หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ตรวจและบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักหลังการปฏิบัติงาน

สาขาวิชาชีพระบบขนส่งทางราง


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ RAI-RONE-203B

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ตรวจและบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักหลังการปฏิบัติงาน

3. ทบทวนครั้งที่ /

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

อาชีพผู้ขับเคลื่อนรถบำรุงทางขนาดหนัก (Track Maintenance Vehicle Operator and Driver)



ISCO-08       8311   พนักงาน/คนขับเคลื่อนหัวรถจักร    



                 8311   ผู้ขับหัวรถจักร



                 8311   พนักงาน/คนขับรถไฟ     


1 8311 ผู้ขับหัวรถจักร

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
หน่วยสมรรถนะนี้เกี่ยวข้องกับความรู้และทักษะที่จำเป็นในการตรวจและบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักหลังการปฏิบัติงาน ตามวาระและรายการที่ระบุไว้คู่มือประจำรถ/คู่มือการใช้รถ โดยเป็นไปตามขั้นตอน ข้อกำหนดหรือมาตรฐานขององค์กร และหลักปฏิบัติด้านความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
         กลุ่มอาชีพระบบขนส่งทางราง (Rail Sector)ISCO-08 หมวดใหญ่ 8 ผู้ควบคุมเครื่องจักรโรงงานและเครื่องจักร และผู้ปฏิบัติงานด้านการประกอบ (หน้าที่ขับเคลื่อนรถไฟและยานพาหนะ)

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ พ.ศ.2549 การรถไฟแห่งประเทศไทย                คู่มือบำรุงทาง พ.ศ.2559 ฝ่ายการช่างโยธา การรถไฟแห่งประเทศไทย คู่มือการใช้รถบำรุงทางหนักว่าด้วยการปฏิบัติงานและความปลอดภัย พ.ศ.2527 ฝ่ายการช่างโยธา การรถไฟแห่งประเทศไทย

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
10604.1

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักประจำวันหลังปฏิบัติงาน

1.1 ทำความสะอาดตัวรถและอุปกรณ์ต่างๆ 

10604.1.01 163702
10604.1

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักประจำวันหลังปฏิบัติงาน

1.2 ตรวจเช็ค/เติมน้ำมันเชื้อเพลิง

10604.1.02 163703
10604.1

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักประจำวันหลังปฏิบัติงาน

1.3 ตรวจและบำรุงรักษาตามคู่มือประจำรถ

10604.1.03 163704
10604.1

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักประจำวันหลังปฏิบัติงาน

1.4 ตรวจสอบและแก้ไขข้อบกพร่องต่างๆ ให้รถมีสภาพพร้อมที่จะปฏิบัติงานต่อไป

10604.1.04 163705
10604.2

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระชั่วโมง

2.1 ดำเนินการบำรุงรักษารถตามวาระ 50 ชั่วโมง ตามคู่มือประจำรถ

10604.2.01 163706
10604.2

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระชั่วโมง

2.2 ดำเนินการบำรุงรักษารถตามวาระ 100 ชั่วโมง ตามคู่มือประจำรถ

10604.2.02 163707
10604.2

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระชั่วโมง

2.3 ดำเนินการบำรุงรักษารถตามวาระ 250 ชั่วโมง ตามคู่มือประจำรถ

10604.2.03 163708
10604.2

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระชั่วโมง

2.4 จดบันทึกข้อมูลการบำรุงรักษารถตามวาระทุกครั้ง

10604.2.04 163709
10604.2

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระชั่วโมง

2.5 จัดเตรียมอะไหล่ที่จะใช้ในการบำรุงรักษาตามวาระให้พร้อม และถูกต้อง  

10604.2.05 163710
10604.3

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระประจำปี

3.1 ดำเนินการบำรุงรักษาตามวาระประจำปีตามคู่มือประจำรถ

10604.3.01 163711
10604.3

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระประจำปี

3.2 ดำเนินการซ่อม/เปลี่ยนอุปกรณ์/ชิ้นส่วนที่ชำรุด

10604.3.02 163712
10604.3

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระประจำปี

3.3 ทดสอบการทำงานของรถทุกระบบก่อนออกใช้งานจริง

10604.3.03 163713
10604.3

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระประจำปี

3.4 จัดทำรายการ และแผนการซ่อมของรถบำรุงทางขนาดหนักก่อนเข้าทำวาระประจำปี

10604.3.04 163714
10604.3

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระประจำปี

3.5 ระบุขั้นตอนและวิธีการจัดหาอะไหล่ที่ใช้ในการซ่อมได้

10604.3.05 163715
10604.3

บำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระประจำปี

3.6 บันทึกข้อมูลรายการต่างๆ หลังจากการทำวาระเสร็จเรียบร้อยแล้ว 

10604.3.06 163716

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

N/A


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

(ก) ความต้องการด้านทักษะ (Skill Requirement)



