1. อาชีพนักวิเคราะห์เพชร

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

ผู้ประเมินสามารถจัดเตรียมชุดอัญมณีต้นแบบ สำหรับใช้ในการจัดระดับคุณภาพสีและการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ของเพชร โดยผู้ประเมินสามารถเปรียบเทียบเพชรกับชุดอัญมณีต้นแบบ จากนั้นจึงระบุระดับคุณภาพสี และระดับการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ได้ตามเกณฑ์ที่กำหนดและถูกต้อง

(ข) ความต้องการด้านความรู้

ผู้ประเมินมีความรู้เกี่ยวกับระดับสีเพชร ระดับการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ การเตรียมชุดอัญมณีต้นแบบสำหรับใช้เทียบสีและการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ กระบวนการเปรียบเทียบตัวอย่างเพชรกับชุดอัญมณีต้นแบบ การระบุระดับคุณภาพสีและฟลูออเรสเซนซ์ และข้อจำกัดหรือข้อควรระวังในการจัดระดับสีและฟลูออเรสเซนซ์

หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) และทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1. แสดงการเปรียบเทียบสีเพชรกับชุดอัญมณีต้นแบบ

2. แสดงการเปรียบเทียบการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ของเพชรกับชุดอัญมณีต้นแบบ

3. ใบบันทึกผลการสาธิตการปฏิบัติงาน

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1. อธิบายเกี่ยวกับระดับสี และระดับการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ของเพชร

2. อธิบายเกี่ยวกับชุดอัญมณีต้นแบบสำหรับจัดระดับคุณภาพสีและการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์

3. อธิบายเกี่ยวกับวิธีเปรียบเทียบสีเพชรกับชุดอัญมณีต้นแบบ

4. อธิบายเกี่ยวกับวิธีเปรียบเทียบการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ของเพชรกับชุดอัญมณีต้นแบบ

5. อธิบายเกี่ยวกับข้อจำกัดและข้อควรระวังในการจัดระดับคุณภาพสีเพชร

6. อธิบายเกี่ยวกับข้อจำกัดและข้อควรระวังในการจัดระดับการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์

         7. ใบบันทึกผลการทดสอบข้อเขียน

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

ผู้ประเมินตรวจประเมินเกี่ยวกับการจัดระดับคุณภาพสี และระดับการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ของเพชร โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานด้านความรู้

(ง) วิธีการประเมิน

1. ข้อสอบข้อเขียน แบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก

2. การสาธิตการปฏิบัติงาน

(ก) คำแนะนำ

ผู้เข้ารับการประเมินต้องมีความรู้ในเรื่องของการตรวจสอบจัดระดับคุณภาพสีเพชร ซึ่งเป็นหนึ่งในปัจจัยที่ใช้ในการจัดระดับคุณภาพเพชร และการจัดระดับการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ของเพชร สมรรถนะนี้การจัดระดับคุณภาพสีเพชร จะครอบคลุมถึงเพชรสีขาวใสไม่มีสี (Colorless diamond) และเจียระไนรูปกลมเหลี่ยมเกสร (Round brilliant cut) ซึ่งไม่ฝังอยู่ในตัวเรือน มีสีอยู่ในช่วงสีขาวใสไม่มีสีถึงสีเหลือง (สี D ถึง  Z ตามมาตรฐานสากล)

สมรรถนะนี้ มีรายละเอียด ขั้นตอน วิธีการจัดระดับคุณภาพสีและการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ โดยใช้ข้อมูลและมาตรฐาน ISO 24016 Grading polished diamonds เป็นแนวทางในการกำหนดสมรรถนะนี้

(ข) คำอธิบายรายละเอียด

สี และฟลูออเรสเซนซ์ เป็นปัจจัยสำคัญปัจจัยหนึ่งที่มีผลต่อการพิจารณาคุณภาพและราคาเพชร การจัดระดับคุณภาพสีเพชรตามมาตรฐานสากล จะใช้อัญมณีต้นแบบ (Master stones)  เพื่อเทียบระดับสี ซึ่งเป็นชุดอัญมณีต้นแบบที่ใช้เพื่อจัดระดับสีเพชร ชุดอัญมณีต้นแบบนี้ ประกอบด้วยตัวอย่างเพชรธรรมชาติหรือวัสดุอื่นๆ เช่น เพชรสังเคราะห์ (Synthetic diamond) มอยส์ซอไนต์สังเคราะห์ (Synthetic moissanite) คิวบิกเซอร์โคเนีย (Cubic zirconia) เป็นต้น มาจัดระดับสี โดยเรียงลำดับจากสีขาวใสไม่มีสีถึงสีเหลือง และกำหนดสีตามตัวอักษรพยัญชนะภาษาอังกฤษ D ถึง Z โดยสี D คือ เพชรสีขาวใสไม่มีสี (Colorless) จนถึงสี Z คือ สีเหลือง (Yellow) ทั้งนี้ชุดอัญมณีต้นแบบเพื่อเทียบระดับสี มีระดับสี D ถึง N (Tinted color)

ขณะที่ชุดอัญมณีต้นแบบเพื่อเทียบระดับการเรืองแสงฟลูออเรสเซนซ์ จัดเรียงตามลำดับความเข้มของการเรืองแสง จำนวน 4 ลำดับ ดังนี้ ไม่เรืองแสง (None หรือ Non หรือ Nil) เรืองแสงเล็กน้อย (Faint หรือ Slight) เรืองแสงปานกลาง (Medium) และเรืองแสงชัดเจน (Strong)

18.1 เครื่องมือการประเมิน

1. ข้อสอบข้อเขียน แบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก

2. การสาธิตการปฏิบัติงาน

ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน