หน่วยสมรรถนะ
ตรวจสอบแหล่งกำเนิดอัญมณี
สาขาวิชาชีพอัญมณี เครื่องประดับ และโลหะมีค่า
รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ
| 1. รหัสหน่วยสมรรถนะ | GEM-YETJ-043B |
| 2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ | ตรวจสอบแหล่งกำเนิดอัญมณี |
| 3. ทบทวนครั้งที่ | / |
| 4. สร้างใหม่ |
|
ปรับปรุง |
|
| 5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification) | |
|
1. อาชีพนักวิเคราะห์พลอยสี
1 7313 ช่างทำเครื่องเพชรพลอยและรูปพรรณ และโลหะมีค่า |
|
| 6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) | |
| หน่วยสมรรถนะนี้ใช้กับผู้ปฎิบัติงานในห้องปฏิบัติการตรวจสอบอัญมณี หรือผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบอัญมณีในอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับ โดยมีการใช้เครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐานและเครื่องมือขั้นสูงในการตรวจสอบอัญมณี หน่วยสมรรถนะนี้ใช้ในสภาพแวดล้อมในรูปแบบของการทำงานแบบประจำที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบอัญมณี ผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้เกี่ยวกับลักษณะทางธรณีวิทยาและแหล่งกำเนิดของอัญมณี เช่น ทับทิม ไพลิน และมรกต เป็นต้น ผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้และทักษะในการจำแนกแหล่งของอัญมณีดังกล่าวด้วยเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐาน โดยเฉพาะกล้องจุลทรรศน์อัญมณีและเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีขั้นสูง และผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้ข้อจำกัดของการตรวจสอบจำแนกแหล่งกำเนิด | |
| 7. สำหรับระดับคุณวุฒิ |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 8. กลุ่มอาชีพ (Sector) | |
| กลุ่มวิชาชีพอัญมณีและเครื่องประดับ | |
| 9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria) |
| หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) | เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) | รหัส PC (ตามเล่มมาตรฐาน) |
รหัส PC (จากระบบ) |
|---|---|---|---|
| 50000701 ตรวจสอบวิเคราะห์แหล่งกำเนิดด้วยเครื่องมือพื้นฐาน |
1. ตรวจสอบอัญมณีด้วยเทคนิคทางแสง |
50000701.01 | 159578 |
| 50000701 ตรวจสอบวิเคราะห์แหล่งกำเนิดด้วยเครื่องมือพื้นฐาน |
2. ตรวจสอบลักษณะ ชนิด มลทิน เพื่อจำแนกแหล่งอัญมณีเบื้องต้นภายใต้กล้องจุลทรรศน์อัญมณี |
50000701.02 | 159579 |
| 50000701 ตรวจสอบวิเคราะห์แหล่งกำเนิดด้วยเครื่องมือพื้นฐาน |
3. อ่านและบันทึกค่าที่ได้จากการตรวจสอบ |
50000701.03 | 159580 |
| 50000702 ตรวจสอบวิเคราะห์ด้วยวิธีทางสเปกโทรสโกปี |
1. เลือกเครื่องมือทางสเปกโทรสโกปีกับลักษณะของอัญมณีที่ทำการทดสอบ |
50000702.01 | 159581 |
| 50000702 ตรวจสอบวิเคราะห์ด้วยวิธีทางสเปกโทรสโกปี |
2. กำหนดพารามิเตอร์ในการตรวจสอบ |
50000702.02 | 159582 |
| 50000702 ตรวจสอบวิเคราะห์ด้วยวิธีทางสเปกโทรสโกปี |
3. อ่านและบันทึกค่าที่ได้จากการตรวจสอบ |
50000702.03 | 159583 |
| 50000703 หาข้อบ่งชี้แหล่งกำเนิดอัญมณี |
1. อ่านและแปลผลวิเคราะห์ข้อมูลจากเครื่องมือพื้นฐานและขั้นสูง ตามความรู้ และลักษณะเด่น |
50000703.01 | 159584 |
| 50000703 หาข้อบ่งชี้แหล่งกำเนิดอัญมณี |
2. สรุปและบันทึกผลการตรวจสอบ |
50000703.02 | 159585 |
| 50000704 จัดการองค์ความรู้การตรวจสอบแหล่งกำเนิด |
1. จัดเก็บองค์ความรู้ด้านเทคนิคการตรวจสอบแหล่งกำเนิดอัญมณี |
50000704.01 | 159586 |
| 50000704 จัดการองค์ความรู้การตรวจสอบแหล่งกำเนิด |
2. จัดความรู้ให้เป็นระบบ |
50000704.02 | 159587 |
| 50000704 จัดการองค์ความรู้การตรวจสอบแหล่งกำเนิด |
3. การประมวลและกลั่นกรองความรู้ เพื่อให้เป็นศัพท์ทางเทคนิคให้เป็นที่ยอมรับ |
50000704.03 | 159588 |
| 50000704 จัดการองค์ความรู้การตรวจสอบแหล่งกำเนิด |
4. ปรับปรุงเนื้อหาให้ทันสมัยและเป็นปัจจุบัน |
50000704.04 | 159589 |
| 12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge) | |
| N/A | |
| 13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge) | |
|
