ช่างปั้นแบบศิลปะไทย TSCO 2452.69 ช่างปั้น ช่างหล่อหุ่นและลาย,  ISCO 7319 : ช่างงานหัตถกรรม (กรรมวิธีแบบดั้งเดิม)

1. ความเข้าใจในลักษณะงานปั้นนูนสูง

2. ความเข้าใจในรูปแบบพื้นฐานของลายดาวเพดาน องค์ประกอบของชิ้นส่วนต่าง ๆ ของลวดลายในการสร้างเป็นดอกดาวเพดาน และมีความเข้าใจมิติทางประติมากรรม

 

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. ความสามารถในการเตรียมวัสดุอุปกรณ์ในการเขียนแบบเพื่องานปั้น

2. ความสามารถในการปฏิบัติงานปั้นให้ตรงตามแบบร่าง การเขียนแบบสำหรับงานปั้น การขึ้นรูป การประกอบชิ้นส่วนเพื่อเป็นชิ้นงานที่สมบูรณ์ ตลอดจนตรวจสอบความงามให้ตรงตามหลักการของงานปั้นที่มีมิติที่งดงาม

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความรู้เกี่ยวกับลักษณะของงานปั้นนูนสูง

2. ความรู้เกี่ยวกับการใช้อุปกรณ์สำหรับงานปั้น 

 

    (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

การปฏิบัติงานปั้นลายดาวเพดาน ซึ่งประกอบด้วย งานปั้นดอกลอยในรูปวงกลม งานปั้นกระจังเจิมในรูปวงกลม ตลอดจนสามารถประกอบชิ้นส่วนต่าง ๆ ให้กลายเป็นงานปั้นลายดาวเพดานที่มีความถูกต้องตามแบบอย่างของลวดลายและมีความงามตามลักษณะของงานปั้นนูนสูง    

    (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1. ระบุหรืออธิบายรูปลักษณะของแบบร่างลายดาวเพดานที่เหมาะสมกับงานปั้น

2. ระบุหรืออธิบายการกำหนดสัดส่วนและวางแผนกระบวนการปฏิบัติงานปั้นลายดาวเพดานบนพื้นที่งานปั้น และสามารถแก้ไขปัญหาหากพบข้อผิดพลาดจากการกำหนดพื้นที่ได้

    (ค) คำแนะนำในการประเมิน

หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงสมรรถนะในส่วนนี้ ต้องมีความสำคัญและตอบสนองตามข้อกำหนดของสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน โดยต้องแสดงถึง

1. ความรู้และทักษะพื้นฐานที่เกี่ยวข้องกับลวดลายดาวเพดาน องค์ประกอบต่าง ๆ ได้แก่ ลายดอกลอย ลายกระจังเจิมในรูปวงกลม

2. ความสมบูรณ์ของผลงานในการปฏิบัติงานปั้นลายดาวเพดานนูนสูงที่มีสัดส่วนและองค์ประกอบที่เหมาะสม

    (ง) วิธีการประเมิน

1. การประเมินผลความรู้โดยประเมินจากแบบทดสอบความรู้

2. การประเมินผลการปฏิบัติโดยใช้การประเมินจากแบบทดสอบการปฏิบัติงาน 

3. การประเมินผลโดยการพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน และการสัมภาษณ์

    (ก) คำแนะนำ 

ผู้เข้ารับการประเมินต้องมีความรู้และทักษะในการจัดเตรียมวัสดุและอุปกรณ์ดังต่อไปนี้

1. ความรู้เกี่ยวกับลักษณะของงานปั้นนูนสูงและลวดลายดาวเพดาน

2. สามารถดำเนินการร่างแบบลายดาวเพดานเพื่องานปั้นด้วยตนเองครบทุกขั้นตอน

3. เลือกใช้วัสดุและอุปกรณ์ในการปั้นลายดาวเพดานได้อย่างเหมาะสม

    (ข) คำอธิบายรายละเอียด

    ดอกลอย ลายดอกลักษณะต่าง ๆ เรียงต่อเนื่องกัน ทิ้งระยะห่างเป็นระเบียบเต็มพื้นที่ใช้ตกแต่งพื้นลาย เช่น ลายผ้า ลายผนัง ลายแผง เมื่อผูกด้วยลายแบบใดก็มีชื่อเรียกตามลายแบบนั้น เช่น ลายดอกลอยหน้าขบ  ลายดอกลอยพุ่มข้าวบิณฑ์ ลายดอกลอยพุ่มหางโต ลายดอกลอยพุ่มใบเทศ

    กระจังเจิม ลายกระจังที่อยู่ในรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่ว ประกอบด้วยลายที่เป็นตัวเหงา 2 ตัวซ้ายขวาหันหลังให้กัน อาจมีกระจังตาอ้อยอุดอยู่ระหว่างหลังตัวเหงาทั้งคู่ ปลายพนมแหลม อาจแบ่งรายละเอียดได้หลายลักษณะ ใช้เขียนเป็นลายต่อเนื่อง

    ดาวเพดาน ลายที่อยู่ในโครงสร้างทรงกลม ประดิษฐ์เป็นลักษณะต่าง ๆ เช่น ลายดาวจงกลหรือดาวรัศมี ลายดาวดอกจอก ลายดาวรังแตน ลายดาวตุ๊ดตู่ ใช้เป็นลายประดับเพดาน นอกจากนี้ยังมีประเภทลายดาวลักษณะต่าง ๆ ตามการออกแบบของช่าง

    ช่องไฟในงานศิลปะ คือความสำคัญของการแสดงสัดส่วนความงาม ช่องไฟจึงเป็นจังหวะที่ทำให้ลวดลายมีความเหมาะสมสัมพันธ์กันไปตลอดทั้งผืนภาพ ช่องไฟในงานศิลปะเกิดจากการกำหนดโครงสร้างขององค์ประกอบ แล้วจึงมีช่องเว้นระยะเพื่อให้ลวดลายไม่พันกันจนมองไม่ออก ในงานปั้น ช่องไฟมีความสำคัญอย่างยิ่งเนื่องจาก มิติที่เกิดจากการมองนั้นจะต้องมีการเว้นระยะ ทั้งการเว้นระยะของลวดลาย และการเว้นระยะของรูปทรง ดังจะพบว่า แม้แต่ลายที่มีลักษณะซ้ำกันยังมีช่องไฟที่แสดงลักษณะเฉพาะของลวดลายไว้

    การกำหนดพื้นที่ในงานปั้น ในการประกอบร่างของลวดลาย สำหรับการปฏิบัติงานที่อาจจะมีลักษณะของการทำชิ้นส่วนซ้ำ ๆ มาเพื่อนำมาประกอบใหม่นั้น การกำหนดสัดส่วนและพื้นที่มีความจำเป็นเพื่อป้องกัน มิให้เกิดช่องว่างที่หาลวดลายที่เหมาะสมมาประดับไม่ได้

18.1 การสอบปฏิบัติ

18.2 การสอบสัมภาษณ์

18.3 รายละเอียดกระบวนการประเมิน เครื่องมือและเกณฑ์การประเมินอยู่ในคู่มือการประเมินสมรรถนะ