หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ชงเมนูเครื่องดื่มกาแฟแบบไซฟอน

สาขาวิชาชีพการท่องเที่ยว การโรงแรม ภัตตาคารและร้านอาหาร


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ THR-QSBR-837A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ชงเมนูเครื่องดื่มกาแฟแบบไซฟอน

3. ทบทวนครั้งที่ 1 /

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ISCO 5132 : พนักงานผสมเครื่องดื่ม   



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
บุคคลต้องมีความรู้ ทักษะ และความสามารถในการชงเครื่องดื่มกาแฟร้อนด้วยกรรมวิธีไซฟ่อน (Syphon coffee) การจัดเตรียมผงกาแฟ (การบด) การใช้อุปกรณ์และเครื่องชงไซฟ่อนในการสกัดกาแฟ การกรองน้ำกาแฟ การควบคุมเวลา ปริมาณ และให้ความร้อน และใช้เครื่องมืออุปกรณ์ ภาชนะในการชงและปรุงที่สะอาด

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
สาขาวิชาชีพการท่องเที่ยว การโรงแรมและภัตตาคาร สาขาบริการเครื่องดื่ม อาชีพบาริสต้า

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A 

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
1025.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

1.เลือกและใช้เมล็ดกาแฟที่สดใหม่ตามมาตรฐานของร้านให้เพียงพอต่อการใช้เพื่อคงความสดใหม่ด้วยการปิดปากภาชนะจัดเก็บเมล็ดกาแฟให้สนิท

1025.1.01 170288
1025.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

2.ทำความสะอาดโถกาแฟของเครื่องบดก่อนและหลังทำงานทุกครั้ง

1025.1.02 170289
1025.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

3.ปรับตั้งเครื่องบดเพื่อให้ได้ขนาดผงกาแฟตามข้อกำหนดของร้านหรือตามรสชาติที่ต้องการสำหรับกรรมวิธีการชงไซฟอน (บดกลางไม่ควรบดละเอียด)

1025.1.03 170290
1025.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

4.นำผงกาแฟที่บดแล้วออกจากเครื่องบดไม่เก็บคาเครื่องบดและต้องไม่วางผงกาแฟในที่ร้อนหรือเก็บในตู้แช่เย็น

1025.1.04 170291
1025.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

5.บดไล่ผงกาแฟเก่าในเครื่องบดกาแฟออกทุกครั้งเมื่อต้องเปลี่ยนชนิดและขนาดการบดผงกาแฟ

1025.1.05 170292
1025.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

6.ตรวจดูแลรักษาทำความสะอาดเครื่องบดให้พร้อมใช้งานอยู่เสมอ แจ้งหรือรายงานทันทีเมื่อเครื่องบดชำรุด

1025.1.06 170293
1025.2

ชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการชงไซฟอน

1.ตวงน้ำและเติมน้ำให้เหมาะสมกับปริมาณของโลวเวอร์ โบลว (Lower blow) ประมาณ 260 – 450 มล. (สำหรับกาแฟ 2- 3 ถ้วย)

1025.2.01 170294
1025.2

ชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการชงไซฟอน

2.ประกอบแผ่นกรองกาแฟให้เรียบร้อยและติดตั้งเข้ากับอัพเบอร์ โบลว (Upper blow) และเลือกแผ่นกรองที่ไม่มีกลิ่นหรือพยายามกำจัดกลิ่นของแผ่นกรองให้มากที่สุด

1025.2.02 170295
1025.2

ชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการชงไซฟอน

3.ตรวจสอบความปลอดภัยและความเรียบร้อยของพื้นที่บาร์ ก่อนใช้เตาให้ความร้อนที่ โลวเวอร์ โบลว (Lower blow) โดยรอจนน้ำเดือด จึงทำการประกอบ อัพเบอร์ โบลว (Upper blow) เข้ากับ  โลวเวอร์ โบลว (Lower blow) ให้สนิท

1025.2.03 170296
1025.2

ชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการชงไซฟอน

4.เมื่อน้ำร้อนจากโลวเวอร์ โบลว (Lower blow) ถูกดันขึ้นไปบน อัพเบอร์ โบลว (Upper blow)เรียบร้อยแล้ว จึงทำการใส่ผงกาแฟแล้วใช้ช้อนหรือพายไม้คนกวนผงกาแฟให้กระจายและซึมน้ำอย่างทั่วถึง ไปในทิศทางเดียวกัน จากนั้นรอจนครบระยะเวลาการสกัดตามมาตรฐานของร้าน จึงยกออกจากเตาให้ความร้อน

