่อความหนาชิ้นงาน

   7.9 ผลกระทบของการปรับเปลวแก๊ส



8. สมบัติและความสามารถตัดได้ของเหล็กกล้าคาร์บอน (Cut ability of Carbon Steel)

   8.1 ชนิดและชั้นคุณภาพของเหล็กกล้าคาร์บอน

   8.2 สมบัติเหล็กกล้าคาร์บอน รวมไปถึงค่าความต้านแรงดึง ค่าความต้านแรงกระแทก ความแข็ง ความเหนียว (Toughness)

   8.3 กรรมวิธีของการตรวจสอบคุณภาพแบบทำลายและการตรวจสอบแบบไม่ทำลาย

   8.4 มาตรฐานเกี่ยวกับชิ้นงานเหล็กกล้าคาร์บอน เช่น ISO 630, JIS G3101, DIN 17100, ASTM A36

   8.5 สมบัติทางเคมี และลักษณะการกัดกร่อนของชิ้นงานเหล็กกล้าคาร์บอน

   8.6 รูปทรงของเหล็กกล้าคาร์บอน แผ่นบาง แผ่นหนา เส้นแบน กลม ฉาก ราง เหล็กตัวไอ เหล็กตัวเอ็ช หน้าแปลน ท่อ (Pipe) ท่อบาง (Tube) กลม สี่เหลี่ยม



9. ข้อกําหนดกรรมวิธีการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส (Oxy - Fuel Gas Cutting Procedure Specification - OFCPS) และจุดมุ่งหมาย



10. คณิตศาสตร์ประยุกต์ที่สัมพันธ์กับการร่างแบบงานตัด

   10.1 คณิตศาสตร์พื้นฐาน การบวก ลบ คูณ หาร การหาร้อยละ

   10.2 การวัดและการคํานวณความยาว มุม พื้นที่ ปริมาตร น้ำหนัก ความดัน

   10.3 การแปลงหน่วยของมาตรวัด มาตรฐานต่าง ๆ

   10.4 การใช้เครื่องคํานวณ



11. วิทยาศาสตร์เบื้องต้นที่สัมพันธ์กับงานตัด

   11.1 สาเหตุและการป้องกันการกัดกร่อนและการสึกหรอ

   11.2 โลหะวิทยาที่สัมพันธ์กับงานตัด

   11.3 อิทธิพลของความร้อนจากงานตัด



12. การตรวจสอบและคุณภาพของงานตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส

   12.1 การตรวจสอบพินิจ (Visual Inspection) การเตรียมแบบร่างก่อนการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส

   12.2 การตรวจสอบพินิจตัวแปรของชิ้นงานโดยช่างตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สในระหว่างการตัด

   12.3 การตรวจสอบขนาดคุณภาพของชิ้นงานหลังการตัด



13. ท่อ (Pipe)

   13.1 ชนิดและขนาดของท่อ

   13.2 การวัดความกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ความหนาของผนัง ความเหลื่อม (Misalignment) การร่วมศูนย์เดียวกัน

   13.3 ข้อต่อท่อ หน้าแปลน

   13.4 การต่อท่อ การปรับรอยต่อ ข้อต่อท่อและหน้าแปลน

   13.5 คุณภาพของงานตัดท่อ

   13.6 การซ่อมจุดบกพร่องของรอยตัดท่อ



14. การทำงานอย่างปลอดภัย

   14.1 การป้องกันอุบัติเหตุจากการปฏิบัติงานตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส

   14.2 มาตรการป้องกันอัคคีภัย การรู้ตำแหน่งของเครื่องดับเพลิง

   14.3 การสวมใส่และการใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลที่เหมาะสม

   14.4 การรักษาพื้นที่ทำงานให้ปลอดภัย สะอาดและเป็นระเบียบ

   14.5 การใช้หน้ากากกรองแสง การระบายอากาศ และแสงสว่างอย่างเหมาะสม

   14.6 การใช้เครื่องมือและอุปกรณ์อย่างปลอดภัยและถูกวิธี

   14.7 การป้องกันอุบัติเหตุในการทำงานในสถานที่จำกัด

   14.8 การป้องกันแก๊สพิษจากการปฏิบัติงานตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส



15. เครื่องมือวัด อุปกรณ์และเครื่องมือร่างแบบ

   15.1 การใช้เครื่องมือวัด อุปกรณ์และเครื่องมือร่างแบบอย่างถูกต้องระหว่างการปฏิบัติงาน

   15.2 การร่างแบบบนชิ้นงานตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สอย่างถูกต้องโดยใช้ตลับเมตร ฉาก บรรทัด และนําศูนย์

   15.3 การใช้ชุดปรับความดันและเครื่องมือวัดอุณหภูมิด้วยความระมัดระวัง

   15.4 การเก็บบำรุงรักษาเครื่องมือวัด และเครื่องมือร่างแบบอย่างเหมาะสม



16. การใช้เครื่องมือและเครื่องมือกลอย่างถูกต้องในระหว่างการปฏิบัติงาน

   16.1 ใช้เครื่องมือและเครื่องมือกลอย่างปลอดภัย และถูกต้องในระหว่างการปฏิบัติงาน

   16.2 แสดงให้เห็นถึงวิธีการดูแล การเก็บการบำรุงรักษาเครื่องมือและเครื่องมือกลอย่างเหมาะสมระหว่างการปฏิบัติงาน



17. กำหนดให้มีข้อกําหนดกรรมวิธีการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สเป็นส่วนหนึ่งของการประเมินสมรรถนะ

   17.1 เลือกและเตรียมคูปองตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส เพื่อให้สอดคล้องตามเงื่อนไขของข้อกําหนดกรรมวิธีการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส คูปองตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สจะต้องได้รับการตรวจสอบเพื่อการยอมรับโดยผู้ตรวจสอบงานเชื่อมที่ได้รับอนุญาต

   17.2 จะต้องเตรียมและปรับชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส ให้เป็นไปตามเงื่อนไขของข้อกําหนดกรรมวิธีการตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส โดยสามารถใช้ชิ้นงานทดลองสำหรับปรับชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สให้ถูกต้อง และให้เกิดความคุ้นเคยในการใช้ชุดตัดเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊สก่อนเริ่มการประเมินสมรรถนะ

 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
ไม่มี

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
ไม่มี

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

1. การสอบข้อเขียน ได้แก่ แบบทดสอบปรนัย 4 ตัวเลือก

2. การสาธิตปฏิบัติงาน

                ดูรายละเอียดจากคู่มือประเมิน

 



ยินดีต้อนรับ