3112   ช่างเทคนิคซ่อมบำรุงโครงสร้างรองรับทางรถไฟ ชั้น 3 (Track Supporting Structure Maintenance Technician III)

00000   ความปลอดภัยในการทำงานขั้นพื้นฐาน  

00001   ปฏิบัติงานกับไฟฟ้าแรงสูงบนทางวิ่งรถไฟฟ้าตามหลักความปลอดภัย  

00002   ปฏิบัติงานในที่สูงตามหลักความปลอดภัย

00003   ปฏิบัติงานในที่อับอากาศตามหลักความปลอดภัย

(ก) ความต้องการด้านทักษะ

1. ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพในระหว่างการปฏิบัติงาน  


2. ทักษะการปฏิบัติงานตามคู่มือ/แผนงานในการซ่อมบำรุงสะพานเหล็กอย่างเคร่งครัด


3. ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่นในระหว่างการปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ


4. ทักษะการแก้ไขปัญหา/เหตุการณ์เฉพาะหน้าในการซ่อมแซมสะพานเหล็ก


5. ทักษะการอ่านค่าพิกัด/ค่ามาตรฐานต่างๆ ของวัสดุและงานที่เกี่ยวข้อง


6. ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ในการซ่อมบำรุงโครงสร้างสะพานเหล็ก


7. ทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบโดยปราศจากการบาดเจ็บของตนเองและผู้อื่น หรือเกิดความเสียหายของเครื่องมือและอุปกรณ์


8. ทักษะการอ่านแบบ


9. ทักษะการเลือกและใช้อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคล


10. ทักษะการบำรุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์ในการซ่อมบำรุงทาง


11. ทักษะจัดเก็บและบันทึกข้อมูล

(ข) ความต้องการด้านความรู้

1. ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงทางรถไฟ


2. เครื่องมือเครื่องจักรสำหรับงานซ่อมบำรุงทางรถไฟ


3. การใช้อุปกรณ์ป้องกันความปลอดภัยส่วนบุคคในการปฏิบัติงานในที่สูง


4. แบบและข้อกำหนดเกี่ยวกับสะพานเหล็ก

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)

1. หนังสือรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ หรือ


2. แบบฟอร์มบันทึกภาระงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ


3. แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) หรือ


4. หนังสือรับรองการผ่านงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้จากสถานประกอบการ  

(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)

1. ใบรับรองผลการศึกษา หรือ


2. ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตรผ่านการอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับงานก่อสร้าง/ซ่อมบำรุงสะพานเหล็ก

(ค) คำแนะนำในการประเมิน

          ผู้ที่เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องแสดงหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ ที่มีประเด็นและจุดสังเกตของหลักฐานสอดคล้องกับรายละเอียดที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้

วิธีการประเมิน

1. การประเมินความรู้และทักษะปฏิบัติในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องดำเนินการโดยองค์กรที่มีหน้าที่รับการรับรองสมรรถนะของบุคคลตามมาตรฐานอาชีพที่ขึ้นทะเบียนเท่านั้น


2. การประเมินความรู้ในหน่วยสมรรถนะนี้ กำหนดให้ทำการสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือก ส่วนการประเมินทักษะการปฏิบัติงานนั้น กำหนดให้ทำการสัมภาษณ์เกี่ยวกับวิธีการและขั้นตอนในการปฏิบัติงาน ควบคู่ไปกับการพิจารณาแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)

คำแนะนำ

        (ก1)   สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องมีความรู้และทักษะความสามารถในการปฏิบัติงานบำรุงรักษาโครงสร้างสะพานเหล็ก (Steel Bridge) ได้อย่างถูกต้องตามที่ระบุไว้ในคู่มือการปฏิบัติงานและตรงตามมาตรฐานที่กำหนด รวมทั้งเลือกใช้เครื่องมือ เครื่องจักร และวัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเหมาะสม  นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการประเมินควรเตรียมหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ มาเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย

         (ก2)   สำหรับเจ้าหน้าที่สอบจะต้องพิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ให้ตรงตามที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้

