นักทำแผนที่และนักสํารวจ

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1.    ทักษะด้านเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ

2.    ทักษะการวางแผนและวิเคราะห์โครงการ

3.    ทักษะการบรูณาการแผนและนโยบาย

4.    ทักษะในการใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ

5.    ทักษะในการใช้คอมพิวเตอร์

(ข) ความต้องการด้านความรู้

  1.  ความรู้ด้านองค์ประกอบของเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ

  2.  ความรู้ด้านการใช้ประโยชน์เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ

  3.  ความรู้ด้านเส้นโครงแผนที่และระบบพิกัด 

  4.  ความรู้ด้านการอ่านแผนที่

  5.  ความรู้ด้านหลักการเบื้องต้นระบบสารสนเทศภูมิสารสนเทศ

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน 

     N/A 

(ข) หลักฐานความรู้ 

      1. ใบรับรองการเข้ารับการฝึกอบรม

      2. ใบประกาศนียบัตรวุฒิการศึกษา

(ค)  คำแนะนำในการประเมิน

      1. ผู้ประเมินตรวจประเมินเกี่ยวกับการกำหนดวัตถุประสงค์โครงการโดยพิจารณาร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้องทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้

(ง) วิธีการประเมิน

     1. พิจารณาตามหลักฐานการปฏิบัติงาน

 

(ก) คำแนะนำ

หน่วยสมรรถนะนี้เป็นการทดสอบ โดยในการประเมินต้องคำนึงถึงข้อปฏิบัติดังต่อไปนี้

    1) ผู้เข้ารับการประเมินสามารถแสดงความรู้ ความเข้าใจ พัฒนาข้อมูลภาพ ระบุข้อมูลที่จำเป็นหรือต้องการในงาน หรือโครงการตามที่หน่วยงานหรือองค์กร ต้องการได้อย่างเหมาะสม

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

    การประเมินคุณภาพของข้อมูลภาพ ข้อมูลภาพที่ได้จากการบันทึกของเครื่องตรวจวัดจากการรับรู้ระยะไกลในช่วงแรก เรียกว่า ข้อมูลดิบ ซึ่งมักจะมีค่าความคลาดเคลื่อนปรากฏอยู่หลายรูปแบบ รวมถึงคุณภาพโดยรวมยังไม่ดีมากพอสำหรับการนำมาศึกษาหรือวิเคราะห์ผลตามที่ผู้ปฏิบัติต้องการ ด้วยเหตุนี้ การประมวลผลเบื้องต้นในการประมวลผลภาพเชิงเลข ซึ่งคือการประเมินคุณภาพของภาพและการประเมินผลทางสถิติเบื้องต้น จึงเป็นกระบวนการที่ผู้ปฏิบัติงานควรทำการนำไปใช้งานเสมอ ทั้งนี้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการศึกษาและเพิ่มระดับความถูกต้องของผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการวิเคราะห์ข้อมูลภาพนั้น โดยทั่วไป ในการประเมินคุณภาพข้อมูลภาพและการประเมินผลทางสถิติจะดำเนินการโดยอาศัยการแสดงผลกราฟของคุณลักษณะของฮิสโตแกรมของข้อมูลภาพ ซึ่งแต่ละช่วงจะถูกวิเคราะห์ในหลายรูปแบบ

   การปรับแก้ข้อมูลภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับแก้ความผิดพลาดของข้อมูล ความผิดพลาดเชิงรังสี ที่เกิดจากสัญญาณรบกวน และความผิดพลาดเชิงเรขาคณิต ที่เกิดขึ้นในกระบวนการตรวจวัด การบันทึกสัญญาณการสะท้อนของพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้า การส่งสัญญาณ และการโคจรของดาวเทียม โดยกระบวนการปรับแก้ข้อมูลภาพ 

  1. การปรับแก้เชิงรังสี เป็นการชดเชยความผิดพลาดเชิงคลื่นรังสีซึ่งเกิดความบกพร่องในการทำงานของเครื่องตรวจวัด การดูดซับ และการกระเจิงในบรรยากาศ การแปรผันของการสแกนภาพ การแปรผันของความสว่างของภาพ สัญญาณรบกวน

  2. การปรับแก้เชิงเรขาคณิต เป็นการชดเชยความผิดพลาดเชิงพื้นที่ทางเรขาคณิตของข้อมูลภาพ โดยเป็นความผิดพลาดทางตำแหน่งของความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลภาพที่ใช้แสดงรูปลักษณ์ทางภาคพื้นดินและความสัมพันธ์ทางภูมิศาสตร์จริงของข้อมูลภาพที่ปรากฎบนพื้นทีผิวโลก ผลที่เกิดขึ้นจากการปรับแก้ความผิดพรากเชิงเรขาคณิต ตำแหน่งของจุดภาพจะถูกย้ายเข้าสู่ตำแหน่งจริงทางภาคพื้นดิน

   a. ความคลาดเคลื่อนอย่างเป็นระบบ เกิดขึ้นจากตัวระบบการรับรู้จากระยะไกลเอง รวมถึงการหมุนของโลกหรือความโค้งของโลก ซึ่งทำให้สามารถคาดการณ์สาเหตุได้ การเฉของภาพ เกิดขึ้นจากการเคลื่อนที่ของดาวเทียมขณะบันทึกของภาพ ในขณะที่โลกหมุนรวบตัวเอง การแปรผันความละเอียดของจุดภาพ เกิดขึ้นจากระดับความสูงของระบบตรวจวัดที่แตกต่างกัน การเลื่อนตำแหน่งจากความสูงต่ำของผิวโลก เกิดขึ้นจากการเลื่อนตำแหน่งความสูงต่ำของผิวโลกในขณะบันทึกของภาพ การบิดเบี้ยวของมาตราส่วนจากแนวสัมผัส เกิดขึ้นจากเครื่องตรวจวัดจะสแกนระยะทางในภูมิประเทศในแนวดิ่งสั้นกว่าบริเวณของภาพ

