หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

บริการล่ามภาษามือทางการแพทย์สำหรับโรคเรื้อรัง

สาขาวิชาชีพบริการการศึกษา วิจัย และภาษา


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ ILS-SYYT-227B

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ บริการล่ามภาษามือทางการแพทย์สำหรับโรคเรื้อรัง

3. ทบทวนครั้งที่ /

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ISCO 2643 : นักแปล ล่าม และนักภาษาศาสตร์อื่นๆ

TSCO 2444.25 : ล่ามภาษามือ  (Sign language Interpreter) เสนอสร้างรหัสใหม่

 



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
บุคคลต้องมีความรู้ ทักษะ และความสามารถในการปฏิบัติงานล่ามภาษามือตามจรรยาบรรณวิชาชีพ มีความเข้าใจในวัฒนธรรมคนหูหนวกและมีทัศนคติที่ดีในการให้บริการเป็นล่ามภาษามือต่อคนหูหนวก แปล หรือ ถ่ายทอดใจความภาษาพูดเป็นภาษามือ ได้อย่างถูกต้องครบถ้วน สอดคล้องเหมาะสมกับสถานการณ์ ตลอดจน แปลหรือถ่ายทอดภาษามือเป็นภาษาพูดถูกต้องครบถ้วน สอดคล้องเหมาะสมกับสถานการณ์ และ ผู้รับบริการ มีความเข้าใจในการแปลของล่ามภาษามือ รักษาความลับของผู้รับบริการและผู้เกี่ยวข้อง ไม่ละเมิดสิทธิของผู้รับบริการล่ามภาษามือและผู้เกี่ยวข้อง

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
สาขาวิชาชีพบริการการศึกษา วิจัย และภาษา สาขาล่ามเพื่อการสื่อสาร อาชีพล่ามภาษามือ

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
1) จรรยาบรรณของวิชาชีพล่ามภาษามือ โดยสมาคมล่ามภาษามือแห่งประเทศไทย 2) ประกาศที่กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการกำหนด3) มาตรฐานการปฏิบัติหน้าที่เป็นล่ามภาษามือที่กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการกำหนด4) พระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 25565) ระเบียบคณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ว่าด้วยบริการล่ามภาษามือ พ.ศ. 2561 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
1010701

ปฏิบัติหน้าที่ล่ามภาษามือด้วยมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี

PC 1.ต้องทักทาย แนะนำตัวเอง และพูดคุยกับผู้รับบริการว่าจะมาทำหน้าที่ล่ามภาษามือให้คนหูหนวกที่เป็นผู้รับบริการและผู้เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดความคุ้นชินการใช้ภาษามือในการสื่อสาร

1010701.01 182854
1010701

ปฏิบัติหน้าที่ล่ามภาษามือด้วยมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี

PC 2. ต้องได้รับการยินยอมจากคนหูหนวกที่เป็นผู้รับบริการ ผู้ที่เกี่ยวข้องและผู้รับผิดชอบในการให้ทำหน้าที่ล่ามภาษามือ

1010701.02 182855
1010701

ปฏิบัติหน้าที่ล่ามภาษามือด้วยมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี

PC 3. ต้องมีทัศนคติที่ดีต่อการให้บริการล่ามภาษามือแก่คนหูหนวก

1010701.03 182856
1010701

ปฏิบัติหน้าที่ล่ามภาษามือด้วยมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี

PC 4. ปฏิบัติงานล่ามภาษามือด้วยความเข้าใจในวัฒนธรรมคนหูหนวกและชุมชนคนหูหนวก

1010701.04 182857
1010701

ปฏิบัติหน้าที่ล่ามภาษามือด้วยมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี

PC 5. ต้องเคารพในศักดิ์ศรีและสิทธิของคนหูหนวกที่เป็นผู้รับบริการและผู้เกี่ยวข้อง

1010701.05 182858
1010701

ปฏิบัติหน้าที่ล่ามภาษามือด้วยมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี

PC 6. ปฏิบัติงานตามจรรยาบรรณวิชาชีพล่ามภาษามือ อย่างเคร่งครัด ไม่สร้างความเสื่อมเสียที่ส่งผลกระทบต่อผู้ร่วมวิชาชีพล่ามภาษามือ

1010701.06 182859
1010702

การใช้ภาษามือไทยในการล่ามภาษามือสำหรับคนหูหนวก เพื่อสื่อสารกับคนทั่วไป

PC 1. ทำหน้าที่ล่ามภาษามือโดยจับประเด็น ถอดความหมาย แปลความหมายและถ่ายทอดใจความสำคัญด้วยภาษามือไทยได้อย่างถูกต้องครบถ้วน