1025.2.04 170297
1025.2

ชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการชงไซฟอน

5.ใช้ผ้าหนาที่สะอาดเช็ดที่ โลวเวอร์ โบลว (Lower blow) ให้เย็นตัวเพื่อให้น้ำกาแฟจากอัพเบอร์ โบลว (Upper blow) ดูดลงมาที่ โลวเวอร์ โบลว (Lower blow) เร็วขึ้น

1025.2.05 170298
1025.2

ชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการชงไซฟอน

6.ใช้เครื่องชั่งน้ำหนักในการชั่งตวงปริมาณผงกาแฟ และนาฬิกาจับเวลาทุกครั้งในการชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีไซฟ่อน 

1025.2.06 170299
1025.3

ทำความสะอาดเครื่องมืออุปกรณ์และพื้นที่บาร์ให้สะอาด

1.ตรวจสอบ ทำความสะอาด และบำรุงรักษา เครื่องมืออุปกรณ์ทุกอย่างให้สะอาดและพร้อมใช้งานทั้งก่อนและหลังปฏิบัติงาน

1025.3.01 170300
1025.3

ทำความสะอาดเครื่องมืออุปกรณ์และพื้นที่บาร์ให้สะอาด

2.ตรวจสอบ ทำความสะอาด และเช็ดทำความสะอาด พื้นที่บาร์ให้ถูกสุขลักษณะ

1025.3.02 170301

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

N/A 


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. สามารถระบุประเภท ชนิด ระดับคุณภาพเมล็ดกาแฟ เลือกใช้และนำเสนอได้ตามลักษณะรสชาติกาแฟชนิดนั้นๆ 

2. สามารถใช้และปรับตั้งเครื่องบดผงกาแฟ

3. สามารถใช้สายตาในการประเมินขนาดผงกาแฟที่บดและปรับเครื่องบดให้ได้ขนาดตามต้องการ

4. สามารถใช้และประกอบเครื่องชงกาแฟแบบไซฟ่อนได้ถูกต้อง

5. สามารถปฏิบัติตามขั้นตอนการชงกาแฟแบบไซฟ่อนได้ครบทุกขั้นตอน

6. สามารถปรับตัวแปรการชงกาแฟแบบไซฟ่อนให้ได้คุณภาพและรสชาติกาแฟที่ดี

7. สามารถใช้เครื่องมือชั่ง ตวง วัด น้ำหนัก อุณหภูมิ เวลา และอ่านค่าหน่วยวัดได้ถูกต้อง

8. สามารถปฏิบัติตามหลักสุขลักษณะสำหรับผู้สัมผัสอาหารในการปฏิบัติงาน

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความรู้เกี่ยวกับประเภทและชนิดของเมล็ดกาแฟคั่วสำเร็จ

2. ความรู้เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของขนาดผงกาแฟที่ส่งผลต่อรสชาติ

3. ความรู้เกี่ยวกับส่วนประกอบหลักการทำงานทำงานของเครื่องบดและการบำรุงรักษา

4. ความรู้เกี่ยวกับเครื่องมืออุปกรณ์สำหรับการชงกาแฟแบบไซฟ่อน

5. ความรู้เกี่ยวกับปัจจัยและตัวแปรการชงกาแฟแบบไซฟ่อนที่มีผลต่อคุณภาพและรสชาติกาแฟที่ดี

6. ความรู้เกี่ยวกับการชั่งตวงวัด การวัดปริมาตรและน้ำหนัก (กรัม มิลลิลิตร ออนซ์) การวัดอุณหภูมิ

7. ความรู้เกี่ยวกับการจัดพื้นที่บาร์เครื่องดื่ม

8. ความรู้เกี่ยวกับหลักสุขลักษณะสำหรับผู้สัมผัสอาหาร

 


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดเป็นข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) และ ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) 