   b. ความคลาดเคลื่อนอย่างไม่เป็นระบบ เกิดจาการแปรผันในธรรมชาติตามเวลาและสถานที่ ตัวแปรภายนอกที่สำคัญ คือ การเคลื่อนที่ของสถานีติดตั้งขณะบันทึกข้อมูล การเปลี่ยนแปลงระดับความสูง เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนระดับความสูงของสถานีติดตั้ง การเปลี่ยนแปลงการวางตัวของอากาศยานหรือยานอวกาศ เกิดขึ้นจากสถานีติดตั้งเผชิญกับสภาพบรรยากาศขณะบันทึกข้อมูล ทำให้สถานีติดตั้งหมุนที่เรียกว่า การเอียงข้าง การกระดก การหันเห 

 การเน้นข้อมูลภาพ เป็นเลือกใช้เทคนิคเพื่อปรับปรุงวัตถุหรือรูปลักษณ์ที่ปรากฎในภาพ โดยการเน้นความคมชัดภาพจะเปลี่ยนแปลงข้อมูลภาพต้นฉบับ ดังนั้นการเน้นภาพคมชัดภาพส่วนใหญ่จะใช้สำหรับการแปลตีความด้วยสายตาและจะไม่นำมาใช้ในการวิเคราะห์ผลเชิงผล

     การเน้นข้อมูลภาพเชิงรังสี เป็นการเน้นข้อมูลภาพโดยการพิจารณาค่าความสว่างของจุดภาพเดี่ยว โดยไม่พิจารณาจุดภาพข้างเคียง วัตถุประสงค์ของการเน้นข้อมูลแบบนี้คือเพื่อทำให้ประเภทข้อมูล ที่ต้องการปรากฏให้เห็นชัดเจนมากขึ้นกว่าเดิม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับค่าความสว่างของจุดภาพและช่วงคลื่นที่ใช้ การเน้นข้อมูลเชิงรังสีที่ใช้กับช่วงคลื่นหนึ่งอาจไม่เหมาะสมสำหรับนำไปใช้กับช่วงคลื่นอื่นๆ ดังนั้น ในการเน้นข้อมูลภาพเชิงรังสีกับข้อมูลแบบหลายช่วงคลื่นจะต้องพิจารณาเป็นชุดข้อมูลที่เป็นอิสระจากกัน โดยทำการเน้นข้อมูลภาพในแต่ละช่วงคลื่นแยกกัน การเน้นความคมชัดของภาพมีหลายรูปแบบ ทั้งนี้เพื่อให้เหมาะสมกับประเภทข้อมูลของผลลัพธ์ที่ผู้ปฏิบัติสนใจ

     การเน้นข้อมูลภาพเชิงพื้นที่ เป็นการปรับเปลี่ยนค่าความสว่างจากจุดภาพโดยอาศัยค่าความสว่างโดยรอบจุดภาพนั้น โดยเกี่ยวข้องกับความถี่เชิงพื้นที่ ซึ่งเป็นความแตกต่างระหว่างค่าสูงสุด และต่ำสุดของจุดภาพบนพื้นที่ที่กำหนด หากการเปลี่ยนแปลงของค่าความสว่างบนพื้นที่กำหนดในข้อมูลภาพมีน้อย เรียกว่า พื้นที่ความถี่ต่ำ และหากค่าความสว่างมีการเปลี่ยนแปลงมีมาก เรียกว่า พื้นที่ความถี่สูง ความถี่เชิงพื้นที่ในข้อมูลภาพจะถูกเน้นความคมชัดของภาพที่มีจำนวนน้อยเข้ากับจุดภาพที่มีจำนวนมากหรือกำจัดจุดภาพที่มีส่วนน้อยออกไป

     การเน้นข้อมูลภาพเชิงคลื่น เป็นการปรับแปลี่ยนข้อมูลภาพมากกว่าหนึ่งช่วงคลื่น โดยทั่วไป การเพิ่มความคมชัดของภาพเชิงคลื่นนิยมนำมาใช้งานเพื่อเป้าหมายหลัก เช่น บีบอัดข้อมูลของช่วงคลื่นที่มีความคล้ายคลึง สร้างข้อมูลช่วงคลื่นใหม่ที่สามารถแปลตีความด้วยสายตาได้มากขึ้น นำขั้นตอนวิธีและการแปลงทางคณิตศาสตร์มาใช้งาน และการแสดงผลทางภูมิศาสตร์ที่มีความหลากหลายในรูปภาพสี (R, G, B) ได้

 

18.1 เครื่องมือประเมินการปรับแก้ข้อมูลจากดาวเทียม 

     1. สาธิตการปฏิบัติงาน

     ดูรายละเอียดจากคู่มือประเมิน

18.2 เครื่องมือประเมินการปรับปรุงคุณภาพข้อมูลจากดาวเทียม

     1. สาธิตการปฏิบัติงาน

     ดูรายละเอียดจากคู่มือประเมิน

18.3 เครื่องมือประเมินการตรวจสอบความคลาดเคลื่อน

     1. สาธิตการปฏิบัติงาน

     ดูรายละเอียดจากคู่มือประเมิน