นักจิตวิทยาพัฒนาการผู้สูงวัย

N/A

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

• ทักษะในการวัดและประเมินผลทางจิตวิทยาพัฒนาการในผู้สูงวัยโดยใช้เครื่องมือและรูปแบบการประเมินที่เหมาะสมตามวัย


• ทักษะในการสร้างสัมพันธภาพกับผู้สูงวัย และครอบครัว


• ทักษะในการสื่อสารข้อมูลเชิงวิชาการได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน และเหมาะสมกับผู้รับสาร

(ข) ความต้องการด้านความรู้

• ความรู้เกี่ยวกับพัฒนาการผู้สูงวัยทุกด้าน อันประกอบด้วย การเสื่อมถอยของร่างกาย พัฒนาการทางอารมณ์ สังคม และสติปัญญา รวมถึงปัญหาพัฒนาการในผู้สูงวัย


• ความรู้ในการวัดและการประเมินพัฒนาการผู้สูงวัย


• ความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือประเมินพัฒนาการผู้สูงวัยที่ได้มาตรฐานหรือที่ใช้อย่างแพร่หลายในวงการวิชาการ

หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

• เอกสาร/หลักฐานรับรองการปฏิบัติงาน


• แบบบันทึกผลการสาธิตการปฏิบัติงาน


• แฟ้มสะสมผลงาน

หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

• หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา


• แบบบันทึกผลการอบรม (ถ้ามี)


• แบบบันทึกผลการสอบข้อเขียน

คำแนะนำในการประเมิน

เจ้าหน้าที่สอบประเมินสมรรถนะการตรวจประเมินทางด้านพัฒนาการผู้สูงวัย โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้

วิธีการประเมิน

• พิจารณาตามหลักฐานการปฏิบัติงาน ได้แก่ การสาธิตการปฏิบัติงาน


• พิจารณาตามหลักฐานความรู้ ได้แก่ การสอบข้อเขียน

ขอบเขตการปฏิบัติงานในการตรวจประเมินทางด้านพัฒนาการในผู้สูงวัย เริ่มจากการรวบรวมข้อมูลและประเมินพฤติกรรมและพัฒนาการผู้สูงวัย ตั้งแต่การสังเกตพฤติกรรม การรวบรวมข้อมูลเชิงลึกจากผู้เกี่ยวข้อง เพื่อประเมินพัฒนาการในเบื้องต้น และการประเมินด้วยเครื่องมือ การคัดเลือกเครื่องมือ จัดเตรียมเครื่องมือ อุปกรณ์ และบุคลากรในการประเมิน และดำเนินการตามขั้นตอนเพื่อประเมิน และปรับเปลี่ยนแผนการดำเนินการตามความเหมาะสม

คำแนะนำ

ผู้เข้ารับการประเมินต้องตรวจประเมินทางด้านพัฒนาการผู้สูงวัย โดยการตรวจประเมินพฤติกรรม พัฒนาการ และปัจจัยแวดล้อมของผู้สูงวัย พร้อมทั้งรายงานผลได้อย่างถูกต้องชัดเจน ทั้งทางวาจาและการจัดทำรายงาน

คำอธิบายรายละเอียด  

1. พัฒนาการผู้สูงวัย หมายถึง การเรียนรู้และปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ทั้งทางด้านร่างกาย สติปัญญา และอารมณ์สังคม ที่มาพร้อมกับอายุที่เพิ่มขึ้น

1.1 พัฒนาการด้านร่างกาย หมายถึง ความสามารถในการควบคุมและประสานการทำงานของกล้ามเนื้อมัดใหญ่และกล้ามเนื้อมัดเล็ก การเคลื่อนไหวร่างกายที่ประสานกับประสาทสัมผัสต่าง ๆ รวมถึงการเคลื่อนไหวร่างกายที่มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น เพื่อการดำรงชีวิตประจำวัน โดยมีข้อจำกัดทางกายที่มาพร้อมกับอายุที่เพิ่มขึ้น

1.2 พัฒนาการด้านสติปัญญา หมายถึง ความสามารถในการรับรู้และเข้าใจสิ่งรอบตัวผ่านประสาทสัมผัส และการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น โดยตีความและเชื่อมโยงกับประสบการณ์ต่าง ๆ ที่ผ่านมาในชีวิต การสื่อสาร ทั้งในรูปแบบวัจนภาษาและอวัจนภาษา การใช้เหตุผล โดยมีข้อจำกัดที่มาพร้อมกับอายุที่เพิ่มขึ้น

1.3 พัฒนาการด้านอารมณ์และสังคม หมายถึง ความสามารถในการรับรู้ เข้าใจอารมณ์ต่าง ๆ และอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับสังคมทั้งของตนเองและผู้อื่น และแสดงออกทางอารมณ์และพฤติกรรมได้อย่างเหมาะสม สามารถกำกับ ควบคุมและจัดการพฤติกรรมทางอารมณ์และพฤติกรรมทางสังคมของตนเอง การสร้างและรักษาความสัมพันธ์ทางสังคมกับคนรอบข้าง การเข้าใจภาพรวมของชีวิตตนเองและสัจธรรมของชีวิต

2. ปัจจัยแวดล้อมของผู้สูงวัย หมายถึง ปัจจัยหรือเงื่อนไขภายนอกต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นทางกายภาย ชีวภาพ สังคมและวัฒนธรรม ที่ส่งอิทธิพลต่อพฤติกรรมของผู้สูงวัย เช่น ผู้เลี้ยงดู บุคคลรอบข้าง ครู ที่พักอาศัย โรงเรียน เป็นต้น

3. เครื่องมือ/มาตรวัดที่ใช้ในการประเมินพัฒนาการผู้สูงวัย หมายถึง เครื่องมือประเมินพัฒนาการผู้สูงวัยที่ได้มาตรฐานหรือที่ใช้อย่างแพร่หลายในวงการวิชาการ เช่น การประเมินความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน (Activities of Daily Living, ADL) การทดสอบสภาพสมองเบื้องต้น ฉบับภาษาไทย (MMSE-Thai, 2002) การประเมินภาวะความเครียด ภาวะวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า การประเมินสุขภาวะ การประเมินการสนับสนุนทางสังคม เป็นต้น

• สอบข้อเขียน


• สาธิตการปฏิบัติงาน โดยสมรรถนะอาจจะได้รับการประเมินในสถานที่ทำงานจำลองที่มีการจัดตั้งขึ้น