(ก) ความต้องการด้านทักษะ 1. สามารถเลือกใช้กล้องจุลทรรศน์อัญมณีจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี 2. สามารถเลือกใช้เครื่องมือตรวจสอบอัญมณีขั้นสูงจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี 3. สามารถอ่านค่าจากเครื่องมือตรวจสอบอัญมณี เพื่อจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี 4. สามารถวิเคราะห์ผลจากการใช้เครื่องมือ เพื่อจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี (ข) ความต้องการด้านความรู้ 1. ความรู้ทางด้านธรณีวิทยาและแหล่งกำเนิดของอัญมณี สมบัติทางอัญมณี ลักษณะทางสเปกโทรสโกปี องค์ประกอบทางเคมี และลักษณะเด่นของอัญมณี เช่น ทับทิม ไพลิน และมรกต เป็นต้น 2. ความรู้เกี่ยวกับการใช้กล้องจุลทรรศน์อัญมณี และเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีขั้นสูง 3. ความรู้ในการประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อจำแนกแหล่งกำเนิดอัญมณี |
|
| 14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide) | |
|
หลักฐานที่ต้องการจะกำหนดข้อแนะนำเกี่ยวกับการประเมิน และควรที่จะใช้ประกอบร่วมกันกับเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) และทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge) (ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence) 1. แสดงการเลือกใช้กล้องจุลทรรศน์อัญมณีจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี 2. แสดงการเลือกใช้เครื่องมือตรวจสอบอัญมณีขั้นสูงจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี 3. แสดงการอ่านค่าจากเครื่องมือตรวจสอบอัญมณี เพื่อจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี 4. แสดงการวิเคราะห์ผลจากการใช้เครื่องมือ เพื่อจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี 5. ใบบันทึกผลการสัมภาษณ์ (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence) 1. อธิบายเกี่ยวกับความรู้ทางด้านธรณีวิทยาและแหล่งกำเนิดของอัญมณี สมบัติทางอัญมณี ลักษณะทางสเปกโทรสโกปี องค์ประกอบทางเคมี และลักษณะเด่นของอัญมณี เช่น ทับทิม ไพลิน และมรกต เป็นต้น 2. อธิบายเกี่ยวกับการใช้กล้องจุลทรรศน์อัญมณี และเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีขั้นสูง 3. อธิบายเกี่ยวกับการประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อจำแนกแหล่งกำเนิดอัญมณี 4. ใบบันทึกผลการทดสอบข้อเขียน (ค) คำแนะนำในการประเมิน ผู้ประเมินตรวจประเมินเกี่ยวกับการใช้เครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐาน โดยฉพาะกล้องจุลทรรศน์อัญมณีและเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีขั้นสูง เพื่อจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี เช่น ทับทิม ไพลิน และมรกต เป็นต้น โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานด้านความรู้ (ง) วิธีการประเมิน 1. ข้อสอบข้อเขียน แบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก 2. การสอบสัมภาษณ์ |
|
| 15. ขอบเขต (Range Statement) | |
|
(ก) คำแนะนำ ผู้เข้ารับการประเมินต้องมีความรู้และทักษะในเรื่องของเครื่องมือตรวจสอบอัญมณีพื้นฐานและขั้นสูง ซึ่งเน้นถึงการปฏิบัติงานในห้องปฏิบัติการตรวจสอบอัญมณี และอัญมณีในความหมายของหน่วยสมรรถนะนี้เป็นชนิดที่ผ่านการเจียระไนแล้ว แต่ไม่ฝังอยู่ในตัวเรือน เช่น ทับทิม ไพลิน และมรกต เป็นต้น ผู้เข้าประเมินต้องมีความรู้และทักษะในการใช้เครื่องมือตรวจสอบอัญมณี ทั้งพื้นฐานและขั้นสูง เพื่อจำแนกแหล่งกำเนิดของอัญมณี โดยผู้ประเมินทราบถึงลักษณะเฉพาะของอัญมณีแต่ละแหล่งว่ามลทินในแต่ละแหล่งที่พบมีลักษณะอย่างไร เป็นมลทินชนิดใด และมีความสัมพันธ์อย่างไรกับธรณีวิทยาของพื้นที่ และมลทินใดหรือลักษณะเฉพาะใด เป็นเอกลักษณ์ของแหล่งนั้นๆ (ข) คำอธิบายรายละเอียด ในการตรวจสอบแหล่งกำเนิดทางภูมิศาสตร์นั้น ความถูกต้องของผลการตรวจสอบเกิดจากการได้ข้อมูลที่ครบถ้วนจากอัญมณีที่ทำการตรวจสอบ ทั้งในด้านลักษณะมลทิน ผลวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมี ผลวิเคราะห์การดูดกลืนแสง โดยใช้ทั้งเครื่องมือพื้นฐานและเครื่องมือขั้นสูง ซึ่งในการสรุปผลจะต้องนำข้อมูลต่างๆ ที่ได้มาทำการประมวลและเทียบเคียงว่าสอดคล้องกับฐานข้อมูลหรือไม่ ในหน่วยสมรรถนะนี้ ครอบคลุมเครื่องมือตรวจสอบอัญมณี ได้แก่ กล้องจุลทรรศน์อัญมณี (Gem stereo-microscope) สเปกโทรสโคป (Spectroscope) หลอดรังสีอัลตราไวโอเลต (UV-lamp) และเครื่องมือขั้นสูงทางด้านสเปกโทรสโกปี ส่วนของอัญมณีในหน่วยสมรรถนะนี้จะเน้นที่การตรวจสอบแหล่งกำเนิดของทับทิม ไพลิน และมรกต |
|
| 16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี) | |
| N/A | |
| 18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure) | |
|
18.1 เครื่องมือการประเมิน 1. ข้อสอบข้อเขียน แบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก 2. การสัมภาษณ์ ดูรายละเอียดจากคู่มือการประเมิน |
|
