หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

พ่นซ่อมสี

สาขาวิชาชีพบริการยานยนต์


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ ASV-KDJM-225A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ พ่นซ่อมสี

3. ทบทวนครั้งที่ 2 / 2566

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ช่างซ่อมสีรถยนต์


1 7132 ช่างพ่นสีและขัดเงา

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้จะมีความสามารถ พ่นซ่อมสี ตามข้อกำหนด ระบุตำแหน่งหรือชิ้นส่วนที่พ่นสีและแก้สีกำหนดแนวทางพร้อมเครื่องมือที่จะดำเนินการแก้ไข กำหนดระยะเวลาในการซ่อม เปรียบเทียบสีที่ชำรุดเสียหายกับค่ามาตรฐาน พ่นและซ่อมสี ได้ตามคู่มือซ่อม เตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ ระบุตำแหน่งและวัดค่าของสีรถเทียบกับคู่มือซ่อมได้ตามกำหนด เข้ารูปได้ตามค่ากำหนด วัดค่ามาตรฐานหลังการซ่อมและทดลอง ประกอบชิ้นส่วนที่เกี่ยวข้องได้อย่างถูกต้อง ปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านปลอดภัย ได้ตามคู่มือปฏิบัติงาน

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
บริการยานยนต์

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
IV20383

ปรับแก้เฉดสีได้ตามข้อกำหนด

วิเคราะห์เฉดสีเมื่อเปรียบเทียบแผ่นตัวอย่างกับแผ่นเทียบในมุม(ทิศทาง)ต่าง ๆ

IV20383.01 193409
IV20383

ปรับแก้เฉดสีได้ตามข้อกำหนด

ตรวจสอบเฉดสีด้วยแสงอาทิตย์และแสงไฟได้

IV20383.02 193410
IV20383

ปรับแก้เฉดสีได้ตามข้อกำหนด

ผสมสีเพื่อปรับแก้สีได้ถูกต้อง

IV20383.03 193411
IV20383

ปรับแก้เฉดสีได้ตามข้อกำหนด

บำรุงรักษาเครื่องมือได้อย่างถูกต้อง

IV20383.04 193412
IV20383

ปรับแก้เฉดสีได้ตามข้อกำหนด

ปฏิบัติงานตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัย

IV20383.05 193413
IV20391

เตรียมงานก่อนพ่นซ่อมสี

เตรียมพื้นที่ทำงานและเครื่องมืออุปกรณ์สำหรับการพ่นซ่อมสีได้ตามข้อกำหนด

IV20391.01 193414
IV20391

เตรียมงานก่อนพ่นซ่อมสี

ทำความสะอาดชิ้นงานเก่า

IV20391.02 193415
IV20391

เตรียมงานก่อนพ่นซ่อมสี

พร้อมรอเทียบสีได้ถูกต้อง

IV20391.03 193416
IV20391

เตรียมงานก่อนพ่นซ่อมสี

ปฏิบัติงานตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัย

IV20391.04 193417
IV20392

โป๊วสีและขัดสีโป๊วได้ตามกำหนด

เตรียมชิ้นงานและเครื่องมืออุปกรณ์สำหรับการโป๊วสีและขัดโป๊วสีได้ตามข้อกำหนด

IV20392.01 193418
IV20392

โป๊วสีและขัดสีโป๊วได้ตามกำหนด

เลือกสีโป๊วและน้ำยาผสมสีโป๊ว ได้ตามข้อกำหนด

IV20392.02 193419
IV20392

โป๊วสีและขัดสีโป๊วได้ตามกำหนด

ผสมสีโป๊วได้ตามข้อกำหนด

IV20392.03 193420
IV20392

โป๊วสีและขัดสีโป๊วได้ตามกำหนด

โป๊วสีชิ้นงานได้ตามขั้นตอนที่กำหนด

IV20392.04 193421
IV20392

โป๊วสีและขัดสีโป๊วได้ตามกำหนด

ขัดสีโป๊วได้ตามขั้นตอน (ขัดแห้ง ขัดน้ำ)