1010702.01 182860
1010702

การใช้ภาษามือไทยในการล่ามภาษามือสำหรับคนหูหนวก เพื่อสื่อสารกับคนทั่วไป

PC 2. ต้องระมัดระวังคำหรือภาษามือที่ใช้ในการสื่อสาร ต้องไม่ก้าวล่วงสิทธิส่วนตัวของคนหูหนวกที่เป็นผู้รับบริการ

1010702.02 182861
1010702

การใช้ภาษามือไทยในการล่ามภาษามือสำหรับคนหูหนวก เพื่อสื่อสารกับคนทั่วไป

PC 3. ประเมินสถานการณ์แล้วเลือกใช้การแปลให้สอดคล้องกับสถานการณ์ 

1010702.03 182862
1010702

การใช้ภาษามือไทยในการล่ามภาษามือสำหรับคนหูหนวก เพื่อสื่อสารกับคนทั่วไป

PC 4. ใช้ภาษามือตามโครงสร้าง ไวยากรณ์ ได้แก่ท่ามือ ตำแหน่งของมือ การเคลื่อนไหวของมือ ทิศทางของฝ่ามือ และการแสดงสีหน้า

1010702.04 182863
1010703

การทำงานร่วมกันของล่ามภาษามือ

PC 1. ล่ามภาษามือตกลงรายละเอียดการทำงานร่วมกัน ก่อนปฏิบัติงาน 

1010703.01 182864
1010703

การทำงานร่วมกันของล่ามภาษามือ

PC 2. ร่วมปรึกษากับทีมล่ามภาษามือเพื่อพัฒนาตนเองหลังการปฏิบัติงาน

1010703.02 182865
1010704

ให้บริการล่ามภาษามือทางการแพทย์สำหรับโรคเรื้อรัง

PC 1. ฟังและแปลเป็นภาษามือไทยเพื่อการรับบริการทางการแพทย์ในการรักษาโรคเรื้อรัง หรือโรคที่ต้องติดตามอาการอย่างต่อเนื่องของคนหูหนวก

1010704.01 182866
1010704

ให้บริการล่ามภาษามือทางการแพทย์สำหรับโรคเรื้อรัง

PC 2. แปลภาษามือจากคนหูหนวกเป็นภาษาพูดให้กับแพทย์เพื่อการวินิจฉัยและติดตามอาการ ได้ครบถ้วน ชัดเจน

1010704.02 182867
1010704

ให้บริการล่ามภาษามือทางการแพทย์สำหรับโรคเรื้อรัง

PC 3. ผู้ปฏิบัติงานล่ามภาษามือไม่มีอำนาจลงนามในเอกสารทางการแพทย์ใดๆ แทนผู้ป่วย

1010704.03 182868
1010704

ให้บริการล่ามภาษามือทางการแพทย์สำหรับโรคเรื้อรัง

PC 4. ประสานญาติหรือผู้ดูแลคนหูหนวกเพื่อแจ้งเรื่องการรักษา

1010704.04 182869
1010704

ให้บริการล่ามภาษามือทางการแพทย์สำหรับโรคเรื้อรัง

PC 5. ผู้ปฏิบัติงานล่ามภาษามือให้ข้อมูลของคนหูหนวกเท่าที่ได้รับความยินยอมและจำเป็นต่อการรับบริการทางการแพทย์

1010704.05 182870
1010705

การทำงานร่วมกับล่ามภาษามือคนหูหนวกกรณีให้บริการคนหูหนวกที่ไม่สามารถใช้ภาษามือไทยได้

PC 1. ในการปฏิบัติงานจะต้องมีทั้งล่ามหูดีและล่ามคนหูหนวกเพื่อช่วยสื่อสารด้วยภาษามือธรรมชาติหรือภาษามือประดิษฐ์

1010705.01 182871
1010705

การทำงานร่วมกับล่ามภาษามือคนหูหนวกกรณีให้บริการคนหูหนวกที่ไม่สามารถใช้ภาษามือไทยได้

PC 2. ล่ามหูหนวกและล่ามหูดีตกลงรายละเอียดการปฏิบัติร่วมกัน ก่อนให้บริการสำหรับคนหูหนวกที่ไม่

1010705.02 182872
1010705

การทำงานร่วมกับล่ามภาษามือคนหูหนวกกรณีให้บริการคนหูหนวกที่ไม่สามารถใช้ภาษามือไทยได้

PC 3. ล่ามคนหูหนวกมีหน้าที่แปลรับส่งข้อมูลให้คนหูหนวกที่ใช้ภาษามือธรรมชาติหรือภาษามือประดิษฐ์

1010705.03 182873
1010705

การทำงานร่วมกับล่ามภาษามือคนหูหนวกกรณีให้บริการคนหูหนวกที่ไม่สามารถใช้ภาษามือไทยได้

PC 4.ล่ามหูดีมีหน้าที่แปลจากล่ามหูหนวกให้คนหูดี และแปลภาษาพูดเป็นภาษามือไทยให้ล่ามคนหูหนวกเพื่อสื่อสารกับคนหูหนวก

