หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ชงเครื่องดื่มกาแฟแบบดริป (Pour Over) ร้อน

สาขาวิชาชีพการท่องเที่ยว การโรงแรม ภัตตาคารและร้านอาหาร


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ THR-YIWH-836A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ชงเครื่องดื่มกาแฟแบบดริป (Pour Over) ร้อน

3. ทบทวนครั้งที่ 1 /

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

ISCO 5132 : พนักงานผสมเครื่องดื่ม   



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
บุคคลต้องมีความรู้ ทักษะ และความสามารถในการชงเครื่องดื่มกาแฟร้อนด้วยกรรมวิธีการดริป (Pour Over) การจัดเตรียมผงกาแฟ (การบด) การเลือกใช้อุปกรณ์กรองน้ำกาแฟ (Filter) กับถ้วยกรอง (Dripper) และใช้เครื่องมืออุปกรณ์ ภาชนะในการชงที่สะอาด ใช้วัตถุดิบและสูตรการชงตามมาตรฐานของร้าน

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
สาขาวิชาชีพการท่องเที่ยว การโรงแรมและภัตตาคาร สาขาบริการเครื่องดื่ม อาชีพบาริสต้า

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A 

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
N/A 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
1024.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

1.เลือกและใช้เมล็ดกาแฟที่สดใหม่ตามมาตรฐานของร้านให้เพียงพอต่อการใช้เพื่อคงความสดใหม่ด้วยการปิดปากภาชนะจัดเก็บเมล็ดกาแฟให้สนิท

1024.1.01 170272
1024.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

2.ทำความสะอาดโถกาแฟของเครื่องบดก่อนและหลังทำงานทุกครั้ง

1024.1.02 170273
1024.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

3.ปรับตั้งเครื่องบดเพื่อให้ได้ขนาดผงกาแฟตามข้อกำหนดของร้านหรือตามรสชาติที่ต้องการสำหรับกรรมวิธีการดริป

1024.1.03 170274
1024.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

4.นำผงกาแฟที่บดแล้วออกจากเครื่องบดไม่เก็บคาเครื่องบดและต้องไม่วางผงกาแฟในที่ร้อนหรือเก็บในตู้แช่เย็น

1024.1.04 170275
1024.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

5.บดไล่ผงกาแฟเก่าในเครื่องบดออกทุกครั้งเมื่อต้องเปลี่ยนชนิดเมล็ดกาแฟ และขนาดการบดผงกาแฟ

1024.1.05 170276
1024.1

เตรียมผงกาแฟจากเมล็ดกาแฟ

6.ตรวจดูแลรักษาทำความสะอาดเครื่องบดให้พร้อมใช้งานอยู่เสมอ แจ้งหรือรายงานทันทีเมื่อเครื่องบดชำรุด

1024.1.06 170277
1024.2

สกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการ ดริป

1.เลือกและใช้ Dripper ให้เหมาะสมกับปริมาณของถ้วยหรือโถรับน้ำกาแฟ (server)และอุ่น Dripper ก่อนใช้งานทุกครั้งด้วยน้ำร้อน

1024.2.01 170278
1024.2

สกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการ ดริป

2.ตวงผงกาแฟบดให้เหมาะสมกับปริมาณน้ำกาแฟที่ต้องการ (โดยอัตราผงกาแฟต่อน้ำอยู่ที่ 1 ต่อ 10 – 18 มล. อาทิ ผงกาแฟ 1 กรัม ใช้น้ำร้อน 15 มล. เป็นต้น)


1024.2.02 170279
1024.2

สกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการ ดริป

3.เลือกใช้วัสดุตัวกรองที่เหมาะสมกับรสชาติที่ต้องการและอุ่นล้างกำจัดกลิ่นวัสดุตัวกรองใน Dripper ก่อนใส่ผงกาแฟบดทุกครั้ง (วัสดุตัวกรอง อาทิ โลหะ ผ้า กระดาษ)

1024.2.03 170280
1024.2

สกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการ ดริป

4.ใช้กาน้ำร้อน (Drip Kettle) ที่มีน้ำร้อนอุณหภูมิระหว่าง 90 – 95 องศาเซลเซียลในการชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการชงแบบดริป

1024.2.04 170281
1024.2

สกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการ ดริป

5.รินน้ำร้อนเป็นจังหวะโดยรินช้าๆให้ผงกาแฟเปียกทั่วกันและค่อยซึมผ่านผงกาแฟโดยจับเวลาตามสูตรมาตรฐานของร้านค้า (2-4 นาที)

