หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

บำรุงรักษาระบบตัวถังรถจักรยานยนต์

สาขาวิชาชีพบริการยานยนต์


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ ASV-OPFD-183A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ บำรุงรักษาระบบตัวถังรถจักรยานยนต์

3. ทบทวนครั้งที่ 2 / 2566

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ช่างบำรุงรักษารถจักรยานยนต์


1 7231 ช่างเครื่องและช่างซ่อมเครื่องยนต์ยานยนต์

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
เป็นผู้ที่มีความสามารถในการปฏิบัติงานบำรุงรักษาระบบตัวถังรถจักรยานยนต์ ได้ตามคู่มือซ่อม ประกอบด้วย ตรวจสอบการทำงานของระบบเบรก ตรวจสอบระดับน้ำมันเบรก ตรวจสอบและเปลี่ยนผ้าเบรก ตรวจสอบระยะฟรีเบรก หน้า-หลัง ปรับตั้งและเปลี่ยนสายเบรก เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเบรก ตรวจสอบการทำงานของความคล่องตัว และเปลี่ยนสปริงขาตั้งข้างและขาตั้งกลาง ตรวจสอบการทำงานและการรั่วซึมของโช๊คอัพหน้า หลัง ตรวจสอบการสึกหรอของบูชยึดสวิงอาร์ม ตรวจสอบการขันแน่นของโบ้ลท์และสกูร ตรวจสอบสภาพและแรงดันลมยาง ตรวจสอบการส่ายของล้อ และความตึงของซี่ลวด เปลี่ยนยางนอก ยางใน ตรวจสอบการทำงานและปรับตั้งลูกปืนคอ และตรวจสอบสภาพการเลี้ยวของแฮนด์ ได้ตามคู่มือซ่อม

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
บริการยานยนต์

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
IV120141

ตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

ตรวจสอบการทำงานของระบบเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

IV120141.01 192677
IV120141

ตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

ตรวจสอบระดับน้ำมันเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

IV120141.02 192678
IV120141

ตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

ตรวจสอบและเปลี่ยนผ้าเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

IV120141.03 192679
IV120141

ตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

ตรวจสอบระยะฟรีเบรกหน้า-หลัง ได้ตามคู่มือซ่อม

IV120141.04 192680
IV120141

ตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

ปรับตั้งและเปลี่ยนสายเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

IV120141.05 192681
IV120141

ตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

IV120141.06 192682
IV120142

ตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

ตรวจสอบการทำงานความคล่องตัว และเปลี่ยนสปริงขาตั้งข้างและขาตั้งกลางได้ตามคู่มือซ่อม

IV120142.01 192683
IV120142

ตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

ตรวจสอบการทำงานและการรั่วซึมของโช๊คอัพหน้าหลังได้ตามคู่มือซ่อม

IV120142.02 192684
IV120142

ตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

ตรวจสอบการขันแน่นของโบ้ลท์และสกูรได้ตามคู่มือซ่อม

IV120142.03 192685
IV120142

ตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

ตรวจสอบสภาพและแรงดันลมยางได้ตามคู่มือซ่อม

IV120142.04 192686
IV120142

ตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

ตรวจสอบการส่ายของล้อ และความตึงของซี่ลวดได้ตามคู่มือซ่อม

IV120142.05 192687
IV120142

ตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

เปลี่ยนยางนอก ยางใน ได้ตามคู่มือซ่อม

IV120142.06 192688
IV120143

ตรวจสอบ ปรับตั้ง ระบบบังคับเลี้ยว

ตรวจสอบการทำงานและปรับตั้งลูกปืนคอได้ตามคู่มือซ่อม

IV120143.01 192689
IV120143

ตรวจสอบ ปรับตั้ง ระบบบังคับเลี้ยว

ตรวจสอบสภาพการเลี้ยวของแฮนด์ได้ตามคู่มือซ่อม

IV120143.02 192690

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

N/A


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. สามารถตรวจสอบการทำงานของระบบเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

2. สามารถตรวจสอบระดับน้ำมันเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

3. สามารถตรวจสอบและเปลี่ยนผ้าเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

4. สามารถตรวจสอบระยะฟรีเบรกหน้า-หลัง ได้ตามคู่มือซ่อม

5. สามารถปรับตั้งและเปลี่ยนสายเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

6. สามารถเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

7. สามารถตรวจสอบการทำงานความคล่องตัว และเปลี่ยนสปริงขาตั้งข้างและขาตั้งกลางได้ตามคู่มือซ่อม 