1010705.04 182874

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)
N/A

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1) สามารถสื่อสารด้วยภาษามือไทย และใช้ภาษาไทยได้เป็นดี  

    2) สามารถแปลจากภาษามือไทยเป็นภาษาพูดไทย ภาษาพูดไทยเป็นภาษามือไทย หรือภาษามือไทยเป็นข้อความภาษาไทย หรือการสื่อสารแบบอื่น ๆ ที่คนหูหนวกใช้สื่อสารให้เป็นภาษาไทยได้อย่างถูกต้องครบถ้วน

    3) สามารถสื่อสารและทำความเข้าใจได้กับล่ามภาษามือคนหูหนวกและล่ามภาษามือคนหูดี

    4) สามารถจับประเด็นได้อย่างครบถ้วน

    5) สามารถทำงานร่วมกันกับผู้ประกอบวิชาชีพล่ามภาษามือด้วยกันได้    

    6) สามารถเลือกใช้คำศัพท์ วลี หรือประโยค ภาษามือไทย ภาษาพูดไทย ที่มีเหมาะสมสอดคล้องสถานการณ์

    7) สามารถป้องกันตนเองและดูแลตนเองไม่ให้ติดเชื้อขณะปฏิบัติหน้าที่ อาทิ การสวมหน้ากาอนามัยตลอดเวลา การล้างมือด้วยสารฆ่าเชื้อ หรือสวมถุงมือป้องกัน

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1) สามารถสื่อสารด้วยภาษามือไทย และใช้ภาษาไทยได้เป็นดี  

    2) สามารถแปลจากภาษามือไทยเป็นภาษาพูดไทย ภาษาพูดไทยเป็นภาษามือไทย หรือภาษามือไทยเป็นข้อความภาษาไทย หรือการสื่อสารแบบอื่น ๆ ที่คนหูหนวกใช้สื่อสารให้เป็นภาษาไทยได้อย่างถูกต้องครบถ้วน

    3) สามารถสื่อสารและทำความเข้าใจได้กับล่ามภาษามือคนหูหนวกและล่ามภาษามือคนหูดี

    4) สามารถจับประเด็นได้อย่างครบถ้วน

    5) สามารถทำงานร่วมกันกับผู้ประกอบวิชาชีพล่ามภาษามือด้วยกันได้    

    6) สามารถเลือกใช้คำศัพท์ วลี หรือประโยค ภาษามือไทย ภาษาพูดไทย ที่มีเหมาะสมสอดคล้องสถานการณ์

    7) สามารถป้องกันตนเองและดูแลตนเองไม่ให้ติดเชื้อขณะปฏิบัติหน้าที่ อาทิ การสวมหน้ากาอนามัยตลอดเวลา การล้างมือด้วยสารฆ่าเชื้อ หรือสวมถุงมือป้องกัน

 


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

14.1    หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1)    ระบุ อธิบายหรือแสดงท่าภาษามือ ตามมาตรฐานภาษามือไทย สำหรับงานบริการทางการแพทย์และงานสาธารณะสุข 

2)    ระบุหรืออธิบายความรู้การปฏิบัติหน้าที่งานล่ามภาษามือที่ดี

3)    ระบุหรืออธิบายวัฒนธรรมของคนหูหนวก และการอยู่ร่วมกันในสังคนคนหูหนวก

4)    ระบุหรืออธิบายการปฏิบัติตนตามจรรยาบรรณวิชาชีพล่ามภาษามือ

5)    ระบุหรืออธิบายกฎหมาย ข้อบังคับ หรือระเบียนที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติหน้าที่ล่ามภาษามือ

6)    หนังสือรับรองความรู้ที่เกี่ยวข้อง อาทิ เอกสารการศึกษาหรือการฝึกอบรมที่เกี่ยวกับภาษามือไทยหรือการประกอบอาชีพล่ามภาษามือ หรือการปฏิบัติงานล่ามภาษามือสำหรับงานบริการคนหูหนวกด้านการแพทย์และงานสาธารณะสุข

14.2    หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1)    หนังสือรับรองความสามารถการทำหน้าที่ล่ามภาษามือ อาทิ เอกสารรับรองประสบการณ์ทำงานเป็นล่ามภาษามือไทยหรือการฝึกงานล่ามภาษามือ ที่ออกให้โดยหน่วยงานที่น่าเชื่อถือ อาทิ สมาคม สมาพันธ์ ชมรม เครือข่ายที่ให้บริการคนหูหนวก องค์กรเครือข่ายล่ามภาษามือ

