อาชีพผู้ขับรถจักร (Locomotive Driver)

ISCO-08       8311   พนักงาน/คนขับเคลื่อนหัวรถจักร    

                 8311   ผู้ขับหัวรถจักร

                 8311   พนักงาน/คนขับรถไฟ     

• ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับรถจักรและรถพ่วง


• ความรู้พื้นฐานด้านงานช่าง/วิศวกรรม


• การใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ช่างพื้นฐาน

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

(ก) ความต้องการด้านทักษะ (Skill Requirement)

     (ก1) ทักษะทางเทคนิค (Technical Skills)

• ทักษะการปฎิบัติการเดินรถร่วมกับผู้ขับรถหลัก


• ทักษะการสังเกตุและแจ้งสัญญาณที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการเดินรถไฟตามข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ


• ทักษะการใช้เครื่องมือวัด เครื่องมือช่าง และอุปกรณ์อ่านค่าแสดงผลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับงาน


• ทักษะการอ่านคู่มือการใช้งาน และตีความคำแนะนำ ขั้นตอน และข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติหน้าที่ร่วมกับผู้ขับรถหลัก


• ทักษะการปฏิบัติงานท่ามกลางสถานการณ์ฉุกเฉิน หรือในสภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยง


• ทักษะการใช้งานอุปกรณ์สื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ตามระเบียบปฏิบัติที่กำหนด


• ทักษะการกรอกข้อมูล/จัดทำเอกสารหรือรายงานที่เกี่ยวข้องกับงาน


• ทักษะการเลือกและใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคลที่จำเป็นในการปฏิบัติงาน


• ทักษะการใช้งานอุปกรณ์ความปลอดภัยประจำขบวนรถ     

(ก2) ทักษะทางสังคมและการทำงาน (Soft Skills)

• ทักษะการประสานงาน


• ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพในระหว่างการปฏิบัติงาน


• ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่นในระหว่างการปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ              


• ทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบ                              

(ข) ความต้องการด้านความรู้

(ข1) สัญญาณที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการเดินรถไฟตามข้อบังคับและระเบียบการเดินรถ

(ข2)  ความผิดปกติของรถจักรที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างการทำขบวนและการตรวจสอบ

(ข3)  ขั้นตอนการสื่อสารและระเบียบปฏิบัติ       

(ข4)  การบำรุงรักษารถจักรและรถพ่วง                                                  

(ข5) กฏความปลอดภัยและอาชีวอนามัยที่เกี่ยวข้อง (OH&S)                                    

(ข6)     แบบฟอร์ม/เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบและแก้ไขความผิดปกติของรถจักร

ผู้ที่เข้ารับการประเมินจะต้องศึกษาคำแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน ควบคู่ไปกับเกณฑ์ในการปฏิบัติงาน ทักษะและความรู้ที่ต้องการ ขอบเขต และแนวทางการประเมินสำหรับหน่วยสมรรถนะนี้                     

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

(ก1)   หนังสือรับรองการทำงานจากองค์กร/สถานประกอบการ หรือ                        

(ก2)   ใบกำหนดหน้าที่งานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ                   

(ก3)   วิดีโอการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ                             

(ก4)   ภาพถ่ายผลงานหรือชิ้นงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้

(ข)  หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

(ข1)   ใบรับรองผลการศึกษา หรือ                                                             

(ข2)   ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตร/ใบรับรองผ่านการฝึกอบรมในหลักสูตรด้านปฏิบัติการรถจักรหรือหลักสูตรอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้  

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

(ค1)  ประเด็นสำคัญที่ควรพิจารณาในการประเมิน และหลักฐานที่จำเป็น                 

       ผู้ที่เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องแสดงหลักฐานที่จำเป็นที่มีประเด็นและจุดสังเกตของหลักฐานสอดคล้องกับรายละเอียดที่ระบุไว้ในสมรรถนะย่อย และเกณฑ์การปฏิบัติงาน อาทิ:                                                                 

• หลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้                                         


• กฎข้อบังคับการเดินรถไฟ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง และขั้นตอนการปฏิบัติงาน        


• อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับขอบเขต          

(ค2)  บริบทและทรัพยากรเฉพาะสำหรับการประเมิน                                        

• ผู้ที่เข้ารับการประเมินจะต้องแสดงให้เห็นถึงทักษะความสามารถที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ภายในช่วงระยะเวลาและบริบทที่เหมาะสม                    


• ทรัพยากรสำหรับการประเมิน อาทิ แบบฝึกหัดที่เกี่ยวข้อง กรณีศึกษา การสาธิตการปฏิบัติงาน การประเมินความรู้ การประเมินการปฏิบัติงานในสถานที่จริง                

(ค3)  วิธีการประเมิน                                                                           

• การประเมินความรู้และทักษะในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องดำเนินการโดยองค์กรที่มีหน้าที่รับการรับรองสมรรถนะของบุคคลตามมาตรฐานอาชีพที่ขึ้นทะเบียนเท่านั้น   


• การประเมินความรู้ กำหนดให้ทำการสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือกเป็นอย่างน้อย และ/หรือการสอบสัมภาษณ์ หรือพิจารณาจากหลักฐานความรู้ที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น ใบรับรองผลการศึกษา ใบรับรองผ่านการอบรม ประกาศนียบัตรผ่านการอบรม เป็นต้น


• การประเมินการปฏิบัติงาน โดยการสัมภาษณ์เชิงเทคนิค หรืออาจจะพิจารณาจากหลักฐานการปฏิบัติงานที่ผู้เข้ารับการประเมินนำมาแสดง เช่น หนังสือรับรองการทำงานจากองค์กร/สถานประกอบการ ใบกำหนดหน้าที่งานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะ วิดีโอการปฏิบัติงาน ภาพถ่ายผลงานที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น 

(ก) คำแนะนำ

 (ก1)  สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องสามารถตรวจสอบเอกสาร/ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการเดินรถ ปฏิบัติตามสัญญาณที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการเดินรถ และปฏิบัติการเดินรถร่วมกับผู้ขับรถหลักได้อย่างอย่างมีประสิทธิภาพ และถูกต้องตามขั้นตอนและมาตรฐานขององค์กร คู่มือประจำรถ มาตรฐานการบำรุงรักษา และหลักปฏิบัติด้านความปลอดภัยที่เกี่ยวข้อง รวมถึงสามารถเลือกใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเหมาะสม และกรอกเอกสารที่จำเป็นและเกี่ยวข้องกับงานได้อย่างถูกต้อง

        นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการประเมินควรเตรียมหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ มาเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย                             

            (ก2) สำหรับเจ้าหน้าที่สอบจะต้องพิจารณาหลักฐานที่จำเป็น ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ให้ตรงตามที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้    

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

18.1 เครื่องมือประเมินการตรวจเอกสาร/ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการเดินรถ

1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก                                                       


2. การสัมภาษณ์                                                                                  

      18.2 เครื่องมือประเมินการระบุและปฏิบัติตามสัญญาณที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการเดินรถ

1. ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก                                                       

การสัมภาษณ์