หน่วยสมรรถนะ
ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์
สาขาวิชาชีพอัญมณี เครื่องประดับ และโลหะมีค่า
รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ
| 1. รหัสหน่วยสมรรถนะ | GEM-UKMT-054B |
| 2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ | ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์ |
| 3. ทบทวนครั้งที่ | / |
| 4. สร้างใหม่ |
|
ปรับปรุง |
|
| 5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification) | |
|
1. อาชีพนักวิเคราะห์เพชร 1 7313 ช่างทำเครื่องเพชรพลอยและรูปพรรณ และโลหะมีค่า |
|
| 6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) | |
| หน่วยสมรรถนะนี้ใช้กับผู้ปฎิบัติงานในห้องปฏิบัติการตรวจสอบอัญมณี หรือผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบเพชรในอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับ โดยมีการใช้เครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐานและเครื่องมือขั้นสูงในการตรวจสอบเพชร หน่วยสมรรถนะนี้ใช้ในสภาพแวดล้อมในรูปแบบของการทำงานแบบประจำที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบเพชร ผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้และทักษะในการจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์ ด้วยเครื่องมือตรวจสอบอัญมณี โดยเฉพาะกล้องจุลทรรศน์อัญมณีและเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีขั้นสูง และผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้ข้อจำกัดของการตรวจสอบเพชรสังเคราะห์ | |
| 7. สำหรับระดับคุณวุฒิ |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 8. กลุ่มอาชีพ (Sector) | |
| กลุ่มวิชาชีพเพชรและเครื่องประดับ | |
| 9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria) |
| หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) | เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) | รหัส PC (ตามเล่มมาตรฐาน) |
รหัส PC (จากระบบ) |
|---|---|---|---|
| 50000901 ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติและเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐาน |
1. ตรวจสอบเพชรด้วยแม่เหล็ก |
50000901.01 | 159664 |
| 50000901 ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติและเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐาน |
2. ตรวจสอบเพชรด้วยกล้องจุลทรรศน์ |
50000901.02 | 159665 |
| 50000901 ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติและเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐาน |
3. ตรวจสอบเพชรด้วยรังสีอัลตราไวโอเลต |
50000901.03 | 159666 |
| 50000901 ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติและเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐาน |
4. ตรวจสอบเพชรด้วยเทคนิค Cross Polarized Filter (CPF) |
50000901.04 | 176001 |
| 50000901 ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติและเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐาน |
5. อ่านค่าและบันทึกผลการตรวจสอบ |
50000901.05 | 176002 |
| 50000902 ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติและเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือขั้นสูง |
1. ตรวจสอบอัญมณีด้วยเครื่องมือทางสเปกโทรสโกปี |
50000902.01 | 159669 |
| 50000902 ตรวจสอบจำแนกเพชรธรรมชาติและเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือขั้นสูง |
2. อ่านค่าและบันทึกผลการตรวจสอบ |
50000902.02 | 159670 |
| 50000903 วิเคราะห์และสรุปผลการตรวจสอบเพชร |
1. วิเคราะห์ผล ตามความรู้ และลักษณะเด่น |
50000903.01 | 159673 |
| 50000903 วิเคราะห์และสรุปผลการตรวจสอบเพชร |
2. สรุปและบันทึกผลการตรวจสอบ |
50000903.02 | 159674 |
| 12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge) | |
| N/A | |
| 13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge) | |
|
(ก) ความต้องการด้านทักษะ 1. สามารถจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐาน 2. สามารถจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือขั้นสูง (ข) ความต้องการด้านความรู้ ความรู้เกี่ยวกับชนิดเพชรสังเคราะห์ วิธีการสังเคราะห์ คุณสมบัติของเพชรสังเคราะห์ วิธีการจำแนกเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐานและขั้นสูง รวมถึงข้อจำกัดในการตรวจสอบ |
|
| 14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide) | |
|
หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) และทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge) (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับเพชรสังเคราะห์และคุณสมบัติของเพชรสังเคราะห์ 2. แสดงความรู้เกี่ยวกับการจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์ด้วยอุปกรณ์และเครื่องมือพื้นฐาน 3. แสดงความรู้เกี่ยวกับการจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือขั้นสูง 4. ใบบันทึกผลการสาธิตการปฏิบัติงาน 5. ใบบันทึกผลการสัมภาษณ์ (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) 1. อธิบายความรู้เกี่ยวกับเพชรสังเคราะห์และคุณสมบัติของเพชรสังเคราะห์ 2. อธิบายความรู้เกี่ยวกับการจำแนกเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือพื้นฐาน 3. อธิบายความรู้เกี่ยวกับการจำแนกเพชรสังเคราะห์ด้วยเครื่องมือขั้นสูง 4. ใบบันทึกผลการทดสอบข้อเขียน (ค) คำแนะนำในการประเมิน ผู้ประเมินตรวจประเมินเกี่ยวกับการจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์ ด้วยวิธีและเครื่องมือพื้นฐาน และเครื่องมือขั้นสูง โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานด้านความรู้ (ง) วิธีการประเมิน 1. ข้อสอบข้อเขียน แบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก 2. การสาธิตการปฏิบัติงาน 3. การสัมภาษณ์ |
|
| 15. ขอบเขต (Range Statement) | |
|
(ก) คำแนะนำ ผู้เข้ารับการประเมินต้องมีความรู้และทักษะในเรื่องของการตรวจสอบเพชรสังเคราะห์ ซึ่งเน้นถึงการปฏิบัติในห้องปฏิบัติการตรวจสอบเพชร ผู้เข้าประเมินควรมีความรู้ในเรื่องชนิดของเพชร (Type) วิธีการสังเคราะห์ วิธีการจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์ และทักษะในการจำแนกเพชรธรรมชาติและเพชรสังเคราะห์ เพชรสังเคราะห์ (Laboratory-created diamond หรือ Laboratory-grown diamond หรือ Synthetic diamond) หมายถึง วัสดุที่มนุษย์ผลิตขึ้น ตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์ โดยมีส่วนประกอบทางเคมี และสมบัติทางกายภาพเหมือนเพชรที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ การสังเคราะห์เพชรในอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับมีจำนวน 2 วิธี คือ วิธี Hig pressure high temperature (HPHT) และวิธี Chemical vapor deposition (CVD) การจำแนกเพชรธรรมชาติจากเพชรสังเคราะห์จะเริ่มจากการใช้วิธีพื้นฐาน เช่น การทดสอบด้วยกำลังขยาย และการใช้แม่เหล็ก เป็นต้น ไปจนถึงการใช้เครื่องมือขั้นสูงต่างๆ (ข) คำอธิบายรายละเอียด ในหน่วยสมรรถนะนี้ ครอบคลุมเพชรสังเคราะห์ จำนวน 2 วิธี ได้แก่ วิธี Hig pressure high temperature (HPHT) และวิธี Chemical vapor deposition (CVD) และครอบคลุมเครื่องมือตรวจสอบ ได้แก่ ข.1 เครื่องมือตรวจสอบพื้นฐาน ดังนี้
ข.2 เครื่องมือตรวจสอบขั้นสูง ได้แก่
|
|
| 16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure) | |
|
18.1 เครื่องมือการประเมิน 1. ข้อสอบข้อเขียน แบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก 2. การสาธิตการปฏิบัติงาน 3. การสัมภาษณ์ ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน |
|
