หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ประกอบท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจาน

สาขาวิชาชีพธุรกิจสาธารณูปโภคและบริการสาธารณะ


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ PUM-UFAM-332A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ประกอบท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจาน

3. ทบทวนครั้งที่ 2 / 2566

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

7126 ช่างประปาและวางท่อ



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ผู้ที่ผ่านสมรรถนะนี้จะสามารถตัดท่อ ประกอบท่อขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางตั้งแต่ 100 มม. และอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานได้อย่างถูกต้องได้ตามข้อกำหนดมาตรฐาน

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
ช่างประปาภายนอก (การประกอบท่อ) ระดับ 3 ช่างบริการประปาชุมชน ระดับ 4

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
03105.01

ตัดท่อได้ตามแบบกำหนด

1. เลือกเครื่องมือและตั้งค่าเครื่องมือเพื่อตัดแต่งท่อได้อย่างถูกต้อง

03105.01.01 189381
03105.01

ตัดท่อได้ตามแบบกำหนด

2. ใช้เครื่องมือตัดแต่งท่อให้ได้ตามขนาดที่แบบกำหนด

03105.01.02 189382
03105.01

ตัดท่อได้ตามแบบกำหนด

3. เก็บเครื่องมือให้พร้อมใช้งานครั้งถัดไปตามที่คู่มือกำหนด

03105.01.03 189383
03105.02

ต่อท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานตามแบบกำหนด

1. เลือกเครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อต่อท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานได้อย่างถูกต้อง

03105.02.01 189384
03105.02

ต่อท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานตามแบบกำหนด

2. สวมปะเก็นยางหน้าจานบริเวณปลายท่อหน้าจานให้อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง

03105.02.02 189385
03105.02

ต่อท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานตามแบบกำหนด

3. ขันชุดน็อตหน้าจานตามแบบกำหนด

03105.02.03 189386
03105.02

ต่อท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานตามแบบกำหนด

4. ตรวจความถูกต้องของจุดประกอบท่อด้วยหน้าจานตามแบบกำหนด

03105.02.04 189387
03105.02

ต่อท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานตามแบบกำหนด

5. เก็บเครื่องมือให้พร้อมใช้งานครั้งถัดไปตามที่คู่มือกำหนด

03105.02.05 189388

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

N/A


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ




    1. ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ตัดท่

    2. ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ประกอบท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจาน



(ข) ความต้องการด้านความรู้




    1. ความรู้ชนิดวัสดุท่อและอุปกรณ์ท่อ

    2. ความรู้วิธีการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ตัดท่

    3. ความรู้วิธีการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ประกอบท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจาน

    4. ความรู้การแปลงฐานค่าการขันแน่น

    5. ความรู้หลักการขันน็อตและลำดับการขันน็อต




14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

  • หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) อาทิ

    1. ใบรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ

    2. แบบบันทึกรายการจากการสังเกต



  • หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) อาทิ

    1. ใบรับรองการเข้ารับการฝึกอบรม

    2. ใบรับรองการผ่านการประเมิน

    3. ใบประกาศนียบัตรวุฒิการศึกษา



  • คำแนะนำในการประเมิน

    1. ผู้ประเมินตรวจประเมินเกี่ยวกับ การประกอท่อและติดตั้งอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจาน โดยพิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้องทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้



  • วิธีการประเมิน

    1. พิจารณาตามหลักฐานการปฏิบัติงาน

    2. พิจารณาตามหลักฐานความรู้




15. ขอบเขต (Range Statement)

สามารถวัดขนาด ตั้งระดับ ตัด งอ ต่อ ประกอบ บรรจบท่อขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางตั้งแต่ 100 มม. และอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานได้อย่างถูกต้องและตามที่แบบกำหนด เริ่มตั้งแต่ตัดท่อ สวมประเก็นยาง ประกอบท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้า ใช้เครื่องมือขันแน่นชุดน็อตหน้าได้อย่างถูกต้องและตามที่แบบกำหนด ร่วมทั้งทำความสะอาดและเก็บรักษาท่อและเครื่องมืออุปกรณ์หลังการใช้งานได้อย่างถูกต้องตามที่คู่มือกำหนด




  • คำแนะนำ


    1. ผู้เข้ารับการประเมินต้องแสดงความรู้และทักษะในการประกอบท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานได้อย่างถูกต้อง และตามข้อกำหนดมาตรฐาน






  • คำอธิบายรายละเอียด


    1. ชนิดหน้าจานที่ใช้ในงานประกอบท่อด้วยหน้าจาน เช่น ท่อลิ้นหน้าจาน หน้าจานปากระฆัง หน้าจานปากเรียบ เป็นต้น

    2. เครื่องมือที่ใช้ตัดท่อ เช่น กรรไกรตัด ครีมตัด เครื่องมือเลื่อย เครื่องเลื่อยอัตโนมัติ ใบมีด เครื่องตัดแบบเลื่อยสายพาน เลื่อยวงเดือน และ Cutting Machine เป็นต้น

    3. เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ประกอบท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจาน เช่น ประแจปอนด์ ประแจคอม้า ประแจตาย ประแจเลื่อน ประแจลม เครื่องตั้งท่อและดึงท่อ ผ้าเช็ดทำความสะอาด ปะเก็นยางหน้าจาน แหวนยาง ซีลยาง Rubber Seal เป็นต้น

    4. ค่าการขันแน่นมีหน่วยเป็นนิวตันเมตร (N-m) หรือเมตรกิโลกรัมแรง (kg-m) หรือแรงปอนด์ฟุด (ft-lb)

