หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

คัดเลือกพันธุ์สุกรและผสมพันธุ์สุกร

สาขาวิชาชีพเกษตรกรรม


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ ARC-UNQH-567A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ คัดเลือกพันธุ์สุกรและผสมพันธุ์สุกร

3. ทบทวนครั้งที่ /

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

6121     เกษตรกรเลี้ยงสุกร    



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
หน่วยสมรรถนะนี้ใช้ทักษะและความรู้ในการทดสอบพันธุ์สุกร จำแนกพันธุ์สุกร คัดเลือกพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์สุกร ผลิตน้ำเชื้อที่มีคุณภาพ การผสมพันธุ์สุกรทั้งแบบธรรมชาติและผสมเทียม การดูแลพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์สุกร สามารถคำนวณหาค่าสมรรถนะการผลิตของสุกรพ่อและแม่พันธุ์ได้ เช่น อัตราการเจริญเติบโต ประสิทธิภาพการใช้อาหารของสุกรพ่อและแม่พันธุ์ มีทักษะในการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในการคัดเลือกพันธุ์และผสมพันธุ์

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
ปศุสัตว์

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
- พระราชบัญญัติป้องกันการทารุณกรรมและการจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ. 2557 - พระราชบัญญัติโรคระบาดสัตว์ พ.ศ. 2558  - ระเบียบกรมปศุสัตว์ว่าด้วยการขอรับและออกใบรับรองการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีด้านปศุสัตว์ พ.ศ. 2558 (การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับฟาร์มสุกร)  - ระเบียบกรมปศุสัตว์ ว่าด้วยการขอรับและออกใบรับรองฟาร์มที่มีระบบการป้องกันโรค และการเลี้ยงสัตว์ที่เหมาะสม พ.ศ. 2560 - พระราชบัญญัติสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2561- พระราชบัญญัติวิชาชีพการสัตวบาล พ.ศ. 2565 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
A4010101 ทดสอบพันธุ์สุกร

จำแนกความแตกต่างของพันธุ์สุกรและสายพันธุ์สุกร

A4010101.01 174959
A4010101 ทดสอบพันธุ์สุกร

คัดเลือกลูกสุกรเพื่อมาทดสอบพันธุ์

A4010101.02 174960
A4010101 ทดสอบพันธุ์สุกร

ทดสอบพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์สุกรเพื่อนำมาใช้เป็นพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์สุกร

A4010101.03 174961
A4010101 ทดสอบพันธุ์สุกร

ให้อาหารแก่สุกรทดสอบพันธุ์ตามปริมาณที่ต้องการเพื่อให้สุกรมีการเจริญเติบโตตามมาตรฐาน 

A4010101.04 174962
A4010101 ทดสอบพันธุ์สุกร

คำนวณสมรรถภาพการผลิต เช่น อัตราการเจริญเติบโต ประสิทธิภาพการใช้อาหารของสุกรพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์  

A4010101.05 174963
A4010102

คัดเลือกพันธุ์สุกรสำหรับพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ทดแทน

คัดเลือกสุกรพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ทดแทนตามมาตรฐานในการคัดเลือก

A4010102.01 174971
A4010102

คัดเลือกพันธุ์สุกรสำหรับพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ทดแทน

ประเมินรูปร่างทางพันธุกรรมของสุกรในแต่ละพันธุ์และสายพันธุ์เพื่อแยกสุกรสำหรับคัดทิ้ง

A4010102.02 174972
A4010103

ผสมพันธุ์สุกร

อธิบายระบบการผสมสุกรพันธุ์แท้ 

A4010103.01 174983
A4010103

ผสมพันธุ์สุกร

เตรียมการผสมพันธุ์สุกรเพื่อการผลิตสุกรขุนทางการค้า

A4010103.02 174984
A4010103

ผสมพันธุ์สุกร

ให้อาหารพ่อสุกรให้ตรงตามความต้องการทางโภชนะอาหาร

A4010103.03 174985
A4010103

ผสมพันธุ์สุกร

ผลิตน้ำเชื้อที่มีคุณภาพดีและมีประสิทธิภาพ

A4010103.04 174986
A4010103

ผสมพันธุ์สุกร

เลือกใช้อุปกรณ์ในการผสมเทียมได้ถูกต้อง

A4010103.05 174987
A4010103

ผสมพันธุ์สุกร

ผสมเทียมสุกร

A4010103.06 174988
A4010103

ผสมพันธุ์สุกร

ผสมสุกรแบบธรรมชาติ

A4010103.07 174989
A4010104

ดูแลพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ไปจนถึงระยะแม่อุ้มท้อง

คัดเลือกพ่อและแม่พันธุ์ทดแทนตามลักษณะทางพันธุกรรมที่ดีหรือเป็นไปตามดัชนีการคัดเลือก

