หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ออกแบบระบบเกษตรตามวัตถุประสงค์

สาขาวิชาชีพเกษตรกรรม


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ ARC-WWTF-395A

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ออกแบบระบบเกษตรตามวัตถุประสงค์

3. ทบทวนครั้งที่ 1 / 2564

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

รหัสอาชีพ  ISCO-08    

2132 ผู้ให้คำปรึกษาด้านการเกษตร การป่าไม้ และการประมง

3142 ที่ปรึกษาและผู้ชำนาญด้านเกษตรกรรม

2133 นักนิเวศวิทยา

2133 ที่ปรึกษาด้านสิ่งแวดล้อม

 



6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
ผู้ที่ผ่านหน่วยสมรรถนะนี้สามารถออกแบบการใช้พื้นที่เพื่อทำการเกษตรได้ตามวัตถุประสงค์ วิเคราะห์พื้นที่เพื่อกำหนดระบบเกษตรได้ตามความต้องการของลูกค้า รวมทั้งทำการวิเคราะห์ชุมชนและสังคมในพื้นที่ทำเกษตรก่อนการออกแบบระบบเกษตร และสามารถออกแบบผังฟาร์มได้

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
กลุ่มอาชีพที่เกี่ยวข้องทางด้านเกษตรกรรม เช่น สาขาเกษตรปราดเปรื่อง สาขาเทคโนโลยีการเกษตรสาขาส่งเสริมการเกษตร สาขาเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำเศรษฐกิจ สาขาเกษตรกรรมตามแนวพระราชดำเริเศรษฐกิจพอเพียง สาขาเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจ 

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
-N/A-

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับที่ดิน-    พรบ. การขุดดินถมดิน พ.ศ. 2543-    พรบ. การเช่าที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ.2524 และที่แก้ไขเพิ่มเติม-    พรบ. พัฒนาที่ดิน พ.ศ.2551-    พรบ. ปฎิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2558-    พรบ. การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532กฎหมายสิ่งแวดล้อม-    พรบ. ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2535-    มาตรฐานน้ำทิ้งจากฟาร์มสุกร-    กฎหมาย/มาตรฐาน อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง 

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)
รหัส PC
(จากระบบ)
321

วิเคราะห์ความต้องการและกำหนดระบบเกษตรตามความต้องการของลูกค้า

1. รับข้อมูลและวิเคราะห์ความต้องการทำเกษตรของลูกค้า

321.01 150986

2. วิเคราะห์พื้นที่เกษตรและระบบเกษตรที่เหมาะสมกับพื้นที่

321.02 150987

3. ให้คำแนะนำและกำหนดระบบเกษตรตามความต้องการของลูกค้า

321.03 150988
322

วิเคราะห์ชุมชนโดยรอบและสังคมในพื้นที่ทำเกษตร

1. กำหนดประเด็นที่ต้องการศึกษา

322.01 150989

2. วางแผนการวิเคราะห์ชุมชนและสังคมแบบมีส่วนร่วม

322.02 150990

3. รับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในชุมชน

322.03 150991

4. วิเคราะห์ปัญหาและและความต้องการ

322.04 150992
323

ออกแบบผังฟาร์ม/ภูมิทัศน์ฟาร์ม

1. รวบรวมข้อมูลเพื่อการออกแบบ (ความต้องการจากเจ้าของฟาร์ม/ข้อมูลผลการวิเคราะห์พื้นที่)

323.01 150993

2. ออกแบบภูมิทัศน์ฟาร์ม

323.02 150994

3. ออกแบบผังฟาร์ม

323.03 150995

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

-N/A-


13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

- ทักษะในการประยุกต์ใช้หลักการเกษตรกับการทำงาน

- ทักษะในการคิดประยุกต์ วิเคราะห์ วางแผน

- ทักษะในการปรับบริบทการทำงานให้เข้ากับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลง

- ทักษะในการออกแบบ

- ทักษะในการสื่อสาร

- ทักษะการออกแบบเชิงภูมิสังคม (Geosocial)

 