    5. ลำดับการขันน็อต (Tightening sequence) โดยลำดับน็อตที่จะขันแต่ละตัวต้องอยู่แนวตรงข้ามกันหรือแนวทแยงตรงข้ามกันเสมอ

    6. ท่อที่ใช้ในงานประกอบด้วยหน้าจาน เช่น ท่อพีวีซี (PVC) ท่อพีบี (PB) ท่อHDPE ท่อเหล็กเหนียว(ST) ท่อเหล็กอาบสังกาสี (GI) ท่อHDPE เป็นต้น

    7. อุปกรณ์ท่อ วาล์ว ส่วนประกอบท่อที่ต้องสามารถติดตั้งได้ เช่น ข้อต่อท่อ เกลี่ยวท่อ หม้อลม (Air Chamber) ประตูระบายอากาศ (Air Release Valve) วาล์วเข้ามุม (Angle Valve) วาล์วบอล (Ball Valve) โบล์วออฟ (Blow Off)  วาล์วผีเสื้อ (Butterfly Valve) วาล์วกันกลับ (Check Valve) วาล์วกระบังลม (Diaphragm Valve) หัวดับเพลิง (Fire Hydrant) วาล์วลูกลอย (Float Valve) วาล์วหัวกระโหลก (Foot Valve) ประตูน้ำ (Gate Valves) วาล์วโกลบ (Globe Valve) วาล์วอุด (Plug Valve) อุปกรณ์วัดความดัน (Pressure Gauge) วาล์วลดความดัน (Pressure Reducing Valve) ที่กรองผง (Strainer) อุปกรณ์ป้องกนการกระแทกของน้ำ (Water Hammer Arrestors) มาตรวัดน้ำ (Water Meter) และอื่นๆ เป็นต้น

    8. การต่อแบบหน้าจานเป็นวิธีที่นิยมในประกอบท่อต่างชนิด และต่อท่อเข้ากับอุปกรณ์ท่อ เช่น ประตูเปิด-ปิดน้ำ วาล์วลม เป็นต้น

    9. ตรวจความถูกต้องของจุดประกอบด้วยหน้าจาน เช่น สังเกตดูว่า ข้อต่อ ท่อ และอุปกรณ์ท่อหลุดออกจากหลังโดนกระทำด้วยแรงดึงและแรงดันหรือไม่ สังเกตดูว่ามีน้ำซึมออกบริเวณรอยต่อหลังจากมีการส่งจ่ายน้ำหรือไม่ สังเกตดูว่าท่อหรืออุปกรณ์ถูกสวมดันจนอยู่ในระยะที่กำหนดของตัวอุปกรณ์หรือไม่ นำไม้บรรทัดสอดใส่เข้าไประหว่างรอยประกอบท่อและอุปกรณ์ว่าทะลุผ่านไปได้หรือไม่ ใช้แรงดึงหรือบิดรอยประกอบท่อและอุปกรณ์ท่อให้หลุดแยกจากกันได้หรือไม่ เป็นต้น

    10. เก็บเครื่องมือให้พร้อมใช้งานครั้งถัดไปตามที่คู่มือกำหนด ได้แก่ ทำความสะอาดเครื่องหลังใช้งาน จัดเก็บเครื่องมือหลังใช้งาน เช่น นำเครื่องมือบรรจุใส่ซอง ห่อ กล่องหลังใช้งาน ทาน้ำมันเคลือบเครื่องมือหลังใช้งาน ล็อก Safety เครื่องมือหลังใช้งาน ล้างทำความสะอาดหรือทาสารเคลือบเครื่องมือตามคำแนะนำคู่มือ เก็บเครื่องมือในพื้นที่ที่เหมาะตามคำแนะนำคู่มือ ม้วนและมัดเก็บสายไฟฟ้าได้อย่างถูกต้อง เป็นต้น

    11. ปฏิบัติตามข้อกำหนดมาตรฐานติดตั้งตามหน่วยงาน เช่น มาตรฐานงานวางท่อของการประปานครหลวง หรือมาตรฐานงานวางท่อของการประปาส่วนภูมิภาค หรือมาตรฐานการติดตั้งท่อประปาของกรมโยธาธิการและผังเมือง หรือมาตรฐานท่อระบบสุขาภิบาลของกรมโยธาธิการและผังเมือง หรือมาตรฐานผลิตภัณฑ์ของสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม หรือมาตรฐานผู้ผลิต ที่ใช้อยู่ปัจจุบัน




16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

  • เครื่องประเมิน ตัดท่อได้ตามแบบกำหนด

    1. แบบฟอร์มประเมินผลการสังเกตการณ์

    2. แบบฟอร์มประเมินผลการสาธิตการปฏิบัติงาน

    3. แบบฟอร์มประเมินผลการสัมภาษณ์

    4. ผลข้อสอบข้อเขียน





ดูรายละเอียดจากคู่มือประเมิน




  • เครื่องประเมิน ต่อท่อและอุปกรณ์ท่อด้วยหน้าจานตามข้อกำหนดมาตรฐาน


    1. แบบฟอร์มประเมินผลการสังเกตการณ์

    2. แบบฟอร์มประเมินผลการสาธิตการปฏิบัติงาน

    3. แบบฟอร์มประเมินผลการสัมภาษณ์

    4. ผลข้อสอบข้อเขียน





ดูรายละเอียดจากคู่มือประเมิน



ยินดีต้อนรับ