8. สามารถตรวจสอบการทำงานและการรั่วซึมของโช๊คอัพหน้าหลังได้ตา มคู่มือซ่อม

9. สามารถตรวจสอบการขันแน่นของโบ้ลท์และสกูรได้ตามคู่มือซ่อม

10. สามารถตรวจสอบสภาพและแรงดันลมยางได้ตามคู่มือซ่อม

11. สามารถตรวจสอบการส่ายของล้อ และความตึงของซี่ลวดได้ตามคู่มือซ่อม

12. สามารถเปลี่ยนยางนอก ยางในได้ตามคู่มือซ่อม

13. สามารถตรวจสอบการทำงานและปรับตั้งลูกปืนคอได้ตามคู่มือซ่อม

14. สามารถตรวจสอบสภาพการเลี้ยวของแฮนด์ได้ตามคู่มือซ่อม

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. มีความรู้ตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

2. มีความรู้ตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

3. มีความรู้ตรวจสอบ ปรับตั้ง ระบบบังคับเลี้ยว


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

    1. แสดงการบำรุงรักษาระบบตัวถังรถจักรยานยนต์

    2. แสดงการใช้เครื่องมือในการถอดประกอบ ปรับประกอบ ถอดเปลี่ยน บำรุงรักษาระบบตัวถังรถจักรยานยนต์

    3. แสดงการตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

    4. แสดงการตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

    5. แสดงการตรวจสอบ ปรับตั้ง ระบบบังคับเลี้ยว

    6. แสดงหลักฐานเอกสารเกี่ยวกับการปฏิบัติงานเช่น ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ ใบกำหนดหน้าที่ ภาพถ่าย วีดีโอการปฏิบัติงาน หรือ ผลจากการปฏิบัติงาน เป็นต้น    

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

    1. ระบุหรืออธิบายการบำรุงรักษาระบบตัวถังรถจักรยานยนต์

    2. ระบุหรืออธิบายการใช้เครื่องมือในการถอดประกอบ ปรับประกอบ ถอดเปลี่ยน บำรุงรักษาระบบตัวถังรถจักรยานยนต์

    3. ระบุหรืออธิบายการตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก

    4. ระบุหรืออธิบายการตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก

    5. ระบุหรืออธิบายการตรวจสอบ ปรับตั้ง ระบบบังคับเลี้ยว

    6. หลักฐานความรู้ด้านเอกสาร เช่นใบรับรองความรู้จากสถานประกอบการ แฟ้มสะสมผลการปฏิบัติงาน ใบประกาศนียบัตร หรือวุฒิบัตร เป็นต้น    

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

    หลักฐานที่ต้องการแสดงสมรรถนะในส่วนนี้ ต้องมีความสัมพันธ์และตอบโจทย์สมรรถนะ และเกณฑ์การปฏิบัติงานในหน่วยสมรรถนะนี้ โดยต้องแสดงถึง

    1. ความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้อง

    2.วิธีปฏิบัติงานในสถานที่ทำงานและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

    3.ขอบเขตด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

    โดยเจ้าหน้าที่สอบตรวจประเมินหลักฐาน โดยพิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านปฏิบัติงาน และหลักฐานด้านความรู้

(ง) วิธีการประเมิน

    1. การสอบข้อเขียน

    2. การสาธิตการปฏิบัติงาน

    3. การสัมภาษณ์

    4. การประเมินเทียบโอนประสบการณ์


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำรายละเอียด

    ขอบเขต (Range Statement) เป็นส่วนที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะในภาพรวม ซึ่งจะเป็นการระบุสถานการณ์หรือสภาพแวดล้อมของงานที่เกี่ยวข้องกับสมรรถนะนี้ ที่มีผลกระทบต่อการปฏิบัติงาน มีลักษณะสำคัญใน 4 กลุ่ม กล่าวคือ ขั้นตอน ระเบียบ หรือวิธีปฏิบัติงานในสถานที่ทำงาน(workplace procedures) สถานที่ทำงาน (Worksite) สภาวะในการทำงาน (Operating  condition) และข้อมูลเ/เอกสาร(Information / Document)

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

    I) ขั้นตอน ระเบียบ หรือ วิธีปฏิบัติงานในสถานที่ทำงาน (workplace procedures)บำรุงรักษาระบบตัวถังรถจักรยานยนต์ประกอบด้วยความสามารถในการทำงานดังต่อไปนี้

        - ตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก ตรวจสอบการทำงานของระบบเบรกได้ตามคู่มือซ่อม ตรวจสอบระดับน้ำมันเบรกได้ตามคู่มือซ่อมตรวจสอบและเปลี่ยนผ้าเบรกได้ตามคู่มือซ่อม ตรวจสอบระยะฟรีเบรกหน้า-หลัง ได้ตามคู่มือซ่อม ปรับตั้งและเปลี่ยนสายเบรกได้ตามคู่มือซ่อม เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเบรกได้ตามคู่มือซ่อม

        - ตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนัก ตรวจสอบการทำงานความคล่องตัว และเปลี่ยนสปริงขาตั้งข้างและขาตั้งกลางได้ตามคู่มือซ่อม 2.2 ตรวจสอบการทำงานและการรั่วซึมของโช๊คอัพหน้าหลังได้ตามคู่มือซ่อม ตรวจสอบการขันแน่นของโบ้ลท์และสกูรได้ตามคู่มือซ่อม ตรวจสอบสภาพและแรงดันลมยางได้ตามคู่มือซ่อมตรวจสอบการส่ายของล้อ และความตึงของซี่ลวดได้ตามคู่มือซ่อม เปลี่ยนยางนอก ยางในได้ตามคู่มือซ่อม

        - ตรวจสอบการทำงานของปั๊มน้ำมันเชื้อเพลิง ตรวจสอบไฟเลี้ยงปั๊มน้ำมันเชื้อเพลิงได้ตามคู่มือซ่อม ตรวจสอบวงจรสายสัญญาณปั๊มน้ำมันเชื้อเพลิงได้ตามคู่มือซ่อม ตรวจสอบแรงดันน้ำมันเชื้อเพลิงได้ตามคู่มือซ่อม ตรวจสอบอัตราการไหลของน้ำมันเชื้อเพลิงได้ตามคู่มือซ่อม

        - ตรวจสอบ ปรับตั้ง ระบบบังคับเลี้ยว ตรวจสอบการทำงานและปรับตั้งลูกปืนคอได้ตามคู่มือซ่อม ตรวจสอบสภาพการเลี้ยวของแฮนด์ได้ตามคู่มือซ่อม

    II) สถานที่ทำงาน (Worksite)

        - ทำความสะอาด บำรุงรักษา จัดเก็บเครื่องมือและอุปกรณ์เสริมต่างๆ โดยคำนึงถึงระบบ 5 ส และความปลอดพภัยในการทำงาน

    III) สภาวะในการทำงาน (Operating condition)

        - ข้อปฏิบัติด้านความปลอดภัย ประกอบด้วย ความปลอดภัยส่วนบุคคลและความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน เช่น การแต่งกาย การสวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน

        - ข้อปฏิบัติในสถานการณ์ฉุกเฉิน เช่น กรณีไฟไหม้ กรณีอุบัติเหตุในสถานที่ทำงาน

        - อุปกรณ์ เครื่องมือ  อุปกรณ์ตรวจสอบ ปรับตั้ง เครื่องมือตรวจสอบ ปรับตั้ง และเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบเบรก เครื่องมือตรวจสอบและเปลี่ยนชิ้นส่วนระบบรองรับน้ำหนักเครื่องมือตรวจสอบ ปรับตั้ง ระบบบังคับเลี้ยว

    IV) ข้อมูลเ/เอกสาร(Information / Document)

        - คู่มือการใช้งาน(คู่มือซ่อม)


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

เจ้าหน้าที่สอบพิจารณาหลักฐานจากแฟ้มสะสมผลงานที่เป็นเอกสารรับรองผลงาน รับรองความรู้ความสามารถที่ผ่านมาก่อนหน้า หากไม่ชัดเจนหรือมีปริมาณไม่เพียงพอให้เชื่อถือได้ ให้ประเมินสมรรถนะของผู้เข้ารับการประเมินด้วยเครื่องมือประเมินความรู้และทักษะ ให้ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้ ได้แก่

1) ประเมินภาคความรู้ด้วยข้อสอบข้อเขียนแบบตัวเลือก

2) ประเมินภาคความรู้และประสบการณ์ด้วยแบบการสัมภาษณ์เชิงเทคนิค 

3) ประเมินภาคความสามารถด้วยแบบทดสอบการสาธิตการปฏิบัติงาน

4) ประเมินความรู้และความสามารถจากประสบการณ์ด้วยแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน



ยินดีต้อนรับ