A4010104.01 175032
A4010104

ดูแลพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ไปจนถึงระยะแม่อุ้มท้อง

กระตุ้นการเป็นสัด และการตรวจสัดในแม่พันธุ์สุกร

A4010104.02 175033
A4010104

ดูแลพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ไปจนถึงระยะแม่อุ้มท้อง

เตรียมสุกรสาวทดแทนและแม่สุกรก่อนการผสมพันธุ์ 

A4010104.03 175034
A4010104

ดูแลพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ไปจนถึงระยะแม่อุ้มท้อง

ตรวจสอบการอุ้มท้องของแม่สุกรหลังการผสมพันธุ์

A4010104.04 175035
A4010104

ดูแลพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ไปจนถึงระยะแม่อุ้มท้อง

ดูแลแม่สุกรอุ้มท้องให้มีสุขภาพและภูมิคุ้มกันที่ดี 

A4010104.05 175036
A4010104

ดูแลพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ไปจนถึงระยะแม่อุ้มท้อง

ให้อาหารแม่สุกรในช่วงอุ้มท้องให้ตรงตามความต้องการทางโภชนะอาหาร

A4010104.06 175037
A4010105

ดูแลแม่สุกรช่วงคลอด-หย่านม

เตรียมโรงเรือนคลอดให้เป็นไปตามหลักสุขาภิบาล

A4010105.01 175058
A4010105

ดูแลแม่สุกรช่วงคลอด-หย่านม

ตรวจเช็คสุขภาพแม่สุกรก่อนคลอดเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการคลอด

A4010105.02 175059
A4010105

ดูแลแม่สุกรช่วงคลอด-หย่านม

สังเกตพฤติกรรมแม่สุกรขณะคลอด 

A4010105.03 175060
A4010105

ดูแลแม่สุกรช่วงคลอด-หย่านม

ทำคลอดแม่สุกรได้อย่างปลอดภัย 

A4010105.04 175061
A4010105

ดูแลแม่สุกรช่วงคลอด-หย่านม

ตรวจเช็คสุขภาพแม่สุกรหลังคลอดให้แม่สุกรมีความแข็งแรง

A4010105.05 175062
A4010105

ดูแลแม่สุกรช่วงคลอด-หย่านม

ฝากเลี้ยงลูกสุกรกับแม่สุกรตัวอื่นให้เหมาะสมกับจำนวนและขนาดของลูกสุกร

A4010105.06 175063
A4010105

ดูแลแม่สุกรช่วงคลอด-หย่านม

เตรียมแม่สุกรเพื่อการหย่านมและรอกลับสัดในรอบการผสมถัดไป

A4010105.07 175064

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

- ความรู้และทักษะการจัดการพ่อและแม่สุกรพันธุ์

- ความรู้และทักษะผสมพันธุ์สุกร

- ความรู้และทักษะการใช้เครื่องมือ,อุปกรณ์ที่ใช้ในการคัดเลือกพันธุ์  

- ความรู้และทักษะการจัดการแม่อุ้มท้อง-คลอด

- ความรู้และทักษะการจัดการแม่หลังคลอด-หย่านม

- ความรู้และทักษะการจัดการสุกรขุน

- ความรู้และทักษะการให้อาหารสุกรแต่ละระยะ

- ความรู้และทักษะการปฏิบัติตามหลักสุขาภิบาลที่ดีและความปลอดภัยทางชีวภาพ

- ความรู้และทักษะการจัดการสภาพแวดล้อมภายในโรงเรือน

- ความรู้และทักษะด้านคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยี

 


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

- ทักษะการจำแนกพันธุ์ 

- ทักษะด้านทดสอบพันธุ์และคัดเลือกพันธุ์

- ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในการคัดเลือกพันธุ์

- ทักษะการฝึกพ่อพันธุ์รีดน้ำเชื้อ

- ทักษะการสังเกตพฤติกรรมแม่สุกรในการเป็นสัด การตั้งท้องและการคลอด

- ทักษะการผสมพันธุ์สุกร      

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

- ความรู้เกี่ยวกับพันธุ์สุกรและลักษณะประจำพันธุ์ สายพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ และประเภทพันธุ์ 