      (ก1) ทักษะทางเทคนิค (Technical Skills)




  • ทักษะการตรวจสอบและบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนัก

  • ทักษะการใช้เครื่องมือวัด เครื่องมือช่าง และอุปกรณ์อ่านค่าแสดงผลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับงาน

  • ทักษะการอ่านคู่มือการใช้งาน และตีความคำแนะนำ ขั้นตอน และข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักแต่ละชนิด

  • ทักษะการกรอกข้อมูล/จัดทำเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบและบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนัก

  • ทักษะการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและโปรแกรมคอมพิวเตอร์เบื้องต้น

  • ทักษะการใช้งานอุปกรณ์สื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ตามระเบียบปฏิบัติที่กำหนด

  • ทักษะการเลือกและใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคลที่จำเป็นในการปฏิบัติงาน



(ก2) ทักษะทางสังคมและการทำงาน (Soft Skills)




  • ทักษะการประสานงาน

  • ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพในระหว่างการปฏิบัติงาน

  • ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่นในระหว่างการปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ             



ทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบ            

(ข) ความต้องการด้านความรู้

ข1)   ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับรถบำรุงทางขนาดหนักแต่ละชนิด



(ข2) วาระการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนัก           



(ข3)  ขั้นตอนและวิธีการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนัก                    



(ข4)  ขั้นตอนการสื่อสารและระเบียบปฏิบัติ                                                       



(ข5)  กฏความปลอดภัยและอาชีวอนามัยที่เกี่ยวข้อง (OH&S)                                    



(ข6)     แบบฟอร์ม/เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนัก        


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

ผู้ที่เข้ารับการประเมินจะต้องศึกษาคำแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน ควบคู่ไปกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการ ขอบเขต และแนวทางการประเมินสำหรับหน่วยสมรรถนะนี้                     



(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)



(ก1)   หนังสือรับรองการทำงานจากองค์กร/สถานประกอบการ หรือ                        



(ก2)   ใบกำหนดหน้าที่งานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ                   



(ก3)   วิดีโอการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ                             



(ก4)   ภาพถ่ายผลงานหรือชิ้นงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ



(ก5)   ผลงานจากการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้



 (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)



(ข1)   ใบรับรองผลการศึกษา หรือ                                                             



(ข2)   ใบรับรองผ่านการอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับการใช้งานและบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนัก หรือ



(ข3)   ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตรผ่านการอบรมหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับการใช้งานและบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนัก



(ค) คำแนะนำในการประเมิน



(ค1)  ประเด็นสำคัญที่ควรพิจารณาในการประเมิน และหลักฐานที่จำเป็น                 



       ผู้ที่เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องแสดงหลักฐานที่จำเป็นที่มีประเด็นและจุดสังเกตของหลักฐานสอดคล้องกับรายละเอียดที่ระบุไว้ในสมรรถนะย่อย และเกณฑ์การปฏิบัติงาน อาทิ:                                                                 



-   หลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้                                         



-   ข้อบังคับและระเบียบการเดินรถไฟ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง และขั้นตอนการปฏิบัติงาน



-   อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับขอบเขต          



(ค2)  บริบทและทรัพยากรเฉพาะสำหรับการประเมิน                                        




  • ผู้ที่เข้ารับการประเมินจะต้องแสดงให้เห็นถึงทักษะความสามารถที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ภายในช่วงระยะเวลาและบริบทที่เหมาะสม                    

  • ทรัพยากรสำหรับการประเมิน อาทิ แบบฝึกหัดที่เกี่ยวข้อง กรณีศึกษา การสาธิตการปฏิบัติงาน การสอบประเมินความรู้ การประเมินการปฏิบัติงานในสถานที่จริง       




  • ในบางกรณีอาจจะต้องประเมินในสถานที่ปฏิบัติงานจริง และ/หรือในสถานการณ์จำลอง เนื่องมาจาก:                                                                     




  • เครื่องมือและวัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องในการปฏิบัติงาน                          

  • เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงาน อาทิ ข้อบังคับ ระเบียบปฏิบัติ คู่มือการปฏิบัติงาน ขั้นตอนการปฏิบัติงาน                                                                



(ค3)  วิธีการประเมิน                                                                           




  • การประเมินความรู้และทักษะในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องดำเนินการโดยองค์กรที่มีหน้าที่รับการรับรองสมรรถนะของบุคคลตามมาตรฐานอาชีพที่ขึ้นทะเบียนเท่านั้น   

  • การประเมินความรู้ กำหนดให้ทำการสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือกเป็นอย่างน้อย และ/หรือการสอบสัมภาษณ์ หรือพิจารณาจากหลักฐานความรู้ที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น ใบรับรองผลการศึกษา ใบรับรองผ่านการอบรม ประกาศนียบัตรผ่านการอบรม เป็นต้น

