หน่วยสมรรถนะ

หน่วยสมรรถนะ

ซ่อมบำรุงหมอนรองราง (Sleeper)

สาขาวิชาชีพระบบขนส่งทางราง


รายละเอียดหน่วยสมรรถนะ


1. รหัสหน่วยสมรรถนะ RAI-MAI-3-072ZA

2. ชื่อหน่วยสมรรถนะ ซ่อมบำรุงหมอนรองราง (Sleeper)

3. ทบทวนครั้งที่ - / -

4. สร้างใหม่ ปรับปรุง

5. สำหรับชื่ออาชีพและรหัสอาชีพ (Occupational Classification)

          3112   ช่างเทคนิคซ่อมบำรุงทางรถไฟ ชั้น 3 (Track Maintenance Technician III)

6. คำอธิบายหน่วยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency)
          หน่วยสมรรถนะนี้เกี่ยวข้องกับความรู้และทักษะที่ต้องการในการซ่อมบำรุงหมอนรองรางรถไฟ (Sleeper) ตามขั้นตอนการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องและปลอดภัยภายใต้นโยบายและข้อกำหนดของสถานที่ปฏิบัติงาน รวมทั้งสามารถจัดเตรียมเครื่องมือและวัสดุอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการปฏิบัติงาน แก้ไข/ปรับตั้งระยะความกว้างของรางรถไฟหรือขนาดทาง (Track Gauge) ติดตั้งหรือเปลี่ยนหมอน (Sleeper) และจัดทำเอกสารเกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเสร็จสมบูรณ์

7. สำหรับระดับคุณวุฒิ
1 2 3 4 5 6 7 8

8. กลุ่มอาชีพ (Sector)
          3112 ช่างเทคนิคด้านวิศวกรรมโยธา

9. ชื่ออาชีพและรหัสอาชีพอื่นที่หน่วยสมรรถนะนี้สามารถใช้ได้ (ถ้ามี)
          N/A

10. ข้อกำหนดหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง (Licensing or Regulation Related) (ถ้ามี)
          N/A

11. สมรรถนะย่อยและเกณฑ์การปฏิบัติงาน (Elements and Performance Criteria)
หน่วยสมรรถนะย่อย (EOC) เกณฑ์ในการปฏิบัติงาน (Performance Criteria) รหัส PC
(ตามเล่มมาตรฐาน)		 รหัส PC
(จากระบบ)
20903.1 เตรียมเครื่องมือ และวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมบำรุงหมอนรองราง 1) เลือกวิธีการที่จะใช้ในการซ่อมบำรุงหมอนให้สอดคล้องกับขั้นตอนและมาตรฐานของสถานที่ที่ต้องปฏิบัติงาน 20903.1.01 133817
20903.1 เตรียมเครื่องมือ และวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมบำรุงหมอนรองราง 2) เตรียมความพร้อมของสถานที่ปฏิบัติงานและวัสดุอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการซ่อมบำรุงหมอนรองราง 20903.1.02 133818
20903.2 เปลี่ยนและติดตั้งหมอนรองราง 1) เปลี่ยนหมอนที่ชำรุดออกจากรางโดยวิธีการที่เหมาะสม 20903.2.01 133819
20903.2 เปลี่ยนและติดตั้งหมอนรองราง 2) จัดระยะห่าง การเรียงตัวและความสูงของหมอนให้เป็นไปตามค่ามาตรฐานที่ยอมรับได้ 20903.2.02 133820
20903.2 เปลี่ยนและติดตั้งหมอนรองราง 3) เปลี่ยนเครื่องยึดเหนี่ยวรางที่ชำรุดหรือเสื่อมคุณภาพได้ตามมาตรฐานที่กำหนด 20903.2.03 133821
20903.2 เปลี่ยนและติดตั้งหมอนรองราง 4) จัดใส่เครื่องยึดเหนี่ยวรางได้ถูกต้องครบถ้วนตามมาตรฐานที่กำหนด 20903.2.04 133822
20903.3 แก้ไข/ปรับตั้งขนาดทาง (Track Gauge) 1) แยกรางได้ตามขั้นตอนที่ระบุคู่มือการปฏิบัติงาน 20903.3.01 133823
20903.3 แก้ไข/ปรับตั้งขนาดทาง (Track Gauge) 2) แก้ไข/ปรับตั้งขนาดทาง (Track Gauge) ให้เป็นไปตามค่าพิกัดหรือมาตรฐานของขนาดทาง 20903.3.02 133824
20903.3 แก้ไข/ปรับตั้งขนาดทาง (Track Gauge) 3) ยกรางปรับระดับให้ได้ค่าพิกัด/มาตรฐานที่กำหนดในคู่มือการปฏิบัติงาน 20903.3.03 133825
20903.4 ตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง 1) ตรวจสอบระยะห่างการเรียงตัว และความสูงของหมอนให้เป็นไปตามมาตรฐานที่ยอมรับได้ 20903.4.01 133826
20903.4 ตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง 2) ตรวจสอบความเรียบร้อยของพื้นที่ปฏิบัติงานก่อนเปิดใช้ทาง 20903.4.02 133827
20903.4 ตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง 3) บันทึกผลการซ่อมบำรุงหมอนลงในแบบฟอร์มที่กำหนด 20903.4.03 133828