1024.2.05 170282
1024.2

สกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการ ดริป

6.ใช้เครื่องชั่งน้ำหนัก เทอร์โมมิเตอร์และนาฬิกาจับเวลาทุกครั้งในการชงสกัดน้ำกาแฟด้วยกรรมวิธีการดริป

1024.2.06 170283
1024.3

ทำความสะอาดเครื่องมืออุปกรณ์และพื้นที่บาร์ให้สะอาด

1.ตรวจสอบ ทำความสะอาด และบำรุงรักษา เครื่องมืออุปกรณ์ทุกอย่างให้สะอาดและพร้อมใช้งานทั้งก่อนและหลังปฏิบัติงาน

1024.3.01 170284
1024.3

ทำความสะอาดเครื่องมืออุปกรณ์และพื้นที่บาร์ให้สะอาด

2.ตรวจสอบ ทำความสะอาด และเช็ดทำความสะอาด พื้นที่บาร์ให้ถูกสุขลักษณะ

1024.3.02 170285
1024.4

ทำความสะอาดบำรุงรักษาเครื่องมืออุปกรณ์

1.ถอด - ประกอบ เครื่องมือและอุปกรณ์ เพื่อทำความสะอาดและบำรุงรักษาตามคู่มือการใช้งานของผู้ผลิต

1024.4.01 170286
1024.4

ทำความสะอาดบำรุงรักษาเครื่องมืออุปกรณ์

2.ทำความสะอาด Dripper กาน้ำร้อน (Drip Kettle) และโถรับน้ำกาแฟ (Server) ให้สะอาด

1024.4.02 170287

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

N/A 


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. สามารถระบุประเภท ชนิด ระดับคุณภาพเมล็ดกาแฟ เลือกใช้และนำเสนอได้ตามลักษณะรสชาติกาแฟชนิดนั้นๆ 

2. สามารถใช้และปรับตั้งเครื่องบดผงกาแฟ

3. สามารถใช้สายตาในการประเมินขนาดผงกาแฟที่บดและปรับเครื่องบดให้ได้ขนาดตามต้องการ

4. สามารถใช้และประกอบเครื่องชงกาแฟแบบดริปได้ถูกต้อง

5. สามารถปฏิบัติตามขั้นตอนการชงกาแฟแบบดริปได้ครบทุกขั้นตอน

6. สามารถปรับตัวแปรการชงกาแฟแบบดริปให้ได้คุณภาพและรสชาติกาแฟที่ดี

7. สามารถใช้เครื่องมือชั่ง ตวง วัด น้ำหนัก อุณหภูมิ เวลา และอ่านค่าหน่วยวัดได้ถูกต้อง

8. สามารถปฏิบัติตามหลักสุขลักษณะสำหรับผู้สัมผัสอาหารในการปฏิบัติงาน

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความรู้เกี่ยวกับประเภทและชนิดของเมล็ดกาแฟคั่วสำเร็จ

2. ความรู้เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของขนาดผงกาแฟที่ส่งผลต่อรสชาติ

3. ความรู้เกี่ยวกับส่วนประกอบหลักการทำงานทำงานของเครื่องบดและการบำรุงรักษา

4. ความรู้เกี่ยวกับเครื่องมืออุปกรณ์สำหรับการชงกาแฟแบบดริป

5. ความรู้เกี่ยวกับปัจจัยและตัวแปรการชงกาแฟแบบดริปที่มีผลต่อคุณภาพและรสชาติกาแฟที่ดี

6. ความรู้เกี่ยวกับการชั่งตวงวัด การวัดปริมาตรและน้ำหนัก (กรัม มิลลิลิตร ออนซ์) การวัดอุณหภูมิ

7. ความรู้เกี่ยวกับการจัดพื้นที่บาร์เครื่องดื่ม

8. ความรู้เกี่ยวกับหลักสุขลักษณะสำหรับผู้สัมผัสอาหาร

 


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดเป็นข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) และ ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) 

1. แสดงการเตรียมและชงกาแฟด้วยกรรมวิธีการดริปได้ถูกต้องครบทุกขั้นตอน

2. ใบรับรองผลจากแบบประเมินผลการสาธิตการปฏิบัติงาน

3. แฟ้มสะสมผลงาน ที่เป็นเอกสารรับรองผลงานและความรู้ความสามารถที่ผ่านมา  

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1. ระบุหรืออธิบายหลักการและขั้นตอนการชงกาแฟร้อนด้วยกรรมวิธีดริป