2)    หนังสือคำขอหรือสัญญาว่าจ้าง ปฏิบัติหน้าที่เป็นล่ามภาษามือในลักษณะงานล่ามที่เกี่ยวกับการประกอบอาชีพและการทำงานของคนหูหนวก ที่ออกให้โดยหน่วยงานหรือผู้รับบริการ (ในที่นี่หมายถึงหน่วยงานรัฐ เอกชน นิติบุคคล หรือคนหูหนวก หรือคนหูดีที่ร้องขอใช้บริการล่ามภาษามือ)

3)    แสดงหรือสาธิตการปฏิบัติหน้าที่ฟังและแปลภาษามือสำหรับช่วยคนหูหนวกในสถานการณ์เกี่ยวกับการประกอบอาชีพและการทำงานของคนหูหนวก

4)    หลักฐานอื่นๆ ที่แสดงได้ถึงการปฏิบัติหน้าที่ล่ามภาษามือ อาทิ วิดีทัศน์ สื่อที่ผ่านช่องทางสาธารณะ ที่ได้รับอนุญาติจากผู้รับบริการให้เผยแพร่เพื่อประกอบการประเมินตามหน่วยสมรรถนะนี้

14.3     คำแนะนำในการประเมิน

1)    ผู้รับการประเมินต้องเป็นสมาชิกขององค์กรเครือข่ายล่ามภาษามือ เช่น สมาคมล่ามภาษามือแห่งประเทศไทย ชมรมล่ามภาษามือคนหูหนวกแห่งประเทศไทย

2)    เจ้าหน้าที่สอบทำการประเมินล่ามภาษามือหูหนวกให้จัดประเมินโดยคำนึงถึงระดับการได้ยินและวิธีการสื่อสารเป็นรายบุคคล 

3)    หลักฐานใด ๆ ที่ใช้ประกอบการประเมินตามหน่วยสมรรถนะนี้ต้องไม่ละเมิดความเป็นส่วนตัวหรือความลับของผู้รับบริการหรือต้องได้รับอนุญาตจากหน่วยงานหรือบุคคลที่ขอรับบริการ

4)    เจ้าหน้าที่สอบตรวจประเมินหลักฐาน โดยพิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านปฏิบัติงาน และหลักฐานด้านความรู้ ตามข้อ 14.1 และ 14.2 หรือให้ครอบคลุมเกณฑ์ปฏิบัติงาน

 


15. ขอบเขต (Range Statement)

ล่ามภาษามือทำหน้าที่เป็นล่าม เพื่อการสื่อสารและให้บริการทางการแพทย์และงานสาธารณะสุข ในการตรวจรักษา ติดตามอาการ โรคกลุ่มเรื้อรัง (Chronic disease) โรคที่ต้องรักษาต่อเนื่องเป็นเวลานาน การปฏิบัติงานแปลข้อความในเอกสารหรือถ่ายทอดภาษามือเป็นภาษาพูดและการถ่ายทอดภาษาพูดเป็นภาษามือ มีความชัดเจน เข้าใจง่าย ถูกต้องเหมาะสมสถานการณ์ มีความต่อเนื่องในการปฏิบัติงาน มีความสามารถในแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้าที่เป็นประโยชน์ต่อการรักษาของคนไข้ในขอบเขตที่ไม่ละเมิด โดยสามารถใช้ภาษามือที่เกี่ยวข้องกับการทำงานสำหรับคนหูหนวก 

คำอธิบาย

1)    คนหูหนวกที่ไม่สามารถใช้ภาษามือไทยได้ หมายถึง คนหูหนวกที่ไม่ได้เข้ารับการศึกษาหรือไม่จบการศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาของคนหูหนวก คนหูหนวกที่ไม่สามารถใช้ภาษามือไทยมาตรฐานในการสื่อสาร แต่สามารถใช้ภาษากาย และการอ่านปาก 

2)    ล่ามภาษามือคนหูดี หมายถึง คนหูดีผู้ทำหน้าที่ล่ามภาษามือ 

3)    ล่ามภาษามือคนหูหนวก หมายถึง คนหูหนวกผู้ทำหน้าที่ล่ามภาษามือ

 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

เจ้าหน้าที่สอบพิจารณาหลักฐานจากแฟ้มสะสมผลงานที่เป็นเอกสารรับรองผลงาน รับรองความรู้ความสามารถที่ผ่านมาก่อนหน้า หากไม่ชัดเจนหรือมีปริมาณไม่เพียงพอให้เชื่อถือได้ ให้ประเมินสมรรถนะของผู้เข้ารับการประเมินด้วยเครื่องมือประเมินความรู้และทักษะ ให้ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้

1)    ประเมินภาคความรู้ด้วยแบบการสัมภาษณ์เชิงเทคนิค 

2)    ประเมินภาคความรู้ด้วยเอกสารรับรองการศึกษาฝึกอบรม

3)    ประเมินความรู้และความสามารถจากประสบการณ์ด้วยแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน

 



ยินดีต้อนรับ