(ข)   คำอธิบายรายละเอียด

1. ส่วนประกอบพื้นฐานของโครงสร้างสะพานเหล็ก:
   
   
   
   • โครงสร้างส่วนบน (Superstructure) คือ โครงสร้างรับพื้นสะพาน อาจจะเป็นชนิด Deck Truss Girder, Through Truss Girder, Deck Plate Girder, Through Plate Girder ซึ่งทำด้วยเหล็ก 
   
   
   • โครงสร้างส่วนล่าง (Substructure) ได้แก่ แผ่นรองคอสะพาน เสาตอม่อ และฐานราก โดยส่วนใหญ่ทำด้วยคอนกรีต
   
   
   
   


2. ลักษณะความผิดปกติของโครงสร้างสะพานเหล็กที่ตรวจพบบ่อย:
   
   
   
   • การผุกร่อนเนื่องจากการเกิดสนิมของชิ้นส่วนพื้นสะพาน เช่น คานหลัก (Main girder) หรือคานขวาง (Cross girder) แผ่นเหล็กประกับ สลักยึด และหมุดย้ำ ความรุนแรงของการผุกร่อนมีตั้งแต่สูญเสียเนื้อเหล็กเล็กน้อยจนถึงการสูญเสียเนื้อเหล็กทั้งหมด  จนชิ้นส่วนขาดจากกันหรือการผุทะลุ
   
   
   • การหลวมของสลักและหมุดย้ำที่ใช้ยึดรอยต่อ
   
   
   • การแตกร้าวของชิ้นส่วนโครงสร้างบริเวณที่มีรูเจาะและการแตกร้าวของแผ่นรองคอสะพาน
   
   
   • การคดงอของชิ้นส่วน
   
   
   
   


3. ขอบเขตการปฏิบัติงานบำรุงรักษาสะพานเหล็ก:
   
   
   
   • ซ่อมแซม/แก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น (Manual Maintenance)
   
   
   • ถอดเปลี่ยนชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่ชำรุด
   
   
   
   


4. รายการตรวจสอบและบำรุงรักษาสะพานเหล็ก:
   
   
   
   • เหล็กทุกชิ้นต้องไม่เป็นสนิม ไม่มีน้ำขัง และสิ่งสกปรกค้างตามซอกมุมต่างๆ โดยเฉพาะ Floor Beam ที่ถูกสิ่งสกปรกจากขบวนรถต้องดูแลเป็นกรณีพิเศษ 
   
   
   • ทุกชิ้นส่วนต้องได้แนว และปรับตั้งอยู่ในที่ปกติดี   ไม่มีส่วนใดบุบสลาย
   
   
   • จานรองสะพาน ทั้งชนิดแผ่นเหล็ก และชนิดลูกกลิ้ง ตั้งอยู่ในแนวระดับและเคลื่อนตัวได้สะดวกขณะขบวนรถผ่าน ไม่มีสิ่งสกปรก/วัชพืชปกคลุม
   
   
   • สลักเกลียวของสะพาน (Anchor Bolt) ต้องไม่คดงอ แตก หัก และมีแป้นควงขันยึดแน่นอยู่เสมอ และต้องหมั่นรักษาความสะอาดไม่ให้มีสนิม และสิ่งสกปรกติดค้าง
   
   
   • สลักเกลียวขันหมอน (Sleeper Bolt) ต้องอยู่ครบถ้วน และมีแป้นควงพร้อมแนวสี่เหลี่ยมขนาด 50 x 50 x 6 มิลลิเมตร ขันอัดแน่นอยู่เสมอ และต้องใส่ให้ถูกต้องตามแผนผัง
   
   
   •   หมอนสะพานต้องให้อยู่ในสภาพดี ไม่มีผุและระยะหมอนสะพานต้องจัดให้ถูกต้องตามแผนผัง
   
   
   
   


5. วิธีการซ่อมบำรุงโครงสร้างสะพานเหล็กเบื้องต้น
   
   
   
   • การขัดสนิมด้วยแรงคน หรือ
   
   
   • การขัดสนิมด้วยการพ่นทราย (Sand blast) 
   