2. อธิบายหลักการปรับตัวแปรการชงกาแฟแบบดริปให้ได้คุณภาพและรสชาติกาแฟที่ดี

3. วุฒิบัตร ประกาศนียบัตร หรือใบรับรองผลการศึกษาอบรมในสาขาที่เกี่ยวข้องกับงาน

4. ใบรับรองผลจากการประเมินความรู้จากการสัมภาษณ์

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

เจ้าหน้าที่สอบ ตรวจประเมินหลักฐานโดยพิจารณาจากร่องรอยหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงานและหลักฐานด้านความรู้ ที่ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้ 

วิธีการประเมิน

1) แฟ้มสะสมผลงาน

2) แบบทดสอบการสาธิตการปฏิบัติงาน 

3) การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค จากผลงานในแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน (หากจำเป็น)

 


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ 

การประเมินนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินสมรรถนะตามเกณฑ์การปฏิบัติงาน ....ชงเครื่องดื่มกาแฟแบบดริป (Pour Over) ร้อน...โดยใช้วิธีการใดวิธีการหนึ่งหรือหลายวิธีร่วมกันได้แก่ การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค การสาธิตการปฏิบัติงาน หรือแสดงหลักฐานผลงานจากแฟ้มสะสมผลงาน 

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

1. อัตราผงกาแฟต่อน้ำร้อน 1 : 10 -18 เพื่อชงน้ำกาแฟปริมาณ 150 – 540 มล.

ตัวอย่าง อัตราส่วน 1 : 15 มล.

กาแฟ 1 ถ้วย ผงกาแฟ 10 กรัม น้ำ 150 มล.

กาแฟ 2 ถ้วย ผงกาแฟ 20 กรัม น้ำ 300 มล.

กาแฟ 3 ถ้วย ผงกาแฟ 30 กรัม น้ำ 450 มล.

2. เวลาในการดริป 2 – 4 นาที

3. การเปรียบระดับความหยาบ – ละเอียด ของผงกาแฟ

   - Coarse เทียบเท่า เมล็ดงาขาว (เหมาะสำหรับ French press หรือ Cupping หรือ Cold brew)

   - Medium เทียบเท่า น้ำตาลทรายแดง (เหมาะสำหรับ Drip หรือ Syphon)

  - Fine เทียบเท่า น้ำตาลทรายขาว

(ค) รายการเครื่องมืออุปกรณ์ เครื่องมือกล เครื่องจักรกล ที่จำเป็นต่อหน่วยสมรรถนะนี้

วัสดุ/วัตถุดิบ

1. เมล็ดกาแฟที่คั่วสำเร็จ

2. กระดาษกรองกาแฟ แบบเรียบและแบบจีบ

3. ผ้ากรองกาแฟ

4. ถ้วยกรองกาแฟโลหะ

เครื่องมืออุปกรณ์

1. เครื่องบดเมล็ดกาแฟ แบบไฟฟ้า และแบบมือหมุน

2. กรวยกรอง (Dripper)

3. เครื่องชั่งน้ำหนัก

4. กาน้ำร้อน (Drip Kettle)

5. ภาชนะ ถ้วยกาแฟขนาดบรรจุ

6. โถรับน้ำกาแฟ (Server)

7. อุปกรณ์ทำความสะอาด

8. ผ้าสะอาดสำหรับเช็ดแห้ง

9. เทอร์โมมิเตอร์วัดอุณหภูมิ    

หมายเหตุ : ในการประเมินทักษะและความสามารถในการปฏิบัติงาน สามารถใช้เครื่องมืออุปกรณ์ เพิ่มเติมหรือทดแทนกันได้นอกเหนือจากที่กำหนด เพื่อให้บรรลุผลลัพธ์การปฏิบัติงานตามหน่วยสมรรถนะนี้ 

 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

เจ้าหน้าที่สอบพิจารณาหลักฐานจากแฟ้มสะสมผลงานที่เป็นเอกสารรับรองผลงาน รับรองความรู้ความสามารถที่ผ่านมาก่อนหน้า หากไม่ชัดเจนหรือมีปริมาณเพียงพอให้เชื่อถือได้ ให้ประเมินสมรรถนะของผู้เข้ารับการประเมินด้วยเครื่องมือประเมินความรู้และทักษะ ให้ครอบคลุมเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการของหน่วยสมรรถนะนี้ ได้แก่

1) แบบทดสอบการสาธิตการปฏิบัติงาน 

2) การสัมภาษณ์เชิงเทคนิค จากผลงานในแฟ้มสะสมผลงานของผู้รับการประเมิน (หากจำเป็น)

 



ยินดีต้อนรับ