หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวน

สาขาวิชาชีพระบบขนส่งทางราง


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ RAI-BQAW-204B

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวน

3. ทบทวนครั้งที่ /

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

อาชีพผู้ขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนัก (Track Maintenance Vehicle Operator and Driver)



ISCO-08       8311   พนักงาน/คนขับเคลื่อนหัวรถจักร    



                 8311   ผู้ขับหัวรถจักร



                 8311   พนักงาน/คนขับรถไฟ     


1 8311 ผู้ขับหัวรถจักร

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
หน่วยสมรรถนะนี้เกี่ยวข้องกับความรู้และทักษะที่จำเป็นในการขับเคลื่อนและควบคุมรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนระหว่างเดินทาง ตามที่ระบุไว้คู่มือประจำรถ/คู่มือการใช้รถ โดยเป็นไปตามขั้นตอนขององค์กร ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถไฟ และหลักปฏิบัติด้านความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการตรวจสอบอุปกรณ์ของรถบำรุงทางขนาดหนัก และการตอบสนองต่อปัจจัยการทำงานที่เปลี่ยนแปลงไป

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
กลุ่มอาชีพระบบขนส่งทางราง (Rail Sector)ISCO-08 หมวดใหญ่ 8 ผู้ควบคุมเครื่องจักรโรงงานและเครื่องจักร และผู้ปฏิบัติงานด้านการประกอบ (หน้าที่ขับเคลื่อนรถไฟและยานพาหนะ)

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
การรถไฟแห่งประเทศไทย ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ พ.ศ.2549 (ขดร.2549)           คู่มือบำรุงทาง พ.ศ.2559 ฝ่ายการช่างโยธา การรถไฟแห่งประเทศไทย คู่มือการใช้รถบำรุงทางหนักว่าด้วยการปฏิบัติงานและความปลอดภัย พ.ศ.2527 ฝ่ายการช่างโยธา การรถไฟแห่งประเทศไทย

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
10605.1

เตรียมรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนเพื่อเดินทาง

1.1 ยืนยันชนิดและจำนวนของรถบำรุงทางขนาดหนักและตำแหน่งที่จะต้องออกไปปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องตามลักษณะของงานและใบสั่งงาน

10605.1.01 163750
10605.1

เตรียมรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนเพื่อเดินทาง

1.2 ตรวจสอบความพร้อมของรถทุกคัน และอุปกรณ์ติดตาม พร้อมแก้ไขข้อบกพร่องตามขั้นตอนขององค์กร 

10605.1.02 163751
10605.1

เตรียมรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนเพื่อเดินทาง

1.3 ตรวจสอบน้ำมันเชื้อเพลิง น้ำมันหล่อลื่น และวัสดุสิ้นเปลืองอื่นๆ ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม

10605.1.03 163752
10605.1

เตรียมรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนเพื่อเดินทาง

1.4 ตรวจสอบอุปกรณ์ประกอบตัวรถ และอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการปฏิบัติงานให้ครบถ้วน และอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง เหมาะสม เพื่อความปลอดภัยในขณะเดินทาง

10605.1.04 163753
10605.1

เตรียมรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนเพื่อเดินทาง

1.5 ตรวจสอบตำแหน่งของสวิตช์ควบคุมต่างๆ ให้อยู่ในท่าที่ถูกต้อง

10605.1.05 163754
10605.2

ต่อพ่วงรถเข้าขบวน

2.1 ต่อพ่วงขบวนรถตามลำดับได้อย่างถูกต้อง

10605.2.01 163755
10605.2

ต่อพ่วงรถเข้าขบวน

2.2 ตรวจสอบการต่อขอพ่วงและการเชิ่อมต่ออื่นๆ ที่จำเป็น ให้อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง แน่นหนา และปลอดภัย 