IV20392.05 193422
IV20392

โป๊วสีและขัดสีโป๊วได้ตามกำหนด

ตรวจผิวงานและรูปทรงชิ้นงานได้ตามข้อกำหนด

IV20392.06 193423
IV20392

โป๊วสีและขัดสีโป๊วได้ตามกำหนด

ปฏิบัติงานตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัย

IV20392.07 193424
IV20393

พ่นและขัดสีพื้นกลบรอย (serfaceser  Priner) ได้ตามกำหนด

เตรียมชิ้นงานและเครื่องมืออุปกรณ์สำหรับการพ่นและขัดสีพื้นกลบรอยได้ตามข้อกำหนด

IV20393.01 193425
IV20393

พ่นและขัดสีพื้นกลบรอย (serfaceser  Priner) ได้ตามกำหนด

ทดสอบละอองพ่นสีได้ตามข้อกำหนด

IV20393.02 193426
IV20393

พ่นและขัดสีพื้นกลบรอย (serfaceser  Priner) ได้ตามกำหนด

พ่นสีพื้นกลบรอยได้ตามลำดับขั้นตอน

IV20393.03 193427
IV20393

พ่นและขัดสีพื้นกลบรอย (serfaceser  Priner) ได้ตามกำหนด

ตรวจสอบผิวสีหลังการพ่นได้ตามข้อกำหนด

IV20393.04 193428
IV20393

พ่นและขัดสีพื้นกลบรอย (serfaceser  Priner) ได้ตามกำหนด

ขัดสีพื้นกลบรอยได้ตามขั้นตอน (ขัดแห้ง ขัดน้ำ)

IV20393.05 193429
IV20393

พ่นและขัดสีพื้นกลบรอย (serfaceser  Priner) ได้ตามกำหนด

ตรวจผิวงานและรูปทรงชิ้นงานหลังการจขัดสีพื้นกลบรอยได้ตามข้อกำหนด

IV20393.06 193430
IV20393

พ่นและขัดสีพื้นกลบรอย (serfaceser  Priner) ได้ตามกำหนด

ปฏิบัติงานตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัย

IV20393.07 193431
IV20394

ผสมสีจริงได้ตามกำหนด

เตรียมเครื่องชั่งและสีพร้อมชั่งได้ตามกำหนด

IV20394.01 193432
IV20394

ผสมสีจริงได้ตามกำหนด

ชั่งน้ำหนักสีได้ถูกต้องตามสูตร

IV20394.02 193433
IV20394

ผสมสีจริงได้ตามกำหนด

ตรวจสอบน้ำหนักตามสูตรสีได้ถูกต้องตามที่กำหนด

IV20394.03 193434
IV20394

ผสมสีจริงได้ตามกำหนด

ผสมสีและพ่นเทียบสีได้ถูกต้อง

IV20394.04 193435
IV20394

ผสมสีจริงได้ตามกำหนด

ทำความสะอาดเครื่องมืออุปกรณ์พร้อมจัดเก็บได้อย่างถูกต้อง

IV20394.05 193436
IV20394

ผสมสีจริงได้ตามกำหนด

ปฏิบัติงานตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัย

IV20394.06 193437
IV20395

พ่นสีจริงได้ตามกำหนด

เตรียมพื้นผิวชิ้นงานก่อนการพ่น ได้ถูกต้อง

IV20395.01 193438
IV20395

พ่นสีจริงได้ตามกำหนด

เลือกสีพ่นได้ตรงตามชิ้นงานที่ ต้องการ

IV20395.02 193439
IV20395

พ่นสีจริงได้ตามกำหนด

พ่นสีจริงได้ตามข้อกำหนด

IV20395.03 193440
IV20395

พ่นสีจริงได้ตามกำหนด

ตรวจสอบผิวสีได้ตามข้อกำหนด

IV20395.04 193441
IV20395

พ่นสีจริงได้ตามกำหนด

ล้างทำความสะอาดอุปกรณ์พร้อมจัดเก็บได้ตรงตามข้อกำหนด

IV20395.05 193442
IV20395

พ่นสีจริงได้ตามกำหนด

ปฏิบัติงานตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัย

IV20395.06 193443

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

คุณวุฒิวิชาชีพ อาชีพช่างพ่นสี ระดับ 4


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. มีเทคนิคการขัดและการเลือกใช้เบอร์กระดาษทราย