- ความรู้ด้านการคัดเลือกพันธุ์ 

- การคำนวณสมรรถภาพการผลิตของสุกรพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์

- ความรู้ด้านชีววิทยาและระบบสรีรวิทยาในสุกร

 


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) และทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

- สามารถจำแนกความแตกต่างของสายพันธุ์สุกร

- สามารถทดสอบพันธุ์สุกรและคัดเลือกพันธุ์สุกรสำหรับพ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ทดแทน

- สามารถเตรียมการผสมพันธุ์สุกร ผสมเทียมสุกรและผสมสุกรแบบธรรมชาติ

- สามารถดูแลพ่อพันธุ์ – แม่พันธุ์ไปจนถึงระยะแม่อุ้มท้อง

- สามารถดูแลแม่สุกรช่วงคลอด-หย่านม

- ผลคะแนนสาธิตการปฏิบัติงาน

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

- ความรู้เรื่องสายพันธุ์สุกร

- ความรู้เรื่องคัดเลือกพันธุ์สุกร

- ความรู้เรื่องการผสมพันธุ์สุกร

- ความรู้เรื่องการดูแลสุกรพ่อแม่พันธุ์และแม่สุกรหลังคลอด-หย่านม

- ผลคะแนนข้อเขียน

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

เจ้าหน้าที่สอบตรวจประเมินหลักฐานโดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงานหลักฐานความรู้ ที่คลอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้      

(ง) วิธีการประเมิน

สอบข้อเขียน

สาธิตการปฏิบัติงาน

    


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ

หากผู้เข้ารับการประเมินปฏิบัติตามเกณฑ์บางข้อไม่สมบูรณ์ ให้ผู้ทดสอบใช้ดุลยพินิจในการพิจารณาผลการประเมิน และผู้ทดสอบต้องให้คำแนะนำในการพัฒนาการปฏิบัติงาน ในเกณฑ์ที่ไม่สมบูรณ์นั้น โดยชี้แจงรายละเอียดในหัวข้อนั้น ๆ เพื่อให้ผู้เข้ารับการประเมินมีความเข้าใจ

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

- พันธุ์สุกร หมายถึง สุกรพันธุ์แท้ (Purebred) สุกรพันธุ์ต่างๆ ที่เกิดจากการผสมพันธุ์แม่สุกรด้วยพ่อสุกรพันธุ์เดียวกัน และคัดเลือกพันธุ์กันมาหลายๆชั่วอายุจนได้ลักษณะเฉพาะอย่างของสุกรพันธุ์นั้นออกมา สุกรพันธุ์แท้ทุกพันธุ์จะต้องได้รับการจดทะเบียนเพื่อรับรองว่าเป็นสุกรพันธุ์แท้จากสมาคมผู้บำรุงพันธุ์สุกรพันธุ์นั้น ๆด้วย

- สายพันธุ์สุกร หมายถึง สายพันธุ์ (Strain หรือ Line) ซึ่งสามารถแบ่งได้ตามกำเนิดของแต่ละประเทศอาจมีรูปร่างภายนอกต่างกันออกไปตามความต้องการของแต่ละประเทศ นอกจากนี้ คำว่าสายพันธุ์อาจจะใช้เรียกตามลักษณะการให้ผลผลิตของสุกร เช่น สุกรที่มีกล้ามเนื้อมาก เจริญเติบโตเร็ว อัตราแลกน้ำหนักดี ไขมันสันหลังบาง อาจจะให้เป็นสายพันธุ์พ่อ (Sire line หรือ Boar line) ส่วนสุกรที่ให้ลูกดก เลี้ยงลูกดี ให้ลูกทนนานมีเต้านมที่สมบูรณ์มากก็อาจจะให้เป็นสายพันธุ์แม่ (Dam line หรือ Sow line) 

- สมรรถภาพการผลิต หมายถึง ลักษณะที่ใช้วัดพันธุกรรมในสุกรที่แสดงออกทางด้านอัตราการเจริญเติบโต อัตราแลกน้ำหนัก ความหนาไขมันสันหลังและคุณภาพซาก ลักษณะเหล่านี้เป็นลักษณะที่สำคัญทางเศรฐกิจ