10605.2.02 163756
10605.2

ต่อพ่วงรถเข้าขบวน

2.3 ปรับคันบังคับ และสวิตช์ควบคุมต่างๆ ให้ถูกต้องตามโหมดพ่วงขบวน

10605.2.03 163757
10605.3

ควบคุมรถระหว่างเดินทางแบบพ่วงขบวน

3.1 ควบคุมความเร็วรถให้สัมพันธ์กับความเร็วของขบวน

10605.3.01 163758
10605.3

ควบคุมรถระหว่างเดินทางแบบพ่วงขบวน

3.2 ให้สัญญาณแตร สัญญาณไฟ และอื่นๆ ตามความเหมาะสม

10605.3.02 163759
10605.3

ควบคุมรถระหว่างเดินทางแบบพ่วงขบวน

3.3 ช่วยเบรกขบวนรถตามที่ได้รับการร้องขอหรือเมื่อมีเหตุฉุกเฉิน

10605.3.03 163760
10605.3

ควบคุมรถระหว่างเดินทางแบบพ่วงขบวน

3.4 ควบคุมการเคลื่อนขบวนรถให้เป็นไปตามขั้นตอน ระเบียบข้อบังคับขององค์กรได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย

10605.3.04 163761
10605.4

จอดรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนที่ปลายทาง

4.1 ปิดสวิทช์ควบคุมระบบต่างๆ ของรถให้ครบถ้วน

10605.4.01 163762
10605.4

จอดรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนที่ปลายทาง

4.2 ตรวจสอบการห้ามล้อ เพื่อให้แน่ใจว่าจะไม่เกิดการไหลเลื่อนของตัวรถในขณะที่จอด

10605.4.02 163763
10605.4

จอดรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนที่ปลายทาง

4.3 ตรวจสอบความปกติและครบถ้วนของอุปกรณ์ต่างๆ รอบตัวรถ

10605.4.03 163764
10605.4

จอดรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนที่ปลายทาง

4.4 ปลดขอพ่วงรถได้อย่างถูกต้อง ปลอดภัย และไม่เกิดความเสียหาย

10605.4.04 163765
10605.4

จอดรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนที่ปลายทาง

4.5 ให้สัญญาณเตือนก่อนเคลื่อนย้ายรถออกไปทำงานได้อย่างถูกต้อง

10605.4.05 163766
10605.4

จอดรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนที่ปลายทาง

4.6 จอดรถในทางได้อย่างถูกต้องตามระเบียบข้อบังคับขององค์กร

10605.4.06 163767
10605.4

จอดรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนที่ปลายทาง

4.7 จดบันทึกรายละเอียด ก่อน/หลังการปฏิบัติงานทุกครั้งได้อย่างถูกต้องตามระเบียบข้อบังคับขององค์กร

10605.4.07 163768

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

N/A


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

(ก) ความต้องการด้านทักษะ (Skill Requirement)



      (ก1) ทักษะทางเทคนิค (Technical Skills)




  • ทักษะการขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวน

  • ทักษะการใช้เครื่องมือวัด เครื่องมือช่าง และอุปกรณ์อ่านค่าแสดงผลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับงาน

  • ทักษะการอ่านคู่มือการใช้งาน และตีความคำแนะนำ ขั้นตอน และข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวน

  • ทักษะการปฏิบัติงานท่ามกลางสถานการณ์ฉุกเฉิน หรือในสภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยง

  • ทักษะการใช้งานอุปกรณ์สื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ตามระเบียบปฏิบัติที่กำหนด             

  • ทักษะการกรอก/จัดทำเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวน

  • ทักษะการเลือกและใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคลที่จำเป็นในการปฏิบัติงาน    



(ก2) ทักษะทางสังคมและการทำงาน (Soft Skills)




  • ทักษะการประสานงาน

  • ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพในระหว่างการปฏิบัติงาน

  • ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่นในระหว่างการปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ             

  • ทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบ          

(ข) ความต้องการด้านความรู้

(ข1)   ระบบขับเคลื่อน/ระบบถ่ายทอดกำลังรถบำรุงทางขนาดหนักแต่ละชนิด                   



(ข2)   ระบบห้ามล้อ/ระบบเบรกของรถบำรุงทางขนาดหนักแต่ละชนิด



(ข3)   วิธีการและขั้นตอนการพ่วงขบวนรถบำรุงทางขนาดหนัก



(ข4)   ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับรถบำรุงทางขนาดหนักแต่ละชนิด              



