นักจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก

N/A

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

• ทักษะในการวัดและประเมินผลทางจิตวิทยาพัฒนาการในเด็กโดยใช้เครื่องมือและรูปแบบการประเมินที่เหมาะสมตามวัย


• ทักษะในการสร้างสัมพันธภาพกับเด็ก และครอบครัว


• ทักษะในการสื่อสารข้อมูลเชิงวิชาการได้อย่างถูกต้อง ชัดเจน และเหมาะสมกับผู้รับสาร

(ข) ความต้องการด้านความรู้

• ความรู้เกี่ยวกับพัฒนาการเด็กทุกด้าน อันประกอบด้วย การเจริญเติบโตของร่างกาย พัฒนาการทางอารมณ์ สังคม และสติปัญญา รวมถึงปัญหาพัฒนาการในเด็ก


• ความรู้ในการวัดและการประเมินพัฒนาการเด็ก


• ความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือประเมินพัฒนาการเด็กที่ได้มาตรฐานหรือที่ใช้อย่างแพร่หลายในวงการวิชาการ เช่น Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM), Denver Developmental Screening Test II (Denver II), Bayley Scales Of Infant and Toddler Development (Bayley), Digit-Span Test, Dimensional Change Card Sort (DCCS)

หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

• เอกสาร/หลักฐานรับรองการปฏิบัติงาน


• แบบบันทึกผลการสาธิตการปฏิบัติงาน


• แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)

หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

• หลักฐานคุณวุฒิการศึกษา


• แบบบันทึกผลการอบรม (ถ้ามี)


• แบบบันทึกผลการสอบข้อเขียน

คำแนะนำในการประเมิน

เจ้าหน้าที่สอบประเมินสมรรถนะการตรวจประเมินทางด้านพัฒนาการเด็ก โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลักฐานด้านการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้

วิธีการประเมิน

• พิจารณาตามหลักฐานการปฏิบัติงาน ได้แก่ การสาธิตการปฏิบัติงาน


• พิจารณาตามหลักฐานความรู้ ได้แก่ การสอบข้อเขียน

ขอบเขตการปฏิบัติงานในการตรวจประเมินทางด้านพัฒนาการในเด็กวัยแรกเกิดจนถึงอายุ 9 ขวบ เริ่มจากการรวบรวมข้อมูลและประเมินพฤติกรรมและพัฒนาการเด็ก ตั้งแต่การสังเกตพฤติกรรม การรวบรวมข้อมูลเชิงลึกจากผู้เกี่ยวข้อง เพื่อประเมินในเบื้องต้น และการประเมินด้วยเครื่องมือ การคัดเลือกเครื่องมือ จัดเตรียมเครื่องมือ อุปกรณ์ และบุคลากรในการประเมิน และดำเนินการตามขั้นตอนเพื่อประเมิน และปรับเปลี่ยนแผนการดำเนินการตามความเหมาะสม สามารถตีความผลจากการประเมิน และรายงานผลทั้งทางวาจาและเขียนรายงานได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม

คำแนะนำ

ผู้เข้ารับการประเมินต้องตรวจประเมินทางด้านพัฒนาการเด็กจากการสังเกตพฤติกรรม รู้จักและสามารถใช้เครื่องมือที่ได้มาตรฐานที่ใช้ในการตรวจประเมินทางด้านพัฒนาการเด็กโดยทั่วไปที่ใช้ในประเทศไทย พร้อมทั้งรายงานผลการประเมินให้กับบุคคลที่เกี่ยวข้องในรูปแบบต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม

คำอธิบายรายละเอียด  

1. พัฒนาการเด็ก หมายถึง กระบวนการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องทางร่างกาย สติปัญญา อารมณ์และสังคมทั้งในด้านโครงสร้าง หน้าที่ และพฤติกรรมของเด็กตั้งแต่แรกเกิดจนถึง 9 ปี อันเกิดจากอิทธิพลของพันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และการเลี้ยงดู โดยอาจเป็นผลจากที่เด็กได้รับมาตั้งแต่เป็นตัวอ่อนในครรภ์ โดยพัฒนาการเด็ก สามารถแบ่งเป็น 3 ด้านหลัก ดังนี้

1.1 พัฒนาการด้านร่างกาย หมายถึง ความสามารถในการควบคุมและประสานการทำงานของกล้ามเนื้อมัดใหญ่และกล้ามเนื้อมัดเล็ก การเคลื่อนไหวร่างกายที่ประสานกับประสาทสัมผัสต่าง ๆ รวมถึงการเคลื่อนไหวร่างกายที่มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น และการเจริญเติบโตที่เปลี่ยนแปลงไปตามช่วงวัย

1.2 พัฒนาการด้านสติปัญญา หมายถึง ความสามารถในการรับรู้และเข้าใจสิ่งรอบตัวผ่านประสาทสัมผัส การมีประสบการณ์กับสิ่งต่าง ๆ และการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น มีความสามารถในการสร้างภาพในสมอง (Mental representation) มีความสามารถในการให้ความสนใจและเปลี่ยนความสนใจ จดจำข้อมูลและยับยั้งพฤติกรรมของตนเอง สามารถเรียนรู้ภาษาและวิธีการสื่อสาร ทั้งในรูปแบบวัจนภาษาและอวัจนภาษา รู้จักการใช้เหตุผลอย่างง่าย โดยมีพื้นฐานอยู่บนความเป็นรูปธรรมของสิ่งรอบตัว

1.3 พัฒนาการด้านอารมณ์และสังคม หมายถึง ความสามารถในการรับรู้ เข้าใจอารมณ์พื้นฐานต่าง ๆ และอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับสังคมทั้งของตนเองและผู้อื่น และแสดงออกได้อย่างเหมาะสม สามารถกำกับ ควบคุมและจัดการพฤติกรรมทางอารมณ์และพฤติกรรมทางสังคมของตนเอง มีความสามารถในการสร้างและรักษาความสัมพันธ์ทางสังคมกับคนรอบข้าง

2. พฤติกรรมเด็ก หมายถึง การตอบสนองของร่างกายต่อสิ่งเร้าภายในหรือภายนอกร่างกาย ซึ่งประกอบด้วยพฤติกรรมที่สังเกตได้ภายนอก เช่น การเดิน การพูด และพฤติกรรมภายใน เช่น กระบวนการคิด และอารมณ์

3. การประเมินพัฒนาการเด็ก หมายถึง การใช้เครื่องมือที่ได้มาตรฐานและเป็นที่ยอมรับในวงการวิชาการ เพื่อตรวจวัดระดับพัฒนาการเด็กในด้านต่าง ๆ ตามที่ได้กล่าวข้างต้น อันมีวัตถุประสงค์เพื่อระบุปัญหาทางพัฒนาการที่อาจเกิดขึ้น และกำหนดแนวทางการจัดโปรแกรมเพื่อสร้างเสริม/ส่งเสริมพัฒนาการเด็กเป็นลำดับต่อไป

4. เครื่องมือ/มาตรวัดที่ใช้ในการประเมินพัฒนาการเด็ก หมายถึง เครื่องมือที่ได้มาตรฐานที่ใช้ในการตรวจประเมินทางด้านพัฒนาการเด็กโดยทั่วไปที่ใช้ในประเทศไทย เช่น Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM), Denver Developmental Screening Test II (Denver II), Bayley Scales Of Infant and Toddler Development (Bayley)

• สอบข้อเขียน


• การสาธิตการปฏิบัติงาน โดยสมรรถนะอาจจะได้รับการประเมินในสถานที่ทำงานจำลองที่มีการจัดตั้งขึ้น