2. สามารถแก้ปัญหาตามด รอยกระดาษทราย สียุบขึ้นขอบ และการกลบมิดของสีจริง

3. สามารถเลือกสีโป๊วและมีดโป๊วสีได้เหมาะสมกับชิ้นงาน

4. ทราบชนิด ประเภทของแผ่นรองขัด เครื่องขัด

5. สามารถคำนวณและคาดคะเนปริมาณสีที่จะใช้พ่นชิ้นงานแต่ละชิ้น

6. รู้จักอุปกรณ์ผสมสี เครื่องชั่งสี วิธีการเทสี และใช้ฝาเทสี

7. สามารถปรับแต่ง ถอดประกอบ และคุณสมบัติกาพ่นสี

8. สามารถวิเคราะห์ความเหมือนของเฉดสีที่พ่นบนชิ้นงาน

9. สามารถใช้ตู้เทียบสี หลอดไฟ และแสงอาทิตย์

10. สามารถใช้อุปกรณ์ผสมสี เครื่องชั่งไม้วัดอัตราส่วนผสมปริมาณและเลือกใช้ฮาร์ดเดนเนอร์ ทินเนอร์ให้เหมาะสม

11. สามารถปรับแต่ง ถอดประกอบและคุณสมบัติการพ่นสี

12. ทีเทคนิคการพ่นซ่อม ปัดละอองสี การใช้น้ำยากันละอองสีคล้ำและแก้ปัญหาสี เช่น สีลาย มีเม็ดฝุ่น ตามด

13. ทราบคุณสมบัติของวัสดุที่ใช้และขั้นตอนการใช้

14. สามารถอบอินฟราเรด และการใช้ตู้พ่นแผ่นเทียบสี

15. ทราบขั้นตอนการใช้น้ำยาล้างทำความสะอาด

16. สามารถขัดและเลือกใช้เบอร์กระดาษทราย ฟองน้ำ และ ยาขัด

17. สามารถแก้ปัญหารอยกระดาษทราบ ตามด ผิวส้ม ความเงาตก รอยขนแมว ขัดแตก

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. มีความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในงานสีรถยนต์

2. มีความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ ขั้นตอนและวิธีทำความสะอาด

3. มีความรู้เกี่ยวกับความแตกต่างของชิ้นงานรถยนต์แต่ละประเภท

4. มีความรู้เกี่ยวกับคุณสมบัติของวัสดุที่ใช้และขั้นตอนการใช้

5. มีความรู้เกี่ยวกับแผ่นรหัสสี และการใช้งานเอกสารสี

6. มีความรู้เกี่ยวกับวงจรสี ทฤษฎีสีและแสง

7. มีความรู้เกี่ยวกับคุณลักษณะของแม่สี ทิศทาง ความสว่าง สดใส

8. มีความรู้เกี่ยวกับชนิด ประเภท ขนแกะ ฟองน้ำและเครื่องขัด


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

    1. แสดงผลงานการพ่นซ่อมสี    

    2. แสดงการใช้เครื่องมือในการพ่นซ่อมสี

    3. แสดงการพ่นซ่อมสี

    4. แสดงการปรับแก้เฉดสี

    5. แสดงเตรียมงานก่อน พ่นซ่อมสี

    6. แสดงการโป๊วสีและขัดสีโป๊ว

    7. แสดงการพ่นและขัดสีพื้นกลบรอย

    8. แสดงการผสมสีจริงและพ่นสีจริง

    9. แสดงหลักฐานเอกสารเกี่ยวกับการปฏิบัติงานเช่น  ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ  ใบกำหนด   หน้าที่ ภาพถ่าย วีดิโอการปฏิบัติงาน หรือ  ผลงานจากการปฏิบัติงาน เป็นต้น

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

    1. ระบุหรืออธิบายการการพ่นซ่อมสี

    2 .ระบุหรืออธิบายเกี่ยวกับการใช้เครื่องมือในการพ่นซ่อมสี

    3. ระบุหรืออธิบายเกี่ยวกับการปรับแก้เฉดสี

    4.ระบุหรืออธิบายเกี่ยวกับการเตรียมงานก่อน พ่นซ่อมสี

    5. ระบุหรืออธิบายเกี่ยวกับการโป๊วสีและขัดสีโป๊ว

    6. ระบุหรืออธิบายเกี่ยวกับการพ่นและขัดสีพื้นกลบรอย

    7. ระบุหรืออธิบายเกี่ยวกับการผสมสีจริงและพ่นสีจริง

    8. หลักฐานความรู้ด้านเอกสาร เช่นใบรับรองความรู้จากสถานประกอบการ แฟ้มสะสมผลการปฏิบัติงาน   ใบประกาศนียบัตร หรือวุฒิบัตร เป็นต้น