12. ความรู้และทักษะก่อนหน้าที่จำเป็น (Pre-requisite Skill & Knowledge)

00000   ความปลอดภัยในการทำงานขั้นพื้นฐาน  



00001   ปฏิบัติงานกับไฟฟ้าแรงสูงบนทางวิ่งรถไฟฟ้าตามหลักความปลอดภัย



00002   ปฏิบัติงานในที่สูงตามหลักความปลอดภัย



00003   ปฏิบัติงานในที่อับอากาศตามหลักความปลอดภัย

13. ทักษะและความรู้ที่ต้องการ (Required Skills and Knowledge)

(ก) ความต้องการด้านทักษะ


  1. ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพในระหว่างการปฏิบัติงาน  

  2. ทักษะการปฏิบัติงานตามคู่มือ/แผนการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหมอนรองราง

  3. ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่นในระหว่างการปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ

  4. ทักษะการแก้ไขปัญหา/เหตุการเฉพาะหน้าในการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหมอนรองราง

  5. ทักษะการอ่านค่าพิกัด/ค่ามาตรฐานต่างๆ ของวัสดุและงานที่เกี่ยวข้อง

  6. ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ในการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง

  7. ทักษะการทำงานอย่างเป็นระบบโดยปราศจากการบาดเจ็บของตนเองและผู้อื่นหรือเกิดความเสียหายของเครื่องมือและอุปกรณ์

  8. ทักษะการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง

  9. ทักษะการปรับตั้งระยะความกว้างของรางรถไฟหรือขนาดทาง (Track Gauge)  

  10. ทักษะการเลือกและใช้อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคล

  11. ทักษะการบำรุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์ในการซ่อมบำรุงทาง

  12. ทักษะการเขียนรายงาน

(ข) ความต้องการด้านความรู้


  1. ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงทางรถไฟ

  2. ขั้นตอนการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง

  3. ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง

  4. ข้อกำหนด/มาตรฐานในการจัดระยะหมอน

  5. เครื่องมือเครื่องจักรที่ต้องใช้ในการติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนรองราง

  6. การรวบรวมข้อมูลและเขียนรายงาน

14. หลักฐานที่ต้องการ (Evidence Guide)

(ก) หลักฐานการปฏิบัติงาน (Performance Evidence)




  1. หนังสือรับรองการปฏิบัติงานจากสถานประกอบการ หรือ

  2. แบบฟอร์มบันทึกภาระงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ หรือ

  3. แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) หรือ

  4. หนังสือรับรองการผ่านงานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้จากสถานประกอบการ  



(ข) หลักฐานความรู้ (Knowledge Evidence)




  1. ใบรับรองผลการศึกษา หรือ

  2. ใบรับรองผ่านการอบรมในหลักสูตรด้านการซ่อมบำรุงทางรถไฟ หรือ

  3. ประกาศนียบัตร/วุฒิบัตรผ่านการอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับงานก่อสร้าง/ซ่อมบำรุงทางรถไฟ