  • การประเมินการปฏิบัติงาน โดยการสัมภาษณ์เชิงเทคนิค หรืออาจจะพิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงานที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น หนังสือรับรองการทำงานจากองค์กร/สถานประกอบการ ใบกำหนดหน้าที่งานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะ วิดีโอการปฏิบัติงาน ภาพถ่ายผลงานที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น 


15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ



 (ก1)  สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องสามารถตรวจและบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักแต่ละชนิดตามวาระและรายการที่ระบุไว้ในคู่มือประจำรถ/คู่มือการใช้รถ โดยเป็นไปตามขั้นตอนขององค์กร และหลักปฏิบัติด้านความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งสามารถเลือกใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเหมาะสม



        นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการประเมินควรเตรียมหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ มาเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย                             



(ก2)   สำหรับเจ้าหน้าที่สอบจะต้องพิจารณาหลักฐานที่จำเป็น ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ให้ตรงตามที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้                                          



(ข) คำอธิบายรายละเอียด










































(ข1)



วาระการบำรุงรักษารถบำรุงทาง



ขนาดหนัก ประกอบด้วย:




  • วาระประจำวัน

  • วาระ 50 ชั่วโมง

  • วาระ 100 ชั่วโมง

  • วาระ 250 ชั่วโมง

  • วาระประจำปี



(ข2)



ลักษณะความผิดปกติของรถบำรุงทางขนาดหนักที่อาจเกิดขึ้นหลังการใช้งาน อาทิ:




  • รอยรั่วซึมตามจุดต่างๆ ของเครื่องยนต์

  • รอยรั่วซึมของระบบไฮดรอลิก และระบบลม

  • การชำรุด หลุด หลวม หรือแตกหัก ของอุปกรณ์และชิ้นส่วน



(ข3)



เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้



ในการตรวจสอบและบำรุงรักษา



รถบำรุงทางขนาดหนัก:




  • เครื่องมือช่างมาตรฐาน อาทิเช่น ประแจ ไขควง ค้อน คีม เป็นต้น

  • มิเตอร์วัดไฟ



(ข4)



เครื่องมือและอุปกรณ์ป้องกัน



อันตรายส่วนบุคคลที่ต้องใช้



ระหว่างการปฏิบัติงาน:



 




  • เสื้อกั๊กสะท้อนแสง

  • ถุงมือหนัง/ถุงมือไหมพรม/ถุงมือกันลื่น

  • แว่นตากันแดด/แว่นตานิรภัย

  • อุปกรณ์ป้องกันหู

  • หมวกนิรภัย

  • รองเท้านิรภัย

  • ไฟฉาย

  • อุปกรณ์ป้องกันอื่นๆ ที่จำเป็น



(ข5)



วิธีการสื่อสาร อาจรวมถึง:




  • การใช้วิทยุสื่อสาร/โทรศัพท์มือถือ

  • การให้สัญญานมือ



(ข6)



การแจ้งข้อมูล:




  • สื่อสารด้วยปากเปล่าแบบ Face-to-face

  • เขียนลงในแบบฟอร์ม/เอกสาร/แผนงาน

  • ผ่านระบบอิเล็คทรอนิกส์



(ข7)



ข้อมูล/เอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง:




  • คู่มือการปฏิบัติงาน นโยบาย และกระบวนการปฏิบัติงานขององค์กร/สถานประกอบการ

  • คำสั่งต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้งานรถบำรุงทางขนาดหนัก ขององค์กร/สถานประกอบการ

  • คู่มือประจำรถ หรือคู่มือการใช้งานรถ

  • สมุดบันทึก/เก็บข้อมูล

  • คู่มือความปลอดภัยในการทำงานขององค์กร/สถานประกอบการ

  • เงื่อนไข/สัญญา/ข้อตกลงในการปฏิบัติงาน




 



16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)                     



                                       N/A                                                                       



 



 



                                               



17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)       



                                       N/A                                                                       



 



18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)



      18.1 เครื่องมือประเมินการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักประจำวันหลังปฏิบัติงาน      




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ

  3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)                                              



      18.2 เครื่องมือประเมินการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระชั่วโมง                         




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ

  3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)                                              



      18.3 เครื่องมือประเมินการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระประจำปี    




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ

  3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)



 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

18.1 เครื่องมือประเมินการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักประจำวันหลังปฏิบัติงาน  




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ

  3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)                                              



      18.2 เครื่องมือประเมินการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระชั่วโมง                         




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ

  3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)                                              



      18.3 เครื่องมือประเมินการบำรุงรักษารถบำรุงทางขนาดหนักตามวาระประจำปี    




  1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

  2. การสัมภาษณ์ หรือ

  3. การพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)



ยินดีต้อนรับ