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

    หลักฐานที่ต้องการแสดงสมรรถนะในส่วนนี้ ต้องมีความสัมพันธ์และอบโจทย์ตามข้อกำหนดสมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยต้องแสดงถึง

    1. ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง

    2. วิธีการปฏิบัติงานในสถานที่ทำงานและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

    3. ขอบเขตด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

    โดยเจ้าหน้าที่สอบตรวจประเมินหลักฐาน โดยพิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านปฏิบัติงาน และหลักฐานด้านความรู้

(ง) วิธีการประเมิน

    1. แบบประเมินข้อสอบข้อเขียน

    2. แบบประเมินสาธิตการปฏิบัติงาน

    3. แบบประเมินสัมภาษณ์

    4. แบบประเมินเทียบโอนประสบการณ์


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำรายละเอียด

    ขอบเขต (range statement) เป็นส่วนที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะในภาพรวม ซึ่งจะเป็นการระบุสถานการณ์หรือสภาพแวดล้อมของงานที่เกี่ยวข้องกับสมรรถนะนี้ที่มีผลกระทบต่อการปฏิบัติงานมีลักษณะสำคัญใน 4 กลุ่ม กล่าวคือ ขั้นตอน ระเบียบ หรือวิธีปฏิบัติงานในสถานที่ทำงาน (workplace procedures) สถานที่ทำงาน(work site) สภาวะในการทำงาน (operating conditions) และข้อมูล/เอกสาร (information/documents

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

    I) ขั้นตอน ระเบียบ หรือวิธีปฏิบัติงานในสถานที่ทำงาน (workplace procedures)

        - ปรับแก้เฉดสีได้ตามข้อหนด

        - เตรียมงานก่อน ผสมสี แก้สีได้ตามกำหนด

        - โป๊วสีและขัดสีโป๊วได้ตามกำหนด

        - พ่นและขัดสีพื้นกลบรอยได้ตามกำหนด

        - ผสมสีจริงได้ตามกำหนด

        - พ่นสีจริงได้ตามกำหนด

    II) สถานที่ทำงาน (work site)

        - ทำความสะอาด บำรุงรักษาและจัดเก็บเครื่องมือวัดและอุปกรณ์เสริมต่าง ๆ โดยคำนึงถึงระบบ 5 ส และความปลอดภัยในการทำงาน

    III) สภาวะในการทำงาน (operating conditions)

        - อุปกรณ์ เครื่องมือ ที่ใช้ ได้แก่ ชุดประแจแหวน,ชุดประแจปากตาย ,เบอร์ 8,10,12 ,ชุดบล็อก ,เครื่องขัด ซิ้งเกิ้ล แอ๊คชั่น ,เครื่องขัดดับเบิ้ลแอคชั่น ,เครื่องเชื่อม MIX ,max ,co2 ,เครื่องขัดกระดาษทรายแบบสายพาน ,เครื่องเชื่อมกระตุก ,ค้อนตู๊ ,บีบควงปากแบน ,ไขควงสี่แฉก  กระดาษทราย,หัวพ่นสี,ถุงมือ,ชุดใส่ในการพ่นสี

    IV) ข้อมูล/เอกสาร (information/documents)

        - คู่มือการใช้งาน


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

เจ้าหน้าที่สอบพิจารณาหลักฐานจากแฟ้มสะสมผลงานที่เป็นเอกสารรับรองผลงาน รับรองความรู้ความสามารถที่ผ่านมาก่อนหน้า หากไม่ชัดเจนหรือมีปริมาณไม่เพียงพอให้เชื่อถือได้ ให้ประเมินสมรรถนะของผู้เข้ารับการประเมินด้วยเครื่องมือประเมินความรู้และทักษะ ให้ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้ ได้แก่

1. ประเมินภาคความรู้ด้วยข้อสอบข้อเขียนแบบตัวเลือก

2. ประเมินภาคความสามารถด้วยแบบทดสอบการสาธิตการปฏิบัติงาน

3. ประเมินภาคความรู้และประสบการณ์ด้วยแบบการสัมภาษณ์เชิงเทคนิค 

4. ประเมินความรู้และความสามารถจากประสบการณ์ด้วยแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน



ยินดีต้อนรับ