- ประสิทธิภาพการใช้อาหาร หมายถึง ความสามารถของสุกรในการนำสารอาหารที่กินไปใช้ประโยชน์ได้ดีหรือไม่ดี ประสิทธิภาพการใช้อาหารต่ำหมายความว่าสุกรกินอาหารแล้วนำไปเพิ่มเป็นน้ำหนักตัวได้น้อย ส่วนประสิทธิภาพในการใช้อาหารสูงหมายความว่าสุกรกินอาหารไปแล้วนำไปเพิ่มเป็นน้ำหนักตัวได้มาก    

- อัตราแลกน้ำหนัก (อัตราแลกเนื้อ) หมายถึง ปริมาณอาหารที่สุกรกินกี่หน่วยน้ำหนักแล้วเปลี่ยนเป็นน้ำหนักได้ 1 หน่วย คำนวณจากปริมาณอาหารที่สุกรกินทั้งหมด หารด้วยน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นตั้งแต่เริ่มเลี้ยงจนน้ำหนักสุดท้ายของการเลี้ยง (น้ำหนักสุดท้ายลบด้วยน้ำหนักเริ่มต้น)

- การคัดเลือกสุกรพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ทดแทน หมายถึง วิธีการในการประเมินพ่อและแม่สุกรตามกฎเกณฑ์ที่ตั้งไว้ เพื่อนำแม่สุกรที่ถูกคัดเลือกเข้ามาในเล้าผสมพันธุ์ ส่วนพ่อสุกรจะถูกนำเข้ามาในเล้าพ่อพันธุ์

- ดัชนีการคัดเลือกทางพันธุกรรม หมายถึง วิธีการคัดเลือกที่นำค่าจากทุกลักษณะในเกณฑ์การคัดเลือกสุกรทางพันธุกรรม มารวมกันให้เป็นค่าเดียว แล้วนำค่าที่ได้ของสุกรแต่ละตัวมาเปรียบเทียบในการคัดเลือกสุกรที่มีดัชนีดีที่สุด

- การบันทึกพันธุ์ประวัติของสุกรพันธุ์ หมายถึง การตรวจสอบ พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ของสุกรแต่ละตัว แล้วนำมาบันทึก เพื่อนำมาใช้การคำนวณคุณค่าทางพันธุกรรม และ/หรือนำมาใช้ในการจัดคู่ผสมพันธุ์สุกร

- การกระตุ้นการเป็นสัด หมายถึง การทำให้สุกรเพศเมีย มีความต้องการในการรับการผสมพันธุ์จากสุกรเพศผู้ โดยส่วนมากใช้พ่อสุกรเป็นตัวกระตุ้น

- การตรวจสัด หมายถึง การตรวจช่วงเวลาของสุกรเพศเมียที่ยอมรับการผสมพันธุ์จากสุกรเพศผู้ และเป็นช่วงเวลาที่เกิดการตกไข่ โดยการสังเกตพฤติกรรมแม่สุกรยืนนิ่ง โดยใช้พ่อสุกรกระตุ้นร่วมกับการกดหลังแม่สุกร 

- การดูแลแม่สุกรอุ้มท้องให้มีสุขภาพดี หมายถึง การดูแลแม่อุ้มท้องให้มีสุขภาพดีที่รวมกระบวนการตั้งแต่การให้อาหาร ตรวจสุขภาพและทำวัคซีนและรักษาแก่แม่สุกรอุ้มท้อง

- วิธีการจัดคู่ผสมพันธุ์สุกร หมายถึง การกำหนดพ่อที่ใช้ในการผสมพันธุ์ให้กับแม่สุกรพันธุ์ ส่วนมาก จะมีการจัดคู่ผสมพันธุ์ในการผสมสุกรพันธุ์แท้ระดับ ปู่ ย่าพันธุ์

- แม่สุกรก่อนการผสมพันธุ์ หมายถึง สุกรสาวมีอายุมากกว่า 34 สัปดาห์ น้ำหนักไม่ต่ำกว่า 150 กิโลกรัม มีรอบการเป็นสัดอย่างน้อย 2 รอบ หรือแม่สุกรหลังหย่านมต้องไม่อ้วนหรือผอมเกินไป ไม่มีปัญหามดลูกอักเสบ ไม่เป็นแม่ที่มีปัญหาการเป็นสัด ไม่มีปัญหาขาเจ็บ 

- ระบบการผสมพันธุ์แท้ หมายถึง การผสมพันธุ์แม่สุกรด้วยพ่อสุกรพันธุ์เดียวกัน เป็นการผสมพันธุ์เพื่อสร้างฝูงระดับ ปู่ ย่าพันธุ์

 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

สอบข้อเขียน

สาธิตการปฏิบัติงาน

 



ยินดีต้อนรับ