(ค) คำแนะนำในการประเมิน



          ผู้ที่เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องแสดงหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ ที่มีประเด็นและจุดสังเกตของหลักฐานสอดคล้องกับรายละเอียดที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้



วิธีการประเมิน




  1. การประเมินความรู้และทักษะปฏิบัติในหน่วยสมรรถนะนี้ จะต้องดำเนินการโดยองค์กรที่มีหน้าที่รับการรับรองสมรรถนะของบุคคลตามมาตรฐานอาชีพที่ขึ้นทะเบียนเท่านั้น

  2. การประเมินความรู้ในหน่วยสมรรถนะนี้ กำหนดให้ทำการสอบข้อเขียนแบบปรนัย 4 ตัวเลือก ส่วนการประเมินทักษะการปฏิบัติงานนั้น กำหนดให้ทำการสัมภาษณ์ ก่อนสาธิตการปฏิบัติงานภายใต้การจำลองสถานการณ์ที่เหมาะสมกับการประเมิน หรืออาจจะพิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)

15. ขอบเขต (Range Statement)

(ก) คำแนะนำ




  1. สำหรับผู้เข้ารับการประเมินในหน่วยสมรรถนะนี้ ต้องสามารถปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหมอนไม้ (Timber Sleeper) แก้ไข/ปรับตั้งระยะความกว้างของรางรถไฟหรือขนาดทาง (Track Gauge) ได้อย่างถูกต้องตามขั้นตอนและมาตรฐานที่กำหนดในคู่มือการปฏิบัติงาน รวมทั้งเลือกใช้เครื่องมือ เครื่องจักร และวัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับงานได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการประเมินควรเตรียมหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับหน่วยสมรรถนะนี้ ทั้งหลักฐานการปฏิบัติงาน และหลักฐานความรู้ มาเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย

  2. สำหรับเจ้าหน้าที่สอบจะต้องพิจารณาหลักฐานการปฏิบัติงานและหลักฐานความรู้ให้ตรงตามที่ระบุไว้ในหน่วยสมรรถนะนี้



(ข) คำอธิบายรายละเอียด




  1. การติดตั้ง/เปลี่ยนหมอนอาจรวมถึง:

    • การวางรางใหม่ 

    • การเปลี่ยนหมอนบางส่วนในทางเดิม

    • การเปลี่ยนหมอนทั้งหมดในทางเดิม

    • การเปลี่ยนหมอนทั้งหมดจากชนิดหนึ่งไปเป็นอีกชนิดหนึ่งในทางเดิม 

    • การเปลี่ยนหมอนบางส่วนจากชนิดหนึ่งไปเป็นอีกชนิดหนึ่งในทางเดิม



  2. การซ่อมแซมหมอนอาจรวมถึง:

    • การเจาะรูใหม่ในหมอนไม้

    • การเปลี่ยนแผ่นหมอนรองรางใหม่ 

    • การเปลี่ยนวัสดุ Insulator

    • การเปลี่ยนหมอนที่แตกหักหรือชำรุดเสียหาย



  3. ชนิดของหมอนรองราง:

    • หมอนไม้

    • หมอนคอนกรีต

    • หมอนเหล็ก



  4. ระยะห่างของหมอนอาจจะแตกต่างกันเนื่องจาก:

    • มิติของราง

    • ชนิดของรอยต่อ

    • ชนิดของหมอนรองราง

    • ปริมาณการใช้จราจรและประเภทชั้นทาง



  5. การถอดและใส่หมอน:

    • ด้วยเครื่องจักรกล

    • ด้วยแรงคน



  6. ขอบเขตการปฏิบัติงานซ่อมบำรุงหมอน:

    • เปลี่ยนหมอนที่ชำรุด

    • จัดหมอนให้ได้ระยะที่ถูกต้อง

    • จัดหมอนที่เฉให้ได้ฉาก

    • เปลี่ยนเครื่องยึดเหนี่ยวรางที่ชำรุดหรือเสื่อมคุณภาพ 

    • หยอดน้ำมันสลักเกลียวยึดคลิ๊ป

    • แยกรางให้ถูกต้อง

    • จัดแผ่นยางรองรางและแท่นยางรองคลิ๊ปให้อยู่ในลักษณะที่ถูกต้อง

    • จัดคลิ๊ปให้อยู่ในลักษณะที่ถูกต้อง

    • ดัดแนวรางให้ถูกต้องทั้งทางตรงและทางโค้ง



  7. เครื่องมือที่ต้องใช้ในการซ่อมบำรุงหมอน:

    • ฆ้อนตีตะปูราง / ฆ้อนใหญ่ / ฆ้อนไม้

    • คีมหามหมอน

    • คราดยาว / คราดสั้น

    • โซ่ขึ้นหมอน / โซ่ล่ามรถ

    • ชะแลงดัดราง / ชะแลงกีบหมู

    • เหล็กกะรางธรรมดา / เหล็กกระทุ้งหิน

    • บิเตอร์มือ

    • ประแจเลื่อน / ประแจปากตาย / ประแจกระบอก / ประแจบ๊อกซ์ขนาดต่างๆ

    • แม่แรงยกราง

    • พลั่ว, เสียม, จอบ

    • เครื่องจัดระยะหมอน



  8. วิธีการสื่อสารอาจรวมถึง:

    • การใช้วิทยุสื่อสาร / โทรศัพท์มือถือ

    • การให้สัญญานมือ



  9. การแจ้งข้อมูล:

    • ผ่านระบบอิเล็คทรอนิกส์

    • เขียนลงในแบบฟอร์ม/เอกสาร/แผนงาน

    • สื่อสารด้วยปากเปล่าแบบ Face-to-face



  10. เครื่องมือและอุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลที่ต้องใช้ในระหว่างการปฏิบัติงาน: 

    • เสื้อกั๊กความปลอดภัยสะท้อนแสง

    • อุปกรณ์ป้องกันเสียง

    • อุปกรณ์ป้องกันใบหน้าและดวงตา เช่น แว่นกันแดด, แว่นตานิรภัย, หน้ากากกันฝุ่น

    • หมวกนิรภัย

    • ถุงมือ

    • รองเท้านิรภัย

    • วิทยุสื่อสาร / โทรศัพท์มือถือ

    • ไฟฉาย

    • ป้ายสัญญานต่างๆ

    • ธงสัญญาน: สีเขียว สีแดง



  11. ข้อมูล/เอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง:

    • คู่มือการปฏิบัติงาน นโยบาย และกระบวนการปฏิบัติงานขององค์กร/สถานประกอบการ

    • สมุดบันทึก/เก็บข้อมูล

    • ขั้นตอนการปฏิบัติงานในภาคสนาม

    • คำแนะนำด้านเทคนิค 

    • คู่มือการผลิต หรือคำแนะนำการใช้อุปกรณ์ในการปฏิบัติงาน และคู่มือการใช้งาน 

    • คู่มือความปลอดภัยในการทำงาน 

    • แผน QA /การควบคุมข้อมูลและเอกสาร

    • เงื่อนไข/สัญญา/ข้อตกลงในการปฏิบัติงาน 

16. หน่วยสมรรถนะร่วม (ถ้ามี)
          N/A

17. อุตสาหกรรมร่วม/กลุ่มอาชีพร่วม (ถ้ามี)
          N/A

18. รายละเอียดกระบวนการและวิธีการประเมิน (Assessment Description and Procedure)

  1. เครื่องมือประเมินการเตรียมเครื่องมือและวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมบำรุง

    • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

    • สัมภาษณ์



  2. เครื่องมือประเมินการเปลี่ยนและติดตั้งหมอนรองราง

    • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

    • สาธิตการปฏิบัติงานในสถานการณ์จำลอง

    • พิจารณาจากแฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio)



  3. เครื่องมือประเมินการแก้ไข/ปรับตั้งขนาดทาง (Track Gauge)

    • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

    • สาธิตการปฏิบัติงานในสถานการณ์จำลอง



  4. เครื่องมือประเมินการตรวจสอบความเรียบร้อยของงานหลังการซ่อมบำรุง

    • ข้อสอบข้อเขียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก

    • สาธิตการปฏิบัติงานในสถานการณ์จำลอง 

กลับ

ยินดีต้อนรับ