(ข) ความต้องการด้านความรู้

- ความรู้เกี่ยวกับลักษณะพื้นที่ พืช สัตว์ ประมง ในพื้นที่

- ความรู้เกี่ยวกับระบบเกษตร

- ความรู้เกี่ยวกับลักษณะชุมชนในพื้นที่ทำเกษตร

- ความรู้เกี่ยวกับการทำฟาร์มเกษตรและการจัดวางผังฟาร์ม

- ความรู้ในหลักการการออกแบบ

- ความรู้เกี่ยวกับสารเคมีอันตรายในการทำฟาร์ม

- ความรู้เกี่ยวกับกฎหมาย/มาตรฐาน ที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะ

- ความรู้เกี่ยวกับหลักการออกแบบเชิงภูมิสังคม (Geosocial)

 


14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

หลักฐานที่ต้องการจะใช้ในการพิจารณาประกอบร่วมกันกับการประเมินตามเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รวมทั้งทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)



(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

-หลักฐานการออกแบบระบบเกษตร



 (ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

- หลักฐานการอบรมที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบระบบเกษตร

- หลักฐานการอบรมที่เกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์ชุมชน



(ค) คำแนะนำในการประเมิน

-N/A-



(ง) วิธีการประเมิน

    ผู้ประเมินทำการประเมินตามรายละเอียดในหน่วยสมรรถนะโดย

1.    พิจารณาจากหลักฐานความรู้/สัมภาษณ์

2.    พิจารณาจากหลักฐานการฝึกอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้อง

 


15. ขอบเขต (Range Statement)



ขอบเขตของการประเมินสมรรถนะในหน่วยสมรรถนะนี้ ผู้เข้ารับการประเมินจะถูกสัมภาษณ์ตามรายละเอียดในหน่วยสมรรถนะ 



(ก)    คำแนะนำ 

-N/A-



(ข) คำอธิบายรายละเอียด 

            การออกแบบ หมายถึง การถ่ายทอดรูปแบบจากความคิดออกมาเป็นผลงาน ที่ผู้อื่น

สามารถมองเห็น รับรู้ หรือสัมผัสได้ เพื่อให้มีความเข้าใจในผลงานร่วมกัน ผู้ที่ออกแบบจะเรียกว่า

“นักออกแบบ” ซึ่งหมายถึงคนที่ทางานวิชาชีพในสาขาการออกแบบที่แตกต่างกันไป โดยใช้ความรู้

ความสามารถในเรื่องต่างๆ ทั้งด้านศาสตร์และศิลป์ หลอมรวมกันเพื่อใช้ในการออกแบบงานนั้นๆ



ระบบเกษตรที่เหมาะสมกับพื้นที่: การประยุกต์ใช้ระบบเกษตรตามสภาพพื้นที่เป็นการนำระบบที่ลูกค้า/เจ้าของที่ดินต้องการ เช่น การทำเกษตรแบบผสมผสาน การทำเกษตรอินทรีย์ เกษตรทฤษฎีใหม่ เป็นต้น มาประยุกต์การทำงานให้เข้ากับสภาพพื้นที่ โดยมีขั้นตอนการทำงาน เช่น ตรวจสอบพันธ์พืช/สัตว์ ที่สามารถเพาะปลูกและเลี้ยงได้ในพื้นที่ ตามกิจกรรมที่ลูกค้าต้องการ ในแต่ละกิจกรรมอาจมีรายละเอียดปลีกย่อย เช่น ระบบการเกษตรแบบผสมผสานที่มีการใช้สารเคมี หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมี หรือเกษตรธรรมชาติ มีสัตว์หรือพื้ช



รูปแบบกิจกรรมเป็นตัวกำหนด เช่น 

- กิจกรรมพืชเป็นหลัก โดยมีรายได้หลักจากพืช

- กิจกรรมเลี้ยงสัตว์เป็นหลัก โดยมีรายได้หลักจากการเลี้ยงสัตว์

- กิจกรรมประมงเป็นหลัก โดยมีรายได้หลักจากการประมง

- กิจกรรมไร่นาป่าผสมหรือวนเกษตรเป็นหลัก มีการจัดการป่าไม้เป็นหลักร่วมกับการเกษตรทุกแขนง



ลักษณะของสภาพพื้นที่เป็นตัวกำหนดระบบเกษตร เช่น ระบบเกษตรแบบผสมผสานในพื้นที่สูงระบบเกษตรผสมผสานในพื้นที่ราบเชิงเขา ระบบเกษตรผสมผสานในพื้นที่ดอน ระบบเกษตรผสมผสานในพื้นที่ราบลุ่ม

