ช่างปั้นแบบศิลปะไทย TSCO 2452.69 ช่างปั้น ช่างหล่อหุ่นและลาย,  ISCO 7319 : ช่างงานหัตถกรรม (กรรมวิธีแบบดั้งเดิม)

1. ความเข้าใจในลักษณะงานปั้นนูนต่ำ 

2. ความเข้าใจในลายกระหนกเปลว และมิติทางประติมากรรม

 

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. ความสามารถในการเตรียมและใช้วัสดุอุปกรณ์ในการเขียนแบบสำหรับงานปั้น

2. ความสามารถในการปฏิบัติงานปั้นให้ตรงตามแบบร่าง สามารถเขียนแบบสำหรับงานปั้น สามารถขึ้นรูปงานปั้นและลงมือปฏิบัติงานปั้นให้สำเร็จ ตลอดจนตรวจสอบความงามให้ตรงตามหลักการของงานปั้นที่มีมิติที่งดงาม

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความรู้เกี่ยวกับลักษณะของงานปั้นนูนต่ำ

2. ความรู้เกี่ยวกับการใช้อุปกรณ์สำหรับงานปั้น 

    (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1. การปฏิบัติงานปั้นลายกระหนกเปลวนูนต่ำ ผ่านกระบวนการเขียนแบบ ปั้นลาย และใส่ไส้ลายของกระหนกเปลวนูนต่ำ

2. ผลงานปั้นกระหนกเปลวนูนต่ำที่มีความเหมาะสมทั้งขนาดและการกำหนดพื้นที่งานปั้น

    (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1. ระบุหรืออธิบายรูปลักษณะของแบบร่างลายกระหนกเปลวนูนต่ำที่เหมาะสมกับงานปั้น

2. ระบุหรืออธิบายการกำหนดสัดส่วนลายกระหนกเปลวนูนต่ำบนพื้นที่งานปั้น และสามารถแก้ไขปัญหาหากพบข้อผิดพลาดจากการกำหนดสัดส่วนบนพื้นที่งานปั้น

    (ค) คำแนะนำในการประเมิน

หลักฐานที่ต้องการเพื่อแสดงถึงสมรรถนะในส่วนนี้ ต้องมีความสำคัญและตอบสนองตามข้อกำหนดของสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน โดยต้องแสดงถึง

1. ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้องกับงานปั้นกระหนกเปลวนูนต่ำ การเขียนแบบ การปั้น และการแต่งเติมให้เกิดผลงานที่ความสมบูรณ์

2. ความสมบูรณ์ของผลงานในการปฏิบัติงานปั้นกระหนกเปลวนูนต่ำ โดยผลงานจะต้องมีลักษณะที่ถูกต้องตามหลักของโครงสร้างลายกระหนกเปลว และมีมิติที่งดงามของการปั้นนูนต่ำ

    (ง) วิธีการประเมิน

1. การประเมินผลความรู้โดยประเมินจากแบบทดสอบความรู้

2. การประเมินผลการปฏิบัติโดยใช้การประเมินจากแบบทดสอบการปฏิบัติงาน 

3. การประเมินผลโดยการพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงานและการสัมภาษณ์

    (ก)    คำแนะนำ 

ผู้เข้ารับการประเมินต้องมีความรู้และทักษะในการจัดเตรียมวัสดุและอุปกรณ์ดังต่อไปนี้

    1. ความรู้เกี่ยวกับลักษณะของงานปั้นนูนต่ำและลวดลายกระหนกเปลว

2. สามารถดำเนินการร่างแบบลายกระหนกเปลวเพื่องานปั้นด้วยตนเองครบทุกขั้นตอน

3. เลือกใช้วัสดุและอุปกรณ์ในการปั้นกระหนกเปลวนูนต่ำได้อย่างเหมาะสม

     (ข) คำอธิบายรายละเอียด

งานปั้นหรืองานประติมากรรมเป็นงานศิลปกรรม 3 มิติ ไม่เพียงรูปร่างเท่านั้นที่แสดงความงาม แต่รูปทรงและมิติแสงเงาเป็นผลลัพธ์ทางความงามในงานประติมากรรมด้วย ช่างปั้นจำเป็นต้องมีความเข้าใจในมิติของรูปทรงในงานปั้น และสามารถเขียนแบบร่างสำหรับงานปั้นได้ ซึ่งแบบร่างเพื่องานปั้นนั้นมีความแตกต่างจากงานเขียนทั่วไป แบบร่างจะต้องแสดงมิติที่ทำให้กระบวนการทำงานปั้นนั้นเกิดความเข้าใจตามแบบร่างที่กำหนด

    งานปั้นนูนต่ำ คือ งานปั้นนูนต่ำคืองานปั้นที่มีความสูงจากพื้นเพียงเล็กน้อยไม่เกินครึ่งของผลงานจริงและมองเห็นได้เพียงด้านหน้าด้านเดียว

    กระหนก ลายพื้นฐานหรือแม่ลาย อยู่ในรูปทรงสามเหลี่ยม ใช้ผูกลวดลายแบบต่าง ๆ เกือบทุกประเภท  

    ลายกระหนกสามตัว คือ ลายที่อยู่ในโครงสร้างรูปสามเหลี่ยมประกอบด้วยตัวกระหนกสามตัวได้แก่ ตัวเหงา ตัวประกบ (เรียกว่า กาบ ก็มี) และตัวยอด เป็นโครงสร้างหลักที่สามารถแบ่งตัวลายให้ซับซ้อนงดงามยิ่งขึ้น ใช้ผูกหรือประกอบเป็นลายต่าง ๆ เช่น ลายก้านขด ลายก้านแย่ง ลานก้านไขว้ ลายประจำยามก้ามปู  

    กระหนกเปลว คือ ลวดลายไทยที่มีลักษณะของรูปร่างสะบัดอ่อนช้อย มีส่วนของปลายลายที่สะบัดคล้ายคดกริช 

    อุปกรณ์สำหรับงานปั้นกระหนกเปลว อุปกรณ์ในงานปั้นส่วนใหญ่เป็นอุปกรณ์ที่สามารถซื้อได้ทั่วไปหรือสามารถดัดแปลงขึ้นจากวัสดุรอบตัว โดยมากทำหน้าที่สำคัญ คือ เกลี่ยผิวดินเหนียว เช่น เกรียงขนาดต่าง ๆ ขูดดินเหนียวออกตามรูปร่างที่ต้องการ และการกดดินเพื่อสร้างลวดลาย ในการใช้อุปกรณ์สำหรับงานปั้นจะต้องทราบวิธีการเก็บรักษาเพื่อป้องกันการเกิดสนิม หรือความเสื่อมสภาพจากการใช้งาน โดยหลังจากใช้อุปกรณ์สำหรับงานปั้นแล้วให้ล้างทำความสะอาดเนื้อดินออกให้หมด เช็ดให้แห้ง และอาจเคลือบผิวด้วยน้ำมัน ในกรณีที่อุปกรณ์นั้นทำจากเหล็กเพื่อป้องกันการทำปฏิกิริยากับอากาศจนเกิดสนิม

18.1 การสอบปฏิบัติ

18.2 การสอบสัมภาษณ์

18.3 รายละเอียดกระบวนการประเมิน เครื่องมือและเกณฑ์การประเมินอยู่ในคู่มือการประเมินสมรรถนะ