   
   • การทา/พ่นสีกันสนิม 
   
   
   • การขันตรึงสลักเกลียว 
   
   
   • การเชื่อมประสานรอยแตกร้าว 
   
   
   • การคืนรูปชิ้นส่วนที่คดงอด้วยการใช้ความร้อน
   
   
   
   


6. เครื่องมือที่ต้องใช้:
   
   
   
   • Manual Tools
   
   
   • Small Power Tools
   
   
   
   


7. วิธีการสื่อสารอาจรวมถึง:
   
   
   
   • การใช้วิทยุสื่อสาร/โทรศัพท์มือถือ
   
   
   • การให้สัญญาณมือ
   
   
   
   


8. การแจ้งข้อมูล:
   
   
   
   • ผ่านระบบอิเล็คทรอนิกส์
   
   
   • เขียนลงในแบบฟอร์ม/เอกสาร/แผนงาน
   
   
   • สื่อสารด้วยปากเปล่าแบบ Face-to-face
   
   
   
   


9. อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลที่ใช้ในระหว่างการปฏิบัติงาน: 
   
   
   
   • เสื้อกั๊กความปลอดภัยสะท้อนแสง
   
   
   • อุปกรณ์ป้องกันเสียง
   
   
   • อุปกรณ์ป้องกันลำตัว
   
   
   • อุปกรณ์กันตกแบบเต็มตัว
   
   
   • อุปกรณ์ป้องกันใบหน้าและลำตัว อาทิเช่น แว่นตานิรภัย หน้ากากนิรภัย
   
   
   • ถุงมือ
   
   
   • หมวกนิรภัย
   
   
   • รองเท้านิรภัย
   
   
   • วิทยุสื่อสาร/โทรศัพท์มือถือ
   
   
   • ไฟฉาย
   
   
   • ป้ายสัญญานต่างๆ
   
   
   • ธงสัญญาณ: สีเขียว, สีแดง
   
   
   
   


10. ข้อมูล/เอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง:
    
    
    
    • คู่มือการปฏิบัติงาน นโยบาย และกระบวนการปฏิบัติงานขององค์กร/สถานประกอบการ
    
    
    • สมุดบันทึก/เก็บข้อมูล
    
    
    • ขั้นตอนการปฏิบัติงานในภาคสนาม
    
    
    • คำแนะนำด้านเทคนิค
    
    
    • มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานบนที่สูงตามกฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับงานก่อสร้าง พ.ศ. 2551 
    
    
    • คู่มือการผลิต หรือคำแนะนำการใช้อุปกรณ์ในการปฏิบัติงาน และคู่มือการใช้งาน 
    
    
    • คู่มือความปลอดภัยในการทำงาน 
    
    
    • แผน QA /การควบคุมข้อมูลและเอกสาร 
    
    
    • เงื่อนไข/สัญญา/ข้อตกลงในการปฏิบัติงาน
    
    
    
    

1. เครื่องมือประเมินการตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของสะพานเหล็ก
   
   
   
   • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
   
   
   • สัมภาษณ์
   
   
   • พิจารณาจากแฟ้มสะสมงาน (Portfolio)
   
   
   
   


2. เครื่องมือประเมินการจัดเตรียมวัสดุ เครื่องมือ และอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมแซมสะพานเหล็ก
   
   
   
   • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
   
   
   • สัมภาษณ์
   
   
   
   


3. เครื่องมือประเมินการดำเนินการซ่อมแซมแก้ไขความผิดปกติของสะพานเหล็กเบื้องต้น
   
   
   
   • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
   
   
   • สัมภาษณ์
   
   
   • พิจารณาจากแฟ้มสะสมงาน (Portfolio)
   
   
   
   


4. เครื่องมือประเมินการถอดเปลี่ยนชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่ชำรุด
   
   
   
   • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
   
   
   • สัมภาษณ์
   
   
   
   


5. เครื่องมือประเมินการตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการปฏิบัติงาน
   
   
   
   • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก
   
   
   • สัมภาษณ์
   
   
   • พิจารณาจากแฟ้มสะสมงาน (Portfolio)