อ้างอิง: กรมวิชาการเกษตร 



การจัดวางระบบฟาร์ม เช่น ระบบน้ำ ระบบระบายอากาศ ระบบน้ำทิ้ง ระบบควบคุมอัตโนมัติ ระบบทำความเย็น ระบบเทคโนโลยีต่างๆ จะต้องมีการจัดวางในช่วงของการออกแบบ



ขั้นตอนการจัดวางผังฟาร์ม มีองค์ประกอบดังต่อไปนี้

1. ศึกษาบริบทเกี่ยวกับงานที่จะวางผัง ซึ่งฟาร์มแต่ละประเภทจะมีบริบทที่แตกต่างกันตามรายละเอียดที่เจ้าของฟาร์มหรือเจ้าของโครงการต้องการ ในฐานะผู้ว่าจ้าง รายละเอียดที่ผู้ว่าจ้างมีความประสงค์จะให้ผู้รับจ้างทำอะไรบ้าง เช่น 1) การบอกขอบเขตของงานให้ชัดเจน 2) ระยะเวลาที่ต้องการ 3) สิ่งที่ผู้ว่าจ้างต้องการให้ดำเนินการ 4) มีกี่ขั้นตอนและแต่ละขั้นตอนประกอบด้วยอะไรบ้าง 5) ผลกระทบจากการปฏิบัติงานตามสัญญาและการผิดสัญญา และ 6) วิธีการดูแลงานของผู้ว่าจ้าง

2. ศึกษาองค์ประกอบของงาน ที่จำเป็นต้องมีตามประเภทของฟาร์มอย่างละเอียด  โดยอาจศึกษาจากตำราง และศึกษาโครงสร้างของฟาร์มแต่ละประเภท

3.วิเคราะห์สภาพที่ตั้งฟาร์ม ต้องทำโดยละเอียด ต้องทำการสำรวจเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องทั้งสภาพแวดล้อมภายในและข้างเคียง โดยเฉพาะข้อมูลที่เป็นประโยชน์ เช่น แหล่งน้ำ แม่น้ำ ลำคลอง ทางระบายน้ำตามธรรมชาติ ระบบโครงสร้างพื้นฐาน ภูมิประเทศ/ภูมิทัศน์ ทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อที่จะช่วยในการใช้ประโยชน์จากที่ดินให้เกิดประโยชน์สูงสุด เลือกประเภทของฟาร์มได้อย่างเหมาะสมและง่ายต่อการบริหารจัดการฟาร์ม

4. ศึกษาปัจจัยที่สนับสนุนต่างๆ เช่น การคมนาคมขนส่ง การสาธารณูปโภค ระบบการสื่อสารและโทรคมนาคม แหล่งน้ำ แหล่งเก็บขยะ ปฏิกูล การกำจัด บ่อบำบัด

5. ศึกษาประชากรข้างเคียงและเพื่อนบ้าน การตั้งถิ่นฐาน ประชากรดั้งเดิม สภาพสังคมความเป็นอยู่

6. ศึกษาพื้นที่ทางธรรมชาติ โดยสภาพทางธรรมชาติหรือพื้นที่ข้างเคียงควรสงวนไว้ซึ่งความอุดมสมบูรณ์และสภาพทางธรรมชาติ

7. กำหนดวิสัยทัศน์ฟาร์ม เพื่อการพัฒนาฟาร์มรองรับการเปลี่ยนแปลง สะท้อนต่อการดำเนินธุรกิจของฟาร์มและเพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้เกี่ยวข้องกับฟาร์มดำเนินธุรกิจฟาร์มให้บรรลุเป้าหมาย

 


16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
-N/A-

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
-N/A-

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

-    ข้อสอบข้อเขียน ข้อสอบปรนัย 4 ตัวเลือก (ทดสอบความรู้ตามเกณฑ์การปฎิบัติงาน)

-    ข้อสัมภาษณ์ ตามรายละเอียดในหน่วยสมรรถนะโดยวัดความรู้และทักษะในการปฏิบัติงาน โดยผู้เข้ารับการประเมินสามารถนำหลักฐานการปฎิบัติงาน (Portfolio) มาเป็นส่วนประกอบการสัมภาษณ์ได้ (ถ้ามี) โดยเจ้าหน้าที่สอบจะพิจารณาควบคู่กับการสัมภาษณ์ โดยมีรายละเอียดเบื้องต้นตาม Check-list