(ข5)   ขั้นตอนการสื่อสารและระเบียบปฏิบัติ                                                      



(ข6)   ขั้นตอนการปฏิบัติในกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉิน                                                  



(ข7)   กฏความปลอดภัยและอาชีวอนามัยที่เกี่ยวข้อง (OH&S)                                   



(ข8)   แบบฟอร์ม/เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการขับรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวน


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

ผู้ที่เข้ารับการประเมินจะต้องศึกษาคำแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน ควบคู่ไปกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน ความรู้และทักษะที่ต้องการ ขอบเขต และแนวทางการประเมินสำหรับหน่วยสมรรถนะนี้                     



(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)



(ก1)   หนังสือรับรองการทำงานจากองค์กร/สถานประกอบการ หรือ                        



(ก2)   ใบกำหนดหน้าที่งานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ                   



(ก3)   วิดีโอการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ                             



(ก4)   ภาพถ่ายผลงานหรือชิ้นงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ



(ก5)   ผลงานจากการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้



 (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)



(ข1)   ใบรับรองผลการศึกษา หรือ                                                             



(ข2)   ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตร/ใบรับรองผ่านการอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับการใช้งานและขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนัก



(ค) คำแนะนำในการประเมิน



(ค1)  ประเด็นสำคัญที่ควรพิจารณาในการประเมิน และหลักฐานที่จำเป็น                 



       ผู้ที่เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องแสดงหลักฐานที่จำเป็นที่มีประเด็นและจุดสังเกตของหลักฐานสอดคล้องกับรายละเอียดที่ระบุไว้ในสมรรถนะย่อย และเกณฑ์การปฏิบัติงาน อาทิ:                                                                 



-   หลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้                                         



-   ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถไฟ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง และขั้นตอนการปฏิบัติงาน



-   อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับขอบเขต



(ค2)  บริบทและทรัพยากรเฉพาะสำหรับการประเมิน                                        




  • ผู้ที่เข้ารับการประเมินจะต้องแสดงให้เห็นถึงทักษะความสามารถที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ภายในช่วงระยะเวลาและบริบทที่เหมาะสม                    

  • ทรัพยากรสำหรับการประเมิน อาทิ แบบฝึกหัดที่เกี่ยวข้อง กรณีศึกษา การสาธิตการปฏิบัติงาน การประเมินความรู้ การประเมินการปฏิบัติงานในสถานที่จริง                



(ค3)  วิธีการประเมิน                                                                           




  • การประเมินความรู้และทักษะในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องดำเนินการโดยองค์กรที่มีหน้าที่รับการรับรองสมรรถนะของบุคคลตามมาตรฐานอาชีพที่ขึ้นทะเบียนเท่านั้น   

  • การประเมินความรู้ กำหนดให้ทำการสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือกเป็นอย่างน้อย และ/หรือการสอบสัมภาษณ์ หรือพิจารณาจากหลักฐานความรู้ที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น ใบรับรองผลการศึกษา ใบรับรองผ่านการอบรม ประกาศนียบัตรผ่านการอบรม เป็นต้น



การประเมินการปฏิบัติงาน โดยการสัมภาษณ์เชิงเทคนิค หรืออาจจะพิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงานที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น หนังสือรับรองการทำงานจากองค์กร/สถานประกอบการ ใบกำหนดหน้าที่งานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะ วิดีโอการปฏิบัติงาน ภาพถ่ายผลงานที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น                 


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ



 (ก1)  สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องสามารถขับเคลื่อนและควบคุมรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวน ได้อย่างถูกต้องตามคู่มือประจำรถ/คู่มือการใช้รถ โดยเป็นไปตามขั้นตอนหรือมาตรฐานขององค์กร ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถไฟ และหลักปฏิบัติด้านความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง รวมถึงสามารถตรวจสอบอุปกรณ์ของรถบำรุงทางขนาดหนัก และเลือกใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเหมาะสม  



        นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการประเมินควรเตรียมหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ มาเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย                             



(ก2)   สำหรับเจ้าหน้าที่สอบจะต้องพิจารณาหลักฐานที่จำเป็น ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ให้ตรงตามที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้                       



(ข) คำอธิบายรายละเอียด
















































(ข1)



ระบบขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนักประกอบด้วย:




  • เครื่องยนต์ดีเซล

  • ระบบไฮดรอลิก (Hydraulic)

  • ทอร์คคอนเวอร์เตอร์ (Torque Converter)

  • ระบบแมนนวลทรานสมิชชั่น (Manual Transmission)



(ข2)



ระบบห้ามล้อ/เบรกของรถบำรุงทางขนาดหนัก ประกอบด้วย:




  • แท่งห้ามล้อ

  • ห้ามล้อมือ

  • หม้อลมอัด

  • หม้อลมสปริงเบรก

  • มาตรวัดแรงดัน



(ข3)



การขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวน ประกอบด้วย:




  • การเข้าต่อขบวนกัน

  • ความพร้อมที่จะปฏิบัติงานร่วมกันในขบวน

  • การช่วยควบคุมความเร็วของขบวนรถ

  • การช่วยเบรกขบวนรถ



(ข4)



เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ควร



จะต้องมีในการปฏิบัติงาน:




  • นาฬิกา

  • วิทยุสื่อสาร/โทรศัพท์มือถือ

  • เครื่องมือช่างและอุปกรณ์ประจำรถ



 



(ข5)



เครื่องมือและอุปกรณ์ป้องกัน



อันตรายส่วนบุคคลที่ต้องใช้



ระหว่างการปฏิบัติงาน:



 




  • เสื้อกั๊กสะท้อนแสง

  • ถุงมือหนัง/ถุงมือไหมพรม/ถุงมือกันลื่น

  • แว่นตากันแดด/แว่นตานิรภัย

  • อุปกรณ์ป้องกันหู

  • หมวกนิรภัย

  • รองเท้านิรภัย

  • ไฟฉาย

  • ธงสัญญาณ (เขียว/แดง)

  • อุปกรณ์ป้องกันอื่นๆ ที่จำเป็น



(ข6)



วิธีการสื่อสาร อาจรวมถึง:




  • การใช้วิทยุสื่อสาร/โทรศัพท์มือถือ

  • การให้สัญญานมือ



(ข7)



การแจ้งข้อมูล:




  • สื่อสารด้วยปากเปล่าแบบ Face-to-face

  • เขียนลงในแบบฟอร์ม/เอกสาร/แผนงาน

  • ผ่านระบบอิเล็คทรอนิกส์



(ข8)



ข้อมูล/เอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง:




  • คู่มือการปฏิบัติงาน นโยบาย และกระบวนการปฏิบัติงานขององค์กร/สถานประกอบการ

  • คำสั่งต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้งานรถบำรุงทางขนาดหนัก ขององค์กร/สถานประกอบการ

  • คู่มือประจำรถ หรือคู่มือการใช้งานรถ

  • สมุดบันทึก/เก็บข้อมูล

  • คู่มือความปลอดภัยในการทำงานขององค์กร/สถานประกอบการ

  • เงื่อนไข/สัญญา/ข้อตกลงในการปฏิบัติงาน



16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A    

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A    

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)



    1. เครื่องมือประเมินการเตรียมรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนเพื่อเดินทาง








    1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

    2. การสัมภาษณ์ หรือ

    3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)                  





                            



      18.2 เครื่องมือประเมินการดำเนินการต่อพ่วงรถบำรุงทางขนาดหนักเข้าขบวน     




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ

  3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)                                              



      18.3 เครื่องมือประเมินการควบคุมรถบำรุงทางขนาดหนักระหว่างเดินทางแบบพ่วงขบวน




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ

  3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)                                              



      18.4 เครื่องมือประเมินการจอดรถบำรุงทางขนาดหนักแบบพ่วงขบวนที่ปลายทาง




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ



การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)



ยินดีต้อนรับ