1. แสดงการเตรียมและชงกาแฟด้วยกรรมวิธีไซฟ่อนได้ถูกต้องครบทุกขั้นตอน

2. ใบรับรองผลจากแบบประเมินผลการสาธิตการปฏิบัติงาน

3. แฟ้มสะสมผลงาน ที่เป็นเอกสารรับรองผลงานและความรู้ความสามารถที่ผ่านมา  

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1. ระบุหรืออธิบายหลักการและขั้นตอนการชงกาแฟร้อนด้วยกรรมวิธีไซฟ่อน

2. อธิบายหลักการปรับตัวแปรการชงกาแฟแบบดริปให้ได้คุณภาพและรสชาติกาแฟที่ดี

3. วุฒิบัตร ประกาศนียบัตร หรือใบรับรองผลการศึกษาอบรมในสาขาที่เกี่ยวข้องกับงาน

4. ใบรับรองผลจากการประเมินความรู้จากการสัมภาษณ์

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

เจ้าหน้าที่สอบ ตรวจประเมินหลักฐานโดยพิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงานและหลักฐานด้านความรู้ ที่ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้ 

วิธีการประเมิน

1) แฟ้มสะสมผลงาน

2) แบบทดสอบการสาธิตการปฏิบัติงาน 

3) การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค จากผลงานในแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน (หากจำเป็น)

 


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ 

การประเมินนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินสมรรถนะตามเกณฑ์การปฏิบัติงานชงเมนูเครื่องดื่มกาแฟแบบไซฟ่อน...โดยใช้วิธีการใดวิธีการหนึ่งหรือหลายวิธีร่วมกันได้แก่ การสัมภาษ์เชิงเทคนิค การสาธิตการปฏิบัติงาน หรือแสดงหลักฐานผลงานจากแฟ้มสะสมผลงาน 

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

1. อัตราผงกาแฟต่อน้ำร้อนอยู่ที่ 1 : 10-13 มล.ตัวอย่าง ผงกาแฟ 25 – 30 กรัม 

ต่อน้ำ 250 – 400 มล.

2. เวลาในการให้ความร้อนในสกัดกาแฟภายใน อัพเบอร์ โบลว (Upper blow) ไม่ควรเกิน 30 – 45 วินาที 

3. เวลาในการสกัดน้ำกาแฟจาก อัพเบอร์ โบลว (Upper blow) ลงมาโลวเวอร์ โบลว (Lower blow) ไม่ควรเกิน 1 นาที

(ค) รายการเครื่องมืออุปกรณ์ เครื่องมือกล เครื่องจักรกล ที่จำเป็นต่อหน่วยสมรรถนะนี้

วัสดุ/วัตถุดิบ

5. เมล็ดกาแฟที่คั่วสำเร็จ

6. อุปกรณ์การกรองกาแฟสำหรับ ไซฟ่อน (กระดาษ,ผ้ากรอง,โลหะ)

เครื่องมืออุปกรณ์

1. เครื่องบดเมล็ดกาแฟ

2. เครื่องชงกาแฟแบบไซฟ่อน

3. เครื่องชั่งน้ำหนัก

4. กาน้ำร้อน (Drip Kettle)

5. เตาให้ความร้อน (แบบเตาแก็ส หรือเตาอินฟาเรน)

6. ภาชนะ ถ้วยกาแฟขนาดบรรจุ

7. ช้อนหรือไม้พาย

8. อุปกรณ์ทำความสะอาด

9. ผ้าหนาสะอาดสำหรับเช็ดแห้ง

หมายเหตุ : ในการประเมินทักษะและความสามารถในการปฏิบัติงาน สามารถใช้เครื่องมืออุปกรณ์ เพิ่มเติมหรือทดแทนกันได้นอกเหนือจากที่กำหนด เพื่อให้บรรลุผลลัพธ์การปฏิบัติงานตามหน่วยสมรรถนะนี้ 

 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

เจ้าหน้าที่สอบพิจารณาหลักฐานจากแฟ้มสะสมผลงานที่เป็นเอกสารรับรองผลงาน รับรองความรู้ความสามารถที่ผ่านมาก่อนหน้า หากไม่ชัดเจนหรือมีปริมาณเพียงพอให้เชื่อถือได้ ให้ประเมินสมรรถนะของผู้เข้ารับการประเมินด้วยเครื่องมือประเมินความรู้และทักษะ ให้ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้ ได้แก่

3) แบบทดสอบการสาธิตการปฏิบัติงาน 

4) การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค จากผลงานในแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน (หากจำเป็น)

 



ยินดีต้อนรับ